Uitgebreid longfunctieonderzoek
Inleiding De kinderarts heeft afgesproken dat er binnenkort bij uw kind een longfunctietest gedaan wordt. In deze folder kunt u lezen wat dit onderzoek inhoudt en hoe de gang van zaken is op de dag (of dagen) van het onderzoek. Hieronder staat aangegeven welke onderzoeken bij uw kind uitgevoerd worden: 0 Spirometrie/Flowvolume 0 Reversibiliteit 0 Histamine-provocatietest 0 NO-meting 0 Inspanningsprovocatietest 0 Hyperventilatieprovocatietest Niet alle onderzoeken kunnen op één dag gepland worden, omdat bij sommige onderzoeken luchtwegmedicatie gegeven wordt die andere longfunctieonderzoeken beïnvloeden. Het doel van het onderzoek De kinderarts heeft een longfunctieonderzoek aangevraagd om daarmee een indruk te krijgen van het functioneren van de luchtwegen. Er wordt gekeken naar het volume van de longen en hoe snel er kan worden uit- en ingeademd. Ook kan de kinderarts door middel van het longfunctieonderzoek een beeld krijgen in welke mate prikkelende stoffen de luchtwegen vernauwen en welke medicijnen daarin verbetering kunnen brengen. Voorbereiding - medicatie Bepaalde medicijnen kunnen de resultaten van de onderzoeken beïnvloeden. In dat geval is het belangrijk dat uw kind het gebruik van deze medicijnen een bepaalde tijd voor het onderzoek staakt. Hierna staat aangegeven met welke medicijnen uw kind een bepaalde tijd voor het onderzoek moet stoppen:. dagen tevoren. uren tevoren. uren tevoren 2
- meenemen naar het ziekenhuis Wilt u de OZG patiëntenpas van uw kind meenemen? Als u nog geen OZG patiëntenpas heeft of als de gegevens op de pas niet meer kloppen, dan kunt u een nieuwe laten maken bij de receptie in de centrale hal van het ziekenhuis. Vergeet u niet een geldig legitimatiebewijs van uw kind mee te nemen. Na het onderzoek kan uw kind zijn/haar eigen medicijnen weer gebruiken. Waar moet u zich melden? O Locatie Lucas U kunt zich melden bij de polikliniek Longgeneeskunde (Oost begane grond). O Locatie Delfzicht U kunt zich melden bij de balie van de Functieafdeling (route H, locatie H.04). Het onderzoek vindt plaats op........ dag, d.d.........., om......... uur. Vragen of bij verhindering Als u nog vragen hebt over (een van) de onderzoeken kunt u daarvoor het algemene nummer van de Ommelander Ziekenhuis bellen: 088 066 1000. Verder willen wij u vragen om tijdig aan ons door te geven, via telefoonnummer 088 066 1000, als uw zoon of dochter op de afgesproken dag en/of tijd verhinderd is. Dit stelt ons in de gelegenheid om eventueel een andere patiënt in te plannen op deze dag of tijd. 3
De onderzoeken De longfunctieanalist voert de onderzoeken bij uw kind uit en vertelt uw kind vóór het onderzoek wat er van hem/haar tijdens de metingen wordt verwacht. Tijdens de metingen krijgt uw kind van de longfunctieanalist instructies om bepaalde ademoefeningen uit te voeren (zoals ver in- en uitademen). De onderzoeken zijn niet pijnlijk, maar kunnen wel vermoeiend zijn. Bij alle onderzoeken krijgt uw kind een klemmetje op de neus en een mondstuk in de mond. Het klemmetje zorgt er voor dat er geen lucht via de neus verloren gaat. Het mondstuk is verbonden aan een apparaat dat de metingen verricht. Uw kind kan normaal door het mondstuk ademen. Hier onder worden de diverse onderzoeken in het kort uitgelegd. O Spirometrie/Flowvolume Bij dit onderzoek wordt vooral gekeken naar de longinhoud van uw kind en de kracht waarmee het kan blazen. Voor het eerste gedeelte vraagt de longfunctieanalist uw kind om eerst zo ver mogelijk uit te ademen en vervolgens zo diep mogelijk in te ademen. Voor het tweede gedeelte moet uw kind rustig zo diep mogelijk inademen, dan zo snel en zo ver mogelijk uitademen en daarna snel en zo diep mogelijk weer inademen. Deze oefeningen worden een paar keer herhaald om een zo optimaal en betrouwbaar mogelijk resultaat te krijgen. Het onderzoek duurt ongeveer 15 minuten. O Reversibiliteit Als de kinderarts wil weten hoe uw kind op een bepaald medicijn reageert, dan wordt dit medicijn toegediend en wordt de spirometrie/flowvolume, na het inwerken van het medicijn (dit duurt 15 minuten tot 30 minuten, afhankelijk van het medicijn), nog eens herhaald. Dit onderzoek duurt 25 tot 40 minuten extra. 4
