INFOSESSIE OVER DE ONDERNEMINGSLOKETTEN Ambulante en kermisactiviteiten: de nieuwe regelgeving 1 Vincent Ramelot, Adviseur bij de VSGB I. Wat schrijft de wet voor? Wettelijke en reglementaire bepalingen: 1. De wet van 25 juni 1993 betreffende de uitoefening van ambulante activiteiten en de organisatie van openbare markten 2, zoals gewijzigd bij: de wet van 4 juli 2005 tot wijziging van de wet van 25 juni 1993 betreffende de uitoefening van ambulante activiteiten en de organisatie van openbare markten (B.S. 25.8.2005), de wet van 20 juli 2006 houdende diverse bepalingen (M.B. 28.7.2006). Deze wet wordt aangevuld met uitvoeringsmaatregelen: 2. enerzijds het KB van 24 september 2006 betreffende de uitoefening en de organisatie van ambulante activiteiten (B.S. 29 september 2006), 3. anderzijds het KB van 24 september 2006 betreffende de uitoefening en de organisatie van kermisactiviteiten en ambulante activiteiten in kermisgastronomie (B.S. 29 september 2006). Deze bepalingen (de twee wijzigende wetten en de twee KB's) zijn in werking getreden op 1 oktober 2006. De nieuwe regelgeving wijzigt een aantal punten en daardoor soms in aanzienlijke mate het rechtsstelsel van de handelaars. De gemeentebesturen krijgen ook nieuwe verantwoordelijkheden. Dit nieuwe stelsel treedt echter niet voor 100 % in werking op 1 oktober. De wetgever heeft immers overgangsmaatregelen voorzien: a. In de eerste plaats zijn er machtigingen voor ambulante activiteiten, die onder het huidige stelsel afgeleverd zijn, die geldig zijn; die machtigingen blijven geldig. 1 Met dank aan de heer Matthieu Lambert, adviseur bij de Mobiliteitscel van de UVCW, voor zijn medewerking bij het opstellen van dit document en de bijbehorende slides. 2 Het betreft de oude benaming; de nieuwe benaming zal zijn: "wet betreffende de uitoefening en de organisatie van ambulante en kermisactiviteiten". Vincent Ramelot, Adviseur bij de VSGB 12-9-2006 blz. 1 / 5
b. Nieuw: het nieuwe stelsel roept machtigingen voor kermisactiviteiten in het leven: die zijn niet opeisbaar vanaf 1 oktober maar moeten binnen de drie maanden aangevraagd worden. c. Tot slot moeten de gemeenteraden hun gemeentereglement over de openbare markten aanpassen of nieuwe reglementen aannemen om zich aan de nieuwe regelgeving aan te passen. Er kan ook niet geëist worden dat de wijzigingen op 1 oktober doorgevoerd worden (wat overigens juridisch onmogelijk zou zijn). De gemeenten beschikken dus over een termijn van één jaar vanaf de inwerkingtreding om hun reglementen aan te passen. II. Wie reikt de machtigingen uit? In het huidige stelsel is dat de minister van Middenstand of zijn afgevaardigd ambtenaar. Dat zal vanaf 1 oktober niet langer zo zijn, aangezien het voortaan erkende ondernemingsloketten zullen zijn die de machtigingen afgeven. Meer informatie daaromtrent vindt u in de slides van het ondernemingsloket UCM. III. Waar kunnen ambulante en marktactiviteiten plaatsvinden? Het nieuwe artikel 4 van de wet van 25 juni 1993 betreffende de uitoefening en de organisatie van ambulante en kermisactiviteiten stipuleert dat deze activiteiten kunnen plaatsvinden: Op openbare markten (= markt georganiseerd door de gemeente, hetzij rechtstreeks door deze overheid beheerd hetzij door de gemeente in concessie gegeven, cf. art. 1, 1 e lid, 4, van de wet); Op de openbare weg, met inbegrip van parkings op de openbare weg, handelsgalerijen, stations-, metro- en luchthavenhalls en plaatsen waar kermissen plaatsvinden; Op andere plaatsen van het openbaar domein; Ten huize van de consument voor zover deze activiteiten betrekking hebben op producten of diensten met een totale waarde van minder dan 250 euro per consument. Maar ook: Op private markten (= markt ingericht door een privé-initiatief, voorafgaand toegelaten door de gemeente, cf. art. 1, 1 e lid, 4, van de wet); In plaatsen naast de openbare weg; In commerciële parkings; Kermisactiviteiten kunnen plaatsvinden (dixit artikel 4, 2, van de wet): - op openbare kermissen; - buiten kermissen kunnen kermisactiviteiten plaatshebben op het openbaar domein of op privé-plaatsen. Vincent Ramelot, Adviseur bij de VSGB 12-9-2006 blz. 2 / 5
