RAPPORT JAARLIJKS ONDERZOEK BASISSCHOOL JAN LIGTHART School : basisschool Jan Ligthart Plaats : Veldhoven BRIN-nummer : 04QT Onderzoeksnummer : 90162 Datum schoolbezoek : 17 januari 2007 Datum vaststelling : 19 april 2007
INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING...5 2 DE UITGANGSSITUATIE VAN DE SCHOOL...7 3 OORDEEL OVER DE INDICATOREN...9 4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT...13 Rapport jaarlijks onderzoek basisschool Jan Ligthart - 17 januari 2007 3
1 INLEIDING Het jaarlijks onderzoek Op 17 januari 2007 bezocht de Inspectie van het Onderwijs basisschool Jan Ligthart in het kader van een jaarlijks onderzoek (JO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar een aantal indicatoren uit het door de inspectie gehanteerde toezichtkader primair onderwijs 2005. De indicatoren betreffen de volgende kwaliteitsaspecten: De school zorgt systematisch voor behoud en verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs; De resultaten van de leerlingen liggen ten minste op het niveau dat mag worden verwacht; De leerlingen ontwikkelen zich naar verwachting. In de brochure 'Toezichtkader PO 2005' vindt u achtergrondinformatie over de indicatoren die de inspectie bij haar toezicht in ogenschouw heeft genomen. U kunt deze brochure downloaden van de website van de inspectie: www.onderwijsinspectie.nl. Zoals in het toezichtkader primair onderwijs 2005 is vastgelegd, gaat de inspectie zoveel mogelijk uit van de gegevens die de school zelf over de eigen kwaliteit heeft verzameld. Daarmee sluit de inspectie aan bij de specifieke situatie van de school en wordt de school bovendien niet onnodig belast. U heeft naast de schoolgids en het schoolplan geen documenten ingestuurd die op uw zelfevaluatie-activiteiten betrekking hebben. Omdat tijdens het bezoek van 17 januari onvoldoende opbrengstgegevens beschikbaar waren, hebben de Ib-ers trendanalyses van de opbrengsten van iedere groep gemaakt. Deze vormden het uitgangspunt in het vervolggesprek in het kader van dit JO op donderdag 1 februari 2007. De opzet van het onderzoek Het jaarlijks onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Analyse van, indien beschikbaar, documenten die betrekking hebben op zelfevaluatie-activiteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd. Ook de jaarlijkse vragenlijst en de aanvullende vragenlijst jaarlijks onderzoek zijn bij de analyse betrokken. Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Schoolbezoek, waarbij gesprekken met de directie en -voor zover van toepassing- met de coördinatie leerlingenzorg zijn gevoerd over de onderzochte indicatoren en de ontwikkeling en voornemens van de school met name op onderwijsinhoudelijk terrein. Rapport jaarlijks onderzoek basisschool Jan Ligthart - 17 januari 2007 5
De inhoud van het rapport Het onderzoek naar de kwaliteit van de hiervoor genoemde aspecten van het onderwijs levert oordelen op een aantal indicatoren op. Na een korte beschrijving van de uitgangssituatie van de school (hoofdstuk 2), worden in hoofdstuk 3 deze indicatoren en de oordelen van de inspectie in een tabel weergegeven en van een toelichting voorzien. In hoofdstuk 4 zijn de afspraken over de invulling van het onderzoek in het volgende kalenderjaar aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet. Rapport jaarlijks onderzoek basisschool Jan Ligthart - 17 januari 2007 6
2 DE UITGANGSSITUATIE VAN DE SCHOOL Basisschool Jan Ligthart heeft te maken met een grote toestroom van nieuwe leerlingen. Om die reden heeft de school een aantal groepen moeten huisvesten in een nabijgelegen dislocatie. De Jan Ligthartschool is een van de scholen die betrokken is bij de vorming van een brede school (midden Veldhoven), met nog twee andere basisscholen en een school voor speciaal onderwijs. De school voor speciaal onderwijs is erbij betrokken omdat het bestuur van Veldvest hiermee de principes van 'inclusief onderwijs' wil vormgeven. Deze houden in dat het onderwijs aan de leerlingen met een indicatie voor speciaal onderwijs en in sommige gevallen ook voor het onderwijs verbonden aan expertise centra, zoveel mogelijk zal worden geïntegreerd in het reguliere aanbod van het basisonderwijs. Verder is van belang te vermelden dat de huidige directeur recentelijk is aangesteld evenals de huidige Ib-ers. Een van de Ib-ers is tevens werkzaam op de nabijgelegen school voor speciaal onderwijs: De Verrekijker. Rapport jaarlijks onderzoek basisschool Jan Ligthart - 17 januari 2007 7
