Schriftlezingen: Jesaja 40 : 1-5 Lucas 2 : 21 39/40 Tekst: Lucas 2: 30: "Met eigen ogen heb ik de redding gezien, die U bewerkt hebt." Gemeente van onze Heer Jezus Christus, Waar zal ik over preken op deze eerste zondag ná het Kerstfeest, vroeg ik me af. En zelfs toen ik al besloten had om verder te gaan met de lezing van het Evangelie van Lucas op de plaats, waar we a.h.w. gestopt zijn op het Kerstfeest, wist ik nog niet waar het heen moest gaan. Het bijbelgedeelte over Simeon en Hanna is redelijk bekend, maar wat is de boodschap voor vandaag? Gisteren, begonnen we in kleine kring aan het Nieuwe Jaar. Daarna het uitzwaaien van de Taizé-gasten. En het was bijzonder dat 84 jongeren uit Polen, Oekraïne, Frankrijk, Duitsland, Kroatië tot aan een verdwaalde Mexicaan toe in ons midden onderdak konden vinden. En dan staan we nu vlak voor weer een gewone werkweek, waarin kinderen weer naar school gaan, er weer vergaderd wordt en noem maar op. Het leven gaat gewoon door en daar sluiten we ook in de kerk bij aan dat kwam bij me boven drijven. En eigenlijk gaat ook het Kerstfeest gewoon door. Het is niet alleen maar even twee dagen Kerstfeest, maar alle dagen van het jaar staan in het teken van de Komst van Jezus. Als we het gevierde Kerstfeest niet kunnen vertalen naar dat dagelijks leven, naar dat dagelijks werk, dan is er onderweg iets misgegaan. Zoals het in het gedeelte over Simeon en Hanna (of Anna) gaat om de herkenning van het Kind als de Messias zó is dat het ook in ons dagelijks leven. Het is nooit zo dat we al gearriveerd zijn, Jezus Christus naar onze hand kunnen zetten... Nee, met Simeon mogen we roepen: Laat uw dienaar maar in vrede heengaan! Maar dat betekent niet sterven zoals vaak gedacht is, vanwege de belofte die hij gekregen had. We weten niet eens hoe oud deze Simeon was. Je zou ook mogen vertalen: laat mij nu maar los, laat mij vrij. Nu hoef ik niet meer in deze tempel op wacht te staan. Nu mag ik tegen mijn buren van dit Kind getuigen. Net als (H)Anna, die overal waar ze kwam over deze Jesjoea vertelde. Als we vanmorgen luisteren we naar het gedeelte over het Kind Jezus in de tempel, dan is dát is mét het verhaal over de twaalfjarige Jezus in de tempel, het enige wat ons bekend is over Jezus in de tijd tussen geboorte en eerste optreden-30 jaar later. Lucas plaatst ook deze twee personen in zijn nauwkeurige onderzoek naar wat er rondom Jezus is gebeurd (zie de introductie op het evangelie Lucas 1: 1-4). Simeon en (H)Anna, ze staan model voor dát deel van Israël, dat de Messias verwacht, voor diegenen die de Here God houden aan zijn Woord. Copyright Protestantse Gemeente in wording te Zuidland - www.kerkeninzuidland.nl 1 / 5
Simeon en (H)Anna, zij mogen ons tot voorbeeld zijn. Zodat ook ónze ogen open gaan voor de betekenis van Jezus uit Bethlehem, want zó zal Hij die eerste veertig dagen wel genoemd zijn. Simeon en (H)Anna zijn twee mensen die Jezus zien als Degene die Hij werkelijk is. Zij zien in dat Kind, dat in de tempel wordt binnengebracht, de Verlosser van Israël en de volken... Je zou verwachten dat als de Messias binnenkomt in de tempel dat dan de priesters ophouden met hun gebeden en offers. Dat de Levieten de Messiaanse Psalmen aanheffen. Maar niets daarvan! We zien alleen een paar arme mensen binnen schuifelen. Niemand kijkt op of om. Bíjna niemand. Want Jezus wordt behandeld zoals ieder ander kind. Op de achtste dag wordt Hij besneden, zoals ieder jongetje - ik denk nog in Bethlehem - een teken van de opneming in het verbond van God met zijn volk. Dáár wordt zijn Naam genoemd. Jozef neemt zijn verantwoordelijkheid als man van Maria. Dan wordt, als de veertig dagen van de reiniging voorbij zijn (die zijn voorgeschreven bij de geboorte van een mannelijk kind Lev. 12), in de tempel het reinigingsoffer gebracht. In dit geval het offer van de armen: een koppel tortelduiven of twee jonge gewone duiven. En: Jezus wordt aan de Here voorgesteld. Zoals in de wet van Mozes staat, zijn in feite na die Tiende plaag in Egypte alle mannelijke