IV. Vallen alle vormen van verkoop onder de wet? Uiteraard niet. Een aantal commerciële handelingen ontsnapt aan de regelgeving, waaronder: 1. Occasionele verkoop zonder commercieel doel (art. 5, 1, van de wet), met name de verkoop met menslievend, cultureel, sociaal, doel; voor dit soort verkoop is een voorafgaande machtiging van de burgemeester vereist (art. 7 KB «ambulante activiteiten»); 2. Verkoop tijdens handels-, ambachts- of landbouwbeurzen (art. 5, 2, 1 e zin van de wet); 3. Occasionele manifestaties ter bevordering van de lokale handel (art. 5, 2, 2 e zin van de wet), bv. braderie of feesten in het kader van jumelages. V. «Private» kermissen en markten Ter herinnering: een private markt is een markt die tot stand kwam op privé-initiatief, met voorafgaande toelating door de gemeente (art. 1, 1 e lid, 4 van de wet). Er is geen wettelijke definitie van "private kermis" maar enkel van "kermis"; deze is gedefinieerd als een manifestatie [ingericht of] waarvoor de gemeente vooraf een toelating gegeven heeft en op een bepaalde plaats en tijd uitbaters van kermisattracties of inrichtingen voor kermisgastronomie samenbrengt, die er diensten en producten aan de consument verkopen. Een private kermis is dus niet ingericht maar wel toegelaten door de gemeente (art. 1, 1 e lid, 5 van de wet). Het stelsel van private markten of kermissen geldt ook voor iedere ambulante activiteit die georganiseerd wordt op plaatsen langs de openbare weg of op commerciële parkings, alsook iedere kermisactiviteit op een private plaats (rappel). De twee voornaamste kenmerken zijn dus het privé-initatief en de voorafgaande machtiging vanwege de gemeente. De gemeente kan de organisatie van dergelijke evenementen weigeren, maar de motieven voor weigering zijn limitatief opgesomd in de wet (wat betekent dat het gemeentelijk reglement er geen kan toevoegen): 1. De geplande activiteit kan het bestaande handels- of kermisaanbod schade toebrengen; 2. De openbare orde, de volksgezondheid of de bescherming van de consument zijn bedreigd (onder openbare orde dienen we de openbare veiligheid te verstaan en niet de openbare orde in de zin van art. 135, 2 NGW, anders zou er een overlapping zijn met de volksgezondheid). VI. De organisatie van ambulante en marktactiviteiten op openbare markten en kermissen Volgens artikel 8 van de wet wordt de organisatie van ambulante en marktactiviteiten op openbare markten en kermissen geregeld bij gemeentereglement. Dat reglement bepaalt met name de voorwaarden voor de toekenning en de bezetting van de standplaatsen. Voor het overige moet men zich baseren op de specifieke KB's. Vincent Ramelot, Adviseur bij de VSGB 12-9-2006 blz. 3 / 5
