Archief Stichting Pers Unie 1963-1994 Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis Cruquiusweg 31 1019 AT Amsterdam Nederland hdl:10622/arch01799 IISG Amsterdam 2015
Inhoudsopgave Archief Stichting Pers Unie... 3 Archiefvorming...3 Inhoud en structuur...3 Raadpleging en gebruik...3 Bijlagen...4 Inventaris...5 Algemeen Bestuur...5 Dagelijks Bestuur... 5 Directeurenoverleg... 6 Algemene Correspondentie... 6 Organisatie... 6 Financiën...7 Huisvesting...7 Personeel en free-lance medewerkers...7 Bijzondere gelegenheden... 7 Lustrumvieringen en excursies... 7 Kopijcommissie...8 Nieuwsdienstcommissie... 8 Sportcommissie...8 Technische commissie... 8 Transmissiedienst...9 Samenwerkingsverbanden...9 Persreizen... 10 Interne opleiding voor journalistiek... 10 overige stukken...10 DOCUMENTATIE... 10 STUKKEN AFKOMSTIG VAN J. HALLEWAS... 10 Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 2
Archief Stichting Pers Unie Archiefnummer ARCH01799 Archiefvormer Stichting Pers Unie Tweede archiefvormer Periode 1963-1994 Omvang 2.88 m. Taal lijst Dutch Taal materiaal Dutch Archiefvorming Geschiedenis Opgericht in 1964 als een redactioneel samenwerkingsverband tussen enkele regionale, aanvankelijk uitsluitend katholieke, Nederlandse dagbladen; deelnemers waren Het Binnenhof, de Twentsche Courant, het Noordhollands Dagblad, Het Centrum, De Stem en De Nieuwe Limburger; het aantal deelnemers fluctueerde sterk; een aantal kranten stapte na verloop van tijd uit de organisatie, maar er kwamen ook nieuwe deelnemers bij, waaronder niet-katholieke, en enkele Belgische bladen; de SPU ging ook zelf samenwerkingsverbanden aan; met name de overeenkomst die in 1973 werd gesloten met de Zuid Oost Pers inzake buitenlandse berichtgeving; op 1 januari 1994 fuseerde de SPU met de Gemeenschappelijke Pers Dienst (GPD) in de Geassocieerde Pers Diensten (GPD). Inhoud en structuur Inhoud Notulen en vergaderstukken van het Algemeen Bestuur 1964-1993; notulen en vergaderstukken van het Dagelijks Bestuur 1965-1993; correspondentie 1964-1992; stukken betreffende financiën, personeel, bijzondere gebeurtenissen; notulen van de kopijcommissie, de nieuwsdienstcommissie de sportcommissie, de technische commissie; stukken betreffende samenwerkingsverbanden, persreizen; documentatie; stukken afkomstig van J. Hallewas. Bewerking Lijst gemaakt door Stef Severt in 1996 Onderwerpen Geografische namen Netherlands Raadpleging en gebruik Raadpleging Beperkt Toestemming vereist voor de inv.nrs. 44-51 Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 3
Vul het Aanvraagformulier voor toestemming in en verstuur het Aanbevolen citeerwijze Archief Stichting Pers Unie, inventory number..., International Institute of Social History, Amsterdam Bijlagen INLEIDING Geschiedenis van de organisatie In 1964 werd de Stichting Pers Unie (SPU), een redactioneel samenwerkingsverband tussen enkele regionale, aanvankelijk uitsluitend katholieke, Nederlandse dagbladen, opgericht. Deelnemers van het eerste uur waren Het Binnenhof (Den Haag), de Twentsche Courant (Hengelo), het Noordhollands Dagblad (Hoorn), Het Centrum (Utrecht), De Stem (Breda) en De Nieuwe Limburger (Maastricht). Het aantal deelnemers fluctueerde sterk; een aantal kranten stapte na verloop van tijd uit de organisatie, maar er kwamen ook nieuwe deelnemers bij, waaronder niet-katholieke, en enkele Belgische bladen. De SPU ging ook zelf weer samenwerkingsverbanden aan; hier moet met name de overeenkomst, die in 1973 werd gesloten met de Zuid Oost Pers (ZOP) inzake buitenlandse berichtgeving, worden genoemd. Begin jaren '90 startten de besprekingen tussen de SPU en de Gemeenschappelijke Pers Dienst (GPD) over een mogelijke fusie. Deze kwam er uiteindelijk ook: met ingang van 1 januari 1994 