eerstgeborenen in Israël aan de HEER gewijd - (Ex.13). Heilig voor de HEER", om Hem te dienen. (om te zeggen: We zijn niets beter dan de Egyptenaren ) Op het moment dat de Levieten in de woestijn al - die taak - als dienaren van God - op zich namen, moest er voor iedere eerstgeboren zoon voortaan een symbolische losprijs worden betaald. Dat was de ceremonie van het voorstellen aan de Here. Eigenlijk zeggen de ouders: hier is onze eerste zoon: Hij behoort U toe. En is dat hier ook niet zo? Misschien had die "voorstelling" net zo goed óók in Bethlehem kunnen plaats vinden, bij iedere willekeurige priester. Maar Jezus moet zijn, waar de mensen zijn, die Hem verwachten. Daarom vindt dit vervullen van de wet plaats in de tempel, in het huis van Zijn Vader. En dan opeens komt Simeon uit de lucht vallen. Hij ziet méér dan degenen, die hun werk doen in de tempel. Eigenlijk is hij een soort profeet. Hij ziet wat anderen nog niet zien. Van hem wordt gezegd dat hij rechtvaardig is en vroom d.w.z. dat hij leeft naar de wet van God, daarin zijn vreugde vindt (Ps. 1). En dan nóg twee dingen, die wel net zo belangrijk zijn: hij zag uit naar de tijd dat God Israël vertroosting zou schenken én de Heilige Geest rustte op Hem. De vertroosting van Israël - daarin klinken de woorden uit Jesaja 40, waar wordt gezegd: Troost, troost mijn volk, zegt jullie God spreek Jeruzalem moed in, maak haar bekend dat haar slavendienst voorbij is, dat haar schuld voldaan is. Copyright Protestantse Gemeente in wording te Zuidland - www.kerkeninzuidland.nl 2 / 5
De uitéindelijke Vertroosting van Israël wordt verwacht van de Messias, die eens zal komen en die Bevrijding voor Jeruzalem brengen zal. Maar het zijn nog maar weinigen die daar naar uitzien. En velen kijken maar wat glimlachend neer op die kleine groep van stillen in den lande, die nog naar de Messias uitzien. "DE MESSIAS?? - We zullen het zélf moeten doen!" Maar Simeon, hij wachtte, hij verwachtte. De Heilige Geest was op een bepaald moment over hem gekomen, had tot hem gesproken en leidde hem tot nu toe. Hij had inderdaad van die Geest de belofte gekregen dat hij niet zou sterven voordat hij de beloofde Messias had gezien. Die belofte hield hem staande en als ik de tekst goed lees, kwam toen die dag dat hij het zeker wist, dat de Geest hem influisterde: vandaag is het zover: nu komt de Messias! Máár: er komen alleen maar twee mensen het armen-offer brengen voor hun kind. En tóch weet hij het zeker: Dit kind is de beloofde Messias. Hij neemt het kind in zijn armen, terwijl de ouders er wat verbaasd bij staan - en hij looft God. "Heer, laat mij nu maar gaan; laat mij nu maar vrij! Want nu heb ik met eigen ogen de redding gezien, die U geeft aan Israël en de volken." En als Jozef en Maria wat bedremmeld staan te kijken en zich verwonderen over deze woorden, dan Zegent Simeon hen. Eigenlijk wordt hier het zelfde woord gebruikt als bij het loven van God. (Geheven handen worden tot zegenende handen). Simeon is zó geraakt door de ontmoeting met het Kind, dat hij ook de ouders betrekt in zijn lofzang en zo een kanaal wordt van Gods zegen. Even later horen we dan over (H)Anna, de profetes, die God onafgebroken dient in de tempel. Ook zij is door God voorbereid op deze dag en ook zij voegt zich in het koor tot eer van God. Zij spreekt over dat kind tot allen die de bevrijding van Jeruzalem verwachten, die naar dit moment hebben uitgezien. Hier in de tempel, begint de verlossing, die Jezus Christus brengt, mensen in vuur en vlam te zetten. In de ontmoeting met Simeon en Anna sta je oog in oog met Oud- Testamentische gelovigen (die er getuige van zijn dat Jezus leven onder de wet van Mozes begint tot 5 maal toe wordt dat genoemd). Maar tegelijkertijd zijn het als het ware de eerste christenen (lang voordat het woord christen bestond). Zij zijn de eersten die in Jezus Christus de Verlosser van heel de Schepping zien, het Heil voor alle volken en die dáárvan getuigen. Ja, dat is het verhaal - uitgebreid verteld. En waar is nu ons dagelijks leven? Wat is de boodschap voor ons? Bij het lezen en herlezen van dit gedeelte, kwam het opeens op me af dat het allemaal zo gewoon is. Gewone mensen, arme mensen. En daar midden in: Jezus Christus. Het bijzondere, de Bijzondere te midden van het gewone. Je zou kunnen denken aan het gezegde: Ik zie, ik zie... Ik zie, ik zie, Wie jij niet ziet." Copyright Protestantse Gemeente in wording te Zuidland - www.kerkeninzuidland.nl 3 / 5
