Preek Efeziërs 4:1-6 - Nieuwjaar 2012 (viering 20 jaar GKV Houten) Votum/ Groet Psalm 84:1,2 20 jaar GKV Houten Psalm 89:1,7 Dankgebed Lezing Johannes 17:13-23 Efeziërs 4:1-6 Kindermoment Preek Gezang 167 (Samen in de naam van Jezus) Het grote gebod; toewijding aan God en elkaar Opwekking 378 (Ik wil jou van harte dienen) Gebed Collecte Opwekking 553 (Laat het feest zijn in de huizen) Zegen van God Geliefde broers, zussen, Is er toekomst voor de GKV Houten? We bestaan nu zo n 20 jaar als gemeente. Sinds 2004 hebben we een heel duidelijk gezicht gekregen met ons kerkgebouw. We hebben een mooi logo dat ontworpen is voor de gemeente. Er zijn heel veel verschillende structuren en commissies en mensen zijn op allerlei manieren actief. Is er toekomst voor ons als gemeenschap? Misschien in eerste instantie een beetje een vreemde vraag, want als je het allemaal op een rijtje zet zou je zeggen dat er geen reden is om daaraan te twijfelen. Als gemeente gaat het goed, we groeien en ontvangen daar heel veel in. We kennen heel veel jongeren in de gemeente; de gemiddelde leeftijd ligt nog steeds onder de 25. En de jeugd is toch de toekomst. De jeugd is de kerk van morgen. Als je ziet hoe we met elkaar omgaan en hoe de geluiden over het algemeen zijn, dan zou je alle reden hebben om te zeggen: natuurlijk, deze kerk heeft toekomst. Alle voorwaarden daarvoor lijken goed te zijn. Op de avonden die georganiseerd zijn om samen na te denken over het droomkerk-traject, over waar we naar toe gaan kwam ondermeer de vraag naar voren: wat zou Houten missen als de GKV Houten niet meer bestond? Ik heb het zelf ervaren en ook meer gehoord: dat bleek best wel een lastige vraag te zijn. 1
Ja, hmmm goeie vraag. wat zou Houten eigenlijk missen? Zouden we eigenlijk wel gemist worden En als je om je heen kijken zie je andere gemeenten: de Sion, de Lichtboog Die lijken toch ook wel heel sterk op ons. En als je met jongeren hierover doorpraat is voor hen de terechte vraag: maar waarom zit ik hier en waarom zou ik hier moeten blijven zitten? Is er toekomst voor de GKV Houten? Bestaat deze gemeente over 20 jaar nog? Ik kan uit de grond van mijn hart zeggen dat ik dat hoop, van harte! Wat zou Houten missen als de GKV Houten niet meer bestond? Houten zou een unieke plaats missen waar duidelijk is dat God werkt! Een plaats waarin we de Drieenige God aan het werk zien: - God de Vader die zorgt en doet groeien, - God de Zoon die hier leert wat vergeving is, vergeving ontvangen en vergeving geven; en die leert wat vernieuwing is, hoe je daarin mag groeien, - En God de Heilige Geest die steeds weer op bepaalde momenten levens aanraakt en met elkaar verbindt en ons helpt om ons te richten op God. Dat geeft hoop en dat geeft overtuiging. En dat geeft heel veel reden om te zeggen: het is mooi dat we hier als gemeente bestaan. Ja, God werkt hier. En ja, gelukkig: God werkt ook in andere kerken om ons heen. Maar in ons midden mogen we de kracht van God daarin zien en herkennen. Naast dat het hoop en verwachting geeft dat God dat wil doen, roept het ons ook op. Daarom hebben we vanmorgen deze twee bijbelgedeelten gelezen. Want wat wil God hierin van ons? Waarom geeft God ons aan elkaar met al die verschillende, bijzondere dingen; talenten, gaven,... Waarom maakt God zo n gemeenschap hier die zo op elkaar inwerkt en waar een bepaalde dynamiek in zit? Wat wil God daarmee? Wat wil God daarin van ons? Waarom zitten we hier? Hoe kunnen we daaraan bijdragen? Dat zijn vragen waar we met elkaar als gemeente mee bezig zijn, mee bezig zijn geweest en mee bezig zullen gaan. Het thema van deze dienst is: Span u in om door de samenbindende kracht van de vrede de eenheid te bewaren die de Geest u geeft. Ik ben ervan overtuigd dat dit licht geeft op die belangrijke vragen. Span u in om de eenheid te bewaren. Span u in daar begint het gedeelte mee. De twee gedeelten die wij uit de bijbel gelezen hebben gaat over mensen die op dat moment héél ingespannen bezig zijn. 2