zijn beide opgegaan in de Geassocieerde Pers Diensten (GPD). Op het moment van fusie telde de SPU nog elf deelnemers, waaronder de 'oprichters' Het Binnenhof en de Twentsche Courant. Organisatiestructuur Op bestuursniveau kende de SPU de facto drie bestuurlijke organen. De dagelijkse leiding berustte bij het Dagelijks Bestuur (DB). Daarnaast was er tevens een Algemeen Bestuur AB), dat in de regel twee maal s jaars bijeenkwam, op de zogenaamde 'voorjaarsvergadering' en de 'najaars-' of ook wel 'begrotingsvergadering'. Tenslotte werd er regelmatig apart door de directeuren van de deelnemende dagbladen. In de dagelijkse gang van zaken was de Kopijcommissie de spil de organisatie. Alle vraagstukken van redactionele dan wel technische aard van enige importantie kwamen in deze commissie orde. Onder de Kopijcommissie ressorteerden de Nieuwdienst-, de Sport- en de Technische Commissie, de Parlementaire Redactie en de Transmissiedienst. Opgemerkt moet worden dat de organisatiestructuur van de SPU niet zo doorzichtig was als zij lijkt. Hieraan waren vooral dubbelfuncties debet: sommige personen droegen verschillende Pers Unie-petten'; bovendien waren veel personen, die uit hoofde van de SPU een functie bekleedden, ook nog werkzaam voor hun eigen krant. Niet geheel verwonderlijk is het dat dit zijn weerslag heeft gekregen in de papieren nalatenschap van de stichting. Geschiedenis van het archief Het archief is medio 1994 bij het Nederlands Persmuseum binnengekomen, in meerdere etappes. Het grootste deel arriveerde in mei; wat later, in juli, volgde een tweede gedeelte, dat tot dan toe had berust in het archief van Westerpers B.V. Westerpers was de uitgever van Het Binnenhof, een der deelnemers aan Pers Unie. Ordening en bewerking van het archief Bij binnenkomst kende het archief reeds een zekere ordening: een groot deel van de stukken was opgeborgen in gelabelde mappen en ordners. Deze ordening naar onderwerp bleek echter niet altijd even consequent te zijn doorgevoerd. Bovendien waren nogal wat stukken dubbel bewaard, Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 4
terwijl er ook een aanzienlijk aantal stukken (nog) niet was geplaatst. Waar mogelijk is getracht de oorspronkelijke ordening intact te laten. Derhalve is gepoogd de ongeordende stukken in de bestaande ordening onder te brengen. Meestal gaf dat niet al te veel problemen; soms moesten ze van een nieuw etiket worden voorzien, bv. 'Stukken afkomstig van J. Hallewas'. Stukken die uiteindelijk niet plaatsbaar waren, of waar dit te veel tijd zou vergen, kunnen teruggevonden worden onder het kopje 'Overige stukken'. Het archief is in de eerste plaats geschoond. Tevens werd er ontdubbeld: ongeveer een kwart van de oorspronkelijke vier meter kon zo richting papierversnipperaar. Een aantal ordners bevatte papieren uit de administratie van Neerlandia, de uitgever van Het Centrum, De Stem en De Nieuwe Limburger. Aangezien het Nederlands Persmuseum ook het archief van Neerlandia in zijn beheer heeft zijn deze stukken overgebracht naar dat archief. Daarnaast zijn foto's en de zogenaamde realia overgebracht naar de afdeling Beeld en Geluid van het -j. Zo bleef er uiteindelijk 2,8 m. archief over. Raadpleging Stukken met * zijn slechts toegankelijk na schriftelijke toestemming; de rest is vrij toegankelijk. Literatuur Hemels, J. (m.m.v. Tim Bakker), 'Het nieuws samengepakt. Dertig jaar Stichting Pers Unie - Samenwerking in de regionale dagbladpers' (Zwolle 1994) Inventaris Algemeen Bestuur 1 Notulen van de oprichtingsvergadering 28-4-1964. Met andere stukken betreffende de oprichting van de Stichting Pers Unie. 1963-1964. 1 map 2-7 Notulen, agenda's en convocaties van de vergaderingen van het Algemeen Bestuur (AB). Met jaarverslagen over de jaren 1971, 1976/1977, 1980-1991 en andere bijlagen. 