Kerkboekje voor onze gasten Als je nog (bijna) nooit eerder in een kerk bent geweest.
WELKOM IN DE KERK! Als het allemaal nieuw voor je is, kan het allemaal best vreemd en overweldigend zijn. Je kunt gerust vragen stellen aan mensen die bij je in de buurt zitten. Of aan degene die je uitgenodigd heeft. Je kunt hen ook een Bijbel te leen vragen. Dit boekje kan je helpen om te begrijpen wat er in een kerkdienst allemaal gebeurt. De volgorde van de dienst kan iets afwijken van de volgorde in dit boekje. Per plaats kunnen er kleine verschillen zijn. Sommige diensten, zoals een doop- of avondmaal dienst, een trouwdienst of belijdenisdienst gaan iets anders dan een gewone dienst. - 2 -
VOOR DE DIENST BEGINT Voorin de ruimte zie je de preekstoel en/of de lessenaar, waar straks de dominee of voorganger gaat staan om het Woord te verkondigen. Met andere woorden: Om ons te laten weten wat God in de Bijbel tegen ons zegt. Voorin staat vaak ook het doopvont. Dat is de schaal waar water in gedaan wordt om een volwassene of een kind te dopen tijdens een doopdienst. Bij een trouwdienst staat daar de knielbank. Een orgel begeleidt het zingen van de gemeente. Het bord naast de preekstoel geeft aan welke psalmen we deze keer gaan zingen. Daarop staat ook over welk hoofdstuk van de Bijbel de dominee deze keer gaat preken. De kerkenraad is nu nog niet binnen. Deze bestaat uit een dominee, ouderlingen en diakenen. De leden van de kerkenraad zijn door de gemeenteleden gekozen. Ze zijn verantwoordelijk voor het geheel van de gemeente. - 3 -
VOLGORDE VAN DE DIENST 1. Begin van de kerkdienst blz. 5 a. Binnenkomst kerkenraad blz. 5 b. Handdruk voorganger blz. 5 c. Stil gebed blz. 5 d. Votum en groet blz. 5 2. Vervolg van de kerkdienst blz. 6 e. Zingen blz. 6 f. Lezing van wet of belijdenis blz. 7 g. Zingen blz. 9 h. Bidden blz. 9 i. Bijbellezen blz. 9 j. Zingen en collecteren blz. 11 3. Preek (met luisterhulp) blz. 11 4. Eind van de kerkdienst blz. 15 k. Zingen blz. 15 l. Danken blz. 15 m. Zingen blz. 15 n. Zegen blz. 15 o. Handdruk blz. 15-4 -
1. BEGIN VAN DE KERKDIENST Voor of net na binnenkomst van de kerkenraad wordt soms nog een psalm gezongen. a. De kerkenraad komt binnen. b. De dominee krijgt een hand. Dat betekent ongeveer dit: Dominee, namens de gemeente die mij als ouderling gekozen heeft, vertrouw ik u toe dat u ons Gods Woord zult uitleggen. c. We bidden zachtjes, ieder persoonlijk. Dit doen we bijvoorbeeld om te vragen of de Heere God de dominee wil helpen bij het uitleggen van de Bijbel. En of Hij ons wil helpen om het te begrijpen. d. De dominee gaat de preekstoel op. Soms doet hij eerst wat mededelingen. Terwijl wij onze ogen sluiten begint de dominee de dienst met het votum (toewijding), dat begint met: Onze hulp Hij spreekt hiermee uit dat we als gemeente erop vertrouwen dat de Heere God bij ons is. Gelijk daarna spreekt hij de groet uit, waarmee hij ons groet in de Naam van God. Genade zij u Daarbij maakt hij een groetend/zegenend gebaar. - 5 -
2. VERVOLG VAN DE KERKDIENST e. We gaan zingen. In deze gemeente zingen we alleen Psalmen. Dat zijn liederen die in de Bijbel, in het Bijbelboek Psalmen staan. Later zijn ze berijmd en zo zingen we ze. Dat berijmen is al wel een heel tijdje geleden, dus het woordgebruik is hier en daar wat verouderd. Er zijn verschillende soorten Psalmen, waarmee we als gemeente: - Onze klachten uiten bij ziekte of zorgen. - Ons vertrouwen op God belijden. - God loven en prijzen. - Belijden dat we gezondigd hebben. - God danken voor Zijn genade en hulp. - Zingen over het leven met God. - Zingen over de Messias (Jezus) van wie in veel psalmen al geprofeteerd werd. f. De dominee, of een ouderling, gaat voorlezen: s Morgens de Tien Geboden, Gods Wet. s Middags of s avonds de geloofsbelijdenis. Meestal is dit de Apostolische Geloofsbelijdenis, die de gelovigen al bijna 2000 jaar op veel plaatsen in de wereld belijden. - 6 -
