Kansspelen
Inhoud Deze brochure 2 Kansspelbeleid in Nederland 3 Wanneer is sprake van een kansspel 3 Gewone loterij 4 - voorwaarden voor een vergunning 4 - aanvragen vergunning 5 - procedure 6 - leges 6 - verantwoording 7 - kansspelbelasting 7 Bingo 7 Promotionele kansspelen 8 Winkelweekacties 10 Prijsvragen 10 Bezwaar en beroep 11 Bijzondere vormen 11 College van toezicht op de kansspelen 12 Andere brochures 12 Adressen 13 - Kamers van Koophandel en Fabrieken 13 - Regionale politiekorpsen 13 - Landelijke kansspelorganisaties 13 - Speelautomaten 15 1
Deze brochure Deze brochure beschrijft in het kort de wettelijke regels die gelden voor het organiseren van kansspelen door verenigingen, stichtingen en winkeliersverenigingen. Deze regels zijn vastgelegd in de Wet op de Kansspelen en het bijbehorende Kansspelenbesluit. U leest bijvoorbeeld wanneer u een vergunning nodig heeft, waar u die kunt aanvragen en waar u verder zoal rekening mee moet houden. Ook vindt u in deze brochure informatie over de zogenaamde prijsvragen. De permanente, landelijke loterijen en (de exploitatie van) de speelautomaten vallen buiten het bereik van deze brochure. Daarvoor gelden aparte regels. Wel treft u een overzicht met adressen aan, waar u meer informatie kunt krijgen. 2
Kansspelbeleid in Nederland Hoofddoelstelling van het kansspelbeleid is het reguleren en beheersen van kansspelen, met bijzondere aandacht voor het tegengaan van kansspelverslaving, het beschermen van de consument en het tegengaan van illegaliteit en criminaliteit. Het kansspelbeleid en de kansspelregelgeving worden de komende jaren gemoderniseerd. Voor een actueel overzicht van deze ontwikkelingen zie: www.justitie.nl/kansspelen. U kunt ook een e-mail sturen naar het projectbureau Kansspelen: kansspelen@minjus.nl. Wanneer is sprake van een kansspel Niet elk spel waarbij deelnemers prijzen kunnen winnen is een kansspel. Dat hangt af van de invloed die de deelnemer heeft op de uitslag. We spreken van een kansspel als de deelnemer geen (overwegende) invloed kan uitoefenen op de uitslag. Het lot beslist dus wie er een prijs wint. Behalve de loterijen vallen hieronder ook de puzzelacties, omdat de trekking van de winnaar wordt verricht uit alleen de goede oplossingen. Heeft de deelnemer wel invloed op de uitslag, dan is de actie geen kansspel. U kunt hierbij denken aan het verzinnen van een limerick of een slogan. Hoe beter de slogan of limerick, hoe meer kans de betreffende deelnemer maakt op een prijs. In zo n geval zal een jury de winnaar moeten kiezen. We spreken dan van een prijsvraag. U heeft een vergunning nodig voor het organiseren van een actie als: u iets organiseert dat volgens de wet een kansspel is; u een prijsvraag organiseert en de hoogste prijs die iemand kan winnen meer is dan 2.300,-. Hieronder leest u achtereenvolgens over de regels die gelden voor het organiseren van een gewone loterij, een bingo, een promotioneel kansspel, een winkelweekactie en een prijsvraag. 3
Gewone loterij Voorwaarden voor een vergunning Om een vergunning te krijgen voor een loterij moet u aan een aantal voorwaarden voldoen. De twee belangrijkste zijn: het doel van de actie moet een algemeen belang zijn; de afdracht aan het gekozen doel moet ten minste 50% van de opbrengst van de verkochte loten bedragen. Algemeen belang De eerste voorwaarde is dat de opbrengst van de actie moet worden besteed aan doelen van algemeen belang. Bij algemeen belang kunt u onder andere denken aan: sport, maatschappelijk welzijn, cultuur, gezondheidszorg of ontwikkelingswerk. Van algemeen belang is bijvoorbeeld: de bouw van een nieuw clubgebouw voor een sportclub; het kopen van nieuwe muziekinstrumenten door een muziekvereniging; de renovatie van het dak van een kerk. De instantie waar de vergunning wordt aangevraagd, beoordeelt of er sprake is van een algemeen belang. Commerciële activiteiten vallen hier dus niet onder. Uitzondering hierop zijn de winkelweekacties en de promotionele kansspelen. Zie hiervoor verder onder het kopje winkelweekacties en promotionele kansspelen. De 50-procentsregeling Het doel van de loterij staat voorop. Voor dat doel moet een zo hoog mogelijk nettoresultaat worden verkregen. Daarom is er de 50-procentsregeling, dit betekent dat er ten minste 50 procent ten behoeve van het goede doel moet komen. Met als gevolg dat de kosten en prijzen niet meer mogen bedragen dan 50% van de opbrengst van de verkochte loten. Deze kosten kunnen bestaan uit: drukkosten voor de loten, mailings, brochures etc; advertentiekosten; 4