Wat zien priesters niet en Simeon en Anna wel? Waarom ziet de één het wel en de ander niet? Of in je eigen leven: waarom zien we het het ene moment wel en het andere niet? (vgl. Huub Oosterhuis Zien, soms even ) Ik denk dat het te maken heeft met dat woord "verwachten": Simeon de vertroosting van Israël - (H)Anna en de anderen, de bevrijding van Jeruzalem. Zijn ook wij dienaren die verwachten, zoals Simeon? Hij stond op een eenzame plaats als wachtpost in een tijd, die niet meer uitzag naar de Messias, niet meer verwachtte. En nu hij zijn taak tot een goed einde heeft gebracht, vraagt hij a.h.w. om eervol ontslag, máár: hij heeft zijn taak volbracht. Om te spreken met Ps. 149 die we zongen aan het begin van de dienst: Het zijn de stillen in den lande, die grote dingen zien. Maar zijn wij dat? Of overstemmen wij Gods stem, die in de stilte spreekt? Soms kunnen er dingen in je leven gebeuren waardoor je voor het eerst of opnieuw gericht wordt op Gods Koninkrijk. God zoekt mensen, die trouw zijn in Zijn dienst; die niet naar anderen kijken maar die naar zichzelf durven kijken, die weten wie zij zélf voor God zijn en op hun knieën durven gaan. Aan hen wil Hij zich openbaren. Zij mogen iets van de grootheid van zijn Heil zien. In dit gedeelte is deels sprake van oudere mensen. Hoe oud Simeon was, weten we niet. (H)Anna was (zeker voor die tijd) heel oud: 84 jaar of zelfs 84 jaar weduwe. Ik denk dat er voor ouderen in ons midden een enorme taak ligt in het meeleven, in het bijzonder het meebidden in de gemeente. Mee-bidden voor de jongeren. Misschien soms bij name, omdat je met ze verbonden bent. Maar ook in het algemeen. Toen ik deze week in Ahoy die duizenden jongeren zag, dacht ik: wat jammer dat veel Slandse jongeren pas op de laatste dag hiermee kennismaakten. Een blijvend gebed is zo waardevol, ook als hun vorm van geloven misschien een eind van jezelf af staat. Het gaat uiteindelijk om dezelfde Heer voor allen. Op die manier mogen we beschikbaar zijn voor Gods Koninkrijk. Maar ook voor de jongeren onder ons, die nog aan het begin van hun geloofsweg staan, kan die levenshouding van beschikbaarheid voor God en de naaste het begin zijn van de rest van je leven. Als wij in deze afgelopen dagen werkelijk iets gezien hebben van de diepgang van Gods heil, van de grootheid van de Heiland, dan worden we mensen als Simeon en (H)Anna, die Gód loven, ménsen zegenen en spréken van Gods grootheid. Copyright Protestantse Gemeente in wording te Zuidland - www.kerkeninzuidland.nl 4 / 5
Ja, word ik dat echt? Want hoe vaak is mijn eigen leven zo weinig een lofzang op Gods grootheid; Hoe vaak vraag ik alleen aandacht voor mijzelf? Is mijn eigen leven vaak zo weinig zegenend naar anderen toe. Ook vandaag en alle dagen van het nieuwe jaar kunnen we tot een zegen zijn voor een ander: gewoon op dat werk; in een gesprekje onderweg; door een luisterend oor voor onze buren; een goed woord op de juiste tijd, of zo mogelijk een helpende hand in Jezus naam. Zou dát na het Kerstfeest niet één van de uitwerkingen zijn van de woorden van Simeon: Met eigen ogen heb ik Gods redding gezien!? De Here Jezus wil zijn Naam door ons heen waar laten zijn: De HEER redt! Zo werkt het Christusfeest door in ons leven en kunnen anderen het áán ons zien, zodat óók zij zeggen: "Met eigen ogen heb ik Gods redding gezien". Zichtbaar geworden in Jezus Christus. Tastbaar in het leven van zijn volgelingen. Gods heil - ook hier in ons midden, op een heel gewone zondag. En morgen weer en overmorgen... Amen. Copyright Protestantse Gemeente in wording te Zuidland - www.kerkeninzuidland.nl 5 / 5