Handeisrecht Zittingsplaats s-hertogenbosch zaaknummer / rolnummer: C/0 1/277659 / HA ZA 14-3 10 RECHTBANK OOST-BRABANT - het - het proces-verbaal van comparitie van 10 maart 201 5. tussenvonnis van 26 november 2014; 1.1. Het verloop van de procedure blijkt uit: 1. De procedure Partijen zullen hierna Engel, Koot, de Academy, Schellekens-Bartels en Bartels-de Vries worden genoemd. De Academy, Schellekens-Bartels en Bartels-de Vries zullen waar mogelijk samen Bartels genoemd worden. gevestigd te Hooge-Mierde, wonende te Hooge Mierde, wonende te Hooge-Mierde, gedaagden in conventie, advocaat mr. W.G. Reddingius te Arnhem. 4. MARTINA MARIA ANNA ANTONIA BARTELS-DE VRIES, 2. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid 3. IMKE ANNE MARIAN SCHELLEKENS-BARTELS, ACADEMY BARTELS 3.V., en tegen wonende te Hooge Mierde, gedaagde in conventie, eiseres in reconventie, advocaat mr. D.A. IJpelaar te Wassenaar, 1. MISCHA BERNADETTE KOOT, tegen wonende te New York, Verenigde Staten van Amerika, eiseres in conventie, verweerster in reconventie, advocaat mr. S.A. Wensing te Coevorden, LONNEKE ENGEL, in de zaak van Vonnis van 10 juni 2015 vonnis in naam des Konings
koopsom van 35.000,-. Engel heeft U2 gestald gelaten bij Stal Bria. 2. De feiten in conventie en in reconventie 2.1. In mei 2004 heeft Engel van Stal Bria het (dressuur-) paard U2 gekocht voor een 1.2. Ten slotte is vonnis bepaald. justitie te bepalen som; II. subsidiair veroordeling van Koot en Bartels tot betaling van een in goede 247.500,-, te vermeerderen met rente; 1. primair een hoofdeljke veroordeling van Koot en Bartels tot betaling van 3.1. Engel vordert, samengevat: in conventie 3. Het geschil Bartels beschouwt aangfle als smaad journalist John Maes met als kop: Topmodel klaagt amazones aan en als ondertitel Dressuurstal 2.8. Op 20 maart 2014 is in de Telegraaf een artikel verschenen van de hand van weergegeven citaat opgenomen. voor schade als gevolg van bij U2 opgetreden letsel. In deze brief is eveneens het in 2.6 2.7. Vervolgens heeft Engel op 24 februari 2014 ook de Academy aansprakelijk gesteld vertegenwoordigde een waarde ad circa 250.000,00-300.000,00 euro en is door uw reeds aan mi heeft betaald. Tevens houdt cliënte u aansprakelijk voor alle geleden en nog te ongedaan maken van de verbintenissen inhoudende tot terztgbetaling van al hetgeen cliënte van wanprestatie ex artikel 74, Boek 6, 3W en sonuneer ii om mee te werken aan het [...J Namens cliënte ontbind ik bedoelde overeenkomsten van opdrachten en ive? op grond U2 toegebracht letsel. In de betreffende e-mail schrijft (de advocaat van) Engel onder meer: ontbonden en Koot aansprakelijk gesteld voor de schade in verband met het door haar aan lijden schade, waaronder verstaan de waardevermindering van het paard. Het paard U2 toedoen thans nagenoeg niets meer waard. [...] 2.6. Op 14 februari 2014 heeft Engel haar overeenkomst van opdracht met Koot opnieuw gehuisvest bij stal Bria te Hooge Mierde. 2.5. Op 31 januari 2014 heeft Engel U2 bij de stal van de Academy opgehaald en 2.4. Koot heeft U2 tot medio 2013 getraind. Vanafjuli 2013 heeft Daniëlte Mellink, een medewerkster van de Academy, op verzoek van Engel, U2 bereden. hij de stal van de Academy. Koot heeft aldaar haar training van U2 voortgezet. 2.3. In augustus 2010 heeft Engel U2 overgebracht naar en vanaf dat moment gestald beoefent, in opdracht van Engel gestart met het trainen van U2. 2.2. In 2006 is Koot, een professionele amazone die op hoog niveau de dressutirsport C/01/277659/HAZA 14-3 10 2
