KIJK- EN INSCHRIJFDAGEN

VOLKSUNIVERSITEIT PAPENDRECHT CURSUSPROGRAMMA 2015-2016 In dit programma zijn alle cursussen voor het schooljaar 2015-2016 schematisch weergegeven. Uitgebreide cursusinformatie en een inschrijfformulier vindt u op onze website: www.vupapendrecht.nl KIJK- EN INSCHRIJFDAGEN EEN PRESENTATIE VAN NIEUWE CURSUSSEN ÉN WERK VAN CURSISTEN EN DOCENTEN in VU-gebouw De Springplank Vondellaan 158 te Papendrecht DONDERDAG 2 JULI T/M ZATERDAG 4 JULI 2015 VAN 10.00 TOT 14.00 UUR Tijdens deze dagen kunt u werk bezichtigen van cursisten en docenten. Tevens is er een presentatie van de nieuwe creatieve cursussen en kunt u een voorproefje krijgen in onze leskeuken. Tijdens deze dagen krijgt u 10% KORTING OP HET CURSUSGELD bij inschrijving en contante betaling (dit geldt niet voor de materiaalkosten en ingrediënten) INFORMATIE VAN DOCENTEN Op zaterdag 4 juli zal een aantal docenten tussen 10.00 en 14.00 uur aanwezig zijn, om u meer te vertellen over hun cursus of om u te helpen uw niveau te bepalen. Als u van ver moet komen om speciaal één bepaalde docent te spreken kunt u beter eerst even contact met ons opnemen om te horen of die aanwezig zal zijn. Ook buiten de open dagen kunt u contact met de docenten opnemen. U kunt hun telefoonnummer opvragen bij het secretariaat. U kunt tijdens deze dagen ook alleen inschrijven, zonder vooruit te betalen. Uw plaatsje wordt wel gereserveerd, maar u heeft dan geen recht op korting. INSCHRIJVEN NA DE ZOMERVAKANTIE KAN NATUURLIJK OOK ALTIJD NOG! TALEN 2 COMPUTERKUNDE 3 CREATIVITEIT 5 CULINAIR 7 ALGEMENE KENNIS 3 TEKENEN & SCHILDEREN 4 GEZONDHEID & PERSOONLIJKE ONTWIKKELING 6 KUNST & CULTUUR 8

TALEN TAALCURSUSSEN BIJ DE VU De taalcursussen bij de Volksuniversiteit zijn ontwikkeld voor het volwassenonderwijs. Afhankelijk van uw niveau moet u buiten de lestijden rekenen op zo n 2 uur huiswerk per week. Bij opfriscursussen 3 tot 4 uur. Wij geven cursussen voor beginners (niveau 1) tot vergevorderden (niveau 5 of 6). De conversatiecursussen zijn over het algemeen bedoeld voor cursisten die de taal al redelijk goed beheersen en hun spreekvaardigheid in diverse situaties willen oefenen. Op 4 juli is een aantal docenten aanwezig om u te helpen uw niveau te bepalen. Buiten die dag kunt u ons mailen of bellen. Wij brengen u dan eventueel in contact met de docent. Cursusnr Cursus Dag Startdatum Cursusduur Tijd Docent(e) Cursusprijs Boeken/Reader 2010 Nederlands Opfris grammatica do.av 29 okt 2015 5 x 2 uur 19.30 21.30 E. Venema 77, excl. 16,50 2020 Nederlands Opfris spelling do.av 7 jan 2016 5 x 2 uur 19.30 21.30 E. Venema 77, excl. 17, 2030 Duits Opfriscursus (niv 1) di.av 6 okt 2015 18 x 1½ uur 19.10 20.40 J. Overvoorde 199, excl. 39, 2040 Duits Spreekvaardigheid di.av 6 okt 2015 10 x 1¼ uur 20.45 22.00 J. Overvoorde 99, excl. 18,50 2050 Duits Zakelijk di.av 6 okt 2015 10 x 2 uur 19.45 21.45 A. Verhoeven 175, excl. 29,90 2065 Duits op reis en wintersport ma.av 2 nov 2015 6 x 2 uur 19.30 21.30 I. Smouter 89, excl. 10, 2070 Engels Niveau 1 ma.och 26 okt 2015 22 x 1¼ uur 10.35 11.50 C. Allen 199, excl. 28, 2080 Engels Opfriscursus (niv 1 en 2) ma.av 5 okt 2015 18 x 1½ uur 19.30 21.00 V. Padiwita 199, excl. 15, 2090 Engels Niveau 3 ma.av 5 okt 2015 18 x 1½ uur 19.30 21.00 C. Allen 199, excl. 28, 2100 Engels Niveau 4 di.av 6 okt 2015 18 x 1½ uur 20.35 22.05 V. Padiwita 199, excl. 28, 2110 Engels Niveau 5 di.av 6 okt 2015 18 x 1½ uur 19.00 20.30 V. Padiwita 199, excl. 28, 2120 Engels Conversatie 1 (eenvoudig) ma.och 26 okt 2015 22 x 1¼ uur 09.15 10.30 C. Allen 209, incl. 10, 2130 Engels Conversatie 2 (gevord.) di.av 6 okt 2015 10 x 1½ uur 19.30 21.00 C. Allen 125, incl. 10, 2145 Engels Zakelijk Engels di.av 5 jan 2016 10 x 1½ uur 19.30 21.00 C. Allen 130, excl. 37, 2150 Frans Opfriscursus (niv 1 en 2) di.av 6 okt 2015 18 x 1½ uur 20.35 22.05 M. Helmens 199, excl. 54,50 2160 Frans Niveau 2 di.och 27 okt 2015 18 x 1½ uur 09.00 10.30 F. v. Wijngaarden 199, excl. 83,85 2170 Frans Niveau 3 di.av 6 okt 2015 18 x 1½ uur 19.00 20.30 M. Helmens 199, excl. 83,85 2180 Frans Conversatie (niv 4) di.av 27 okt 2015 15 x 1½ uur 19.30 21.00 F. v. Wijngaarden 179, excl. 35, 2181 Frans Conversatie (niv 4) di.och 27 okt 2015 15 x 1½ uur 10.30 12.00 F. v. Wijngaarden 179, excl. 35, 2195 Frans op reis di.av 19 apr 2016 6 x 2 uur 19.30 21.30 F. v. Wijngaarden 89, excl. 22, 2200 Spaans Niveau 1 ma.av 5 okt 2015 18 x 