Archief A.J. Lievegoed

Archief A.J. Lievegoed 1898-1946 Persmuseum Zeeburgerkade 10 1019 HA Amsterdam Nederland hdl:10622/arch01793 IISG Amsterdam 2015

Inhoudsopgave Archief A.J. Lievegoed... 3 Archiefvorming...3 Inhoud en structuur...3 Raadpleging en gebruik...3 Bijlagen...4 INVENTARIS...4 ALGEMEEN...4 PERSOONLIJK LEVEN... 4 Opleiding... 4 Reizen... 5 Boekerij van A.J. Lievegoed...5 OPENBAAR LEVEN... 5 Sumatra Post... 5 De Nieuwe Rotterdamsche Courant (NRC)... 5 De Locomotief...5 Congressen...7 Lezingen...7 Overige stukken...7 DOCUMENTATIE... 8 Persmuseum 2

Archief A.J. Lievegoed Archiefnummer ARCH01793 Archiefvormer Lievegoed, A.J. Periode 1898-1946 Omvang 2 m. Taal lijst Dutch Taal materiaal Dutch Archiefvorming Biografie Antonius Johannes Lievegoed (1880-1946). In 1898 bij de Amsterdamsche Courant. In 1901 redacteur bij de Sumatra Post, drie jaar later hoofdredacteur. In 1914 keerde hij tijdelijk terug naar Nederland; redacteur buitenland op de nachtredactie van de Nieuwe Rotterdamsche Courant (NRC). Nog geen drie jaar later hoofdredacteur -en later ook waarnemend directeur- van De Locomotief, tot 1925, toen hij definitief, naar Nederland vertrok. Voor de tweede maal bij de NRC, nu als redacteur Indische zaken. In 1934 hoofd van de zojuist opgerichte Regeeringspersdienst. Na de oorlog voor een derde maal in dienst bij de NRC, bij welke krant hij tot aan zijn dood weer redacteur Indische zaken was. Hij verzorgde van 1931-1939 als lector aan de Rijksuniversiteit te Leiden cursussen over het dagbladwezen. Ook door middel van publicaties en lezingen propageerde hij de perswetenschap. Inhoud en structuur Inhoud Knipsels en overdrukken van artikelen uit de 'Indische periode' van Lievegoed en stukken betreffende zijn inspanningen op perswetenschappelijk gebied. Bewerking Inventaris gemaakt door Stef Severt in 1995 Onderwerpen Geografische namen Netherlands Raadpleging en gebruik Raadpleging Beperkt Toestemming vereist voor de inv.nrs. 18, 32-34 en 43-44 van het Persmuseum Vul het Aanvraagformulier voor toestemming in en verstuur het Persmuseum 3

Aanbevolen citeerwijze Archief A.J. Lievegoed, inventory number..., International Institute of Social History, Amsterdam Bijlagen INLEIDING Antonius Johannes Lievegoed werd op 31 december 1880 geboren te Amsterdam. Daar bezocht hij de HBS en de Handelsschool. In 1898 trad hij in dienst van de Amsterdamsche Courant Niet lang daarna, in 1901, vertrok hij naar Nederlands-Indië, waar hij redacteur werd bij de Sumatra Post. Drie jaar later was hij er hoofdredacteur. In 1914 keerde hij tijdelijk terug naar Nederland en kwam hij als redacteur buitenland terecht op de nachtredactie van de Nieuwe Rotterdamsche Courant (NRC). Nog geen drie jaar later zat hij echter al weer in Indië, nu als hoofdredacteur - en later ook waarnemend directeur - van De Locomotief. Bij deze krant is hij werkzaam geweest tot 1925, toen hij, en nu definitief, naar Nederland vertrok. Voor de tweede maal verbond hij zich aan de NRC, nu als redacteur Indische zaken. Met ingang van 1934 aanvaardde hij een nieuwe betrekking buiten de journalistiek, als hoofd van de zojuist opgerichte Regeeringspersdienst. Bij de oprichting van deze dienst, die als doel had de contacten tussen overheid en pers te stroomlijnen (met name op het gebied van overheidsvoorlichting), was Lievegoed al eerder betrokken geweest. De Duitse bezetting maakte een eind aan de activiteiten van de Regeeringspersdienst. Lievegoed kwam in het kamp Buchenwald terecht, maar werd vrijgelaten ten gevolge van een ongeval. Na de oorlog kwam Lievegoed voor een derde maal in dienst bij de NRC, bij welke krant hij tot aan zijn dood, op 27 juni 1946, wederom redacteur Indische zaken was. Tijdens zijn leven heeft Lievegoed zich sterk ingezet voor de bevordering van de studie van de pers. Zelf verzorgde hij van 1931 tot in 1939 aan de Rijksuniversiteit te Leiden cursussen over het dagbladwezen. Ook door middel van publicaties en lezingen propageerde hij de perswetenschap. Het 1.5 m. grote archief is destijds geschonken aan het Nederlands Persmuseum. Het bevat veel knipsels en overdrukken van artikelen uit de 'Indische periode' van Lievegoed. Daarnaast zijn ook zijn inspanningen op perswetenschappelijk gebied goed vertegenwoordigd. Het archief is grondig herordend. Hierbij is de volgende onderverdeling gehanteerd: algemeen - persoonlijk leven -openbaar leven - documentatie. Van sommige stukken kon niet precies achterhaald worden of en uit hoofde waarvan ze door de archiefvormer bewaard waren. Deze stukken zijn [grotendeels] aan te treffen onder het kopje 'overige stukken' of onder documentatie. Enig fotomateriaal is overgebracht naar de afdeling Beeld & Geluid van het IISG. Een oudere inventarislijst van het archief-lievegoed is opgenomen onder inv.nr. 78. INVENTARIS ALGEMEEN 1-2 Ingekomen en kopieën van uitgaande stukken. 1909-1946, z.j. 2 mappen 1 1909-1925. 2 1926-1939, 1945-1946, z.j. PERSOONLIJK LEVEN Opleiding Persmuseum 4