We hebben gelezen uit Johannes 17, het hogepriesterlijk gebed en Jezus is daar op dat moment aan het bidden. En Hij smeekt. Jezus staat voor het moment dat hij opgepakt zal worden en Hij weet: straks moet Ik die lange lijdensweg gaan. Hij heeft aan God gevraagd: wilt U deze beker van Mij wegnemen. Jezus is daar aan het bidden. In Efeziërs 4 komen we het ook tegen dat iemand heel ingespannen bezig is met de zaak van God; Paulus. Hij begint ermee en zegt het bewust: 1 Ik, die gevangenzit omwille van de Heer Paulus, die zich had ingespannen voor de verkondiging van het evangelie en nu in de gevangenis terecht was gekomen, puur en alleen omdat hij Jezus Christus beleed als Heer en daarvoor ook stond en niet week voor mensen die zeiden: dat mag je niet zeggen. Het evangelie en de kerk zijn vreemd voor deze wereld. Jezus zelf spreekt daarvan. We lazen het met elkaar, Johannes 17 vanaf vers 14: 14 Ik heb hun uw woord gegeven. De wereld haat hen, omdat ze niet bij de wereld horen, zoals ook ik niet bij de wereld hoor. 15 Ik vraag niet of u hen uit de wereld weg wilt nemen, maar of u hen wilt beschermen tegen de duivel. Wanneer het gaat over de kerk, dan is er heel veel geestelijke strijd. De kerk is een vreemd ding hier in deze wereld. Mensen die Jezus Christus belijden als hun Heer, die zijn niet van deze wereld. En daarom zegt Paulus: ga de weg die bij de roeping past die u hebt ontvangen. Jullie zijn geroepen uit de dood. Het is de bedoeling dat jullie een ander leven leiden temidden van deze wereld, dat daardoor zichtbaar wordt dat vooral- hoe bijzonder dat koninkrijk van God is. En ja, daar hoort pijn bij en lijden bij. Wanneer je het alleen maar fijn hebt in de kerk, dan zul je je moeten afvragen of je wel op de goede weg zit of in de goede kring zit. Bij de kerk, bij de verkondiging van het evangelie hoort inzet. Hoort ook pijn. Hoort ook lijden. Waar Gods woord klinkt, snijdt dat. In je eigen leven, maar ook in hoe je met anderen omgaat. Steeds weer word je opgeroepen om dingen te doen die ten diepste ingaan tegen jezelf. En daarom bidt Jezus hier voor de mensen die God heeft uitgekozen. Zo noemt Hij ze; Ze waren van U en U heeft ze aan Mij gegeven. In vers 9 zegt Hij het. En zo bidt Hij in Johannes 17 allereerst voor de discipelen t/m vers 20. En dan in vers 20 bidt Hij: 20 Ik bid niet alleen voor hen, niet alleen voor de discipelen, maar ook voor allen die door hun verkondiging in mij geloven. Dat zijn wij. Jezus Christus bidt voor ons, voordat Hij de weg naar het kruis gaat. Hij bidt voor ons! Hij vraagt aan God de Vader daarin voor ons te zorgen. En het is mooi om te lezen wat Zijn gebed is: 21 Laat hen allen één zijn, Vader. Zoals u in mij bent en ik in u, laat hen zo ook in ons zijn, opdat de wereld gelooft dat u mij hebt gezonden. Dat is het gebed van Jezus: dat wij één zijn met elkaar. En dat is de opdracht die Paulus hierin geeft: weer eensgezind. Dat is cruciaal voor de verkondiging van het evangelie. Zonder die eenheid wordt Jezus Christus niet verkondigd. Dat is het gebed van Jezus. Denk je eens in wat voor perspectief dat geeft: het betekent dat zoals wij hier zitten, zoals jij hier zit, we eraan kunnen bijdrage dat het gebed van Jezus verhoord wordt! 3