1½ uur 19.00 20.30 N. Teeuw 199, excl. 68, 2201 Spaans Niveau 1 do.och 8 okt 2015 22 x 1¼ uur 09.00 10.15 N. Teeuw 199, excl. 68, 2210 Spaans Niveau 2 di.av 6 okt 2015 18 x 1½ uur 20.35 22.05 N. Teeuw 199, excl. 68, 2211 Spaans Niveau 2 do.och 8 okt 2015 22 x 1¼ uur 10.30 11.45 N. Teeuw 199, excl. 68, 2220 Spaans Niveau 3 ma.av 5 okt 2015 18 x 1½ uur 20.35 22.05 N. Teeuw 199, excl. 68, 2221 Spaans Niveau 3 wo.och 7 okt 2015 22 x 1¼ uur 10.30 11.45 N. Teeuw 199, excl. 68, 2230 Spaans Niveau 5 di.av 6 okt 2015 18 x 1½ uur 19.00 20.30 N. Teeuw 199, excl. 66,50 2240 Spaans Conversatie wo.och 7 okt 2015 22 x 1¼ uur 09.00 10.15 N. Teeuw 199, excl. 46,50 2255 Spaans op reis di.av 29 mrt 2016 6 x 2 uur 19.30 21.30 N. Teeuw 89, excl. 23, 2260 Italiaans Niveau 1 wo.av 28 okt 2015 18 x 1½ uur 20.35 22.05 I. Visser 199, excl. 63, 2270 Italiaans Niveau 2 di.av 27 okt 2015 18 x 1½ uur 20.35 22.05 I. Visser 199, excl. 63, 2280 Italiaans Niveau 3 ma.av 26 okt 2015 18 x 1½ uur 19.00 20.30 I. Visser 199, excl. 38, 2290 Italiaans Niveau 4 di.av 27 okt 2015 18 x 1½ uur 19.00 20.30 I. Visser 199, excl. 27, 2300 Italiaans Niveau 5 wo.av 28 okt 2015 18 x 1½ uur 19.00 20.30 I. Visser 199, excl. 43, 2310 Italiaans Niveau 6 ma.av 26 okt 2015 18 x 1½ uur 20.35 22.05 I. Visser 199, excl. 43, 2325 Italiaans op reis do.av 24 mrt 2016 6 x 2 uur 19.30 21.30 nog onbekend 89, excl. 23, 2330 Nieuwgrieks voor beginners ma.av 26 okt 2015 12 x 2 uur 19.30 21.30 E. Diamandidis 188, excl. 36, 2340 Turks voor beginners di.av 27 okt 2015 12 x 2 uur 19.30 21.30 G. Eroglu 188, excl. 15, 2350 Chinees voor beginners ma.av 26 okt 2015 16 x 1½ uur 20.30 22.00 X. Yan 188, excl. 39, 2360 Russisch voor beginners di.av 27 okt 2015 12 x 2 uur 19.30 21.30 S. Edinova 188, excl. 29,50 2370 Latijn: Kennismakingscursus di.av 27 okt 2015 6 x 2 uur 20.00 22.00 M. Osseforth 92, Alle taalcursussen vinden wekelijks plaats (niet in de schoolvakanties). Kijk goed op onze website voor het bepalen van uw niveau, of raadpleeg de docent. Op de schriftelijke bevestiging geven wij aan op welke wijze u de boeken kunt bestellen. STUDIEBOEKEN De studieboeken die u nodig heeft, zijn vermeld op onze website. Wacht met aanschaffen van de boeken tot u bericht heeft ontvangen dat de cursus doorgaat. De meeste studieboeken zijn te gebruiken voor meerdere niveaus. GROEPSGROOTTE Het inschrijfgeld voor de taalcursussen is berekend op minimaal 8 deelnemers. De meeste groepen bestaan uit 8 tot 15 cursisten. Bij hogere niveaus zijn de groepen soms iets kleiner dan 8. Wij nemen dan contact op met de cursisten over een aangepaste prijs. 2 VOLKSUNIVERSITEIT PAPENDRECHT

ALGEMENE KENNIS KINDERVERHALEN SCHRIJVEN Vijf avonden lang gaan we met elkaar aan de slag met kinderverhalen. Wat komt er zoal bij kijken om een goed verhaal te schrijven. Hoe kan je kinderen boeien, hoe bouw je een verhaal op? Schrijf je fantasie of realiteit? Alle aandachtspunten voor een goed geschreven tekst komen aan bod. Want wat is nou leuker dan de door jou geschreven verhalen voor te lezen aan je kinderen of kleinkinderen? 5010 Klein Vaarbewijs 1 ma.av 26 okt 2015 6 x 2½ uur 19.30 22.00 1 x per week G. Snijder 120, excl. boek 5015 Klein Vaarbewijs 1 di.av 2 feb 2016 6 x 2½ uur 19.30 22.00 1 x per week G. Snijder 120, excl. boek 5025 Snellezen/mindmappen/geheugentraining do.av 14 jan 2016 3 x 2 uur 19.30 21.30 1 x per week A. Velstra 50, excl. 5, 5035 Mindmappen als Leonardo da Vinci do.av 12 mei 2016 3 x 2 uur 19.30 21.30 1 x per week A. Velstra 50, excl. 5, 5045 Psychologie van alledag za.och 2 apr 2016 3 x 2 uur 10.00 12.00 1 x per week W. Visser 50, 5050 Inleiding in de kosmologie di.av 3 nov 2015 2 x 1½ uur 19.30 21.00 1 x per week E. de Deckere 35, 5060 Duurzaamheid in de praktijk ma.av 26 okt 2015 4 x 2½ uur 19.30 22.00 1 x per week K. Schouten 80, excl. 15, 5075 Kinderverhalen schrijven ma.av 18 jan 2016 5 x 2 uur 19.30 21.30 1 x per 2 wkn D. Mulder 80, excl. 5, 5080 Levensverhalen schrijven ma.av 5 okt 2015 4 x 2½ uur 19.30 22.00 1 x per week K. Meijs 85, 5095 Columns schrijven (workshop) za.och 27 feb 2016 1 x 3½ uur 09.30 13.00 eenmalig K. Meijs 35, 5100 Kledingstyling (workshop) di.av 13 okt 2015 1 x 3 uur 19.00 22.00 eenmalig C. Leeuwis 30, excl. 3, 5101 Kledingstyling (workshop) di.av 8 dec 2015 1 x 3 uur 19.00 22.00 eenmalig C. Leeuwis 30, excl. 3, 5105 Kledingstyling (workshop) ma.av 15 feb 2016 1 x 3 uur 19.00 22.00 