3 OORDEEL OVER DE INDICATOREN De waarderingen die over de onderzochte indicatoren zijn gegeven, staan vermeld in de onderstaande tabellen. Iedere tabel wordt gevolgd door een toelichting op deze waarderingen van de inspectie. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs. In de waardering op de indicatoren is tot uitdrukking gebracht in welke mate deze bijdragen aan de kwaliteit van het desbetreffende kwaliteitsaspect: 1. draagt niet of nauwelijks bij; 2. draagt onvoldoende bij; 3. draagt voldoende bij; 4. draagt in hoge mate bij; 5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school geen betrouwbare en valide gegevens over haar opbrengsten beschikbaar heeft. basisschool Jan Ligthart Kwaliteitszorg 1 2 3 4 1.1 De school heeft inzicht in de verschillen in onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 1.2 De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit van haar opbrengsten. 1.3 De school evalueert regelmatig het leren en onderwijzen. 1.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 1.5 De school borgt de kwaliteit van het leren en onderwijzen. 1.6 De school rapporteert aan belanghebbenden inzichtelijk over de gerealiseerde kwaliteit van het onderwijs. 1.7 De school waarborgt de sociale veiligheid voor leerlingen en personeel. 1.8 De school draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van sociale integratie en actief burgerschap, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit in de samenleving. Het vigerend schoolplan is niet meer van toepassing op de huidige situatie van de Jan Ligthartschool. Op basis van dit gegeven heeft de inspectie bijna alle indicatoren voor de kwaliteitszorg als zwak beoordeeld. Voor de indicator 1.7 moet worden aangetekend dat de beoordeling gaat over het beleid van de school voor de waarborg van de sociale veiligheid van leerlingen en personeel. Het oordeel heeft geen betrekking op de praktijk. De indicator voor sociale veiligheid en actief burgerschap heeft de inspectie als voldoende beoordeeld. Het is echter gewenst om bij het opstellen van het nieuwe schoolplan en schoolgids, de visie op burgerschap en sociale integratie en de onderwijskundige invulling daarvan, concreet te verwoorden. Zoals in de inleiding al is genoemd, staat de Jan Ligthartschool, samen met nog twee andere basisscholen en een school voor speciaal onderwijs, aan de vooravond van ingrijpende veranderingen. Voor het verandertraject bestond een notitie, die recentelijk geheel is herzien. Rapport jaarlijks onderzoek basisschool Jan Ligthart - 17 januari 2007 9
Vanwege de omvang en de complexiteit van de veranderingen, we spreken van vier fusies tegelijkertijd, is het noodzakelijk om tot een gedetailleerd uitgewerkt stappenplan te komen. Dit stappenplan moet zo zijn ingericht dat duidelijk wordt welke stappen er genomen moeten worden om van de huidige situatie naar de toekomstige situatie te komen. Dit zal voor iedere school anders zijn. Dat de school momenteel dan ook niet beschikt over een kwaliteitszorgsysteem waarin de huidige situatie is uitgewerkt, is naar de inschatting van de inspectie (zeer) risicovol. De school heeft de inspectie echter aangegeven dat zij druk doende is een dergelijk plan, in samenspraak met het bovenschools management, te ontwikkelen. Dit plan vormt een onderdeel van het herziene schoolplan voor de periode 2007-2011. Resultaten 12.1 De resultaten van de leerlingen aan het eind van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 12.2 De sociale vaardigheden van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht. 1 2 3 4 5 Toelichting: De aanleiding voor dit Jo-bezoek waren de gemiddelde resultaten, zowel aan het einde van de basisschoolperiode als op tussenmomenten. De gemiddelde eindscores heeft de inspectie nog met een voldoende gewaardeerd. De inspectie beoordeelt de gemiddelde scores van de afgelopen drie jaren. De norm is dat de gemiddelde score tenminste één jaar van voldoende niveau moet zijn geweest. De gemiddelde scores van basisschool Jan Ligthart waren de laatste twee jaar van onvoldoende niveau. Uit de trendanalyses die de Ib-ers van de recente toetsgegevens hebben gemaakt, blijkt dat de scores van de huidige groep 8 er eveneens zorgelijk uitzien. Hierbij moet echter een kanttekening worden gemaakt. De Cito-toetsen van