KINDERKERSTWANDELING DOOR HET ZEISTERBOSCH Door deze wandeling te lopen zal je het een en ander te weten komen over de planten en dieren in het bos. Maar dat niet alleen, je zult ook iets te weten komen over de vroegere bewoners van het Zeisterbosch. Deze wandeling loopt langs een aantal oude gebouwen. Deze hebben mooie namen zoals Pavia en Boskapel. Over deze gebouwen en de natuur zullen we je het een en ander vertellen en verder ga je gewoon lekker wandelen en wat opdrachtjes doen. Wanneer je begint met wandelen, krijg je van ons een eierdoosje mee waarop staat wat je onderweg kunt verzamelen. Tijdens de wandeling moet je dus goed opletten of je de blaadjes/besjes/nootjes, die gevraagd worden, kunt vinden! De totale lengte van de wandeling zal 2 km zijn. Het ligt er een beetje aan hoe lang je over de opdrachtjes gaat doen, maar reken maar op minstens een uur. Wij wensen je een prettige wandeling toe! Start Kerstwandeling: 1. Je verlaat het terrein van De Boswerf via het kleine hekje. 2. Ga op het grote pad rechts en blijf dit pad volgen. 3. Waar je een bocht naar links maakt, zie je links van je een soort kuil. Dat is het niet, maar als je goed kijkt lijkt het wel op de vorm van een koekepan. DE KOEKEPAN Dit is een deel van een bosbeek ( spreng ). Deze is gemaakt door mensen. Als je verder loopt zal je zien dat er bochtjes in zitten. Dit is expres gedaan om je nieuwsgierig te maken! Wist je dat er vroeger water in stond? En wel zoveel dat mensen er met bootjes gingen varen? Helaas staat de beek nu meestal droog. Dit komt omdat het water in de grond is gezakt, wel bijna 2 meter! DE SPRENG Een spreng is een door mensen gegraven beek. Met aan het eind een put of kop zoals de pan van de koekepan. De pan van de koekepan is een plek waar het grondwater minder diep zat. Hier vandaan werd het water dan vervoerd door een spreng tot waar men het water nodig had. 4. Loop verder en ga het eerste pad links. 5. Loop nog een stukje rechtdoor en ga links over het bruggetje ( De Sprokkelbrug ) Deze brug heet de Sprokkelbrug omdat op deze plaats vroeger een bruggetje lag, gemaakt van gesprokkeld hout uit het bos. DE SPROKKELBRUG
6. Als je over het bruggetje heen bent, ga je direct rechts. Je loopt nu weer langs de spreng/beek. Blijf dit pad volgen tot je rechts een overgang over de spreng ziet. Deze overgang noemen we de Keienbrug. DE KEIENBRUG Dit heuveltje in de spreng heet de Keienbrug omdat in de tijd dat er nog water in de gegraven beek stond, je hier via stapstenen naar de overkant kon lopen. Je kunt deze keien nog zien liggen. 2 7. Je loopt over het bruggetje en gaat direct links. Je ziet recht voor je een stenen bank. BANKJ E Deze bank is speciaal gemaakt voor iemand van adel, je weet wel zoals je vroeger prinsen en prinsessen had of een hertog of een ridder. Deze bank, die voor een edelman is gemaakt, is niet eens van zo heel lang geleden. Het bankje is uit 1915, dus nu bijna 100 jaar oud. 8. Je loopt nu verder tussen het Hertenkamp en de spreng door. HERTENKAMP Vroeger was dit stukje bos van de boswachters. Maar in 1935 hebben ze er een hertenkamp van gemaakt. In het begin waren hier 14 herten, nu zijn dat er ( hoeveel tel je er? ) 9. Links zie je een vijvertje. Dit is de Ronde Kom. Steek de weg over. Let op!! Dit is een drukke weg; let ook op het fietspad aan de overkant. 10. Loop het bos in bij het pad met het bordje. De spreng/beek ligt links van je. DODE BOMEN LEVEN Hier liggen in het bos meerdere dode bomen ( kijk maar aan weerszijden van het pad ). Zie je de kleine gaatjes in het hout? Deze zijn gemaakt door insecten, kleine beestjes dus. Til maar eens een stukje schors op of haal een beetje verrot hout weg, dan zie je verschillende soorten beestjes. Veel hè! Als deze dode bomen weggehaald zouden worden, zouden deze insecten niet meer in dit bos kunnen leven. Dit kan weer slecht zijn voor sommige vogels, waardoor ze kunnen verdwijnen. Het is dus belangrijk dat er dode bomen In het bos aanwezig zijn. Hier kun je misschien nog wat spulletjes vinden voor je eierdoosje!