Jezus bad voor ons. En in ons leven, in onze gemeente, kan zichtbaar worden dat het gebed van Jezus Christus verhoord wordt. De eenheid die de Geest geeft. Maar waar hebben we het dan over? Over welke eenheid hebben we het dan? Want het is misschien wel een heel mooi woord en we hebben er allemaal denkbeelden bij. maar wat houdt het precies in? Waartoe worden we dan precies opgeroepen? Waarom is die eenheid zo belangrijk? Als Jezus van alle dingen die Hij aan de Vader voor ons zou kunnen vragen om eenheid vraagt, waarom is die eenheid dan zo belangrijk? Jezus betrekt die eenheid allereerst op Zichzelf, op waar Hij voor gekomen is. Hij zegt: Vader, Ik ben hier naar deze wereld gekomen, zodat degene die van U zijn ook daadwerkelijk één met U zullen worden. Jezus Christus is gekomen om ons te verbinden, om ons één te maken met God. Daar is Jezus voor gekomen. Om die eenheid te herstellen. Het hele werk van Jezus Christus is daarop gericht. Het is erop gericht dat wij weer één met God worden. Dat is zeg maar de verticale lijn; dat gaat van hier naar boven eigenlijk andersom. God komt naar ons toe zodat wij weer één met Hem zijn. Zodat die lijn weer open is. En tegelijker tijd verbindt Hij dat ook aan het feit dat we ook samen één moeten zijn. Dat is de horizontale lijn. Laat hen samen één zijn, net zoals dat Wij samen één zijn zegt Jezus. Wij tonen daarin iets van wie God is in Zijn veelkleurigheid, in Zijn Drieenigheid; verschillend en toch gelijker tijd toch zo duidelijk één. Wat ons één maakt zoals we hier bij elkaar zitten is niet dezelfde achtergrond, of omdat we dezelfde opvoeding hebben gehad, of omdat we elkaar nu zo leuk vinden, of omdat we er allemaal op dezelfde manier uitzien noem maar op. En er zijn heel veel overeenkomsten, maar dat is niet wat ons één maakt. Het enige wat ons één maakt is Jezus Christus, is dat kruis. Want alleen bij Jezus Christus komen die twee lijnen bij elkaar, in dat kruis. Het is heel mooi dat we dat heel duidelijk hier op de kerk hebben staan: het kruispunt. Alleen in Jezus Christus worden we één met God en één met elkaar. En wanneer je die twee lijnen uit elkaar haalt en zegt: ik red het alleen met God of wij doen het zelf wel met elkaar dan ben je het evangelie kwijt. We worden door Paulus opgeroepen om die eenheid te bewaren. Dat is zo mooi. Paulus maakt duidelijk en hij gaat daar ook vanuit: die eenheid is er al lang. Die eenheid is er al lang! 4
Het mooie is dat die eenheid terugkomt in ons logo. Kijk maar mee wat Paulus er over zegt. Paulus begint met: 3 Span u in om door de samenbindende kracht van de vrede de eenheid te bewaren die de Geest u geeft: 4 één lichaam en één geest, Allereerst is in het logo heel duidelijk dat kruis te zien. Het kruis is het midden van het logo. En vervolgens zie je aan de boven de duif, het teken van de Heilige Geest. De Heilige Geest die ons één maakt. Die ons één maakt in lichaam en geest. Je ziet daar onderaan het Lam staan en boven het Lam een overwinningsvaantje, een teken dat in de oude kerk al heel vroeg gebruikt werd om te laten zien: het Lam, dat heeft overwonnen. Jezus Christus, 5 één Heer, één geloof, één doop, - en wanneer we het hier over één doop hebben dat gaat het erover dat Jezus Christus op één manier gestorven is voor al onze zonden- 6 één God en Vader van allen, die boven allen, door allen en in allen is. Dat is de Alpha en de Omega, die twee letters die in het logo staan; het teken dat de Vader van het begin tot het einde voor ons zorgt, Hij die het laatste woord heeft. Op deze manier zijn die dingen heel diep verweven in ons kerk zijn. En tegelijkertijd laten we daar heel duidelijk over zijn- dit is maar een logo. Het is een logo dat heel veel duidelijk maakt waar we voor willen staan. Hoe bewaren we de eenheid? Maar de oproep is en was: span u in om die eenheid te bewaren. Bewaar die eenheid, de eenheid die er al is! Hoe doe je dat dan? Dat kan allereerst alleen maar wanneer je die eenheid wilt zien, steeds weer voor ogen wilt halen. Ook wanneer je heel veel vervreemding merkt