Indien onbestelbaar retourneren De Waalmalefijtstraat 85 2225 LW Katwijk aan Zee Opgericht 10 augustus 1949 november 2013 27 e jaargang 1
Verenigingsinfo ERELEDEN P.C. Hagenaars en J.A. Plokker BESTUUR Voorzitter : Jaap Plokker, Hercules 86, (Waarnemend) 2221 MD Katwijk, tel: 071-402 75 62 Secretaris: Piet Hagenaars, de Waalmalefijtstraat 85 2225 LW Katwijk, tel. 06-104 74 218 Penningmeester:Dick Verkade, Hartweg 81 2221 PV Katwijk, tel. 071-402 46 99 Lid: Piet van Zuilen, Boslaan 48 2224 HJ Katwijk, tel. 071-407 25 50 Lid: Vacant. Lid: Vacant. Lid: Vacant. OVERIGE Ringencommissaris: Bouwe Nijgh, Tel. 071-403 03 23 E-mailadres: b.nijgh@gmail.com Redactie clubblad: Piet Hagenaars, pchagenaars@casema.nl Bankrekeningnummer: 33.18.01.809 t.n.v. DE KANARIEVOGEL KATWIJK Lidmaatschap: Contributie per kalenderjaar: senior (NBvV) leden: 36,00; senior (verenigings)leden 20,00; jeugdleden: 18,00. Verenigingsgebouw: Gebouw Stichting Kleindierensport Katwijk Oude s Gravendijckseweg 2 a, 2221 DB Katwijk aan Zee. Website: www.kanarievogel.nl Beheerder: kanarievogel@casema.nl 2
Uitnodiging ledenvergadering Beste vogelvriendinnen en vrienden, Hierbij worden jullie uitgenodigd voor de ledenvergadering van vrijdag 1 november 2013. Deze vindt plaats in het verenigingsgebouw Kleindierensport- Katwijk, oude s-gravendijckseweg 2a, 2221 DB te Katwijk aan Zee. Dit is een zijstraat van de Krom naast het woonwagenkamp en achter de koetsverhuurbedrijf van Guyt tegen Noordwijk aan. We beginnen om 20.00 uur. Agenda: 1. Opening. 2. In en Uitgaande post. 3. Ledenmutatie; 4. Stichting Kleindierensport-Katwijk; 5. Nieuws van de tentoonstellingscommissie; 6. Praatje over tropische vogels; 7. Rondvraag; 8. Sluiting. Tijdens de pauze kunnen er: - nog ringen besteld worden voor kweekseizoen 2014; - vogels ingeschreven worden voor de Rayontentoonstelling te Roelofarendsveen; - inschrijfformulieren afgehaald worden voor de districttentoonstelling te Dordrecht. Berichtje van de penningmeester. Beste leden van de Kanarievogel. Heeft u de contributie van 2013 al voldaan? De vereniging heeft voor U de contributie voor dit jaar al wel voldaan aan de Nederlandse Bond van Vogelliefhebbers. Beëindiging lidmaatschap Leden kunnen, indien gewenst, hun lidmaatschap beëindigen middels opzegging bij de secretaris van de vereniging. Dit kan per 3 kwartaal.
