26 MEBEST april 2015 Het is een complete renovatie geworden
BUITEN- PLEISTER DE SAUNA IN Tekst: Jan Willem Kommer Fotografie: Henk van der Veen Als de omstandigheden zwaar zijn, dan kun je beter kiezen voor degelijkheid dan voor esthetiek. Maar hoe mooi is het als die dingen hand in hand gaan? Daarom werkte stukadoorsbedrijf Olminkhof het voetenbad in Wellness Center de Bronsbergen af met een mortel die in buitensituaties zijn mannetje staat. En die ook nog eens een fraai eindresultaat oplevert. Lekkageprobleem Eind jaren negentig werd in Zutphen vakantiepark Bronsbergen ontwikkeld. Het bestond uit bungalows, een restaurant, een wellness center met sauna en fitness. Er leek geen zegen op te rusten want in de toch tamelijk korte bestaansperiode is de boel al twee keer failliet gegaan. Evengoed zag John Teunissen, directeur van ConeGroup, er wel brood in en kocht hij het wellness center in 2013. ConeGroup exploiteert ruim dertig zwembaden, wellness centers, sporten recreatiecentra, fitnesscenters. Het bedrijf uit Zeddam is dus niet onbekend met de specifieke problemen die zich bij dit soort accommodaties kunnen voordoen. Evengoed werd John Teunissen toch wel verrast door de Bronsbergen. We wisten dat er een lekkageprobleem was, alleen wisten we niet precies wat de oorzaak was, zegt hij. We dachten dat we te maken hadden met een grondwaterprobleem. Het hele souterrain was namelijk vochtig, in alle staande delen trok het vocht omhoog en dan denk je toch in die richting. Hij wilde dat oplossen door te injecteren, maar onderzoek wees uit dat dat niet nodig was. Niet het grondwater zorgde voor de ellende, maar één van de whirlpools. Daar was één van de leidingen niet van aangesloten, het water liep zo de constructie in. Relatief droog De loszittende leiding was slechts één van de verrassingen waar de nieuwe eigenaar tegenaan liep. MEBEST april 2015 27
Er bleek van alles geknutseld te zijn in het complex. Consequentie was dat er iets meer moest gebeuren dan gepland. We waren van plan om de zaak alleen opnieuw in te richten, maar uiteindelijk hebben we alles gestript, het is een complete renovatie geworden. Voor Olminkhof Afbouw was dat eigenlijk wel zo fijn. Het bedrijf uit Neede werd ingeschakeld voor het stukadoorswerk. Veel van het oude stucwerk was al verwijderd en het metselwerk stond al een tijdje te drogen toen wij kwamen, zegt Roy Olminkhof. Daardoor hadden wij minder last van het vocht dan je zou denken als je hoort wat voor problemen er waren. Zeker in het restaurantgedeelte hadden de stukadoors weinig problemen te overwinnen. Wat er nog aan slechte lagen te vinden was werd afgehakt. Daarna was het simpelweg een kwestie van repareren met gips waarna er een scanbehang overheen kon. Belangrijk dat hij op kleur kon Het voetenbad is gesausd in een grijze tint. Mocht de verflaag eens wat schade oplopen, dan zal dat niet opvallen want de mortel is door en door gekleurd Speciale mortels Het werk in het natte gedeelte was een stuk uitdagender voor de stukadoor uit Neede. Daar zat veel meer herstelwerk in. Vooral op de onderste meter moesten we behoorlijk veel slechte stukken weghalen en opnieuw stukadoren. Daarnaast moest ik zorgen voor een goede aansluiting op de vloer, voor het geval er ooit weer vochtproblemen komen. De stukadoor werkte in het saunagedeelte met verschillende materialen. Cementgebonden uiteraard, vanwege de vochtige omstandigheden. Welk product precies waar werd gebruikt, was afhankelijk van de ondergrond; of de bestaande stuclaag vast genoeg zat bijvoorbeeld, of er voldoende hechting te realise- 28 MEBEST april 2015
Oosters ogend voetenbad, gebouwd en afgewerkt met materialen van Duitse komaf. ren was. Of wat de tegelzetter wilde, zegt Roy Olminkhof. Die had een voorkeur voor de RAM 3 van Sopro. Die mortel hebben we vooral voor de onderste lagen gebruikt, de delen die later betegeld zouden worden. Maar we hebben hem ook toegepast op plekken waar de bouwplanning om een snelle mortel vroeg. De cementgebonden mortel is namelijk al na twee uur te betegelen. De stukadoors hebben ook redelijk wat Ardex R1 gebruikt. Bijvoorbeeld bij een grote wand waar een muurschildering op moest worden gemaakt. R1 is mooi glad af te werken en dat is wel fijn als zo n wand beschilderd moet worden, zegt Roy Olminkhof. Alleen is dat kunstwerk niet doorgegaan, de wand is uiteindelijk met mos bekleed. Waar de hechting relatief makkelijk was en er geen andere eisen waren, werkten de stukadoors met een zelfgemaakte bouwplaatsmortel; zand en cement dus. Antwoord op álle problemen Een verhaal apart was het voetenbad. Het orientaals ogende bouwwerk staat midden in de wellnessruimte. Het is opgebouwd met metselwerk en voorgevormde Ytongstroken. Het was aanvankelijk de bedoeling dat Olminkhof hem zou afwerken met beton ciré maar dat durfde de stukadoor niet aan. Er zaten redelijk wat scheuren in de constructie. De kans was groot dat je die zou terugzien in de beton ciré. We moesten dus MEBEST april 2015 29
