Matteüs 9:13 Zonde, de grootste vijand Tweede preek in gemeenteproject Feest van Genade. We horen niet graag dat we zondig zijn. We denken van onszelf vaak dat het best meevalt. Is dat zo: zijn fatsoenlijke mensen niet zo zondig? Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Dan stuur ik ook de bijbehorende powerpoint toe. Liturgie Zingen: LvK Lied 457 : 1, 3 en 4 Stil gebed Votum en groet Zingen: Opwekking 580 Lezen wet Zingen: GKB Gezang 155 : 1, 2 en 3 Gebed Kinderen naar club Lezen: Matteüs 9 : 9 13 en Hosea 6 : 4 11 Zingen: Psalm 130 : 1 en 2 Preek over Matteüs 9 : 13 Zingen: Psalm 51 : 1, 2 en 5 Kinderen terug Kinderlied Gebed Collecte Zingen: Ik ben (Sela) : 3, 4 en 6 (na elk couplet het refrein) Zegen
Zonde, de grootste vijand Inleiding dia 1 help mijn man is klusser Het gaat vanmorgen toch al over zonde, dus dan kan ik ook best met een schuldbelijdenis beginnen. Komt ie: Hanneke en ik kijken regelmatig help, mijn man is klusser. Eerst omdat het toevallig op de tv was, maar inmiddels hebben we ook ontdekt dat oude uitzendingen op internet te bekijken zijn. We genieten volop van andermans ellende. Zijn er nog meer mensen die zich hieraan schuldig maken? Een vinger opsteken is genoeg dia 2 bouwval Voor de mensen die het programma niet kennen: de naam van het programma dekt de inhoud niet helemaal. Ze hadden het beter help, mijn man vergeet te klussen kunnen noemen. Elke aflevering bezoekt presentator John Williams een bouwval. De vrouw des huizes vertelt hoe manlief al jaren verbetering belooft, maar dat ze er nu echt klaar mee is en in een echt huis wil wonen. De kijker wordt meegenomen door het huis heen, en je verwondert je hoe mensen in zo n huis kunnen wonen: geen verwarming, kale betonnen vloeren, slapen op een bank in de garage, enzovoort. Vervolgens zoekt John Williams manlief op. En nu komt het: die is zich meestal van geen kwaad bewust! Vaak bezoekt John hem op zijn werk, en doet alsof hij iemand zoekt die hem kan helpen bij een klus. De man van wie het huis een puinhoop is, wil best helpen,
hij zegt dat hij best aardig kan klussen. Als John vervolgens naar zijn eigen huis vraagt, zegt hij meestal dat er nog wel wat dingetjes moeten gebeuren, maar dat het echt wel meevalt. Er is heel wat voor nodig om hem ervan te overtuigen dat het zo niet langer kan. dia 3 klusteam Thuis volgt dan de confrontatie tussen man en vrouw, en hij gaat er schoorvoetend mee akkoord dat hij een week lang gaat klussen onder begeleiding van drie professionals. Pas later in de week, na een stevig gesprek met John, komt hij erachter dat het niet wel meevalt. Vaak komt er dan uit dat hij te trots is om hulp te vragen, en dat zijn trots belangrijker is dan zijn vrouw die in een puinhoop moet leven. dia 4 zonde, de grootste vijand Die neiging om te relativeren, om te zeggen dat het allemaal wel meevalt en dat we geen hulp nodig hebben, die neiging zit heel diep in ons. We praten onszelf graag goed. Dat maakt het onderwerp van deze week, zonde, zo ontzettend lastig. Want zonde, dat valt niet mee, dat is niet goed te praten, zonde is onze grootste vijand! 1. Het valt wel mee dia 5 het valt wel mee Het valt wel mee, volgens mij denken we dat vaak over hoe zondig wij zijn. Natuurlijk ben je niet perfect, doe je ook heus wel eens wat verkeerd, maar door en door zondig?! Kom op zeg! Ik ben een fatsoenlijk persoon,
