Persoonlijke hygiëne Voor patiënt en bezoeker
Patiënten in een ziekenhuis hebben een verhoogd risico op het krijgen van een infectie. Het risico van besmetting kan voor patiënten groter zijn dan bij gezonde mensen, omdat het afweersysteem minder goed werkt. Dit komt bijvoorbeeld doordat het lichaam verzwakt is door ziekte of herstellende is van een operatie. Ook jonge kinderen zijn extra vatbaar voor infecties omdat hun immuunsysteem nog niet optimaal werkt. Goede hygiëne verkleint de kans op infecties. In deze folder vertellen we u hoe u kunt bijdragen aan een goede hygiëne. Wat is hygiëne? Hygiëne is een verzamelnaam voor de dingen die we doen om onszelf en onze omgeving schoon te houden. Elke dag worden wij en de dingen om ons heen vuil. In dit vuil kunnen ook ziekteverwekkers zitten, zoals bacteriën en virussen. Door het vuil weg te halen, worden ook de ziekteverwekkers weggehaald. Wat zijn ziekteverwekkers? Met ziekteverwekkers bedoelen we alle organismen die mensen ziek maken. Voorbeelden van organismen zijn bacteriën, virussen en schimmels. Ze zijn zo klein, dat er een microscoop nodig is om ze te kunnen zien. De meeste organismen zijn onschuldig of zelfs nuttig. Sommigen kunnen ziektes of infecties veroorzaken. De meeste besmettelijke ziektes krijgen we door bacteriën en virussen. Waar zitten deze ziekteverwekkers? Ziekteverwekkers kunnen op allerlei plekken zitten. Bijvoorbeeld op de handen, kleding, tafels, voedsel en in speeksel en snot. Hoe wordt u daar ziek van? Als ziekteverwekkers in het lichaam komen, kunt u ziek worden. Of u na een besmetting ziek wordt, heeft met verschillende dingen te maken: Het aantal ziekteverwekkers waarmee u besmet bent. Hoe gemakkelijk de ziekteverwekker mensen ziek maakt. 1
Uw lichamelijke conditie. Sommige mensen worden sneller ziek dan anderen. De meeste ziekteverwekkers komen in het lichaam via de mond of de neus. Vaak gebeurt dit doordat u met besmette handen langs uw mond of neus beweegt. Bijvoorbeeld wanneer u eten in uw mond stopt. Uw handen kunnen vies zijn zonder dat u het ziet. Maar ziekteverwekkers kunnen ook door de lucht dwarrelen en ingeademd worden. Veel virussen, zoals het griepvirus, verspreiden zich op deze manier. Wat kunt u zelf doen? U kunt niet helemaal voorkomen dat u ziekteverwekkers binnenkrijgt of verspreidt. Maar u kunt dit risico wel kleiner maken. Dit doet u door uzelf en uw omgeving schoon te houden. Mocht u toch ziek worden? Ook dan is een goede hygiëne nog steeds belangrijk. Hiermee verkleint u de kans dat u mensen in uw omgeving ziek maakt. Maatregelen om infectie te voorkomen Preventiemaatregelen voor de patiënt Als u bent opgenomen in het ziekenhuis, is het belangrijk dat u zich aan de volgende maatregelen houdt: Was of desinfecteer uw handen: o voor het eten; o na toiletbezoek, gebruik van de po(stoel) of urinaal; o na hoesten of niezen. Gebruik alleen uw eigen toiletartikelen. Raak wonden, katheters en/of verbanden niet met de handen aan. Houd de hand of een papieren zakdoek voor de mond bij niezen en hoesten of hoest en nies in de binnenkant van de elleboog. Was daarna uw handen of desinfecteer deze met de handalcohol op uw kamer. Gebruik papieren zakdoekjes bij het snuiten van de neus en gooi deze direct weg na gebruik. Was daarna uw handen of desinfecteer deze met de handalcohol op uw kamer. 2