Je wilt natuurlijk niet dat de flarden erbij hangen Voor wanden die betegeld zouden worden, gebruikte Olminkhof een mortel die de tegelzetter voorstelde, de RAM 3 van Sopro. op zoek naar een alternatief. We hebben overwogen om een nieuwe ondergrond te maken met Ytong of plaatmateriaal. Zelfs naar gevelisolatiemateriaal hebben we gekeken. Al die mogelijkheden vielen af vanwege de scheuren in de ondergrond en de prijs. SM 700 PRO van Knauf leek wél het juiste product voor de situatie. Ik kende die nieuwe mortel van buitensituaties en het leek mij de oplossing voor alle problemen die we hier tegenkwamen zegt de stukadoor. Hij hecht goed én is elastisch, hij is bestand tegen een behoorlijk hoge vochtbelasting, is stootvast en goed te reinigen. Verder is hij mooi op te schuren én hij kan op kleur. En ook niet onbelangrijk, ook in financieel opzicht was het een veel beter alternatief dan de andere opties die we hadden bekeken. Multifunctionele mortel Voor alle zekerheid kwam Norbert Hulshof van Knauf langs om de situatie op te nemen en een advies te geven. Ook al is het een wat afwijkende locatie, al te ingewikkeld was het niet, zegt de technisch adviseur. Voor een saunacabine zelf zou ik het niet adviseren, maar dit voetenbad staat in een grote open ruimte die voldoende geventileerd is, waar de vochtbelasting en de temperatuur niet al te hoog zijn. Dat kan prima. Knauf introduceerde de SM 700 PRO een jaar geleden, tegelijk met het Knauf Skin buitengevelisolatiesysteem. De cementgebonden mortel wordt bij dat systeem gebruikt om de platen te lijmen, als mortelweefsellaag en om af te schuren. 30 MEBEST april 2015
Aan het restaurant van Wellnes Center de Bronsbergen had de stukadoor niet al te ingewikkeld werk. Hier moest vooral vlak wit stucwerk komen. Ook in financieel opzicht een beter alternatief MEBEST april 2015 31
Een interessante combinatie van afwerkmaterialen. tegels, cementgebonden mortel voor buiten en mos. Een multifunctionele mortel dus, zegt Norbert Hulshof. De SM 700 PRO wordt ook gebruikt om oude gevels die er niet zo knap meer uitzien een frisse look te geven. Hij heeft een fijne korrel waardoor hij heel mooi is op te schuren. Ook op esthetisch vlak zat het dus wel goed met de mortel. Voor ons was het ook heel belangrijk dat hij op kleur kon, zegt John Teunissen. Vanwege de reinigbaarheid zouden we het bouwwerkje nog sausen, maar we wilden niet dat bij beschadigingen meteen witte plekjes te zien zouden zijn. Liever zelf doen Om in ieder geval tijdens de bouw het risico van beschadigingen tot een minimum te beperken, is het werk aan het voetenbad tot het laatst bewaard. De uiteindelijke afwerklaag hebben we zelfs pas in de week voor de oplevering aangebracht, zegt Roy Olminkhof. Daarvoor zaten nog wel wat andere handelingen. Het prepareren van de ondergrond bijvoorbeeld. De stukadoor heeft Fijne korrel, dus mooi op te schuren zelf de slechte delen van de afwerking verwijderd. Laat je het aan de sloper over, dan heb je de kans dat die teveel weghaalt. Het was juist de bedoeling om de oude raaplaag zo veel mogelijk te behouden. Dat was namelijk een prima ondergrond voor de SM 700 PRO. De multifunctionele mortel is in twee lagen opgezet. Eerst een 5 tot 7 mm dikke laag waarin een wapeningsweefsel is verwerkt. Dat moet er voor zorgen dat scheuren uit de constructie niet doorzetten in de afwerking. Na een dag of twee drogen kon de tweede laag SM 700 PRO erop. Die afwerklaag is 2 tot 3 mm dik. Hij is geschuurd, wat een fraai uiterlijk heeft opgeleverd dat uitstekend past bij de constructie en de omgeving. 32 MEBEST april 2015
Beton ciré Aanvankelijk was het de bedoeling dat de stukadoors van Olminkhof ook nog de douches zouden doen, met beton ciré. Dat werk is uiteindelijk bij de leverancier van de stoomcabines en saunacabines gelegd. Zij zouden toch al de cabines in beton ciré doen,, zegt Roy Olminkhof. Het leek ons niet verstandig om twee partijen in één ruimte met één kleur beton ciré te laten werken. Je gaat dan toch verschillen zien en de opdrachtgever vindt dan altijd het ene werk mooier dan het andere. Om discussies daarover te voorkomen, hebben we gezegd dat het beter was om al het beton ciré-werk bij één partij te leggen. De stukadoor uit Neede zal niet ongelukkig zijn dat zijn bedrijf dat werk niet heeft gedaan. Al vrij snel is het materiaal gaan onthechten en bladderen, tot grote teleurstelling van opdrachtgever John Teunissen uiteraard. Je wilt natuurlijk niet dat de flarden erbij hangen. Zeker niet in een situatie als hier. Voor een wellness center is esthetica immers enorm belangrijk. Daarom ben ik enorm tevreden over de inbreng van Olminkhof. De kwaliteit van hun werk, hoe ze zijn omgegaan met de tijdsdruk en problemen die ze tegenkwamen; niets dan lof! Wellness Center de Bronsbergen Opdrachtgever: ConeGroup, Zeddam Aannemer: Schenning Bouw BV, s-heerenberg Stukadoor: Olminkhof Afbouw, Neede Aanvankelijk zou het voetenbad met beton ciré worden afgewerkt. Vanwege de scheuren in de constructie leek het de stukadoor verstandiger om de SM 700 PRO van Knauf te gebruiken. MEBEST april 2015 33