probeer zo goed mogelijk volgens Gods regels te leven, laat wel eens een steekje vallen, maar al met al val ik best mee. dia 6 Farizeeën nemen Gods regels serieus Ook in Matteüs 9 komen we mensen tegen die er zo over denken. Het zijn de Farizeeën. En voordat je denkt: ho, wacht even, noem je mij nu een Farizeeër?! in die tijd stonden Farizeeën goed bekend. Farizeeën zijn keurige mensen, op hen is weinig aan te merken. Ze houden zich aan Gods regels, en ze lopen de kantjes er niet vanaf. En er wordt wel eens gedacht dat Farizeeën alleen maar met zichzelf bezig waren, maar dat is heus niet zo. Ze hadden oog voor de armen in hun omgeving, precies zoals God het ook heeft opgedragen. Als je hun eeuwige gediscussieer voor lief neemt, zou ik me bij de Farizeeën best thuis kunnen voelen. dia 7 zondaars, die doen dat toch juist niet? Vandaag zijn de Farizeeën kritisch op Jezus, en dat zijn ze wel vaker. Volgens hen neemt Jezus Gods geboden niet serieus. Jezus gaat eten met zondaars. Jezus zit aan een tafel met bijvoorbeeld tollenaars. Tollenaars staan niet goed bekend: ze zijn geldzuchtig, proberen iedereen af te persen, en trekken zich niets aan van Gods geboden over een eerlijke omgang met geld. De wetten voor de maaltijden, wanneer een maaltijd rein is enzo, die zullen die tollenaars en andere zondaars ook wel aan hun laars lappen. De maaltijd is dus onrein, en Jezus eet gewoon mee?! Dat is dus onbestaanbaar!
De Farizeeën weten wel wie zondig zijn: de mensen die een loopje nemen met Gods wetten. Je weet wel, die mensen die zich tot diep in de nacht bezatten in het café, die mensen die met iedereen seks hebben en die mensen die anderen afzetten om rijk te worden. De Farizeeën hebben trouwens gelijk: dat zijn inderdaad zondaars. Maar van zichzelf vinden ze het wel meevallen. dia 8 maar met mij valt het wel mee We horen niet graag dat we zondig zijn. Stel bijvoorbeeld dat je 5 minuten te laat op een afspraak bent. En degene met wie je de afspraak hebt, zegt tegen je: ik vergeef het je, wat denk je dan? Volgens mij denk je vergeven, hoezo, ik ben maar 5 minuten te laat, zo erg is dat toch niet? Want je zult toch maar een zondaar zijn En natuurlijk weet je altijd verzachtende omstandigheden: de brug stond open, het was druk op de weg, enzovoort. Zonde? Welnee, het valt wel mee. 2. Alleen zondaars hebben Jezus nodig dia 9 alleen zondaars hebben Jezus nodig Jezus hoort het verhaal van de Farizeeën aan, en hij heeft hen door. De Farizeeën voelen zich beter dan de zondaars. Jezus gaat daar niet rechtstreeks tegenin, hij gaat niet in discussie. Hij zet hen wel aan het denken: Gezonde mensen hebben geen dokter nodig, zieken wel. Ik ben niet gekomen voor rechtvaardigen, maar voor zondaars. Anders gezegd: alleen zondaars hebben Jezus nodig. dia 10 Jezus kan niets doen voor mensen die zichzelf goed
vinden Jezus bedoelt niet dat de Farizeeën gelijk hebben. Hij zegt niet: zondaars hebben mij nodig, maar jullie, jullie redden het wel zonder mij. Jezus is niet voor een bepaalde groep slechte mensen gekomen, voor tollenaars, hoerenlopers, oplichters, enzovoort, nee, Jezus is voor iedereen gekomen, wil graag iedereen redden. Maar dan loopt hij aan tegen eigenwijze mensen die zichzelf zo goed en rechtvaardig voelen, dat ze niet geholpen willen worden. Mensen met zo n groot vertrouwen in hun eigen goedheid, dat ze Jezus voorbij lopen, of zelfs kritiek op hem hebben omdat Jezus niet aan hun maatstaven voldoet. Voor zulke mensen kan Jezus niets doen. dia 11 Jezus komt voor mensen die erkennen dat ze hem nodig hebben Denk je dat het met jou wel meevalt? Dat je er wel vanuit gaat dat iedereen zondig is, dat krijg je in de kerk namelijk erin gestampt, maar dat jij zelf het er best aardig vanaf brengt? Jezus gaat niet tegen je in. Hij zegt wel: oke, dan heb je mij dus niet nodig, dan scheiden onze wegen. Als je vindt dat het met jou best meevalt, is de genade van Jezus niet voor jou. Als ik niet door en door zondig ben, dan heb ik Jezus helemaal niet nodig. Dan is het maar onzin dat Jezus voor mij aan het kruis is gestorven. En ik hoop dat je aanvoelt wat een grote belediging dat is aan het adres van Jezus. Je zegt dan: Jezus, uw liefde is mooi, dat kruis is inspirerend, maar voor mij had u het niet hoeven doen hoor.