O Histamine-provocatietest Bij dit onderzoek wordt de overgevoeligheid van de luchtwegen van uw kind gemeten. Histamine is een stof die normaal ook in het lichaam voorkomt. Deze histamine komt vrij in de luchtwegen bij een prikkeling door bijvoorbeeld rook, mist, temperatuurwisselingen of door stoffen waarvoor iemand allergisch is. De vrijkomende histamine kan een vernauwing van de luchtwegen veroorzaken waardoor iemand een benauwd gevoel krijgt. Om deze situatie na te bootsen wordt uw kind gevraagd om histamine in oplopende doseringen te inhaleren. Na deze inhalatie wordt uw kind steeds gevraagd om zo diep mogelijk in te ademen en daarna zo snel en zo ver mogelijk weer uit te ademen. Aan de hand van deze meting kan dan worden vastgesteld of de luchtwegen op de histamine reageren. Als uw kind op de histamine reageert krijgt hij/zij waarschijnlijk een benauwd gevoel. Is er sprake van een duidelijke reactie, dan wordt de volgende dosis niet meer toegediend. In dit geval krijgt uw kind een snelwerkende luchtwegverwijder (Ventolin) van de longfunctieanalist, zodat de benauwdheid snel weer weg is (meestal binnen 10 minuten). Het onderzoek duurt maximaal 1 uur. O NO-meting Onder NO verstaan we stikstofmonoxide. Deze stof kan in de uitademing worden gemeten. Het gehalte aan stikstofmonoxide in deze uitgeblazen lucht kan iets zeggen over de ernst van een (mogelijke) luchtwegontsteking en/of de ernst van een (mogelijk) astma. de meting Voordat uw kind het mondstuk van de NO-meter in de mond plaatst, moet hij/zij je goed uitademen. De longfunctieanalist vraagt daarna diep in te ademen via het mondstuk van de NO-meter en vervolgens gedurende een aantal seconden uit te ademen. Het kan zijn dat de meting herhaald moet worden omdat te zacht of te hard is geblazen. De uitslag van de NO is na ongeveer 1,5 minuut bekend. 5
O Inspanningsprovocatietest Met een inspanningsprovocatietest kunnen we het effect van inspanning op de longfunctie van uw kind vaststellen. voorbereiding Neemt u voor uw kind sportkleding en goede loopschoenen mee en eventueel iets te eten voor na het onderzoek. Het is belangrijk dat uw kind uitgerust aan het onderzoek begint. Dit wil zeggen dat hij/zij zich vanaf een half uur voor het onderzoek niet moet inspannen. Uw kind mag een uur van tevoren niet eten en geen koffie, thee en/of koolzuurhoudende dranken drinken. het onderzoek Uw kind heeft tijdens de inspanningstest een klemmetje op de neus. Hoe het onderzoek verloopt, hangt af van de locatie waar het wordt gedaan: - locatie Delfzicht: uw kind krijgt ook nog een klemmetje op de vinger en loopt daarna op een loopband. - locatie Lucas: uw kind krijgt ook nog zuignapjes op de rug (voor de meting van de hartslag) en fietst daarna op een hometrainer. Als eerste wordt een longfunctiemeting (spirometrie) gedaan om de basislongfunctie op dat moment te bekijken. Daarna moet uw kind op de loopband of hometrainer de inspanning (namelijk lopen of fietsen) leveren. Het is de bedoeling dat in korte tijd de inspanning van licht naar zwaar wordt opgevoerd en enkele minuten wordt volgehouden. Daarna wordt bij uw kind weer een aantal keren de longfunctietest herhaald, en wordt het resultaat vergeleken met de eerste meting. Indien er door de inspanning kortademigheid optreedt, wordt er een luchtwegverwijdend medicijn toegediend, meestal Ventolin, zodat de kortademigheid snel verdwijnt. Als uw kind is hersteld, is het onderzoek klaar. Het onderzoek duurt in totaal ongeveer een uur. 6
O Hyperventilatieprovocatietest Door middel van de hyperventilatieprovocatietest kan worden vastgesteld of de klachten van uw kind veroorzaakt worden door een verkeerde manier van ademen. voorbereiding Uw kind mag vanaf een uur voor het onderzoek geen koffie, thee en koolzuurhoudende meer dranken drinken. Het is belangrijk dat uw kind rustig en ontspannen aan het onderzoek begint, komt u daarom op tijd. het onderzoek Het onderzoek is niet pijnlijk, maar kan wel vermoeiend zijn. De longfunctieanalist vertelt vóór het onderzoek wat er tijdens de meting verwacht wordt. Voordat de meting begint neemt de analist met u en uw kind een vragenlijst door, die betrekking heeft op klachten die bij hyperventilatie passen. Tijdens het onderzoek krijgt uw kind een ademmasker voor, zodat hij/zij zowel door de neus als door de mond kan ademen. Als het masker niet past, krijgt hij/zij een mondstuk in de mond en een klemmetje op de neus. Het masker of het mondstuk is verbonden met een apparaat dat de metingen verricht. Uw kind kan normaal blijven ademen. Uw kind krijgt verder nog een aantal elektrodes op de borst om de hartslag te registreren. Nadat uw kind een aantal minuten rustig heeft geademd, vraagt de longfunctieanalist aan uw kind om (indien mogelijk) gedurende 3 minuten snel en diep in en uit te ademen op een door hem/haar aangegeven tempo. Hierna kan uw kind gedurende minimaal 5 minuten, normaal ademen. Na afloop van de test neemt de longfunctieanalist de vragenlijst nogmaals door en vraagt aan uw kind om aan te geven welke klachten hij/zij tijdens en na de test heeft gevoeld. Het onderzoek duurt ongeveer 30 minuten. 7
Ommelander Ziekenhuis Groep locatie Delfzicht locatie Lucas Jachtlaan 50, Delfzijl Gassingel 18, Winschoten Postbus 30.000 Postbus 30.000 9930 RA Delfzijl 9670 RA Winschoten Telefoon: 088-066 1000 E-mail: info@ozg.eu Web: www.ozg.nl OZG (04-13) FUN 017 8