eenmalig C. Leeuwis 30, excl. 3, 5106 Kledingstyling (workshop) do.av 17 mrt 2016 1 x 3 uur 19.00 22.00 eenmalig C. Leeuwis 30, excl. 3, KLEDINGSTYLING Vind je het moeilijk goed gekleed de deur uit te gaan of weet je niet precies welke kleding bij je past? Tijdens deze workshop krijg je advies hoe je je het best kunt kleden en daardoor ook minder miskopen doet. Je leert wat het beste past bij je figuurvorm en hoe je deze kunt stylen. Tevens wordt de kracht van kleurgebruik in kleding besproken. Kortom: een leuke en leerzame workshop waarvan je direct het resultaat zult zien. PSYCHOLOGIE VAN ALLEDAG Tijdens deze cursus gaan we dieper in op de manier waarop we elkaar, onszelf en de wereld om ons heen waarnemen en vormgeven. Psychologie van alledag vertelt iets over onze persoonlijkheid en identiteit, onze reacties en zienswijzen. Dit zal tot verrassende ontdekkingen leiden en een nieuw licht werpen op het leven van alledag. COMPUTERKUNDE Cursusnr Cursus Dag Startdatum Cursusduur Tijd Frequentie Docent(e) Cursusprijs Cursusboek 6010 Website ontwerpen (beginners)* do.av 5 nov 2015 6 x 2½ uur 19.30 22.00 1 x per week M. Vingerhoets 135, evt. 7,50 6025 Vergroot uw vindbaarheid op internet* ma.av 18 jan 2016 2 x 2½ uur 19.30 22.00 1 x per week M. Vingerhoets 49, 6030 Computeren voor beginners / Windows di.och 27 okt 2015 6 x 2 uur 10.00 12.00 1 x per week Centa 180, evt. 24,95 6040 Filmen en monteren met de GoPro* za.och 28 nov 2015 1 x 4 uur 10.00 14.00 eenmalig Patrick Lieven 78, 6045 Excel 2013 di.av 5 jan 2016 6 x 2 uur 19.30 21.30 1 x per week Centa 190, evt. 18,50 6055 Word 2014 (licht gevorderd) di.av 16 feb 2016 4 x 2 uur 19.30 21.30 1 x per week Centa 125, evt. 18,50 Bij cursussen met een sterretje* liefst eigen laptop meenemen. Op de computercursussen kunnen slechts 10 deelnemers per cursus geplaatst worden. GoPro WORKSHOP GoPro is de merknaam van de populaire compacte camera waarmee men tegenwoordig op een helm skiet, mee duikt of met een selfiestick opnamen maakt bij een stedentrip. Men kan in een timelapse filmen, de beelden overvloeiend monteren en er muziek onder plaatsen. Legio instellingsmogelijkheden en tips worden in deze workshop behandeld. WEBSITE MAKEN Bent u ZZP er of wilt u voor een school of vereniging een website maken? Tijdens deze cursus leert u de techniek en alle do s en don ts. U bouwt tijdens de les op uw eigen laptop uw website en leert deze meteen te beheren en te veranderen zo vaak u wilt. De gebruikte software en tools zijn allemaal gratis. CURSUSPROGRAMMA 2015-2016 3

TEKENEN & SCHILDEREN BASISCURSUSSEN TEKENEN EN SCHILDEREN In deze basiscursus leert u allerlei technieken zoals het tekenen van diepte, licht en schaduw, vormen en perspectief. De kleurenleer wordt behandeld en u oefent met materialen als potlood, pastelkrijt, Oost-Indische inkt, houtskool, aquarelverf en acrylverf. Cursisten die al eens eerder iets met tekenen en schilderen hebben gedaan kunnen ook deelnemen aan de vervolgcursus, of inschrijven voor een van de andere schildercursussen. CURSUSSEN EN WORKSHOPS ACRYLSCHILDEREN Acryl is een sneldrogende verf met heel veel mogelijkheden. Bij de cursussen voor beginners en lichtgevorderden leert u werken met verschillende technieken en onderwerpen. De docent geeft uitleg en zorgt voor opdrachten waarmee u aan de slag kunt. In de Schilderwerkplaats kunt u zelf de onderwerpen bepalen en wordt u persoonlijk begeleid. De korter lopende cursussen of workshops staan vaak in het teken van één thema of techniek. 3010 Basiscursus Tekenen en Schilderen di.av 6 okt 2015 10 x 2 uur 19.30 21.30 1 x per week C. de Vries 165, incl. 15, 3011 Basiscursus Tekenen en Schilderen di.och 29 sep 2015 10 x 2 uur 09.30 11.30 1 x per 2 wkn C. de Vries 165, incl. 15, 3020 Tekenen en Schilderen - vervolg di.och 22 sep 2015 10 x 2 uur 09.30 11.30 1 x per week C. de Vries 165, incl. 15, 3035 Model- en Portrettekenen di.av 22 mrt 2016 6 x 2 uur 19.30 21.30 1 x per 2wkn C. de Vries 95, incl. 5, 3040 Schilderen met acryl (beginners + lichtgev.) di.av 29 sep 2015 12 x 2½ uur 19.30 22.00 1 x per 2 wkn C. de Vries 219, excl. mat. 3041 Schilderen met acryl (beginners + lichtgev.) wo.och 7 okt 2015 12 x 2½ uur 09.15 11.45 1 x per 2 wkn G. Schuit 219, excl. mat. 3050 Schilderen met acryl (lichtgev. en gevorderd) ma.och 28 sep 2015 12 x 2½ uur 09.15 11.45 1 x per 2 wkn R. Blommaert 219, excl. mat. 3051 Schilderwerkplaats: (lichtgev. en gevorderd) wo.och 30 sep 2015 12 x 2½ uur 09.30 12.00 1 x per 2 wkn T. van Kooten 219, excl. mat. 3060 Lijnenspel in acryl di.mi 27 okt 2015 4 x 2½ uur 13.30 16.00 1 x per week A. Brand 75, excl. mat. 3070 Grisaille: acrylschilderen in grijstinten di.mi 24 nov 2015 4 x 2½ uur 13.30 16.00 1 x per week A. Brand 75, excl. mat. 3075 Zuilen, ornamenten en arcades (acryl) ma.av 4 apr 2016 2 x 2½ uur 19.30 22.00 1 x per week K. Touw 45, excl. mat. 3085 Aquarelleren (beginners en lichtgev.) di.mi 19 jan 2016 8 x 2½ uur 13.30 16.00 1 x per week A. Brand 150, excl. mat. 3095 Mystieke beeltenissen wo.av 6 jan 2016 2 x 2½ uur 19.30 22.00 1 x per week Mulder/de Vries 40, incl. 5, 3100 Workshop: Portret - mixed media zaterdag 7 nov 2015 1 x 6 uur 09.30 15.30 eenmalig T. van Kooten 57,50 incl. lunch 3110 Workshop: Zentangles tekenen zaterdag 14 nov 2015 1 x 6 uur 09.30 15.30 eenmalig D. Timmer 57,50 incl. lunch 3115 Workshop: Kleur en structuur (acryl) zaterdag 23 jan 2016 1 x 6 uur 09.30 15.30 eenmalig K. Touw 57,50 incl. lunch 3125 Workshop: Portret schilderen (acryl) zaterdag 20 feb 2016 1 x 6 uur 09.30 15.30 eenmalig R. Blommaert 57,50 incl. lunch 3135 Workshop: Landschap in acryl of aquarel zaterdag 9 apr 2016 1 x 6 uur 09.30 15.30 eenmalig R. Blommaert 57,50 incl. lunch CREATIVITEIT KERAMIEK EN BOETSEREN Tijdens deze cursus kunt u zelf aan de slag met klei en glazuur. De veelzijdigheid van dit materiaal maakt het werken met klei zo leuk en uitdagend. Onder begeleiding van onze docent komen allerlei technieken van het boetseren en vormen uitgebreid aan bod. Na het drogen wordt het object gebakken en kan het geglazuurd worden. VREEMDE VOGELS Tijdens deze twee korte cursussen worden opvallende vogels gemaakt. De grote vogel wordt gevormd van papier-maché op styroporvormen (cursusnr. 3310-3315). Het koppeltje kleine vogels (cursusnr. 3340) wordt gemaakt van zelfhardende klei. De laatste les worden de beesten afgewerkt en beschilderd. 4 VOLKSUNIVERSITEIT PAPENDRECHT

CREATIVITEIT 3140 Beeldhouwen in speksteen ma.av 28 sep 2015 10 x 2½ uur 19.30 22.00 1 x per week I. Onstenk 195, excl. mat. 3145 Beeldhouwen in speksteen ma.av 4 jan 2016 10 x 2½ uur 19.30 22.00 1 x per week I. Onstenk 195, excl. mat. 3141 Beeldhouwen in speksteen do.av 1 okt 2015 10 x 2½ uur 19.30 22.00 1 x per week I. Onstenk 195, excl. mat. 3146 Beeldhouwen in speksteen do.av 7 jan 2016 10 x 2½ uur 19.30 22.00 1 x per week I. Onstenk 195, excl. mat. 3142 Beeldhouwen in speksteen do.mid 1 okt 2015 10 x 2 uur 13.15 15.15 1 x per week A. Burgerhout 162,50 excl. mat. 3147 Beeldhouwen in speksteen do.mid 7 jan 2016 10 x 2 uur 13.15 15.15 1 x per week A. Burgerhout 162,50 excl. mat. 3150 Workshop: Beeldhouwen in speksteen vrijdag 9 okt 2015 1 x 7 uur 10.00 17.00 eenmalig I. Onstenk 70, excl. 15, 3155 Workshop: Beeldhouwen in speksteen zaterdag 18 jun 2016 1 x 7 uur 10.00 17.00 eenmalig I. Onstenk 70, excl. 15, 3160 Workshop: Beeldhouwen in cellenbeton vrijdag 2 okt 2015 1 x 7 uur 10.00 17.00 eenmalig I. Onstenk 70, excl. 15, 3165 Workshop: Beeldhouwen in cellenbeton zaterdag 25 jun 2016 1 x 7 uur 10.00 17.00 eenmalig I. Onstenk 70, excl. 15, 3175 Cursus bronsgieten vr.mid 18 mrt 2016 5 x 3 uur 13.00 16.00 1 x per week I. Onstenk 275, incl. mat. 3180 Bloemschikken di.av 6 okt 2015 7 x 2 uur 19.15 21.15 1 x per mnd D. Muurling 105, excl. 20, p.l. 3190 Workshop: Bloemen, thema: zonnebloem za.och 12 sep 2015 1 x 2 uur 09.30 11.30 eenmalig D. Muurling 17,50 excl. 20, 3200 Workshop: Bloemen, thema: pompoen za.och 31 okt 2015 1 x 2 uur 09.30 11.30 eenmalig D. Muurling 17,50 excl. 20, 3210 Workshop: Bloemen, thema: Kerst za.och 12 dec 2015 1 x 2 uur 09.30 11.30 eenmalig D. Muurling 17,50 excl. 20, 3225 Workshop: Bloemen, thema: voorjaar za.och 6 feb 2016 1 x 2 uur 09.30 11.30 eenmalig D. Muurling 17,50 excl. 20, 3235 Workshop: Bloemen, thema: Pasen za.och 12 mrt 2016 1 x 2 uur 09.30 11.30 eenmalig D. Muurling 17,50 excl. 20, 3240 Edelsmeden ma.mid 28 sep 2015 10 x 2 uur 13.30 15.30 1 x per week B. Buitenhuis 170, excl. mat. 3241 Edelsmeden ma.av 28 sep 2015 10 x 2 uur 18.30 20.30 1 x per week B. Buitenhuis 170, excl. mat. 3242 Edelsmeden ma.av 28 sep 2015 10 x 2 uur 20.30 22.30 1 x per week B. Buitenhuis 170, excl. mat. 3245 Edelsmeden ma.mid 4 jan 2016 10 x 2 uur 13.30 15.30 1 x per week B. Buitenhuis 170, excl. mat. 3246 Edelsmeden ma.av 4 jan 2016 10 x 2 uur 18.30 