Dan antwoordt Jezus: ik heb het ook niet voor jou gedaan. Christenen zijn niet beter dan andere mensen. Christenen zijn mensen die zeggen: Jezus, ik heb u nodig. Het doet mij pijn om het te zeggen, maar ik ben nog zondiger dan ik had gedacht. Wat hebt u een hoge prijs voor mij moeten betalen. Dank u wel! 3. Wat is mijn zonde dan? dia 12 wat is mijn zonde dan? Maakt Jezus zich er niet wat makkelijk vanaf? Want er is toch ook gewoon een verschil tussen Farizeeën en tollenaars? Als je je keurig aan Gods regels houdt, als je vriendelijk bent naar de mensen om je heen, als je regelmatig geld aan een goed doel geeft, wat ís mijn zonde dan? Kan Jezus dan niet gewoon vertellen waarom ik hem ook nodig heb? dia 13 zonde is geen kwestie van regels maar van liefde Ja, dat kan Jezus. Hij doet het ook, al is het met een omweg. Hij geeft de Farizeeën huiswerk mee. Jezus zegt: jullie zouden eens moeten lezen in Hosea 6, overdenk de woorden maar eens goed: barmhartigheid wil ik, geen offers. Want Jezus wil hen niet voorkauwen wat hun zonde is, hij wil dat ze het zelf ontdekken. Hosea schrijft: met God vertrouwd zijn is meer waard dan enig offer. Daar zit het probleem van de Farizeeën. Volgens de Farizeeën is zonde een kwestie van de regels overtreden. Zij weten alles over Gods regels, bijvoorbeeld de regels over de offers,
ze houden zich ook aan die regels, en dus, denken ze, valt het met ons wel mee. Maar zonde is geen kwestie van wel of niet de regels houden! Zonde is God niet liefhebben boven alles. Zonde is geen hartstocht voor God hebben. Zonde is God op afstand houden, zoals de Farizeeën doen met hun regels. Zonde is persoonlijk. dia 14 klok Neem bijvoorbeeld dat programma help, mijn man is klusser. Dat het huis een bouwval is, dat is niet het echte probleem. Het echte probleem is persoonlijk. De man heeft het niet voor zijn vrouw over het huis af te maken, omdat hij het zelf niet zo belangrijk vindt, of omdat hij te trots is om hulp in te schakelen. Of dat andere voorbeeld dat ik noemde, dat je ergens 5 minuten te laat bent. Als je daar vanuit regels naar kijkt, dan valt het inderdaad best mee. Maar het probleem is ook hier persoonlijk. Ik vind mijn vrijheid zo belangrijk, dat anderen maar op mij moeten wachten. Mijn vrijheid is dan belangrijker dan God. dia 15 zonde is als Gods liefde niet voorop staat En dat wil God niet, dat er dingen tussen jou en hem instaan. Dat er dingen zijn waarvan jij zegt: God, dat vind ik even belangrijker dan u, maar dat vindt u niet erg toch? Nou ja, zo zeg je het natuurlijk niet, maar zo doen we het wel. Zonde is niet perse dat je verkeerde dingen doet, het is ook dat je goede dingen belangrijker maakt dan God. Dat het niet genoeg voor je is dat God van je houdt,