1964-1993. 6 mappen N.B. Vergadering AB werd ook aangeduid als '(bijzondere) algemene vergadering', 'begrotingsvergadering', 'algemene ledenvergadering', (algemene) jaarvergadering', of 'bestuursvergadering'. 2 1964-1974. 3 1975-1984. 4 1985-1989. 5 1990-1991. 6 1992. 7 1993. 8 Overige stukken betreffende AB-vergaderingen. 1989-1993. 1 map Dagelijks Bestuur 9-16 Notulen, agenda's en convocaties van de vergaderingen van het Dagelijks Bestuur (DB). Met bijlagen. 1965-1993. 8 mappen N.B. Incompleet. 9 1965-1969. 10 1970-1974. Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 5
11 1975-1979. 12 1980-1984. 13 1985-1989. 14 1990-1991. 15 1992. 16 1993. 17-20 overige stukken betreffende DB-vergaderingen. 1965-1993. 4 mappen 17 1965, 1968, 1984, 1986-1987, 1989-1990. 18 1991. 19 1992-1993. 20 1993. Directeurenoverleg 21 Notulen van het directeurenoverleg. Met bijlagen. 1988-1993. 1 map 22 overige stukken betreffende het directeurenoverleg. 1989-1993. 1 map Algemene Correspondentie 23-30 Ingekomen en kopieën van uitgaande stukken. 1964-1992. 8 mappen N.B. Chronologisch geordend. 23-24 1964-1969. 25 1970-1981. 26 1984-1987. 27 1988. 28 1989, eerste helft. 29 1989, tweede helft. 30 1990-1992. 31-33 Ingekomen en kopieën van uitgaande stukken. 1985-1992. 3 mappen N.B. Alfabetisch geordend op naam. 31 A - 0 (1988-1992). 32 P - S (1988-1992). 33 T - Z (1985-1992). 34 Ingekomen en kopieën van uitgaande stukken. 1993. 1 map N.B. Alfabetisch geordend op naam. Organisatie 35 Handleiding 'Stichting Pers Unie' betreffende geschiedenis, doelstelling, organisatiestructuur en werkwijze van de stichting. Met 'Statuten' (9-21980), 'Redactie Statuut' (9-12-1981) en 'Schets van een samenwerking' (12-2-1964). 1986. 1 losbladig systeem Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 6
Financiën 36-41 Begrotingen en jaarrekeningen. Met andere stukken betreffende financiën. 1964-1993. 6 mappen 36 1964-1969. 37 1972-1979. 38 1980-1984. 39 1985-1988. 40 1989-1990. 41 1991-1993. Huisvesting 42-43 Stukken betreffende de huisvesting. 1977-1992. 2 mappen 42 1977-1980. 43 1981, 1992. Personeel en free-lance medewerkers *44-46 stukken betreffende salariëring, onkostenvergoeding, sollicitaties, ontslagaanvragen, pensioenregelingen en dergelijke van bezoldigde en gecontracteerde medewerkers. 1969-1992. 3 mappen N.B. Chronologisch geordend. 44 1969-1979. 45 1980-1985. 46 1985-1992. *47-49 Stukken betreffende salariëring, onkostenvergoeding, sollicitaties, ontslagaanvragen, pensioenregelingen en dergelijke van bezoldigde en gecontracteerde medewerkers. 1964-1990. 3 mappen N.B. Alfabetisch geordend op naam van de medewerker. 47 Algemeen; A - G. 48 H - R. 49 S - Z. *50-51 overige stukken betreffende personeel. 1967-1991. 2 mappen 50 1967-1990. 51 1990-1991. Bijzondere gelegenheden 52 Stukken betreffende voorjaarsvergaderingen en het daarmee samenvallende afscheid van enkele medewerkers. 1 990-1992. 1 map Lustrumvieringen en excursies Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 7
53-56 Stukken betreffende lustrumvieringen van de SPU. Met stukken betreffende de daarmee verbonden reizen naar Engeland en andere excursies. 1969-1989. 4 mappen 53 1979. 54-55 1984. 56 1989. 57 overige excursies en feestelijke gelegenheden. 1967-1991. Kopijcommissie 58-68 Notulen van de kopijcommissie of 'commissie van hoofdredacteuren'. Met bijlagen. 1964-1993. 11 mappen 58 1964-1966. 59 1967-1969. 60 1976-1979. 61 1980-1982. 62 1983-1984. 63 1985-1986. 64 1987-1988. 65 1989-1990. 66 1991. 67 1992. 68 1993. 69-70 Correspondentie en andere stukken betreffende de parlementaire redactie, buitenland-correspondenten, algemene verslaggeving en overige kopijaanlevering. 1964-1969. 2 mappen Nieuwsdienstcommissie 71-73 Notulen van de nieuwsdienstcommissie of 'reportage commissie'. Met lijsten van reportage-onderwerpen, correspondentie en andere stukken. 1964-1993. 3 mappen 71 1964-1969. 72 1990-1992. 73 1993. Sportcommissie 74-75 Notulen van de sportcommissie. Met correspondentie en andere stukken. 1965-1993. 2 mappen 74 1965-1968, 1980, 1983-1984, 1986. 75 1989-1993. Technische commissie Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 8