notariskosten; een eventuele vergoeding voor tussenpersonen die loten verkopen; de vergoeding aan tussenpersonen mag ten hoogste 10% zijn van het bedrag dat zij aan loten hebben verkocht; de kosten voor de prijzen; de kosten voor prijzen kunnen bestaan uit geldprijzen die door de organisator zelf beschikbaar worden gesteld of uit goederen die door de organisator zelf worden aangekocht, zoals een koelkast, televisie of auto; de kansspelbelasting, indien deze niet door de winnaar hoeft te worden betaald, maar door de organisator van de loterij uit de opbrengst daarvan wordt voldaan. Zie hiervoor onder het kopje kansspelbelasting. Het is belangrijk om de totale kosten en de waarde van de prijzen af te stemmen op de feitelijke opbrengst van de verkochte loten. Het is dan ook aan te bevelen om bij het opstellen van een raming voor de uitgaven en de prijzen niet direct op het maximum van 50% te gaan zitten. Het is beter voorzichtig te begroten, bijvoorbeeld op basis van verkoop van 80% van de loten. Bij een eventueel hogere verkoop ontstaat er ruimte voor extra prijzen. Aanvragen vergunning De vergunning voor het organiseren van een loterij moet worden aangevraagd bij: burgemeester en wethouders van de gemeente waar de aanwijzing van de winnaars zal geschieden, indien de (economische) waarde van het totale prijzenpakket niet meer bedraagt dan 4.500,-. In sommige gemeenten is de bevoegdheid voor het verlenen van de vergunning neergelegd bij de politie. de minister van Justitie indien de (economische) waarde van het totale prijzenpakket meer bedraagt dan 4.500,-. Bij het aanvragen van de vergunning gaat het om de waarde van het prijzenpakket en niet om de opbrengst van de loterij, zoals wel eens wordt gedacht. Het prijzenpakket is inclusief eventuele gesponsorde prijzen. De gemeenten gebruiken doorgaans een (standaard) aanvraagformulier dat op het gemeentehuis (of bij de politie) verkrijgbaar is. Het ministerie van Justitie gebruikt een eigen aanvraagformulier dat u telefonisch 5
of schriftelijk kunt aanvragen bij: Ministerie van Justitie Directie Sanctie- en Preventiebeleid Projectbureau Kansspelen Postbus 20301 2500 EH Den Haag Telefoon: 070-370 4620 E-mail: kansspelen@minjus.nl Procedure Voor de procedure rond gemeentelijke vergunningen kunt u bij de gemeente nadere informatie inwinnen. Voor vergunningen van het ministerie van Justitie is de procedure als volgt: U vult het aanvraagformulier in, voegt de statuten van uw vereniging en de gegevens van de Kamer van Koophandel bij en zendt of brengt deze stukken naar de politie in uw regio. De politie voorziet de aanvraag zonodig van advies en stuurt de stukken naar het ministerie van Justitie. Op het ministerie wordt de aanvraag behandeld. Dit kan leiden tot het verlenen van de vergunning of het afwijzen van een aanvraag. Ook kan besloten worden tot het inwinnen van aanvullende informatie. Leges Aan de aanvraag voor een vergunning zijn leges verbonden. De leges die moet worden betaald als het gaat om een gemeentelijke vergunning is vastgelegd in de gemeentelijke legesverordening. Het bedrag kan daarom per gemeente verschillen. De leges voor een ministeriële vergunning zijn vastgesteld in het Kansspelenbesluit. De legeskosten bedragen: a. indien de waarde van het prijzenpakket niet meer bedraagt dan 45.000,-: 226,-; b. indien de prijzen een grotere waarde hebben dan 45.000,-, doch niet groter dan 450.000,-: 907,-; c. indien de prijzen een grotere waarde hebben dan 450.000,- doch niet groter dan 4.500.000,-: 1.588,-; 6