4
Tussen tulpen en de zee Lezing Peter Spierenburg van 11 oktober 2013 door Jaap Plokker Tussen tulpen en de zee is de titel van een in het najaar van 2011 verschenen, bijzonder fraai vormgegeven boek, over de vogelwereld in de Duin- en Bollenstreek. In dit boek uiteraard ook aandacht voor de nachtegaal, bij wiens zang het hart van menig vogelliefhebber, met name dat van de waterslagerkwekers, waartoe ik me reken, wat harder gaat kloppen. Op 11 oktober jl. hield een van de schrijvers van dit boek, Peter Spierenburg, bij ons een lezing over de vogelwereld in de omgeving die ons zo vertrouwd is: het strand, de duinen, bollenvelden en de direct omgeving van ons huis, in het bijzonder de wijk Hoornes/Rijnsoever. Iedere volkstuinder heeft jaarlijks momenten dat het aanbod van verse groente groter is dan de maag kan verstouwen. Omdat ik niet zo n fervent voorstander ben om ieder overschot in te vriezen varen mijn familie, kennissen en buren er wel bij dat ik een volkstuin heb. Met mijn buurman Peter Spierenburg heb ik gemeen dat we beiden van vogels houden. Ik houd vogels in een kooitje en Peter trekt bij nacht en ontij en bij regen en zonneschijn met zijn fotoapparatuur, verrekijker en notitieblok er op uit om in de vrije natuur naar vogels te kijken en te registreren. In het najaar van 2011 stond hij opeens voor me met een lijvig boekwerk getiteld Tussen tulpen en de zee, dat hij samen met Jelle van Dijk en Hans van Stijn had geschreven. Hij wilde me iets teruggeven voor alle groente die hij inmiddels van mij had gekregen. Ik heb het boek uiteraard met grote dankbaarheid in ontvangst genomen en zodra ik er die dag gelegenheid voor had heb ik het ingekeken en doorgebladerd. Ik was onder de indruk van de vele schitterende, haarscherpe, foto s die in het volledig in full colour uitgegeven, 368 bladzijden dikke boek zijn afgedrukt. 1 Tussen tulpen en de zee, met als ondertitel Vogels van de Duin- en Bollenstreek is het resultaat van decennia lang vogels waarnemen en inventariseren in een gebied dat zich uitstrekt van de Katwijkse Uitwatering tot aan De Zilk. Gebeurde het waarnemen en 5
6
inventariseren aanvankelijk op incidentele basis door enkele enthousiaste individuen, sedert de oprichting van de Vereniging voor Natuur- en Vogelbescherming Noordwijk in 1966 en met name vanaf de jaren 80 van de vorige eeuw gebeurt dit steeds systematischer. De Duin- en Bollenstreek is een voor vogellaars bijzonder interessant gebied, omdat binnen een paar kilometer je de meest uiteenlopende biotopen met een eigen vogelwereld aantreft. Allereerst is er het strand en de zeevogels, vervolgens het duingebied en achter de duinen de geestgronden waarop traditioneel bloembollen geteeld worden. Hoewel het areaal cultuurgrond de laatste jaren als gevolg van de verstedelijking van de Duin- en Bollenstreek aanzienlijk is gekrompen is er nog voldoende leefruimte overgebleven voor de op het akker- en weiland, in de bossen en bosjes en op en langs waterwegen verblijvende vogels. Daarnaast is vooral de zeereep een ideale plek om de vogeltrek te volgen. Zowel te Noordwijk als te Katwijk zijn vaste punten waar tijdens de vogeltrek vele vogellaars met verrekijker, fototoestel en notitieblok klaar staan om te registreren welke vogelsoorten er over zee, tot zover het oog reikt, of over de duinen passeren. De in de loop van de jaren verzamelde gegevens, incidenteel en structureel, zijn in het boek verwerkt en geven een goed beeld van de ontwikkelingen in de vogelstand in de Duin- en Bollenstreek in, met name, de afgelopen 30 jaar. 7