3 Opstel voor het eindexamen Nederlands aan de Openbare Handelsschool. 1989. 1 stuk Reizen 4 Gedichten van A.J. Lievegoed, opgedragen aan schipper E. Van der Wyk aan de Plancius, op reis naar Molukken. 1924. 1 stuk 5 Stukken betreffende een tocht met het motorschip P.C. Hooft. 1926. 1 omslag 6-8 Stukken betreffende een reis naar Scandinavië. 1936. 2 mappen en 1 omslag 6 Algemeen, Duitsland. (omslag) 7 Denemarken, Zweden. 8 Noorwegen. 9 Topografische kaarten en brochures. z.j. 1 map Boekerij van A.J. Lievegoed 10 Kwitanties van boekaankopen door A.J. Lievegoed. 1927-1939. 1 omslag 11 Boekomslagen. z.j. 1 omslag 12 Fondscatalogi en wervingsbrochures van Nederlandse en buitenlandse boekhandels. (jaren '30). 1 map 13 Annonces van boekhandels betreffende juist verschenen boeken. (jaren '30). 1 map OPENBAAR LEVEN Sumatra Post 14-18 Knipsels van artikelen van A.J. Lievegoed in de Sumatra Post. 1904-1913. 4 mappen en 1 portefeuille 14 Kronieken. 1904-1905. 15 Kronieken, verschenen onder de titel Een en ander en enkele andere artikelen. 1906-1908. 16 In 't hoogland, reisreportage. 1906. 17 Met Deli oogen in Java. 1907-1910. (portefeuille) 18 Ter-zijde..., colums. 1910-1913. De Nieuwe Rotterdamsche Courant (NRC) 19 Knipsels van Sumatra en omgeving, reeks geplaatst in de NRC 1 map 20 Diverse knipsels uit de NRC. 1913. 1 portefeuille 21 Kronieken. 1929. 1 portefeuille De Locomotief 22-28 Knipsels en overdrukken van artikelen van A.J. Lievegoed voor De Locomotief, merendeels verschenen onder de titel Richtlijnen. 1917-1925. 3 delen en 4 mappen Persmuseum 5

22 1917-1919. (deel) 23 1920. 24 1921. 25 1922. 26 1923. 27 1924. (deel) 28 1925. (deel) 29-37 Knipsels en overdrukken van artikelen van A.J. Lievegoed in De Locomotief, merendeels verschenen onder de titel Interrupties. 1918-1925. 5 portefeuilles en 4 delen 29 April-september 1917. 30 September-december 1917, augustus 1918. (portefeuille) 31 1918-1919. (portefeuille) 32 1919. (portefeuille) 33 1920. (portefeuille) 34 1921. (portefeuille) 35 1922. 36 1924. 37 1925. 38-41 Knipsels en overdrukken van artikelen van A.J. Lievegoed in De Locomotief. 1914-1929. 4 mappen 38 Indië in Holland. 1914, 1916, 1926-1927. 39 De wijde wereld. 1916-1917. 40 Koloniale zaken in Nederland. 1927-1928. 41 Overige artikelen. 1917-1920, 1924-1926, 1929 42 Stukken betreffende een conflict in de Indische pers, waarbij met name De Locomotief en het Indische persbureau Algemeen Nieuws en Telegraaf Agentschap (ANETA) betrokken waren. 1920-1922, 1928-1934. 1 map 43 Arbeidsovereenkomst tussen N.V. Dagblad De Locomotief en aan te stellen hoofdredacteur. (1917). 1 stuk 44 Doorslag van een manuscript betreffende de geschiedenis van De Locomotief over de jaren 1851-1905, geschreven door J.A. Retel Helmrich. 1917. 1 stuk 45 Stukken betreffende de oprichting en het functioneren van de regeringspersdienst. 1931-1932, 1934, 1937-1938. 1 omslag 46 Nota inzake de instelling van een regeringspers dienst in Nederlandsch- Indië. Opgesteld door A.J. Lievegoed. 1934. 1 stuk 47-49 Stukken betreffende de leeropdracht persgeschiedenis, die A.J. Lievegoed vervulde aan de Rijksuniversiteit te Leiden. 1 map en 2 omslagen 47 Aantekeningen ten behoeve van colleges. 1931-1939. (map) 48 Correspondentie, voornamelijk met tentaminandi. 1932-1938. 49 Diverse stukken betreffende de cursus over het dagbladwezen. 1931, 1933, 1938. 50-51 Losse aantekeningen betreffende de pers. (jaren '30). 2 mappen Persmuseum 6