20.30 1 x per week B. Buitenhuis 170, excl. mat. 3247 Edelsmeden ma.av 4 jan 2016 10 x 2 uur 20.30 22.30 1 x per week B. Buitenhuis 170, excl. mat. 3250 Workshop: Zilveren armband met tekst di.av 24 nov 2015 1 x 2 uur 19.30 21.30 eenmalig E. van Batenburg 17,50 excl. 20, 3260 Workshop: Ibiza armbandjes ma.av 14 mrt 2016 1 x 2 uur 19.30 21.30 eenmalig E. van Batenburg 17,50 excl. 12,50 3270 Workshop: Lederen clutch maken wo.av 14 okt 2015 1 x 3 uur 19.00 22.00 eenmalig E. van Batenburg 25, excl. 20, 3285 Beeldjes van geschept papier do.av 3 mrt 2016 2 x 2½ uur 19.15 21.45 1 x per week R. Konijnenburg 40, excl. 15, 3295 Buitenvogels di.av 5 apr 2016 2 x 2½ uur 19.15 21.45 1 x per week R. Konijnenburg 40, excl. 17,50 3300 Figuratief beeld op stuk hout do.av 3 dec 2015 3 x 2 uur 19.30 21.30 1 x per week R. Konijnenburg 50, excl. 17,50 3305 Figuratief beeld op stuk hout wo.och 6 apr 2016 3 x 2 uur 09.15 11.15 1 x per week R. Konijnenburg 50, excl. 17,50 3310 Grote vogel van papier-maché ma.av 5 okt 2015 3 x 2 uur 19.30 21.30 1 x per week R. Konijnenburg 50, excl. 25, 3311 Grote vogel van papier-maché wo.och 11 nov 2015 3 x 2 uur 09.15 11.15 1 x per week R. Konijnenburg 50, excl. 25, 3315 Grote vogel van papier-maché do.av 4 feb 2016 3 x 2 uur 19.30 21.30 1 x per week R. Konijnenburg 50, excl. 25, BEELDHOUWEN IN SPEKSTEEN Speksteen is een zachte steensoort die in vele kleurvariaties voorkomt. Onder begeleiding van onze docent is het voor iedereen mogelijk om een mooi beeld te maken tijdens deze cursus. U kunt kiezen voor een abstracte of realistische vorm en werken naar eigen ontwerp of aan de hand van een voorbeeld. GITAAR SPELEN Heeft u er altijd al van gedroomd gitaar te leren spelen? Nog steeds niet gedaan? Pak nu uw kans met deze praktische cursus. U leert uzelf al binnen enkele lessen met een aantal akkoorden te begeleiden. Voor wie, na de beginnerscursus, het gitaar spelen nog beter in de vingers wil krijgen start op 13 februari 2016 de vervolgcursus van 8 lessen. 3325 Schaap van zelfhardende klei za.och 12 mrt 2016 2 x 2½ uur 09.30 12.00 1 x per week R. Konijnenburg 40, excl. 15, 3330 Vissen van Tyvec vr.och 30 okt 2015 2 x 2½ uur 09.15 11.45 1 x per week R. Konijnenburg 40, excl. 12,50 3335 Vissen van Tyvec di.av 12 jan 2016 2 x 2½ uur 19.15 21.45 1 x per week R. konijnenburg 40, excl. 12,50 3340 Vreemde vogels van zelfhardende klei di.av 10 nov 2015 2 x 2 uur 19.30 21.30 1 x per week R. Konijnenburg 32,50 excl. 17,50 3355 Woondecoratie: jurkjes van klei wo.och 9 mrt 2016 2 x 2 uur 09.15 11.15 1 x per week R. Konijnenburg 32,50 excl. 12,50 3360 Keramiek en boetseren wo.av 23 sep 2015 10 x 2 uur 19.30 21.30 1 x per week C. Pols 170, excl. mat. 3361 Keramiek en boetseren do.och 24 sep 2015 10 x 2 uur 09.30 11.30 1 x per week C. Pols 170, excl. mat. 3365 Keramiek en boetseren wo.av 20 jan 2016 10 x 2 uur 19.30 21.30 1 x per week C. Pols 170, excl. mat. 3366 Keramiek en boetseren do.och 21 jan 2016 10 x 2 uur 09.30 11.30 1 x per week C. Pols 170, excl. mat. 3370 Workshop: Kerststal van keramiek di.och 17 nov 2015 2 x 2½ uur 09.00 11.30 1 x per week C. Pols 50, excl. 20, 3385 Workshop: Paaskip van keramiek di.och 16 feb 2016 1 x 3 + 1 x 1 09.00 12.00 1 x per 2 wkn C. Pols 40, excl. 25, 3390 Kledingstuk pimpen wo.och 4 nov 2015 1 x 3 uur 09.00 12.00 eenmalig A. Hettema 25, excl. mat. 3400 Woonkussen maken wo.och 7 okt 2015 2 x 2½ uur 09.00 11.30 1 x per week A. Hettema 40, excl. 10, 3410 Digitale fotografie spiegelreflex do.av 17 sep 2015 7 x 2½ uur 19.30 22.00 1 x per week P. Hol 135, excl. 5, 3415 Digitale fotografie spiegelreflex di.av 19 jan 2016 7 x 2½ uur 19.30 22.00 1 x per week P. Hol 135, excl. 5, 3420 Workshop: Macro- en panoramafotografie zondag 30 aug 2015 1 x 5 uur 10.00 15.00 eenmalig P. Hol 40, excl. mat. 3430 Gitaar spelen - beginners za.och 26 sep 2015 10 x 1½ uur 09.30 11.00 1 x per 2 wkn H. v.d. Ent 122,50 excl. 10, 3435 Gitaar spelen - vervolg za.och 13 feb 2016 8 x 1½ uur 09.30 11.00 1 x per 2 wkn H. v.d. Ent 100, excl. 10, CURSUSPROGRAMMA 2015-2016 5