Al bladerende ging mijn bijzondere aandacht uit naar de in het boek beschreven lotgevallen van de nachtgaal. De fietsroute naar mijn volkstuin, vlakbij het voormalig vliegveld Valkenburg, voert langs de Cantineweg en dus langs de duinrand van de Katwijkse Zuidduinen. In het voorjaar laten daar, in de dichte struikbegroeiing, diverse nachtegalen hun lied horen. Voor mij is het ieder voorjaar weer een uitkijken naar het moment dat ik op weg naar de volkstuin, of op de terugweg, de eerste nachtegaal hoor zingen. Meestal is dat rond 20 april. Komend vanuit hun Afrikaans overwinteringsgebied arriveren de meeste nachtegalen tussen 10 en 20 april in de duinen. De vroegste waarneming is van 31 maart 2004. Wie in de zomervakantie naar Katwijk wil komen om naar nachtegalen te luisteren is te laat, want in de maanden juli en augustus vertrekken ze al weer richting het zuiden. De tot op heden laatste waarneming in de Duin- en Bollenstreek dateert van 5 september 2010. 2 De Katwijkse Zuidduinen behoren tot een uitgestrekt duingebied tussen Scheveningen en Katwijk, dat alleen door een voor auto s toegankelijke weg van Wassenaar naar Wassenaarse Slag wordt doorsneden. Ik ben geen fanatieke vogelspotter en doorkruis dit duingedeelte hooguit op de fiets over het pad wat van Katwijk naar Scheveningen voert, maar uit eigen ervaring weet ik dat, bijvoorbeeld, in het rijkelijk van struweel voorziene Meijendel ten westen van Wassenaar in het voorjaar ook volop de zang van nachtegalen te horen is. Ontwikkelingen in het bestand van de nachtegaal De Katwijkse Zuidduinen behoren niet tot het onderzoeksgebied van de Noordwijkse vogellaars. Dit geldt wel voor de Katwijkse Noorduinen, ook wel de Coepelduynen genoemd. Deze 4 km lange duinstrook, die niet verder dan 1,5 km landinwaarts reikt, bestaat voor het overgrote deel uit jonge duinen die in de vroege middeleeuwen in de verzande Rijnmonding zijn ontstaan. Dit duingebied was met name in mijn jeugdjaren me goed bekend, omdat ik met mijn vader er heel vaak naar toe ging om bramen te plukken. De Coepelduynen waren in mijn jeugdjaren heel open en er groeiden nauwelijks struiken. Tijdens inventarisatierondes in de jaren 70 en begin jaren 80 werden hier geen nachtegalen aangetroffen. Inmiddels is het uiterlijk van dit duingebied aanzienlijk veranderd: veel 8
Geregistreerde territoria van nachtegalen in de Duin- en Bollenstreek gedurende de perioden 1984-1988 en 2003-2007. (Bron: Tussen tulpen en de zee, p. 291.) gevarieerder geworden. Door afplaggen zijn onbegroeide stukken ontstaan waardoor weer natuurlijke zandverstuiving plaatsvindt en anderzijds heeft de in mijn jeugd schaars aanwezige struweelbegroeiing zich inmiddels aanzienlijk uitgebreid tot in de richting van de zeereep. Bij een volgend inventarisatieproject gedurende de jaren 2003-2007 werden in dit duingebied 10 territoria van nachtegalen gesignaleerd. Tijdens een fietstocht door de duinen van Noordwijk naar Katwijk heb ik afgelopen voorjaar, op hemelsbreed nog geen 300 meter van het strand, een nachtegaal horen zingen. Bovenstaande illustreert dat de nachtegaal in het duingebied zich vestigt in gebieden waar het struweel tot ontwikkeling komt. Een 9
10
vergelijkbare ontwikkeling heeft plaatsgevonden in het duingebied tussen Noordwijk en de provinciegrens met Noord Holland. Met dit verschil dat in de Noordwijkse Noordduinen in de jaren 80 grote gebieden waren met dichte struikbegroeiing en daar de nachtegaal toen al volop aanwezig was. Ook in dit duingebied is het areaal struweel inmiddels gegroeid en met deze uitbreiding ook het aantal nachtegalen. Omdat er ook steeds meer broedende nachtegalen buiten het duingebied worden gesignaleerd bestaat de indruk dat er in het duinstruweel een vorm van overbevolking plaatsvindt en de nachtegaal dus op zoek moet naar alternatieven elders. De nachtegaal komt, naar wordt aangenomen, als gevolg van een toename van het areaal struweel in de Duin- en Bollenstreek steeds vaker voor. De toename van het aantal