52 Lijsten met literatuuropgaven en onderwerpen betreffende de perswetenschap. (jaren '30). 1 omslag 53 Stukken betreffende de (eventuele) journalistenopleiding aan de Haagsche Volksuniversiteit. 1933-1936. 1 omslag N.B. A.J. Lievegoed was lid van de Raad van Advies inzake het Onderwijs der Haagsche Volksuniversiteit. 54 Manuscript van een notitie van A.J. Lievegoed betreffende een op te richten instituut voor de perswetenschap. 1939. 1 stuk 55 Rapport van de Commissie Vakopleidingen NJK. (1945-1950). 1 stuk Congressen 56 Stukken betreffende het internationaal congres 'Pressa' in Keulen. 1928. 1 omslag N.B. Bevat teksten van daar uitgesproken referaten. 57 Stukken betreffende het in Brussel gehouden congres van de Fédération Internationale des Journalistes over 'Nouvelles formes de la pressé (1934). 1931, 1934. 1 omslag Lezingen 58 Contacten tussen overheid en pers, lezing door A.J. Lievegoed, uitgesproken op het congres van de Vereniging Nederlansche Periodieke Pers. Met andere stukken betreffende dit congres. 1936. 1 map 59 Manuscripten, verslagen en overdrukken van lezingen door A.J. Lievegoed. Deels documentair materiaal. 1926, 1928, 1932-1933, 1938. 1 omslag 60 Manuscripten en verslagen van lezingen door derden. 1937, 1946, z.j. 1 omslag Overige stukken 61 Stukken betreffende de Volksraad in Nederlands-Indië over persaangelegenheden. 1931. 3 stukken 62 Handelingen van de Staten Generaal betreffende de begroting voor 1932 van het Departement van Justitie. 1931. 1 stuk 63 Stukken betreffende het Project de Statuts van de Fédération Internationale de la Presse Coloniale. 1932. 1 omslag 64 Volledige lijst der Nederlandsche diplomatieke en consulaire ambtenaren. 1934. 1 stuk 65 Bestuursstukken van de Vereniging Centraal Secretariaat van het Vrijzinnig Protestantisme. Met bijlagen. 1937-1939. 1 omslag 66 Ingekomen en kopieën van uitgaande stukken van het secretariaat van de Vrijzinnig Protestantse Radio Omroep (VPRO) betreffende de oprichting van de Nederlands Hervormde Radio Omroep (NHRO). Met statuten van de NHRO en knipsels. 1937-1939. 1 omslag 67 Koninklijke besluiten, onder andere met betrekking tot de pers. 1943-1945. 1 omslag 68 Stukken betreffende de Stichting Radio Nederland in den Overgangstijd. 1944-1946. 1 omslag Persmuseum 7

69 Brief en memorandum inzake de verhouding tussen de omroep en de pers. 1945. 2 stukken 70 Notitie van K. Baschwitz betreffende regelgeving op het gebied van de pers. 1945. 1 stuk 71 Nota's betreffende de toestand en het te voeren beleid in NederlandsIndië. 1945-1946. 1 omslag 72 Rapport Naar aanleiding van de liquidatie van het Bureau Nationale Veiligheid (BNV). 1946. 1 stuk DOCUMENTATIE 73 Tijdschriften met en overdrukken van artikelen van A.J. Lievegoed. 1911, 1914-1915, 1917, 1928-1930, 1932, 1934, 1945. 1 map 74 Knipsels van artikelen over en deels ook door A.J. Lievegoed. 1904-1949. 1 map 75 Knipsels betreffende de arabist-indoloog prof. Dr. C. Snouck Hurgronje (1857-1936). 1927, 1936. 1 omslag 76 Overdrukken en brochures. 1910, 1915, 1935, 1937, 1938. 1 omslag 77 Nieuwsgier, een degelijks nieuwsbulletin te Batavia. 14 februari-30 april 1946. 1 map 78 Inventarislijst van het archief-lievegoed. z.j. 1 omslag Persmuseum 8