GEZONDHEID & PERSOONLIJKE ONTWIKKELING 4010 Reanimatie di.av 24 nov 2015 2 x 2 uur 19.45 21.45 1 x per week Hartstichting 40, - 4025 Levensreddend handelen: kinderen vr.och 15 jan 2016 2 x 2 uur 09.15 11.15 1 x per week E. Wiemer 35, excl. 3, 4035 Massage di.av 1 mrt 2016 5 x 2 uur 19.30 21.30 1 x per week M. Hoorn 80, - 4040 Voetreflextherapie vr.och 27 nov 2015 3 x 2 uur 09.15 11.15 1 x per week M. van Gelder 50, excl. 5, 4050 Training ouders hoogsensitief kind di.av 3 nov 2015 2 x 2 uur 19.30 21.30 1 x per week M. Cleton 35, excl. 15, 4060 Yoga vr.och 18 sep 2015 10 x 1½ uur 09.30 11.00 1 x per week A. Diepenheim 112,50-4061 Yoga vr.och 18 sep 2015 10 x 1½ uur 11.15 12.45 1 x per week A. Diepenheim 112,50-4065 Yoga vr.och 8 jan 2016 10 x 1½ uur 09.30 11.00 1 x per week A. Diepenheim 112,50-4066 Yoga vr.och 8 jan 2016 10 x 1½ uur 11.15 12.45 1 x per week A. Diepenheim 112,50-4070 Biodanza vr.mi 4 sep 2015 6 x 1½ uur 13.30 15.00 1 x per week M. Vermeeren 67,50-4080 Tai Chi di.mi 29 sep 2015 8 x 1 uur 13.30 14.30 1 x per week J. van Dorst 60, - 4090 Positief ouder worden vr.och 13 nov 2015 5 x 2 uur 10.00 12.00 1 x per week A. v. Leijenhorst 80, - 4100 Mindfulness wo.av 23 sep 2015 4 x 2½ uur 19.30 22.00 1 x per week B. Laan 80, excl. 5, 4105 Mindfulness wo.av 23 mrt 2016 4 x 2½ uur 19.30 22.00 1 x per week B. Laan 80, excl. 5, 4110 Enneagram do.av 24 sep 2015 4 x 2½ uur 19.30 22.00 1 x per week A. Meijers 80, - 4115 Enneagram vr.och 29 jan 2016 4 x 2½ uur 09.15 11.45 1 x per week A. Meijers 80, - 4120 Rouw op je dak ma.av 31 aug 2015 3 x 2 uur 19.30 21.30 1 x per week A. v.d. Starre 50, - 4130 Uitzicht door inzicht (filosofie) di.av 13 okt 2015 5 x 2¼ uur 19.30 21.45 1 x per 2 wkn R. Pullen 87,50 excl. 3,50 4145 Een goed gesprek (communicatie) vr.och 15 jan 2016 5 x 2 uur 10.00 12.00 1 x per week A. v. Leijenhorst 80, - 4150 Leren presenteren ma.av 16 nov 2015 4 x 2½ uur 19.30 22.00 1 x per week K. Schouten 80, excl. 15, 4160 Visagie: een goede eerste indruk do.av 29 okt 2015 1 x 3 uur 19.00 22.00 eenmalig J. Leeuwis 35, excl. 3, 4170 Visagie: 50 plus do.och 19 nov 2015 1 x 3 uur 09.00 12.00 eenmalig J. Leeuwis 35, excl. 3, 4180 Visagie: smokey eyes wo.av 9 dec 2015 1 x 3 uur 19.00 22.00 eenmalig J. Leeuwis 35, excl. 3, TAI CHI Tai Chi is een eeuwenoude Chinese bewegingsleer, bedoeld om lichaam en geest te ontspannen. Het is een natuurlijke methode om gezond te blijven en kracht te ontwikkelen. De bewegingen zijn redelijk gemakkelijk aan te leren en kunnen door iedereen worden beoefend. Maak tijdens deze lessen kennis met een nieuwe manier van bewegen en maak gespannen spieren en gewrichten weer los. Tijdens deze oefeningen kan de geest zich ontspannen en wordt het hoofd helder. De levensgenieter 7 De loyale 6 scepticus De baas 8 De waarnemer 5 De bemiddelaar 9 4 1 De perfectionist 3 2 De romanticus De gever De succesvolle werker ENNEAGRAM Het enneagram is een krachtig instrument om te ontdekken waarom je de dingen doet zoals je ze doet. Mensen kunnen hetzelfde gedrag vertonen, maar hun drijfveer kan verschillen. Het enneagram gaat over die drijfveren. Door het herkennen van jouw eigen type word je je bewust van automatische patronen en heb je de mogelijkheid om andere keuzes te maken. Deze cursus is voor iedereen die op een heldere manier inzicht in zichzelf wil krijgen. POSITIEF OUDER WORDEN Goed ouder worden is meer dan leuke dingen doen of de tijd goed doorkomen. Positief ouder worden is de kunst van het leven op gevorderde leeftijd. Hoe blijf je optimistisch? Hoe kun je jezelf blijven ontwikkelen? Hoe houd je inspirerende contacten? Deze en andere vragen komen aan bod. Deze actieve cursus is bedoeld voor mensen van 55 jaar en ouder die hun leven meer inhoud willen geven. 6 VOLKSUNIVERSITEIT PAPENDRECHT

CULINAIR KOOKCURSUSSEN BIJ DE VU Er is heel veel belangstelling voor cursussen waar men gezamenlijk kookt en tafelt. We hebben dit cursusjaar daarom heel veel leuke en lekkere kookworkshops en -cursussen uit alle windstreken. Het liefst zouden we ze allemaal uitgebreid beschrijven, maar dat is hier niet mogelijk. Op onze website kunt u snuffelen tussen alle mogelijkheden en beslissen waar uw hart en maag naar uit gaan. LEKKER EN GEZOND In alle cursussen wordt zoveel mogelijk met verse ingrediënten en kruiden gewerkt. De ene cursus legt wat meer de nadruk op gezond en lekker, zoals bij de workshop Vergeten groentes en Soepen en salades, de andere wat meer op de klassieke of bourgondische kookkunst of juist op kleine bijzondere gerechten. Cursusnr Cursus Dag Startdatum Cursusduur Tijd Frequentie Docent(e) Cursusprijs Ingrediënten tot. 7010 Mannen en pannen: basiscursus 1 wo.mi 23 sep 2015 7 x 3 uur 16.30 19.30 1 x per 2 wkn A. Kars 187, excl. 80, ingr. 7015 Mannen en