1. Reglement i.v.m. openbare markten (KB «ambulante activiteiten», art. 23-37) Het gemeentereglement neemt de volgende principes in acht: De toekenning van de standplaatsen kan gebeuren per abonnement voor de bij reglement vastgelegde duur, na afloop waarvan het abonnement stilzwijgend hernieuwd wordt. Het abonnement kan door de gemeente opgeschort of ingetrokken worden in de bij reglement voorziene gevallen. De toekenning van de standplaatsen kan ook van dag tot dag gebeuren. De standplaatsen die van dag tot dag toegekend worden, mogen niet minder dan 5 % van alle standplaatsen uitmaken. 2. Reglement i.v.m. openbare kermissen (KB «kermissen», art. 8-18) De toekenning van de standplaatsen kan voor de duur van de kermis gebeuren. De toekenning van de standplaatsen kan ook per abonnement gebeuren, met inachtneming van de volgende principes : - de uitbater die gedurende drie opeenvolgende jaren (of minder) eenzelfde standplaats verkregen heeft, kan aanspraak maken op een abonnement, behalve in geval van absolute noodzaak en verplichtingen die samenhangen met de vernieuwing van de kermis; - het abonnement heeft een duur van 5 jaar (of minder op verzoek van de uitbater); - het abonnement kan door de gemeente ingetrokken of opgeschort worden, met name omwille van de bij reglement vastgelegde redenen. VII. De organisatie van ambulante en kermisactiviteiten op het openbaar domein, buiten openbare kermissen en markten Ook hier wordt de organisatie van de activiteiten geregeld door een gemeentereglement, dat minstens de volgende aspecten vastlegt: 1. Voor de ambulante activiteiten: de modaliteiten van de bezetting van het openbaar domein, tijdelijk vast of rondtrekkend; de bezetting is onderworpen aan voorafgaande machtiging die van dag tot dag of per abonnement toegekend wordt; 2. Voor de kermisactiviteiten: de modaliteiten voor de toekenning van de machtiging die vereist is voor de uitoefening van die activiteiten op die plaats; de machtiging wordt toegekend voor een bepaalde periode of per abonnement. De uitbater die gedurende drie opeenvolgende jaren eenzelfde standplaats verkregen heeft, kan aanspraak maken op een abonnement. 3. In beide gevallen kan de gevraagde machtiging voor de uitoefening van de activiteit geweigerd worden als de activiteit het bestaande handels- of kermisaanbod in het Vincent Ramelot, Adviseur bij de VSGB 12-9-2006 blz. 4 / 5
gedrang kan brengen of omwille van redenen die verband houden met de openbare orde, de volksgezondheid of de bescherming van de consument (cf. supra). 4. De ontwerpen van reglement worden overgemaakt aan de minister van Middenstand vóór de goedkeuring ervan door de gemeenteraad. De minister beschikt over 15 dagen om opmerkingen te maken aangaande de conformiteit van de ontwerpreglementen met de wet (W. 25.6.1993, art. 10, par. 2). 5. De goedgekeurde reglementen worden binnen een termijn van een maand aan de minister overgemaakt. VIII. Controle en aanmaning 1. Openbare markten en ambulante activiteiten op het openbaar domein (KB «ambulante activiteiten», art. 44) Personen die belast zijn met de organisatie van de markten en aangesteld zijn door de burgemeester, zijn gemachtigd om de documenten te controleren die de identiteit en de hoedanigheid aantonen van de personen die een ambulante activiteit uitoefenen. 2. Openbare kermissen en kermisactiviteiten op het openbaar domein (KB «kermissen», art. 25) Personen die belast zijn met de organisatie van kermissen en kermisactiviteiten, zijn gemachtigd om de documenten te controleren: - die de identiteit en de hoedanigheid aantonen van de personen die een ambulante of een kermisactiviteit uitoefenen op een kermis; - i.v.m. de verzekeringen, het bewijs dat de aangedreven attracties voldoen aan het KB van 18 juni 2003 betreffende de uitbating van kermisattracties (bv. bewijs van de inspectie van de plaatsing), Zij beschikken over een aanmaningsbevoegdheid: de niet inachtneming ervan wordt bestraft met de maatregelen die in het gemeentereglement vastgelegd zijn. Vincent Ramelot, Adviseur bij de VSGB 12-9-2006 blz. 5 / 5