samengevat - Engel heeft met Koot en met de Academy overeenkomsten van opdracht gesloten. Koot en 3.2. Engel legt aan haar vorderingen - kort het navolgende ten grondslag. III. veroordeling van Koot en Bartels in de buitengerechtelijke incassokosten; IV. met veroordeling van Koot en Bartels in de kosten van deze procedure. wordt gekwalificeerd als een dierenbeul en waarin Koot ervan wordt beschuldigd ernstig aannemelijk. Koot heeft de beschreven beschuldigingen weliswaar uitdrukkelijk betwist, maar de uitlatingen in de Telegraaf zijn vervolgens door verschillende media overgenomen. schade hangt samen met de tijd die Koot heeft moeten besteden aan het beantwoorden van vragen van ongeruste klanten, met het afhaken van potentiële klanten en met de kosten van externe adviseurs. Daarnaast heeft Koot reputatieschade geleden. Engel heeft geen rekening gehouden met de ernst van de te verwachten gevolgen van de publicatie voor Koot. De ernstige beschuldigingen van Engel vormen een onaanvaardbare inbreuk op de (beroeps-) eer en goede naam van Koot. Koot begroot haar schade op in ieder geval 125.000,-. Engel dient deze schade aan Koot te vergoeden, aldus Koot. De uitlatingen van Engel zijn onrechtmatigjegens Koot, die daardoor schade lijdt. De Telegraaf kan haar informatie dus alleen van Engel hebben gehad, althans, dat is heel 3.6. Koot legt het navolgende aan deze vorderigen ten grondslag. Op 20 maart 2014 is er een artikel in de Telegraaf verschenen, waarin Koot door Engel letsel aan U2 toegebracht te hebben. Het artikel dateert van véér de dagvaarding. De B. met veroordeling van Engel in de kosten van deze produre. vermeerderen met wettelijke rente; A. veroordeling van Engel tot betaling van schadevergoeding groot 125.000,-, te 3.5. Koot vordert in reconventie, samengevat: in reconventie 3.4. Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan. 3.3. Koot en Bartels voeren verweer. De schade van Engel beloopt 247.500,-, zijnde het verschil tussen de onderhandse trens door Koot en Daniëlle Mellink. Dit zijn blijvende letsels, die maken dat U2 niet meer Mellink en onherstelbare schade in de mond door langdurig extreem gebrtiik van stang en waren belast met de verzorging en training van U2 en zij hebben instructie gegeven aan Koot en aan Daniëlle Mellink, terwijl U2 op dat moment niet bereden mocht worden. Daarnaast hebben Koot en de Academy met voormeld handelen onrechtmatig jegens Engel gehandeld. toegerekend op grond van artikel 6:76 BW respectievelijk artikel 6:170 BW. verkoopwaarde van U2 in 2010 van 250.000,- en de huidige waarde van U2 van 2.500,-. U2 heeft blijvend letsel aan de flanken opgelopen door agressief spoorgebruik door Daniëlle en verzorging van U2, waaronder begrepen het voorkomen van verwondingen en gebreken. de Academy zijn tekortgeschoten in de nakoming van hun contractuele verplichting om zich als goed opdrachtnemers te gedragen en in dat kader te zorgen voor een deugdelijke training als volwaardig rjpaard kan worden ingezet. Ook Schellekens-Bartels en Bartels-de Vries Het handelen van Daniëlle Mellink dient aan Koot en aan de Academy te worden C/0l/277659/HAZA 14-310 3
4. De beoordeling 3.7. Enget voert verweer. 