pannen: basiscursus 2 wo.mi 20 jan 2016 7 x 3 uur 16.30 19.30 1 x per 2 wkn A. Kars 187, excl. 80, ingr. 7020 De Kookclub voor mannen wo.mi 30 sep 2015 7 x 3 uur 16.30 19.30 1 x per mnd A. Kars 205, excl. 91, ingr. 7030 Kookclub: Het neusje van de zalm di.av 20 okt 2015 6 x 3½ uur 18.30 22.00 1 x per mnd A. Kars 198, excl. 180, ingr. 7040 De Mediterrane keuken di.av 15 sep 2015 3 x 3½ uur 18.30 22.00 1 x per week H. Klaassen 99, excl. 39, ingr. 7050 Franse klassiekers di.av 6 okt 2015 3 x 3½ uur 18.30 22.00 1 x per week W. Tettero 99, excl. 39, ingr. 7060 Franse patisserie za.mi 3 okt 2015 2 x 3 uur 14.00 17.00 1 x per week W. Tettero 60, excl. 26, ingr. 7070 De Vrijdagmiddag-lunchclub vr.och 16 okt 2015 3 x 3 uur 10.00 13.00 1 x per mnd H. Klaassen 90, excl. 39, ingr. 7080 De Surinaamse keuken ma.av 2 nov 2015 4 x 3½ uur 18.30 22.00 1 x per week L. Gotschin 132, excl. 52, ingr. 7095 Vis bereiden di.av 26 jan 2016 3 x 3½ uur 18.30 22.00 1 x per week V. Koppelaar 99, excl. 39, ingr. 7105 De wereldkeuken do.av 11 feb 2016 3 x 3½ uur 18.30 22.00 1 x per week H. Klaassen 99, excl. 39, ingr. 7135 De Turkse keuken ma.av 7 mrt 2016 3 x 3½ uur 18.30 22.00 1 x per 2 wkn F. Yilmaz 99, excl. 39, ingr. 7140 Beter barbecueën (zomerworkshop) za.mi 11 jul 2015 1 x 3½ uur 16.00 19.30 eenmalig V. Koppelaar 38, excl. 15, ingr. 7150 Schelp- en schaaldieren (workshop) wo.av 16 sep 2015 1 x 3½ uur 18.30 22.00 eenmalig V. Koppelaar 38, excl. 18, ingr. 7180 Tapas (workshop) zo.mi 20 sep 2015 1 x 3½ uur 13.30 17.00 eenmalig C. Gomez 38, excl. 13, ingr. 7190 Soepen en salades (workshop) wo.och 30 sep 2015 1 x 3 uur 10.00 13.00 eenmalig D. Pieters 33, excl. 13, ingr. 7200 Jams en chutneys (workshop) zo.mi 4 okt 2015 1 x 3 uur 14.00 17.00 eenmalig W. Tettero 33, excl. 10, ingr. 7210 Hartige baksels (workshop) vr.av 30 okt 2015 1 x 3½ uur 18.30 22.00 eenmalig D. Pieters 38, excl. 13, ingr. 7220 Paella (workshop) zo.mi 1 nov 2015 1 x 3½ uur 13.30 17.00 eenmalig C. Gomez 38, excl. 13, ingr. 7230 Patés en rillettes (workshop) zo.mi 8 nov 2015 1 x 3½ uur 13.30 17.00 eenmalig W. Tettero 38, excl. 15, ingr. 7240 Amuses (workshop) wo.av 11 nov 2015 1 x 3½ uur 18.30 22.00 eenmalig V. Koppelaar 38, excl. 13, ingr. 7250 Superbonbons maken (workshop) za.mi 21 nov 2015 1 x 4 uur 13.00 17.00 eenmalig J. Bakker 38, excl. 25, ingr. 7260 Grand Dessert (workshop) ma.av 7 dec 2015 1 x 3 uur 19.00 22.00 eenmalig M. Achterberg 33, excl. 13, ingr. 7275 De Georgische keuken (workshop) zo.mi 17 jan 2016 1 x 3½ uur 16.00 19.30 eenmalig A. Megedy 38, excl. 13, ingr. 7285 Turkse hapjes (workshop) vr.av 29 jan 2016 1 x 3½ uur 18.30 22.00 eenmalig F. Yilmaz 38, excl. 13, ingr. 7295 Desserts op bord ma.av 1 feb 2016 1 x 3 uur 19.00 22.00 eenmalig M. Achterberg 33, excl. 13, ingr. 7305 Chocolade en marsepeinfun wo.av 10 feb 2016 1 x 2 uur 19.30 21.30 eenmalig E. v. Batenburg 24, excl. 15, ingr. 7315 High Tea (workshop) zo.mi 6 mrt 2016 1 x 3½ uur 13.00 16.30 eenmalig J. Hardenbol 38, excl. 13, ingr. 7316 Vergeten groenten (workshop) do.av 31 mrt 2016 1 x 3½ uur 18.30 22.00 eenmalig D. Pieters 38, excl. 13, ingr. 7325 Hapas wereldtapas (workshop) zo.mi 10 apr 2016 1 x 3½ uur 13.30 17.00 eenmalig L. Gotschin 38, excl. 13, ingr. WHISK(E)Y In deze leerzame, smakelijke en bovenal gezellige cursus verkennen we de wereld van het goudgele, mysterieuze product whisky. Is single malt beter dan blended whisky? Hoe maken ze bourbon en wat is een Port Wood finish? Al deze vragen komen aan bod. We proeven 5 whisky s per les en duiken in de theorie en geografie van deze bijzondere drank. 7330 Vervolgcursus wijn (examenniveau) vr.av 11 sep 2015 6 x 3 uur 19.00 22.00 1 x per week R. Weekhout 135, excl. 90, boek/wijn 7340 Bokbier en andere biergeheimen vr.av 30 okt 2015 3 x 2½ uur 19.30 22.00 1 x per week R. Weekhout 60, excl. 40, map/bier 7350 Whisk(e)ycursus vr.av 20 nov 2015 4 x 2½ uur 19.30 22.00 1 x per week R. Weekhout 80, excl. 50, map/drank 7365 Wijncursus (beginners) vr.av 1 apr 2016 5 x 2½ uur 19.30 22.00 1 x per week R. Weekhout 100, excl. 50, boek/wijn Alle genoemde ingrediëntenkosten zijn voor de totale cursus en dienen bij de start van de eerste les aan de docent betaald te worden. CURSUSPROGRAMMA 2015-2016 7