territoria tussen medio de jaren 80 en heden is significant. Men schat het huidige aantal broedparen in het gebied tussen Katwijk en de grens met de provincie Noord Holland op 500-550. Inventarisaties elders in de Hollandse kuststrook vertonen een vergelijkbaar beeld. Men schat dat meer dan de helft van de Nederlandse populatie nachtegalen op dit moment in het Noord- Zuidhollands duingebied broedt. Deze groei staat in schril contrast tot de stand van de nachtegaal elders in Nederland. In grote delen van Nederland, met name op de zandgronden, is de nachtegaal als broedvogel verdwenen. 3 Lezing Peter Spierenburg op 11 oktober 2013 Omdat ik weet dat er leden zijn die niet alleen geïnteresseerd zijn in vogels in een kooitje, maar ook in vogels in de vrije natuur, leek het me wel aardig om m n buurman Peter Spierenburg te vragen op de vereniging iets te komen vertellen over de vogelwereld in het gebied dat niet alleen hem, maar ook velen van ons vertrouwd is: het strand, de duinen en de bollenvelden. Het leek hem wel leuk eens niet voor een publiek van vogelaars maar van kooivogelhouders zijn verhaal te vertellen en ver voor de zomervakantie werd 11 oktober 2013 geprikt voor een door Peter te verzorgen lezing bij De Kanarievogel. Enige weken geleden spraken we over het scheidingsmuurtje van ons erf even over de avond. Hij vroeg of er nog speciale wensen waren en ook hoeveel mensen ik verwachtte. Ik hield me op de vlakte en zei dat er meestal wel tussen de 10 en 20 leden aanwezig waren. 11
Hotel Noordzee BV Boulevard 72 2225 AG Katwijk Tel: 071-4015742 Fax: 071-4075165 E-mail: info@hotelnoordzee.nl www.hotelnoordzee.nl 12
Op de avond van de 11 e oktober regende het pijpenstelen en bleek er ook een voetbalwedstrijd van het Nederlands elftal te zijn. Of deze factoren van doorslaggevend belang zijn geweest, dat er gewoonweg heel weinig belangstelling voor dit onderwerp is of de wet van Murphy voor ons gold, maar zelfs het door mij verwachte minimumaantal van 10 aanwezigen hebben we niet gehaald. Voor een publiek waarvan je de koppen dus op de vingers van twee handen gemakkelijk kon tellen begon Peter om kwart over acht aan z n lezing. Het eerste besprak hij de vogels op zee, die vanaf de kust waren gefotografeerd. Daarna volgenden het strand, de duinen, de bollenvelden, de weilanden en de bewoonde kernen in onze regio. Aan de hand van geprojecteerde foto s vertelde hij voluit over welke vogels daar regulier voorkwamen, bijzondere gasten en zeker ook welke ontwikkelingen de laatste decennia in de vogelwereld in het gebied waar we wonen te bespeuren zijn. Peter bleek een specialist op het gebied van meeuwen en keek duidelijk anders naar deze vogels dan de meeste van de aanwezigen. Hij wist ook allerlei bijzondere feitjes over de meeuwenpopulatie en het meeuwengedrag te vertellen. Bijzonder interessant vond ik ook zijn verhaal over de aalscholvers. Vroeger zag je ze alleen bij het IJsselmeer en nu ook in de vijvertjes van Rijnsoever. Regelmatig constateren de Noordwijkse vogelaars tussen de meeuwen achter een garnalenbootje ook foeragerende aalschovers. Vaak vogels die behoren tot de recent ontstane kolonies in het Meyendel en de Kennemerduinen. Gedurende de avond kwamen ook de kuifleeuweriken ter sprake. Ik kan me nog levendig herinneren hoe die in het najaar tegen de helmen in groepjes over de Boulevard renden en ik was daarin niet de enige van de aanwezigen. Peter wist te vertellen dat de kuifleeuwerik inmiddels nagenoeg uit Nederland is verdwenen. Dit jaar hebben nog geen 5 paartjes in Nederland gebroed, ergens in het zuiden des lands. Een duidelijke reden voor het verdwijnen van de kuifleeuwerik uit Nederland hebben de vogelaars nog niet gevonden; men staat voor een raadsel. Het gaat natuurlijk hier veel te ver om de lezing van Peter woordelijk te verslaan, maar duidelijk was dat de aanwezigen met plezier en interesse het verhaal volgden en ook Peter met vragen en opmerkingen in de rede vielen. Toen Peter om 10.45 u. naar huis ging, omdat hij de andere morgen weer vroeg op moest om naar vogels te kijken, en de 13