d. daarboven 2.268,-. De aanvraag wordt pas in behandeling genomen na betaling van de leges. Verantwoording Over de gehouden loterij moet u een financiële verantwoording afleggen aan de instantie die de vergunning heeft verleend. Voor een gemeentelijke vergunning gelden daarbij de voorwaarden die in de vergunning zijn opgenomen. Voor een ministeriële vergunning geldt dat u uiterlijk drie maanden na de (laatste) trekking een financiële verantwoording moet indienen, voorzien van een accountantsverklaring. Die verantwoording dient om vast te kunnen stellen of bij de organisatie van de loterij aan de gestelde voorwaarden is voldaan. Ook moet u daarbij aangeven of de opbrengst al is besteed aan het vooraf opgegeven doel en anders wanneer die besteding kan plaatsvinden. Kansspelbelasting Over prijzen die een waarde hebben van meer dan 454,- moet kansspelbelasting worden betaald, hetzij door de organisatie, hetzij door de winnaar. Meer informatie hierover vindt u in de brochure Kansspelbelasting van de Belastingdienst. Deze brochure is verkrijgbaar bij de lokale/regionale vestiging van de Belastingdienst. Aanvragers van een vergunning bij het ministerie van Justitie krijgen de brochure bij het aanvraagformulier meegestuurd. Bingo Bingo is een kansspel dat uitsluitend kan worden georganiseerd door een vereniging die tenminste drie jaar bestaat. De bingo moet georganiseerd worden ten bate van het algemeen belang. De waarde van de prijzen mag per spelronde niet meer bedragen dan 350,- en per bijeenkomst niet meer dan 1.400, -. Het organiseren van een bingo is niet aan een vergunning gebonden. Wel moet u de bijeenkomst waar de bingo wordt georganiseerd uiterlijk veertien dagen van tevoren aanmelden bij de gemeente. De gemeente heeft de bevoegdheid om voorschriften voor zo n bijeenkomst vast te stellen. Deze voorschriften liggen dan 7
vast in een gemeentelijke verordening. Indien aan die voorschriften niet kan worden voldaan, dan heeft de gemeente de bevoegdheid om de bijeenkomst te verbieden. Promotionele kansspelen Een promotioneel kansspel is het, bij wijze van promotie, geven van gelegenheid om mee te dingen naar prijzen of premies, waarbij de aanwijzing van de winnaars geschiedt door enige kansbepaling waarop de deelnemers in het algemeen geen overwegende invloed kunnen uitoefenen. Promotionele kansspelen mogen uitsluitend ter promotie van een product, dienst of organisatie dienen en mogen niet als een zelfstandige activiteit worden aangeboden. Het uitgangspunt is dat promotionele kanspelen verboden zijn, tenzij zij voldoen aan bepaalde voorwaarden. Deze voorwaarden staan in de gedragscode promotionele kansspelen. De gedragscode is op 1 januari 2006 in werking getreden. De gehele gedragscode is te vinden op de website, www.justitie.nl/kansspelen. Kernelementen van de gedragscode Tijd en hoeveelheid Een aanbieder mag maximaal éénmaal per jaar per product, dienst of organisatie een promotioneel kansspel aanbieden. Een promotioneel kansspel is tijdelijk van aard en omvat maximaal 13 trekkingen. Kosten voor deelname aan een promotioneel kansspel Aan een promotioneel kansspel mogen geen andere kosten dan communicatiekosten verbonden zijn. Dit zijn de kosten die direct verband houden met het tot stand brengen van contact tussen de aanbieder van het kansspel en de deelnemer. Deze kosten mogen niet meer bedragen dan 0,60 per deelname en moeten van tevoren duidelijk kenbaar worden gemaakt. Prijzen of premies De totale economische waarde van de beschikbaar gestelde prijzen per promotioneel kansspel (inclusief kansspelbelasting) bedraagt maximaal 100.000,- 8