en je pas gelukkig kunt zijn als ook je vrienden je waarderen. Zonde is dat je jezelf belangrijker maakt dan God. dia 16 zonde is overspel En dat valt niet mee. God gebruikt daar een heel ander woord voor: overspel. Zonde is vreemdgaan van God. En dat is heel zwart/wit: je kunt het er niet wel aardig vanaf brengen. God staat helemaal bovenaan, God is alles voor je, of je gaat vreemd. De Farizeeën gaan vreemd: als we ons nou netjes aan alle regels houden, kunnen we tevreden zijn met onszelf, en hebben we Gods liefde helemaal niet meer nodig. Alles wat je doet waardoor God zijn liefde niet aan je kwijt kan, is zonde. 4. Wees een zondaar! dia 17 wees een zondaar Jezus is niet gekomen voor mensen die denken dat ze het er best aardig vanaf brengen, Jezus is gekomen voor zondaars. Alleen aan hen kan hij zijn liefde kwijt. Dus wees een zondaar! Dat klinkt natuurlijk een beetje vreemd, helemaal in de kerk, wees een zondaar Ik zeg het expres op deze manier. Volgens Jezus kun je bij twee groepen horen: de rechtvaardigen en de zondaars. De rechtvaardigen vinden dat het met hun zonde wel meevalt. Jezus zegt: je bent een zondaar, zie jezelf dan ook als een zondaar. Want hoe je jezelf ziet is belangrijk. Als je Jezus op afstand houdt, omdat je vindt dat je hem niet nodig hebt, dan kun je de liefde van Jezus niet ontvangen.
Dus wees een zondaar. dia 18 leer je zonde kennen Dat begint met dat je je eigen zonde herkent. Leer je zonde kennen. Er wordt wel eens gedacht dat je dan eerst heel diep in jezelf moet graven, dat je jezelf heel schuldig moet gaan voelen om je zonde, maar dat er gelukkig een oplossing is: Jezus wil je vergeven. Eerst moet je een hekel aan jezelf krijgen, pas dan kan God van je houden. En als mensen tot geloof willen komen, moet je ze eerst het probleem aanpraten, en daarna kun je over Jezus vertellen. De waarheid is anders. God houdt van je, zoveel dat hij alles voor je over heeft. Jezus geeft zelfs zijn leven uit liefde voor jou. Jij bent alles voor hem. Hoe meer je daar achter komt, hoe meer je er ook achter komt dat hij niet alles voor jou is. Dat je op allerlei manieren probeert om God niet nodig te hebben. dia 19 relativeer zonde niet En relativeer je zonde dan niet. Om een of andere reden doen we dat zelfs in de kerk. Dat we van alles zeggen dat is toch logisch, of dat is toch niet zo erg. Waarom proberen we onszelf en elkaar aan te praten dat we geen zondaar zijn? Als je bijvoorbeeld geprikkeld reageert, noem dat dan gewoon zonde. We maken het onszelf zo moeilijk als we elke concrete zonde weg relativeren. Waarom heb je Jezus dan nog nodig? dia 20 verbeter jezelf niet
En misschien nog iets schokkends: probeer niet direct jezelf te verbeteren als je weet wat je zonde is. Als het je lukt, kun je er trots op zijn, en daar heb je direct de volgende zonde. Als je een zondaar bent, weet je dat je niets hebt waar God trots op kan zijn. Dat je jezelf niet kunt veranderen. Dat je misschien best wat verder kunt komen in het houden van Gods regels, maar dat je daardoor nog niet meer van God gaat houden. Alleen God zelf kan dat doen, maar dat is het onderwerp voor over twee weken. Voor vandaag: wees een zondaar: weet dat Jezus zijn leven ook voor jou heeft gegeven, accepteer dat dat echt nodig was. Jezus is gekomen om zondaars te roepen. Hij roept jou ook. Mag hij je vergeven? Amen.