KUNST & CULTUUR SCHOTLAND; AVONTUURLIJK EN ADEMBENEMEND Een land om verliefd op te worden. Schotland is een land met een overdadige imponerende natuur, soms zo ruig dat je er helemaal stil van wordt! Een land met een intrigerende geschiedenis, je komt er niet meer van los. Na een kennismaking met Schotland door o.a. films en muziek, bekijken we enkele highlights, worden zeer beroemde Schotten besproken en komen de mijlpalen uit de Schotse geschiedenis aan bod. MUNCH EN VAN GOGH Het korte, moeizame en soms turbulente leven van Vincent van Gogh heeft een gigantische schat aan kunstwerken opgeleverd. Samen met de Noorse schilder Edvard Munch heeft hij grote invloed gehad op de Franse en Duitse expressionisten van de vroege 20 e eeuw. Tijdens twee lessen worden de levens en de kunstwerken van deze twee kunstenaars besproken en bekeken. De tentoonstelling Munch : Van Gogh is vanaf 25 september 2015 te zien in het Van Gogh Museum. 8010 Munch en Van Gogh wo.mi 7 okt 2015 2 x 2½ uur 13.00 15.30 1 x per week B. Hupkens 40, - 8020 Beeldende kunst van de 20 e eeuw wo.mi 28 okt 2015 4 x 2½ uur 13.00 15.30 1 x per week B. Hupkens 80, - 8030 Rome, veelzijdig en verrassend do.mi 5 nov 2015 3 x 2½ uur 13.15 15.45 1 x per week M. Permeke 60, - 8040 Schotland; avontuurlijk en adembenemend do.av 5 nov 2015 4 x 1½ uur 19.15 20.45 1 x per week A. Engelfriet 50, - 8050 Rusland, een culturele rondreis wo.mi 2 dec 2015 3 x 2 uur 13.30 15.30 1 x per week L. van Vyve 50, - 8065 Mysterieus Stonehenge do.av 7 apr 2016 2 x 1½ uur 19.15 20.45 1 x per week A. Engelfriet 25, - 8067 Mystieke beeltenissen wo.av 6 jan 2016 2 x 2½ uur 19.30 22.00 1 x per week Mulder/de Vries 40, incl. 5, 8070 Nostalgisch Rotterdam ma.mi 11 apr 2016 2 x 2 uur 13.30 15.30 1 x per week A. Engelfriet 35, - 8080 Cultuurgeschiedenis Spanje en Portugal di.av 1 dec 2015 1 x 2 uur 19.30 21.30 eenmalig E. Koopman 18,50-8095 Syrië: hedendaagse chaos en oude cultuur wo.mi 27 jan 2016 1 x 2½ uur 13.15 15.45 eenmalig B. Hupkens 22,50-8105 Jan van Eyck en zijn navolgers wo.mi 17 feb 2016 1 x 2½ uur 13.15 15.45 eenmalig B. Hupkens 22,50-8115 Bijzondere ontdekkingen en plaatsen wo.mi 16 mrt 2016 1 x 2½ uur 13.15 15.45 eenmalig B. Hupkens 22,50-8125 Fado en Flamenco ma.av 11 apr 2016 1 x 2½ uur 19.30 22.00 eenmalig E. Koopman 22,50 - INSCHRIJVING U kunt vanaf half juni 2015 tot twee dagen voor aanvang van de cursus inschrijven. Latere aanmeldingen kunnen alleen geaccepteerd worden als besloten is dat de cursus doorgaat en indien het maximum aantal cursisten nog niet overschreden is. Als het laatste wel het geval is kunt u zich op een wachtlijst laten plaatsen. U kunt zich aanmelden door: ons een schriftelijk bericht te sturen persoonlijk langs te komen tijdens de Kijk- en Inschrijfdagen of gedurende de openingstijden van het secretariaat telefonisch contact op te nemen met het secretariaat: 078-6154764 het inschrijfformulier op de website www.vupapendrecht.nl in te vullen Uiterlijk 10 dagen voor de geplande start van de cursus wordt besloten tot het wel/niet doorgaan. Bij voldoende deelname ontvangt u 10 dagen voor de startdatum een schriftelijke bevestiging waarop staat op welke locatie u moet zijn en wat u mee moet nemen. Indien u nog niet contant betaald had, wordt het cursusgeld d.m.v. uw machtiging vóór aanvang van de cursus van uw rekening afgeschreven. Een eventuele annulering dient uiterlijk 14 dagen voor de startdatum bij ons binnen te zijn. Bij annulering na die tijd blijft u het cursusgeld verschuldigd. BETALING Betaling van het cursusgeld is mogelijk: door een eenmalige machtiging te geven via het inschrijfformulier op website www.vupapendrecht.nl. door overboeking op NL83 INGB 0002 3597 00 t.n.v. Volksuniversiteit Papendrecht met vermelding van naam cursist, cursusnaam, cursusnummer en factuurnummer contant, tijdens de Kijk- en Inschrijfdagen of tijdens kantooruren op het secretariaat. Het is niet mogelijk te pinnen. CONTACT Voor inlichtingen en inschrijving kunt u bellen naar of langskomen bij het secretariaat in het VU-gebouw De Springplank Vondellaan 158, 3351 HG Papendrecht Tel.: 078-6154764 email: info@vupapendrecht.nl website: www.vupapendrecht.nl Het kantoor is geopend: maandag t/m donderdag van 9.00-12.00 uur. Tijdens de schoolvakanties wordt aan de Volksuniversiteit meestal geen les gegeven en is het kantoor gesloten. Drukwerk: Mediadrukkerij Papendrecht Oplage: 61.000 UITGEBREIDE CURSUSINFORMATIE, VOORBEELDFOTO S, EEN LINK NAAR DE NIEUWSBRIEF, DE AGENDA, DE VAKANTIEDAGEN EN MEER VINDT U OP: WWW.VUPAPENDRECHT.NL 8 VOLKSUNIVERSITEIT PAPENDRECHT