bij die broer of die zus die dit-en-dit zegt of als je ziet hoe sommige mensen omgaan met de kerkdienst, of met de zondag. vul maar in. We zijn aan elkaar gegeven. Die eenheid is al aanwezig. We worden opgeroepen om te zien wat de Heilige Geest ons daarin geeft. En tegelijkertijd worden we opgeroepen om dat actief te bewaren. Hoe dan? Hoe kunnen we de eenheid bewaren? Hoe kunnen we, nu we het nieuwe jaar ingaan en een heel nieuw jaar voor ons hebben, hierin als gemeente daadwerkelijk een rol in spelen? Hierin vooruitkomen. En heel persoonlijk ook; hoe kan jij daar nou iets aan bijdragen? De enige manier waarop die eenheid bewaard kan worden is door de samenbindende kracht van de vrede, zegt Paulus. 3 Span u in om door de samenbindende kracht van de vrede de eenheid te bewaren die de Geest u geeft. 5
In vers 2 geeft Paulus drie hele concrete aanwijzingen hoe we dat kunnen doen. Heel concreet. Hij heeft ons opgeroepen om de weg te gaan die bij ons past en dan zegt Paulus allereerst: 2 wees steeds bescheiden, wees nederig. Kijk, hier heb je het eerste puntje al waarvan je kunt zeggen: au, dat raakt ergens. Het is soms helemaal niet fijn in de kerk. Zeker wanneer de bijbel je oproept om ook nog eens nederig te zijn, om bescheiden te zijn. Naar God toe, allereerst dan. Naar God toe en te zeggen: Heer, ik heb zoveel plannen en ik weet zo goed hoe het moet en ik denk. maar Heer, ik wil dat U hier regeert. Here, ik wil een stap daarin terug doen en me bescheiden opstellen. Nederig en bescheiden zijn; dat is heel lastig; wanneer je mensen om je heen tegenkomt die misschien wel hele grote zonden hebben gedaan; als we omgaan met zondaren, zelfs misschien wel met mensen die ons pijn hebben gedaan Nederig en bescheiden zijn is zeggen: maar Heer, allereerst wil ik beseffen dat die eenheid niet van mij afhangt maar van U afhangt. Tweede praktische punt: Wees steeds weer zachtmoedig en geduldig, Letterlijk staat er nog: wees volledig zachtmoedig en geduldig. Het gaat hier over een levensstijl. Volgende week gaan we met elkaar avondmaal vieren en het is goed om voor jezelf hierover na te denken, ook de komende week; Sta ik hierin recht tegen over God? Dat is de allereerste en belangrijke vraag. Maar net zo goed: sta ik hierin recht tegen over mijn broers en mijn zussen? Zijn er conflicten of dingen die nog niet opgelost zijn, omdat ik een hard hart daarin heb? Of omdat ik het merk bij een broer of een zus dat hij of zij mij dingen kwalijk neemt. Zachtmoedig en geduldig: daarin gaat het over de minste willen zijn. Dat is zo belangrijk voor de eenheid van de gemeente; dat heeft direkt gevolgen voor de eenheid van de gemeente in z n geheel. Want onopgeloste problemen en conflicten kunnen heel lang zorgen voor scheiding. Wees verdraagzaam; verdraag elkaar uit liefde. Dat is het derde, hele praktische punt. Daar kun je je op richten, daar kun je mee oefenen. Wees verdraagzaam; in heel veel verschillen en laat het duidelijk zijn; als wij een gemeenschap zijn met zo veel verschillende achtergronden en zoveel verschillende ideeën en zoveel verschillende gaven, talenten en inzichten enz dan kan het niet anders dan dat er dingen anders gaan dan wij graag zouden willen. Of dat we ons soms niet kunnen voorstellen dat dàt goed zou zijn. Verdraag elkaar uit liefde. Zoek elkaar daarin op. Probeer er achter te komen wat die ander daarin drijft. En op sommige momenten; laat het los door te zeggen: ik weet niet waar het toe zal leiden maar in deze gemeenschap waarin genade centraal staat moet het mogelijk zijn om fouten te maken en te kunnen zeggen: dat hadden we anders moeten doen. Wees nederig, wees zachtmoedig wees verdraagzaam in liefde Drie hele praktische dingen. 6