11. Een klein stukje verder zie je aan een boom ( grove den ) een 3 ( vogel ) nestkastje hangen met het nr. 114 erop. NESTKASTEN Ongeveer 45 jaar geleden zijn 300 van deze nestkastjes opgehangen in het Zeisterbosch. In die tijd waren er te weinig oude en zieke bomen. Deze werden altijd weggehaald. En de vogels hebben oude en dode bomen nodig om een nestje te kunnen bouwen. Nu konden ze dat in de nestkastjes zoals deze doen en dat deden de vogels ook, vooral kool- en pimpelmezen! Nu wordt het oude hout niet meer weggehaald. Daardoor kunnen de vogels nu veel makkelijker een nestje bouwen en hoeven ze niet meer in een nestkastje. 12. Loop verder tot je een tweesprong tegenkomt. Ga hier vóór het bruggetje rechts. 13. Even verderop kom je bij de lange kom. Houd rechts aan en loop langs de kom. DE LANGE KOM Dit is de mooiste van de twee kommen ( net ben je langs de Ronde Kom gelopen, weet je nog? ). Deze kom is bijna 250 jaar oud! De kom is wel van vorm veranderd, vroeger was hij ronder. Dit weten we omdat we dat kunnen zien op een hele oude tekening. Als je langs het water loopt en je ziet wat op het water drijven wat lijkt op olie, dan klopt dat. Dit is geen olie, maar kwel. Daaraan kun je zien dat de vijver lekt, want dit water komt uit de bodem omhoog en is nu te zien op het water. Het water is dus niet vervuild! 14. Loop verder langs de oever van de Lange Kom en daarna naar en tot aan het witte gebouw ( Boskapel ) DE BOSKAPEL Dit gebouw is geen kerk! Het is 150 jaar geleden gebouwd als woning voor de tuinman die hoorde bij het herenhuis Pavia. Later in de wandeling kom je dit gebouw nog tegen. In die tijd was het heel normaal dat bij elke buitenplaats een extra huis, voor mensen die op het landgoed werkten, werd geplaatst.. De tuin, waar je nu doorheen loopt, is ook 150 jaar geleden gemaakt door een man die Copijn heet.