nu verkrijgbaar bij: Autobedrijf Kleverlaan Gieterij 2, Noordwijkerhout 0252-373724 www.kia-noordwijkerhout.nl info@autobedrijfkleverlaan.nl 14
achterblijvers nog even nakaartten over de avond was bij iedereen de conclusie dat het een bijzonder interessante lezing was geweest, de afwezigen veel hadden gemist en het, in het bijzonder voor Peter, heel sneu was dat er maar zo weinig mensen op af gekomen waren. Vorige week zaterdagmiddag, toen Peter hout stond te hakken voor de open haard en ik heen en weer over de plaats liep om mijn vogels van eten en drinken te voorzien, voelde ik me toch even geroepen hem te excuseren voor de lage opkomst. Hij deed er helemaal niet moeilijk over en vond het juist een heel leuke avond, omdat er zoveel wisselwerking tussen hem en de aanwezigen was geweest. Ook hij had nieuwe dingen gehoord en wellicht zich nog het meest verbaasd over de vogelkennis, -interesse en -betrokkenheid van mensen die voor hem toch eigenlijk niet te boek staan als liefhebbers van vogels in de vrije lucht, maar van vogels in een kooitje. Noten 1. Dijk, J. van, P.J. Spierenburg en H.J. van Stijn, Tussen tulpen en de zee, Vogels van de Duin- en Bollenstreek. Uitgave Vereniging voor Natuur- en Vogelbescherming Noordwijk. Noordwijk 2011. 368 blz. ISBN 978-90-805308-0-5. 2. Ibid. p. 291 3. Ibid. p. 291 15
Voor verkoop en reparatie van fietsen en bromfietsen \ 16
Een bericht van het klaverjasfront. Hallo beste mensen. Vanaf het klaverjasfront valt niets te melden. Wij hebben de messen geslepen en strijden als dit clubblad gedrukt wordt. Dus de volgende keer weer een verslag van het slagveld. Troef Boer. 17
Voor al uw hengelsportbenodigdheden voor zoet en zout water zoals: Hengels Molens Levend aas Vishaken U kunt een ruime keuze maken uit ons assortiment. Vers zeeaas (zolang de voorraad strekt) Openingstijden: ma - di - wo -en vr van 13.30-18.30 uur Do van 9.00-12.30 uur en 13.30-21.00 uur Za van 8.30-17.00 uur Haven 7 2225 BH Katwijk Tel.: 071-4013882 18
Tentoonstellingen in Rayon 1 24 26 oktober Koudekerk/Hazerswoude De Juffrouw, Dorpstraat 250, Hazerswoude Dorp 01 03 november Noordwijkerhout De Duinklievers, Wagenmakerswerf, N- hout 01 03 november Wassenaar gaat niet door 07 09 november Alphen aan de Rijn Ridderveld, Concertweg 3, Alphen a/d Rijn 08 10 november Noordwijk t Koerhuis, D.Notenboo,str. 5A, Noordwijk 15 17 november Voorburg Het Heuvelhonk, Burg. Sweenslaan, Leidschendam 15 17 november Nieuwkoop De Rank, Reghthuysplein 17, Nieuwkoop 21 23 november Boskoop De Loods, Zijde 11, Boskoop 22 24 november Leiden Vijfhoven Huis, Hoflaan, Leiden Zoetermeer t Spant, Sullivanlijn 31, Zoetermeer Rayon t.t. Roelofarendsveen De Diamantvink, Weteringlaan 16, Oude Wetering 05 07 december Katwijk Kleindierensport, Oude s-gravendijkseweg, Katwijk 06 08 december Nieuwveen De Wens, W.P. Speelmaneg 22c, Nieuwveen 19 21 december District t.t. te Dordrecht. Wellant College, ChicoMendesring 825, Dordrecht 19