76-82 Correspondentie, contracten, enkele notulen en andere stukken betreffende aanschaf en gebruik van transmissie-/telex-, computer- en foto-apparatuur, en andere technische aangelegenheden. 1964-1991. 7 mappen 76 19,54, 1966-1967, 1976-1978. 77 1979-1982, 1984. 78 1985-1987. 79 1988. 80 1989. 81 1990. 82 1991. Transmissiedienst 83 Boekje registratie binnengekomen berichten. 1965. 1 deel 84-85 Doorslagen van schulden en vorderingen van afzonderlijke deelnemende kranten bij hun Pers Unie partners in verband met afgenomen dan wel geleverde kopij. 1971-1981. 2 mappen N.B. Werd geregistreerd door de transmissiedienst. 84 Het Binnenhof. 1 971-1981. Dagblad voor Noord-Limburg. 1971-1973. Dagblad van het Oosten. 1971-1975. >Deventer Dagblad. 1971-1981. Emmer Courant. 1977-1981. Friesch Dagblad. 1972-1981. Maas- en Roerbode. 1971. 85 Nieuwe Apeldoornse Courant. 1977-1981. De Nieuwe Limburger. 1971-1972. Noordhollands Dagblad. 1971-1981. De Stem. 1971-1972. Twentsche Courant. 1971-1981. Winschoter Courant. 1978-1981. Zwolse Courant. 1977-1981. Samenwerkingsverbanden 86-91 Correspondentie en andere stukken betreffende de samenwerking van de SPU met de Zuid Oost Pers (ZOP) inzake buitenlandse berichtgeving. Met jaarverslagen en begrotingen van de ZOP. 1972-1993. 6 mappen 86 1972-1978. 87 1980-1984. 88 1985-1987. 89 1988-1989. 90 1990. 91 1991-1993. 92-93 Correspondentie en contracten met verschillende partners. 1998-1993. 2 mappen 92 Twentse en Limburgse kranten. 1968. Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 9
Belgische 'afnemers'. 1970-1986. The Guardian. 1968-1987. Diverse contracten. 1978-1992. 93 Times, Associated Press, Daily Telegraph. 1986-1988. Sijthoff Pers/Haagsche Courant. 1993. Gemeenschappelijke Pers Dienst. 1993. Persreizen 94-95 Uitnodigingen voor en andere stukken betreffende persreizen. 1976-1993. 2 mappen N.B. Chronologisch geordend. 94 1976-1978. 95 1987-1993. 96-97 Uitnodigingen voor en andere stukken betreffende persreizen. 1991-1992. 2 mappen N.B. Alfabetisch geordend op naam land/streek. 96 A - M. 97 N - Z. Interne opleiding voor journalistiek 98 Opzet, programma, begroting en andere stukken betreffende de journalistenopleiding. 1978-1981. 1 map overige stukken 99-102 Diverse stukken betreffende kopij, financiën, beleidsnota's, correspondentie, technische zaken, bruikleen dia's, enkele notulen, etc. 1969-1993. 4 mappen 99 1969, 1982-1983, 1985-1988. 100 1989-1990. 101 1991-1992. 102 1993. DOCUMENTATIE 103 Documentatie betreffende lustrumuitstapjes naar Britse eilanden, betreffende SPU zelf en enkele krantjes t.g.v. afscheid medewerkers. 1984-1993. 1 map 104 Documentatie betreffende het herdenkingsboek SPU. Met de originele tekeningen van Eric Peter van der Wal ('Pluis'). 1994. 1 omslag 105 Informatieboekjes met adressen en telefoonnummers van (medewerkers van) SPU; kerst- en nieuwjaarskaarten. 1984-1986, z.j. 1 omslag STUKKEN AFKOMSTIG VAN J. HALLEWAS Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 10
106-107 Ingekomen stukken en kopieën van uitgaande stukken van Jaap Hallewas. 1976-1978. 2 mappen N.B. Jaap Hallewas was toentertijd directeur Westerners/hoofdredacteur Binnenhof, secretaris van de Pers Unie èn voorzitter van de kopijcommissie. 106 1976-1977. 107 1978. Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 11