15. Ga links langs de Boskapel tot de parkeerplaats met het fietsenrek. 16. Daarna scheef links ( v oor de grote steen ) terug een beukenlaan in. Het is een zandpad. BEUKENLAANTJE Dit laantje is al heel oud. Dit kun je zien aan de beuken. Als een volwassene zijn armen om een beuk heen kan slaan en de puntjes van de vingers elkaar net raken, dan is de beuk zo n 100 jaar oud. Deze beuken zijn dikker, dus het laantje is meer dan 100 jaar oud. 4 17. Vervolg de route over het bruggetje met erbij rhododendrons. In deze struiken kun je je goed verstoppen, in juni bloeien ze met mooie kleuren ( l ila, wit, rood en paars ). Deze struiken kwamen vroeger niet in Nederland voor. 18. Ga op de zessprong rechts. 19. Volg het pad tot het witte bruggetje. PAVIA Ga hier overheen en aan het einde links. Dit grote huis ( je noemt dit een herenhuis ) is 150 jaar Rechts zie je Pavia. oud. Hier woonde vroeger de man van adel waar we al eerder het bankje van hebben gezien. Ook het vroegere tuinhuis hebben we net gezien ( de Boskapel ). Na de dood van de edelman is het huis verkocht aan de gemeente Zeist. Nu is het een verzorgingshuis. In het grasveld staat een grote eik van zeker 200 jaar oud. 20. Je loopt het pad door tot aan het witte bruggetje. Loop over het bruggetje en ga direct links. 21. Loop langs de spreng, ga bij de kruising na het bankje ( ongeveer 50 meter ) naar rechts. BOSTYPEN Er zijn verschillende soorten bos. Het verschil wat je kunt zien, ligt aan de soorten bomen en planten die er staan. Staan er veel bomen van een bepaalde soort, dan ziet het bos er anders uit dan in een bos met verschillende soorten bomen. Je komt nu achter elkaar drie soorten bossen tegen. We beginnen met het beukenbos, dan komt het douglasbos en tot slot het gemengde loofbos.
HET BEUKENBOS Alleen in het vroege voorjaar kunnen hier planten op de bodem groeien. 5 Dit komt omdat er dan nog licht op de bodem schijnt. Zodra de bladeren aan de beuken komen, vormen deze zo n dicht bladerdek dat er geen licht op de bodem komt. Hierdoor zie je nauwelijks planten in beukenbossen. Het is dus een bos waar je makkelijk doorheen kunt kijken. 22. Je vervolgt de route. Bij de T-kruising linksaf. Even verderop zie je aan je rechterhand een typisch Douglasbos. HET DOUGLASBOS Dit bos wordt ook wel het donkere bomenbos genoemd, omdat het hier altijd donker is. De douglassparren dragen het hele jaar door naalden. Daardoor is er nooit licht op de bodem en groeien er dus geen planten en struiken. Bovendien is het er erg droog omdat de boom een soort paraplu vormt. Mocht het gaan regenen en je bent je paraplu vergeten, dan kun je onder deze bomen het beste schuilen! 23. Het pad buigt naar links. Op het kruispunt met dode berken rechtdoor. Je loopt nu in een gemengd loofbos. HET GEMENGD LOOFBOS Door de verschillende soorten bomen en soms zelfs een open plek, komt er op sommige plekken veel licht op de bodem. Hierdoor ontstaat een dicht bos met veel verschillende soorten planten, zoals mossen, planten en struiken. s Zomers kun je niet makkelijk door dit bos heen kijken. Kijk eens hoeveel plantensoorten je herkent. Er staan er heel wat! Misschien kun je hier nog wat spulletjes verzamelen voor je eierdoosje 24. Volg het pad rechtdoor. Aan het eind zie je een witte slagboom. Steek daar de weg over. Let op!! Een drukke weg met een fietspad aan je zijde. 25. Ga het bos in door langs een witte slagboom te lopen. Vlak na de slagboom liggen dode bomen, die je mooi als evenwichtsbalk ( misschien met een beetje hulp ) kunt gebruiken. Aan beide zijden van het pad kun je dode bomen vinden om lekker te klauteren! 26. Loop nu rechtdoor. Je loopt de laan helemaal uit, onderweg kom je aan de rechterkant een bord tegen met Boswerf erop. 27. Na dit kruispunt loop je nog steeds rechtdoor, voordat het pad Colofon afbuigt, zie je de hoofdingang van De Boswerf. Uitgave: Juli 2001, Bezoekerscentrum. WELKOM TERUG! De Boswerf, Zeist herzien november 2014 Samenstelling: Dennis van der Kuijlen en Jos Ghijssen ( 2001 ) Eindredactie: Erik Notenboom, Jan Burgers en Mirjam Tonk ( 2014 )