per jaar. Voorafgaand aan de deelname moet duidelijk zijn welke prijzen gewonnen kunnen worden. De resultaten van de trekking moeten binnen drie maanden na beëindiging van het promotioneel kansspel bekendgemaakt worden. Minderjarigen Een aanbieder moet zorgvuldig en terughoudend zijn bij het aanbieden van een promotioneel kansspel aan minderjarigen of het oproepen van minderjarigen tot deelname aan een dergelijk spel. Een aanbieder moet bij minderjarigen onder de 16 als voorwaarde stellen dat de ouder/verzorger toestemming verleent voor deelname aan een promotioneel kansspel. Voor promotionele kansspelen gericht of mede gericht op minderjarigen geldt dat de aangeboden prijzen of premies geschikt moeten zijn voor minderjarigen. Algemene spelvoorwaarden Een aanbieder van een promotioneel kansspel moet algemene voorwaarden opstellen en deze kenbaar maken aan de deelnemers. Deze voorwaarden kunnen onder andere worden vermeld op het product zelf, op teletekst of op internet. Klein promotioneel kansspel Een promotioneel kansspel wordt aangemerkt als een klein promotioneel kansspel indien: de totale waarde van de prijzen of premies ten hoogste 4.500,- bedraagt, en de communicatiekosten maximaal de prijs van één postzegel voor een brief van 20 gram of lokaal telefoontarief bedragen. Voor een klein promotioneel kansspel is een aantal artikelen van de gedragscode niet van toepassing. Klachten Deelnemers aan promotionele kansspelen kunnen eventuele klachten daarover bij het Projectbureau Kansspelen indienen. Het Projectbureau beoordeelt of het kansspel al dan niet voldoet aan de bepalingen van de gedragscode. Bij ernstige overtredingen van de gedragscode kan het Openbaar Ministerie tot vervolging overgaan. 9
Winkelweekacties Op het principe dat een loterij alleen mag worden georganiseerd ten behoeve van enig algemeen belang, geldt nog een uitzondering, namelijk de winkelweekactie. Een winkelweekactie is een georganiseerde loterij van ten minste tien ondernemers in het midden- en kleinbedrijf, waarbij de loten gratis aan de klanten worden uitgegeven. De loterij mag niet langer duren dan vier weken en kan ten hoogste tweemaal per jaar worden georganiseerd. De waarde van het prijzenpakket mag niet hoger zijn dan 11.950,-. Bij een winkelweekactie mag geen gebruik worden gemaakt van instantloten. Dit zijn loten waarbij de consument direct na het verkrijgen van het lot kan zien of hij een prijs heeft gewonnen. Bijvoorbeeld door het afkrassen van een afdeklaagje, het openscheuren van het lot, of door het nummer dat op de loten staat direct te vergelijken met een lijst waarop de prijswinnende nummers staan vermeld. Bij een instantloterij vindt de trekking plaats voordat de loten in omloop worden gebracht. Voor een winkelweekactie heeft u een vergunning nodig van de Kamer van Koophandel. Hoe u die kunt aanvragen kan men u bij de Kamer van Koophandel vertellen. Het adres vindt u achterin deze brochure. Prijsvragen Bij het organiseren van een prijsvraag kan gedacht worden aan het maken van een slagzin, het schrijven van een (kort) verhaal, het maken van een foto etc. Een jury beoordeelt de inzendingen en kent op basis daarvan de prijzen toe. Het organiseren van een dergelijke prijsvraag is geheel vrij - er worden dus ook geen regels gesteld voor de samenstelling van de jury - mits de waarde van de uit te keren prijzen niet meer bedraagt dan 2.300,-. Waar de prijzen hoger liggen dan 2.300,- is een vergunning nodig is. En evenals bij de gewone loterij geldt dan, dat deze vergunning alleen verleend kan worden als met de opbrengst van de prijsvraag een algemeen belang wordt gediend. Dit betekent dat er dan wel sprake moet zijn van inleg door de deelnemers. De vergunning moet u aanvragen bij de gemeente als de hoofdprijs maximaal 4.500,- bedraagt en anders bij het ministerie van Justitie. 10