3.8. OP de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan. verweer van Koot en Bartels - onvoldoende gemotiveerd gesteld dat U2 onherstelbaar 4.3. Naar het oordeel van de rechtbank heeft Engel - afgezet tegen het (onderbouwde) hoogleraar is verbonden aan de Universiteit Gent, faculteit diergeneeskunde (Engel prod. het geding gebracht een rapport van 21 februari 2014 van de heer L. Vlaminck, die als mond letsel heeft opgelopen. Engel heeft ter onderbouwing van het gestelde mond letsel in waardebepaling van (II van een onjuiste veronderstelling uitgegaan. zijn en dat een verdere carrière als wedstrjdpaard uitgesloten is. De taxateur is derhalve bij de Er is geen enkele aanwijzing dat de geconstateerde veterinaire afluijkingen onherstelbaar zouden kunnen reageren zoals het behoort te reageren ; dv sub 1) heeft opgelopen. Als gevolg van dat kaak van het paard is verwoest ; dv sub 1) en aan zijn flanken ( het paard zal nooit meer op beenhitipen zijn huid thv deflanken heb ik zeker geen chronisch probleem opgemerkt. van k-tvelling of dierenmishandeling geconstateerd. controleert en behandeld waaronder ook het paard U2. Bij controle aan zijn mond heb ik nooit iets Hierbij verklaar ik ]aco Ansems dat ik al 8jaar de monden van de paarden bij Stal Bartels Zolang ik U2 ken, heb ik nooit problemen van zijn mond gezien ofer klachten van gehoord. Ook van Engel. Koot heeft als verweer, bij gebrek aan overtuigend bewijs, het bestaan van de door Engel Ook Bartels heeft betwist dat sprake is van letsel. Ter onderbouwing heeft Bartels onder grondslag daarvoor is de stelling van Engel dat U2 onherstelbaar letsel aan zijn mond ( de onherstelbare letsel, zou U2 niet meer als dressuurpaard kunnen worden ingezet, aldus gestelde mankementen aan U2 betwist. meer overgelegd een verklaring van de heer J. Desmedt, die U2 sinds 2009 als dierenarts Verder heeft Bartets overgelegd een verklaring van de heer J. Ansems, die luidt: Daarnaast heeft Bartels overgelegd een verklaring van de heer L.J. Hofland, een dierenarts heeft begeleid. Desmedt stelt onder meer: heeft voorgelegd. Hofland verklaart onder meet: 4.2. Engel vordert primair de waardevermindering van U2. De dragende feitelijke aan wie Bartels de door Engel ingebrachte documenten van veterinaire aard ter beoordeling worden beantwoord of de Nederlandse rechter bevoegd is van deze vordering kennis te 44/200 1 van de Raad van 22 december 2000 betreffende de rechterlijke bevoegdheid, de erkenning en de tenuitvoerlegging van beslissingen in burgerlijke en handelszaken (de EEX Verordening) is de rechtbank daarmee bevoegd op het voorliggende geschil te beslissen. haar vordering uit dien hoofde een internationaal karakter draagt, dient allereerst de vraag te nemen. De rechtbank beantwoordt die vraag bevestigend. Alle gedaagden zijn gevestigd dan 4.1. Nu Engel woonachtig is op het grondgebied van een andere staat dan Nederland en wel woonachtig in Nederland. Op grond van artikel 2, lid 1 van de Verordening (EG) nr. in conventie: C/01/277659/HAZA 14-310 4
* normaal sïjtagepatroon van de mnaaltanden om geven door botaanwassen. * het beenweefsel van de onderkaak vertoont bilateraal een diepe depressie ( bofresorptie,) merkt Vlaminck in het rapport enkel op: 25). Op 13 februari 2014 is U2 aldaar onderzocht. Naar aanleiding van een mondonderzoek * duidelijke verlittekening beide lagen (sfljinvliezen gesloten,) opgelopen als gevolg van het zogenoemde doorsporen, ontbeert naar het oordeel van de rechtbank een deugdelijke onderbouwing. Medische stukken op dat punt ontbreken en uit de dienaangaande enkel verklaard: bevestiging. De enkele door mr. Wensing genoemde mogelijkheid dat het paard op de plek is voor het bestaan van blijvend letsel, vindt echter in geen enkel ingebracht (medisch) stuk De stelling van Engel dat U2 zich de verwonding zal blijven herinneren, wat een aanwijzing functionaliteit van het paard als rjpaard. eerdere letsel, kan als liet ware het gaspedaal niet meer gebrttikt worden. Dat heeft gevolgen voor de Als de huid geneest, is het nog maar de vraag ofhet paard op die plek ongevoelig blijft. Door het Mr. Wensing verklaart op dit punt