De 10 geboden: Toen sprak God al deze woorden, zeggende: Ik ben de HEERE uw God, Die u uit Egypteland, uit het diensthuis, uitgeleid heb. 1 e gebod: Gij zult geen andere goden voor Mijn aangezicht hebben. 2 e gebod: Gij zult u geen gesneden beeld, noch enige gelijkenis maken, van hetgeen boven in de hemel is, noch van hetgeen onder op de aarde is, noch van hetgeen in de wateren onder de aarde is. Gij zult u voor die niet buigen, noch hen dienen; want Ik, de HEERE uw God, ben een naijverig God, Die de misdaad der vaderen bezoek aan de kinderen, aan het derde, en aan het vierde lid dergenen, die Mij haten. En doe barmhartigheid aan duizenden dergenen, die Mij liefhebben, en Mijn geboden onderhouden. 3 e gebod: Gij zult de naam van de HEERE uw God niet ijdellijk gebruiken; want de HEERE zal niet onschuldig houden, die Zijn naam ijdellijk gebruikt. 4 e gebod: Gedenkt de sabbatdag, dat gij die heiligt. Zes dagen zult gij arbeiden en al uw werk doen. Maar de zevende dag is de sabbat des HEEREN uws Gods; dan zult gij geen werk doen, gij, noch uw zoon, noch uw dochter, noch uw dienstknecht, noch uw dienstmaagd, noch uw vee, noch uw vreemdeling, die in uw poorten is. Want in zes dagen heeft de HEERE de hemel en de aarde gemaakt, de zee en al wat daarin is, en Hij rustte ten zevenden dage; daarom zegende de HEERE de sabbatdag, en heiligde denzelven. 5 e gebod: Eert uw vader en uw moeder, opdat uw dagen verlengd worden in het land, dat u de HEERE uw God geeft. 6 e gebod: Gij zult niet doodslaan. - 7 -
7 e gebod: Gij zult niet echtbreken. 8 e gebod: Gij zult niet stelen. 9 e gebod: Gij zult geen valse getuigenis spreken tegen uw naaste. 10 e gebod: Gij zult niet begeren uws naasten huis. Gij zult niet begeren uws naasten vrouw, noch zijn dienstknecht, noch zijn dienstmaagd, noch zijn os, noch zijn ezel, noch iets, dat van uw naasten is. De samenvatting van deze Wet zoals in de Bijbels staat: Gij zult liefhebben de Heere uw God met geheel uw hart, met geheel uw ziel en met geheel uw verstand. Dit is het eerste en het grote gebod. En het tweede aan dit gelijk, is: Gij zult uw naaste liefhebben als uzelf. De Apostolische Geloofsbelijdenis (Of: De twaalf artikelen van het algemeen ongetwijfeld christelijk geloof.) 1. Ik geloof in God de Vader, de Almachtige, Schepper des hemels en der aarde. 2. En in Jezus Christus Zijn eniggeboren Zoon, onze Heere; 3. Die ontvangen is van de Heiligen Geest, geboren uit de maagd Maria. 4. Die geleden heeft, onder Pontius Pilatus is gekruisigd, gestorven en begraven, nedergedaald ter helle; 5. Ten derden dage wederom opgestaan van de doden; 6. Opgevaren ten hemel, zittende aan de rechterhand van God de almachtige Vader; 7. Vanwaar Hij komen zal om te oordelen de levenden en de doden. - 8 -