Kansspelbelasting Voor prijsvragen - ook zonder vergunning - geldt dat kansspelbelasting moet worden voldaan, als ware het een loterij. Zie hiervoor de brochure Kansspelbelasting. Bezwaar en beroep Tegen een negatieve beslissing op een aanvraag voor een vergunning kunt u bezwaar maken. U moet dan een bezwaarschrift indienen bij de instantie die de beslissing heeft genomen. Het indienen van zo n bezwaarschrift moet gebeuren binnen zes weken na de datum die op de beslissing staat. Hoe u dit moet doen kunt u lezen in de brochure Bezwaar en beroep tegen een beslissing van de overheid. Deze kunt u vinden op www.justitie.nl, onder publicaties en brochure en factsheets. Bijzondere vormen Naast de in deze brochure beschreven incidentele kansspelen, waarvoor per keer een vergunning kan worden verleend, zijn er nog meer vormen van kansspelen. Het gaat dan om landelijke, permanente kansspelen, waarvoor in de Wet op de kansspelen aparte regels zijn opgesteld. We volstaan hier met de vermelding van de permanente loterijen met adressen voor nadere informatie. Zie verder onder het kopje Adressen. Ook voor speelautomaten gelden bijzondere regels. Voor de exploitatie van speelautomaten is een vergunning vereist van de Minister van Justitie. Bovendien is voor het opstellen van speelautomaten in een speelhal, café of restaurant een vergunning van de gemeente nodig. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de toezichthouder voor speelautomaten, Verispect B.V., of de brancheorganisatie VAN Speelautomaten. Zie verder onder het kopje Adressen. 11
College van toezicht op de kansspelen Het College van toezicht op de kansspelen is een onafhankelijk toezicht- en adviesorgaan voor de landelijke kansspelen. Kerntaak van het College is het houden van toezicht op de naleving van de Wet op de kansspelen door de vergunninghouders van de landelijke kansspelen. Daarnaast adviseert het College de Minister van Justitie over het verlenen, wijzigen en intrekken van de vergunningen voor de landelijke kansspelen, alsmede over het verlenen van instemming met de statuten en reglementen van de kansspelvergunninghouders. Het College van toezicht is gevestigd aan het Lange Voorhout 86, 2514 EJ Den Haag; telefoon 070 361 44 22; fax 070 36 143 56; e-mail: college@toezichtkansspelen.nl; website: www.toezichtkansspelen.nl. Andere brochures In deze brochure kwam u titels tegen van enkele andere brochures. Kansspelbelasting Deze brochure is een uitgave van de Belastingdienst; de brochure is verkrijgbaar bij de lokale/regionale belastingdienst. Bezwaar en beroep tegen een beslissing van de overheid Voor deze brochure en andere vragen kunt terecht bij: Postbus 51-Infolijn, telefoonnummer 0800-8051 (gratis) Openingstijden: maandag t/m vrijdag van 09.00-21.00 uur. Internet: http://www.postbus51.nl E-mail: vragen@postbus51.nl Voor overige vragen over kansspelen kunt u kijken op de website van Justitie: www.justitie.nl/kansspelen. 12
Adressen Kamers van Koophandel Vereniging Kamers van Koophandel Watermolenlaan 1 Postbus 265, 3440 AG Woerden Tel: 0348 426911 www.kvk.nl; hier kunt u de adressen van de KvK in uw buurt vinden. Hoofdkantoren van de regionale politie Algemeen informatienummer: 0900-8844 www.politie.nl Landelijke kansspelorganisaties Nationale Postcodeloterij Postbus 75025 1070 AA Amsterdam tel: 020 6732446 www.postcodeloterij.nl BankGiro Loterij Postbus 75969 1070 AZ Amsterdam tel: 020 5737474 www.bankgiroloterij.nl 13
Sponsor Loterij Postbus 75092 1070 AB Amsterdam tel: 020 5737507 www.sponsorloterij.nl Staatsloterij Postbus 16625 2500 BP Den Haag tel: 070 3021500 www.staatsloterij.nl Scientific Games Racing B.V. (weddenschappen op paardenrennen) Postbus 84111 2508 AC Den Haag tel.. 070 3380300 www.sciracing.com Nationale Sporttotalisator (toto, lotto, krasloten) Postbus 3074 2280 GB Rijswijk tel. 070 3216621 www.lotto.nl Holland Casino (hoofdkantoor) Postbus 355 2130 AJ Hoofddorp tel. 023 5677377 www.hollandcasino.nl 14
Speelautomaten Verispect B.V. Postbus 654 2600 AR Delft tel. 015 2691602 www.verispect.nl VAN Speelautomaten Branche-organisatie Postbus 210 5240 AE Rosmalen tel. 073 5219156 www.vaninfo.nl 15
16
Wetten moeten rechtvaardig zijn. Ze moeten voldoen aan algemene rechtsbeginselen en passen binnen bestaand Nederlands en internationaal recht. Een goede wet is uitvoerbaar, handhaafbaar en biedt een duidelijk richtsnoer voor handelen of nalaten. Justitie werkt aan goede wetten en regels Uitgave Ministerie van Justitie. Gewijzigde herdruk, mei 2006 code 6253 oplage 5000