ter comparitie: Hij is verder niet bereden. Ik weet niet hoe hij zou reageren als hij weer aangespoord wordt. Ik weet niet of/zet letsel aan deflanken blij vend is. Als er zo n verwonding is geweest, bijift liet altijd een gevoelige plek voor het paard, omdat het zich die verwonding herinnert. Na 7 weken was het nog zichtbaar en was (12 gevoelig op de buik Een paard is gevoelig op de huid. dat deze betrekking hebben op onherstelbaar letsel aan de flanken. Ter zitting heeft Engel niet toegelichte conclusies van Werners in zijn taxatierapport kan niet worden opgemaakt 4.4. Ook de stelling van Engel dat U2 onherstelbare letselschade aan de flanken heeft Engel heeft voorts overgelegd een taxatierapport van J. Werners van Cavalcade Hippisch mr. Wensing ter zitting bevestigd dat Vlaminck terugkomt op zijn eerdere oordeel over 7 februari 2015 (Engel prod. 42) lijkt terug te komen op zijn conclusie dat bij U2 sprake is van 21 febrtiari 2014 merkt Vtaminck nog op dat geleidelijke opbouw van de revalidatie van botresorptie. Gewezen op het ogenschijnlijk gewijzigde standpunt van Vlaminck, heeft aan zijn inzetbaarheid als dressuurpaard. kan krijgen en opnieuw in de sport actief kan worden. Ook dit duidt naar het oordeel van de Vlaminck stelt niet dat hiermee sprake is van blijvende letsels. Integendeel, in het rapport mogelijk is. Aanwijzingen voor het bestaan van blijvend mondletsel zijn in dit rapport derhalve niet te vinden. Daar komt bij dat Vlarninck in zijn latere rapportage van Bovendien stelt Vtaminck in die latere rapportage dat een dierenarts de zogenoemde botresorptie en heeft hij verklaard dat hij daar verder niets aan toe te voegen heeft. nieuwbeenvorming in de mond (botvorming als gevolg van een ontsteking van het botvlies veroorzaakt door te krachtig bitgebruik) kan verwijderen, waardoor paarden opnieuw ingreep ook bij U2 mogelijk zou zijn, waardoor die een veel hoger bitcomfort in de mond makkelijker berijdbaar zijn met een bit. Het is volgens Vlaminck effectief zo dat deze rechtbank niet op het bestaan van blijvend letsel in de mond van U2, dat afbreuk zou doen Taxatie- en Adviesbureau van 17 maart 2014, waarin deze schrijft dat U2 op de inspectiedatum kampt met blessures en dat een verdere carrière als wedstrjdpaard op veterinaire gronden uitgestoten moet worden. Dit stuk kan Engel echter niet baten, aangezien Werners zijn conclusie niet toelicht, zodat onduidelijk blijft of Werners onder die Hetgeen Engel overigens heeft aangevoerd of ingebracht, onderbouwt niet haar stelling Het gestelde mondletsel kan derhalve de vordering van Engel niet ondersteunen. blessures en veterinaire gronden ook het mondletsel van U2 schaart. aangaande de onherstelbaarheid van het mondletsel. C/011277659 / 1-lA ZA 14-310
van het doorsporen ongevoelig blijft, is speculatief en daarmee onvoldoende overttiigend om 4.5. Nu Engel onvoldoende onderbouwd heeft gesteld dat sprake is van onherstelbaar letsel bij U2, ontvalt de feitelijke grondslag van de voorliggende primaire Ook het gestelde letsel aan de flanken kan de vordering van Engel derhalve niet dragen. de vordering van Engel te kunnen ondersteunen. Ook worden Tineke Bartels-de Vries, deelneemster aan vier Olympische Spelen, en haar succesvolle dochter Imke Schellekens-Bartels gedagvaard, samen met hun gerenommeerde dressuurstal, gekwalificeerd als dierenbecil. Het woord dierenbeul wordt in het artikel geheel niet gebruikt. Naar het oordeel van de rechtbank is het artikel in de Telegraaf niet meer dan een conventie ingenomen standpunt van Engel weer. De naam van Koot wordt in het artikel slechts twee keer genoemd en wel in