Preventiemaatregelen voor bezoekers Als u op bezoek komt bij een patiënt die is opgenomen in het ziekenhuis, is het belangrijk dat u zich aan de volgende maatregelen houdt: Kom liever niet op bezoek als u een infectie, diarree, verkoudheid of griep heeft. Voor kinderen geldt dit ook als zij een kinderziekte hebben of hebben gehad in de afgelopen drie weken. Was of desinfecteer uw handen: o na toiletbezoek; o na hoesten of niezen; o bij het uitvoeren van verzorgende handelingen, zoals voor en na het helpen van de patiënt bij het eten en/of toiletbezoek. Raak wonden, katheters en/of verbanden niet met de handen aan. Houd de hand of een papieren zakdoek voor de mond bij niezen en hoesten of hoest en nies in de binnenkant van de elleboog. Was daarna uw handen of desinfecteer deze met de handalcohol op de kamer. Gebruik papieren zakdoekjes bij het snuiten van de neus en gooi deze direct weg na gebruik. Was daarna uw handen of desinfecteer deze met de handalcohol op de kamer. Volg de instructie(s) van de verpleegkundige op als u iemand bezoekt die in isolatie wordt verpleegd. Preventiemaatregelen voor medewerkers In dit ziekenhuis willen wij geen ziekteverwekkers verspreiden. Daarom desinfecteren ook onze medewerkers hun handen met handalcohol. Dragen zij dienstkleding, dan hebben zij: geen horloges en handsieraden om; blote onderarmen; de dienstkleding gesloten; lange haren bijeengebonden. Houd een medewerker zich niet aan de bovengenoemde voorschriften rondom handdesinfectie of kleding? Spreek hem of haar er dan gerust op aan. 3
Vragen Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, dan kunt u terecht bij uw behandelend arts en/of verpleegkundige. De teksten in deze folder zijn deels gebaseerd op voorlichtingsmateriaal van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). 4
Handhygiëne Pas h andhygiëne toe o m o verdracht van micro- organismen tegen te g aan e n infecties voorkomen. Handdesinfectie Handen wassen 1. Breng handalcohol aan o p uw droge handen (2x drukken). 2. Wrijf de handpalmen over elkaar. 5. Wrijf de b uitenkant van de vingers in de palm van de andere hand e n andersom. Neem ook de polsen mee. 1. Maak uw handen n at en b reng op uw handen zeep uit de d ispenser aan. 3. Wrijf over de linker handrug met de rechter handpalm en andersom. 4. Wrijf de h andpalmen tegen elkaar met verstrengelde gespreide vingers. 6. Draai de duim van de ene hand rond in de gesloten andere hand. Doe dit voor beide handen. 7. Draai de vingers in de 8. Blijf de h anden wrijven totdat d eze droog zijn. Je handen zijn nu gedesinfecteerd. 20-30 sec palm van de a ndere hand. Doe dit voor beide h anden. 8. Spoel de h anden a f. 9. Wrijf de h anden d roog. 10. Gebruik een d oekje om de kraan uit te zetten. 11. Je handen zijn nu gereinigd. Pas handhygiëne in ieder geval op de volgende momenten toe: 1. 2. 3. 4. 5. Voor en na p atiëntencontact Voor een aseptische handeling Voor en na h et aantrekken van handschoenen Na contact met de p atiëntenomgeving Na mogelijk contact met lichaamsvloeistoffen 40-60 sec
HMC Antoniushove Burg. Banninglaan 1 2262 BA Leidschendam Postbus 411 2260 AK Leidschendam HMC Bronovo Bronovolaan 5 2597 AX Den Haag Postbus 96900 2509 JH Den Haag HMC Westeinde Lijnbaan 32 2512 VA Den Haag Postbus 432 2501 CK Den Haag 088 97 97 900 www.haaglandenmc.nl NR. H0005 oktober 2016