8. Ik geloof in de Heiligen Geest. 9. Ik geloof één heilige, algemene Christelijke Kerk, de gemeenschap der heiligen. 10. Vergeving der zonden. 11. Wederopstanding van het vlees (lichaam). 12. En een eeuwig leven. g. Sommige dominees laten na het voorlezen van de Wet een Psalm zingen als antwoord op Gods spreken. Vaak een Psalm waarin de gemeente zonden belijdt. Er zijn ook voorgangers die in aansluiting op de geloofsbelijdenis een Psalm laten zingen over bijv. Gods goedheid. h. Bidden Indien van toepassing leest de dominee in de morgendienst van te voren op voor wie we speciaal gaan bidden en/of danken. We danken, eren en aanbidden God. We vragen om een zegen op de preek. We bidden voor eventuele belangrijke gebeurtenissen. We doen voorbede en danken voor de mensen die genoemd zijn. We bidden voor ons koningshuis en voor de regering. Voor ramp of nood in de wereld. i. Bijbel lezen Na het gebed gaan we uit de Bijbel lezen. - 9 -
De Bijbel is het Woord van God. Daardoor horen we dus God spreken. Als je een Bijbel (te leen) hebt, kun je voorin de inhoudsopgave vinden. Daar kun je zien op welke blz. het Bijbelboek begint waaruit in deze dienst gelezen wordt. Op het bord voor in de kerk staat de afkorting (eerste letters) van dat Bijbelboek. Probeer voor jezelf helder te krijgen welk soort Bijbelgedeelte voorgelezen wordt: Het is een: Geschiedenis Profetie Psalm Gelijkenis/beeldspraak Brief? Je kunt eventueel hieronder opschrijven wat je moeilijk vindt in dit gedeelte. Dan kun je straks luisteren of de dominee het uitlegt. - 10 -
j. Zingen en collecte De eerste collecte (voor de diaconie), is bestemd voor mensen binnen en buiten de gemeente met financiële zorgen. Daarna collecteren we voor Gods koninkrijk. Met dat geld wordt het kerkgebouw onderhouden en het traktement (salaris) van de dominee betaald. Ook het jeugdwerk, zendingswerk en andere activiteiten worden ermee betaald. Soms is er een collecte met een speciale bestemming. Het gaat om vrijwillig geven, dus je mag het zakje ook voorbij laten gaan. 3. DE PREEK Nu begint de preek. Dit is het langste gedeelte van de dienst. De dominee zegt over welke tekst of teksten hij gaat preken. In de preek wordt dit stukje van de Bijbel uitgelegd. Als je het taalgebruik van de Bijbel niet gewend bent en geen achtergronden weet, is de preek misschien niet zo makkelijk te volgen. De vragen die hierna staan kunnen je helpen met luisteren. Je kunt er ook voor kiezen om alleen vraag 8 en 9 te doen. Of helemaal niet schrijven. Het gaat weer verder op blz. 15-11 -
1. Wat doet God in het Bijbelgedeelte waar de preek over gaat? 2. Kom je iets nieuws te weten over God? 3. Kom je iets nieuws te weten over jezelf of over mensen in het algemeen? Wat? - 12 -
4. Zegt de dominee iets over wat mensen (of jij) verkeerd doen tegenover God? Wat? 5. Wat hoor je over vergeving? 6. Hoe kun je volgens de preek uit dit Bijbelgedeelte leren hoe je tot geloof in Jezus komt? - 13 -
7. Hoor je iets over hoe christenen moeten leven? 8. Wat wil je onthouden? 9. Wat zou je aan iemand willen vragen? - 14 -
4. EIND VAN DE KERKDIENST k. Na de preek zingen we als antwoord op de preek. (In sommige kerken gebeurt dit tijdens de preek als een tussenzang.) l. De dominee gaat samen met ons God danken. Ook bidt hij of God zegenen wil wat we gehoord hebben. m. We zingen de laatste Psalm. n. Iedereen gaat staan en de dominee zegent ons in de Naam van de Heere. o. De dominee komt de preekstoel af en krijgt weer een hand. Nu betekent het ongeveer dit: U hebt Gods Woord op de goede manier gepredikt. De kerkenraad gaat eerst uit de kerk en dan wij. Fijn dat je er was! Schiet gewoon iemand aan als je iets wilt vragen. Tot ziens. - 15 -
Het telefoonnummer van de contactpersoon in de gemeente is: Wil je een gratis Bijbel aanvragen, Stuur dan een email naar: 1903 - Kerkboekje