de volgende zinnen: 4.11. De rechtbank stelt allereerst vast dat Koot in het artikel van de Telegraaf niet wordt korte, zakelijke weergave van de zaak die in conventie speelt. Het artikel geeft het in 4.10. Koot verwijt Engel - dierenbeul heeft genoemd en Koot ervan heeft beschcildigd ernstig letsel aan U2 toegebracht mededeling, dat het niet gaat om verdachtmakerj, dat Engel zich niet onnodig grievend geplaatste artikelen. heeft uitgelaten en dat Engel niet verantwoordelijk is voor de inhoud van door media kort gezegd - dat zij naar de Telegraaf toe Koot een Engel heeft als verweer aangevoerd dat er geen sprake is van een opzettelijke onjuiste te hebben. in reconventie: Totaal 7.829,00 - salaris advocaat 4.000,00 (2,0 punten x tarief 2.000,00) - griffierecht 3.829,00 4.9. De kosten aan de zijde van Bartels worden begroot op: - salaris advocaat 4.000,00 (2,0 punten x tarief 2.000,00) Totaal 5.519,00 - griffierecht 1.519,00 4.8. De kosten aan de zijde van Koot worden begroot op: veroordeeld. 4.7. Engel zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden hebben aangevoerd, behoeft geen nadere bespreking. 4.6. Hetgeen partijen overigens ter ondersteuning van hun vordering dan wet verweer kan worden toegewezen. Dit brengt mee dat ook de gevorderde vergoeding van buitengerechteljke incassokosten niet nadere toelichting - die Engel niet heeft gegeven - te onbepaald en moet daarom worden De subsidiaire vordering tot betaling van een in goedejustitie te bepalen som, is zonder een schadevergoed ingsvordering. Deze moet reeds daarom worden afgewezen. afgewezen. C/01/277659/HAZA 14-310 6
niet dat zij onrechtmatig jegens Koot heeft gehandeld. om Koot in rechte te betrekken aan de Telegraaf kenbaar heeft gemaakt, maakt op zichzelf Dit is feitelijke en juiste informatie. Het enkele feit dat Engel haar standptint en haar intentie.4cademy Bartels, en U2 s berjdster Mischa Koot. en Fotomodel Engel eist een schadevergoeding van amazone Koot en van de familie Bartels.. Dit vonnis is gewezen door mr. E.J.C. Adang en in het openbaar uitgesproken op bij voorraad. 5.6. verklaart dit vonnis in reconventie wat betreft de kostenveroordeling uitvoerbaar op 2. 13 1,50; 5.5. veroordeelt Koot in de proceskosten, aan de zijde van Engel tot op heden begroot 5.4. wijst de vorderingen af in reconventie: voorraad; 5.3. verklaart dit vonnis in conventie wat betreft de kostenveroordeling uitvoerbaar bij - aan de zijde van Koot tot op heden begroot op 5.519,00; de zijde van Bartels tot op heden begroot op 7.829,00, te vermeerderen met de dag van volledige betaling; wettelijke rente over dit bedrag vanaf de veertiende dag na betekening van dit vonnis tot de - aan 5.2. veroordeelt Engel in de proceskosten: 5.1. wijst de vorderingen af; in conventie: De rechtbank, 5. De beslissing proceskosten worden veroordeeld. De kosten aan de zijde van Engel worden begroot in moeten dan worden afgewezen en Koot zal als de in het ongelijk gestelde partij in de totaal op 2.131,50 voor salaris advocaat (1,5 punten x factor 1,0 x tarief 1.421,00). 4.12. Van onrechtmatig handelen is derhalve geen sprake. De vorderingen van Koot uitgebracht, maakt dit niet anders. Datzelfde geldt voor de omstandigheid dat Koot de beweringen van Engel betwist. Andere omstandigheden ter onderbouwing van haar stelling dat Engel onrechtmatig heeft gehandeld, heeft Koot niet naar voren gebracht. De omstandigheid dat ten tijde van de publicatie van het artikel de dagvaarding nog niet was C/01/277659/FIAZA 14-310 7
C/0I/277659/HAZA 14-310 $ w.g. de griffier w.g. de rechter Voor eerste grosse De griffier van de rechtbank Oost-Brabant.