Drie dingen waar je direkt bij jezelf kunnen opmerken: ja maar, ho wacht even zo makkelijk is dat nog niet. Tenminste, dat hoop ik, dat het dit ook oproept. Want zo gemakkelijk is het niet, dat klopt. En dat is precies waarom Paulus hier zegt: het is de eenheid die de Geest u geeft! Alleen de Heilige Geest kan dat in onze gemeente en heel praktische in ons leven doen! En daarom zullen we daar in dit jaar en alle jaren die nog komen, steeds weer die eenheid met de Geest moeten zoeken; steeds weer opnieuw moeten vragen: Heer, vervul ons met uw Geest. Heer, in wat ik nu voel en denk en ervaar: Heer, vervul mij met Uw Geest, zodat ik hier op een goede manier en op een rechtvaardige manier, op een Geest-vervulde manier U hierin kan dienen en daarmee de eenheid kan dienen. Bestaat over 20 jaar of over 40 jaar deze gemeente nog steeds? Laat duidelijk zijn: als het aan God en aan de werking van de Heilige Geest ligt, mogen we daarin heel veel verwachten! Dat we daarin alleen nog maar verder mogen groeien in eenheid. En vooral ook: wanneer we één zijn, dat dan het evangelie verkondigd wordt. Jezus Christus zegt het zelf: wanneer zij één zijn wordt duidelijk dat U Mij naar deze wereld hebt gezonden. Daar heb ik alle vertrouwen in. En ik ben ervan overtuigd dat, wanneer wij steeds weer onze afhankelijkheid zoeken van de Heilige Geest en Hem bidden om vervuld te worden, wij een hele rijke toekomst hebben! Totdat Hij terugkomt en wij volkomen één zullen zijn! Amen zoals u één hoop hebt op grond van uw roeping, 5 één Heer, één geloof, één doop, 6 één God en Vader van allen, die boven allen, door allen en in allen is. 7
22 Ik heb hen laten delen in de grootheid die u mij gegeven hebt, opdat zij één zijn zoals wij: 23 ik in hen en u in mij. Dan zullen zij volkomen één zijn en zal de wereld begrijpen dat u mij hebt gezonden, en dat u hen liefhad zoals u mij liefheeft. 16 Ze horen niet bij de wereld, zoals ik niet bij de wereld hoor. 17 Heilig hen dan door de waarheid. Uw woord is de waarheid. 18 Ik zend hen naar de wereld, zoals u mij naar de wereld hebt gezonden. 19 Ik heb mij geheiligd omwille van hen, zo zullen ook zij door de waarheid geheiligd zijn. 1 Ik, die gevangenzit omwille van de Heer, vraag u dan ook dringend de weg te gaan die past bij de roeping die u hebt ontvangen: 2 wees steeds bescheiden, zachtmoedig en geduldig, en verdraag elkaar uit liefde. 3 Span u in om door de samenbindende kracht van de vrede de eenheid te bewaren die de Geest u geeft: 4 één lichaam en één geest, zoals u één hoop hebt op grond van uw roeping, 5 één Heer, één geloof, één doop, 6 één God en Vader van allen, die boven allen, door allen en in allen is. 13 Nu kom ik naar u toe, en ik zeg dit terwijl ik nog in de wereld ben, opdat zij vervuld worden van mijn vreugde. 14 Ik heb hun uw woord gegeven. De wereld haat hen, omdat ze niet bij de wereld horen, zoals ook ik niet bij de wereld hoor. 15 Ik vraag niet of u hen uit de wereld weg wilt nemen, maar of u hen wilt beschermen tegen de duivel. 16 Ze horen niet bij de wereld, zoals ik niet bij de wereld hoor. 17 Heilig hen dan door de waarheid. Uw woord is de waarheid. 18 Ik zend hen naar de wereld, zoals u mij naar de wereld hebt gezonden. 19 Ik heb mij geheiligd omwille van hen, zo zullen ook zij door de waarheid geheiligd zijn. 20 Ik bid niet alleen voor hen, maar voor allen die door hun verkondiging in mij geloven. 21 Laat hen allen één zijn, Vader. Zoals u in mij bent en ik in u, laat hen zo ook in ons zijn, opdat de wereld gelooft dat u mij hebt gezonden. 22 Ik heb hen laten delen in de grootheid die u mij gegeven hebt, opdat zij één zijn zoals wij: 23 ik in hen en u in mij. Dan zullen zij volkomen één zijn en zal de wereld begrijpen dat u mij hebt gezonden, en dat u hen liefhad zoals u mij liefheeft. 8