het leerlingvolgsysteem worden bij deze groep namelijk eerder afgenomen, dan het Cito-aangeeft. Dit wordt gedaan omdat de leerlingen met een indicatie voor het LWOO al in november getoetst moeten worden. Dit geldt voor spelling, rekenen/wiskunde en begrijpend lezen. Verder telt de school een groot aantal LWOO leerlingen. In de huidige groep 8 zijn dit er 7 (van de 19). In 2006 was dit aantal vergelijkbaar. Het is de vraag waarom het percentage LWOO leerlingen zo hoog ligt op de Jan Ligthartschool. De school geeft aan dat het zou gaan om specifieke leerlingkenmerken (ADHD, stoornis in het autistisch spectrum of dyslexie). De vraag blijft echter of de school ten aanzien van deze leerlingen de juiste/meest adequate maatregelen treft om deze leerlingen te begeleiden of dat er andere redenen zijn aan te geven waarom het percentage LWOO-leerlingen relatief zo hoog ligt op basisschool Jan Ligthart. Ontwikkeling van leerlingen 13.1 De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 13.3 De leerlingen doorlopen in beginsel de school binnen de verwachte periode van 8 jaar. 1 2 3 4 5 Rapport jaarlijks onderzoek basisschool Jan Ligthart - 17 januari 2007 10
Toelichting: De tussenopbrengsten heeft de inspectie met een onvoldoende beoordeeld. Van de momenten die zij beoordeelt, kunnen alleen de gemiddelde resultaten van het begrijpend lezen in groep 6 met een voldoende worden gewaardeerd. De gemiddelde resultaten voor technisch lezen in groep 3 en voor rekenen en wiskunde in de groepen 4 en 6, zijn van onvoldoende niveau. Uit de trendanalyses van de Ib-ers blijkt dat er sterk wisselende resultaten op de toetsen te zien zijn. Zo zijn er groepen die in een bepaalde periode geen of weinig groei laten zien of waar zelfs sprake is van een sterke achteruitgang. Zo laten de resultaten voor rekenen en wiskunde in groep 4 in de tweede helft van het schooljaar nauwelijks groei zien. In groep 6 is er op het gebied van rekenen/wiskunde sprake van een sterk dalende lijn. Daarentegen laten de gemiddelde resultaten in groep 7 een sterk stijgende lijn zien. Voor spelling leveren de trendanalyses een zorgelijk beeld op in alle groepen. Ook op het terrein van het begrijpend lezen zien we sterk wisselende gemiddelde scores, maar in de meeste groepen een zorgelijk beeld. De leerlingen doorlopen in beginsel de basisschool in acht jaren. Dit betekent dat de school niet heeft te maken met een bovenmatig aantal zittenblijvers. Rapport jaarlijks onderzoek basisschool Jan Ligthart - 17 januari 2007 11
4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT Afspraak met betrekking tot wettelijke bepalingen Bij dit jaarlijks onderzoek heeft de inspectie ook een onderzoek gedaan naar de naleving van een aantal wettelijke voorschriften. Dit onderzoek betrof de wettelijke voorschriften over de geplande onderwijstijd en over een door het bevoegd gezag vastgestelde schoolgids en schoolplan. Op basis van dit onderzoek concludeert de inspectie dat het vigerend schoolplan niet meer van toepassing is op de huidige situatie. Daar de school, samen met nog drie andere scholen, betrokken is bij een grootschalige fusie, waarbij ook inhoudelijk verregaande kwaliteitsveranderingen zullen worden doorgevoerd, is het zaak dat zo snel mogelijk een uitgewerkt plan, als onderdeel van het nieuwe schoolplan concreet zal worden uitgewerkt. Afspraken over de invulling van het eerstvolgende PKO Het volgende bezoek van de inspectie zal in beginsel over twee jaar plaatsvinden. Op basis van de gegevens die de inspectie heeft verkregen bij dit jaarlijks onderzoek, heeft de inspectie met de school gesproken over de gemiddelde resultaten van het onderwijs die op veel terreinen zorgwekkend zijn. Door de overzichten en trendanalyses die de school in het kader van dit JO- bezoek heeft gemaakt, is zij zich hiervan ook bewust geworden. Deze trendanalyses zijn ook in het hele team besproken. Om de resultaten van de leerlingen weer op peil te brengen, zijn structurele en systematische verbeteringen van het onderwijsleerproces noodzakelijk. Hiervoor zullen concrete plannen moeten worden gemaakt. Dit geldt eveneens voor de fusieplannen die in de nabije toekomst zullen worden gerealiseerd. De school stuurt haar uitgewerkte plannen voor de kwaliteitsverbeteringen en de fusie voor 1 september 2007 naar de inspectie. Rapport jaarlijks onderzoek basisschool Jan Ligthart - 17 januari 2007 13