Ringen moet. Het ringen van de vogels wordt steeds belangrijker, niet alleen om aan anderen te kunnen laten zien dat wij geen vogels uit de vrije natuur in ons bezit hebben, maar omdat de in gevangenschap geboren vogels vaak betere fokvogels zijn. Ring daarom je vogels, zeker de wat lastiger te kweken soorten, die in een gezelschapsvolière worden geboren. Heb je jongen en geen ringen? Schroom niet om de ringencommissaris te bellen. Hij kan je meestal á la minute van de gewenste ringmaat voorzien. Het is mogelijk om voor alle vogels ringen te bestellen in een hoeveelheid van minimaal 10 ringen. Ringenbestelronden voor kweekseizoen 2014 (ringen met jaartal 14, kleur groen) Bestellen tot: Aflevering ringen: Ronde 1 5 mei 2013 Na 1 oktober 2013 Ronde 2 20 september 2013 Uiterlijk 15 dec. 2013 Ronde 3 20 januari 2014 Uiterlijk 1 april 2014 Ronde 4 20 maart 2014 Uiterlijk 15 mei 2014 Spoed bestelling, Extra kosten 1,= per ring Als u ringen wilt bestellen voor Eur. Cultuurvogels dient u uw BSN (het oude sofinummer) op te geven. Dit is een eis van het ministerie. De ringencommissaris Bouwe Nijgh, tel. 071-403 03 23 Mail adres: b.nijgh@gmail.com 20
Noordwijkerhout Elke laatste zaterdag in de maanden augustus t/m mei van 12:00 tot 16:00 uur in t Victohuis Sporkenhout te Noordwijkerhout Oude Wetering Elke 2 e zaterdag in de maanden september tot mei Ook zomer beurzen van 13:00 tot 17:00 uur, clubgebouw De Diamantvink, Weteringlaan te Oude Wetering. Boskoop Elke 1 e zaterdag in de maanden september t/m april van 09:00 tot 13:00 uur. Beursgebouw, ITC-terrein, Italiëlaan 8 te Hazerswoude-dorp Vogelvereniging De Rijsenvogel te Rijsenhout Iedere 2e zondag van de maand september t/m mei van 9:00 tot 13:30 uur Clubgebouw SCW, Konnetlaantje, Rijssenhout Inlichtingen A. de Waal 0297-329176 Nieuwveen Elke 3 e zaterdag in de maanden juni t/m mei van 10:00 tot 13:00 uur in het clubgebouw De Wens W.P. Speelmanweg 22c Nieuwveen 21
Lidmaatschap v.v. "De Kanarievogel" is een vereniging van vogelhouders uit de regio "Katwijk en omstreken". Dit betekent dat de leden met name woonachtig zijn in Katwijk, Noordwijk, Oegstgeest, Rijnsburg, Valkenburg, Voorhout, Wassenaar. Het lidmaatschap geeft onder meer recht op: * het bijwonen van de bijeenkomsten; * deelnemen aan de jaarlijkse tentoonstelling en * het bestellen van ringen. Tevens ontvangt u maandelijks het tijdschrift "Onze Vogels", dat uitgegeven wordt door de Nederlandse Bond van Vogelliefhebbers. De leden worden per seizoen uitgenodigd voor ongeveer 10 bijeenkomsten. Dit zijn onder meer, ledenvergaderingen, dia/filmlezingen, tafelkeuringen, zangstudieavonden voor de zangkanariekwekers. Contributie voor seniorleden bedraagt 36,00 per jaar, het inschrijfgeld bedraagt 5,00. Voor leden jonger dan 17 jaar is dit respectievelijk 18,00 en 2,50 INFORMATIEVERZOEK / AANMELDINGSFORMULIER. Ik wil meer informatie over / me hierbij aanmelden als lid van (doorhalen)vogelvereniging "De Kanarievogel". Naam: Adres: Postcode:.Woonplaats:.. Telefoonnummer:....E-mail adres:...... Opsturen naar de secretaris 22
Activiteitenoverzicht 2013 (onder voorbehoud) Donderdag 21 maart Inloop avond Donderdag 11 april Jaarvergadering Donderdag 18 april Kaartavond Donderdag 2 mei Ledenvergadering Vrijdag 10 mei Bezoek Avifauna Vrijdag 17 mei Kaartavond Vrijdag 31 mei Hoe is het met de kweek Zomerstop Donderdag 5 september Inloop avond Donderdag 12 september Kaartavond Vrijdag 20 september Ledenvergadering Vrijdag 27 september Kaartavond Vrijdag 11 oktober Lezing over vogels tussen tulpen en de zee Vrijdag 25 oktober Kaartavond Vrijdag 1 november Ledenvergadering met bespreking tentoonstellingszaken Vrijdag 8 november Kaartavond Vrijdag 15 november Inschrijven t.t. + lezing Zaterdag 23 november Afluisteren zangkanaries Maandag 26 november Afluisteren zangkanaries Woensdag 4 december Keuren van de vogels Donderdag 5 december Opening tentoonstelling Vrijdag 6 december Tentoonstelling open Zaterdag 7 december Tentoonstelling open Vrijdag 13 december Kaartavond RTV-Katwijk Teletekst Leden die woonachtig zijn in de gemeente Katwijk kunnen het activiteitenoverzicht ook lezen op RTV-Katwijk Teletekst, pagina 390. Eventuele wijzigingen in bovenstaand overzicht worden ook op de teletekst pagina vermeld. 23
Vishandel Schuitemaker 24