Verslag van de KNX-bijeenkomst op 12 maart 2014 NX Meeting Audio en video integreren in KNX-installaties biedt kansen Het aanbieden van audio en video zijn zo voor de hand liggende onderdelen voor de aanbieders van woningautomatisering. Het bedienen van beeld en geluid in meerdere ruimten via de KNX-installatie en de universele visualisatie verhoogt immers het woongenot en het comfort. Toch wordt de link met AV nog lang niet door alle installateurs en system integrators gelegd. Koudwatervrees en onbekendheid zijn de belangrijkste hindernissen om in deze interessante markt te stappen. Tijdens de netwerkbijeenkomst van de KNX Professionals op 12 maart in Maarssen werd een deel van die hindernissen weggenomen. Gretig namen de ruim 100 KNX Professionals de kennis van de kenners in zich op. De ontwikkelingen in het aanbod van audio en video voor de woon- of bedrijfsomgeving gaan snel. Na het tijdperk van cassettes, cd s en video s claimen de diverse digitale mediaspelers en streamingdiensten nu de hedendaagse markt. De hoeveelheid muziek en beeld die we via IP in naar ons toe kunnen halen en naar persoonlijke voorkeur kunnen schikken en afspelen, neemt de komende jaren nog explosief toe. Daarnaast neemt de interesse in smart tv s en home cinema systemen toe. Al deze nieuwe vormen van entertainment lenen zich bijzonder goed voor automatisering binnen de woninginstallatie. Daarmee kan dit vakgebied het nieuwe paradepaardje voor KNX Professionals worden, en een kansrijke aanvulling bij het profileren van KNX als ultieme standaard voor comfort en vermaak. Want KNX is op deze manier ook gewoon fun. Door deze mogelijkheden mee te nemen in voorstellen bij klanten die een KNX-installatie wensen, kunnen KNX Professionals hun eigen markt uitbreiden en echt integrale systemen opleveren. Samen de markt ontginnen En met KNX kan men die AV-markt echt koppelen. Hoewel de buskabel misschien zelf niet direct zal communiceren met de AVsystemen, zijn er inmiddels wel voldoende gateways, modules, actoren en visualisaties beschikbaar die een naadloze koppeling tussen AV-apparatuur, multiroomsystemen en KNX mogelijk maken. Dit werd allemaal duidelijk op de bijeenkomst met als titel De ultieme integratie tussen A/V systemen en KNX. De centrale boodschap van de bijeenkomst was feitelijk dat de vakman zijn onzekerheden kan laten varen. System integrators met A/V-specialisme, integratie-oplossingen en fabrikanten van multiroomsystemen kunnen de KNX Professionals begeleiden bij projecten en staan klaar om vanuit een samenwerking deze markt te ontginnen. KNX VERSLAG 1 12 maart 2014
xxter-oplossing voor Sonos-KNX Na de opening van dagvoorzitter Theo Wubbolts was Freddy van Geel van xxter de eerste spreker van de dag. Hij presenteerde de xxter-oplossing voor integratie van de draadloze muzieksystemen van Sonos via de KNX-bus. Deze oplossing legt de verbinding tussen de UPnP communicatie van Sonos en het KNX protocol, waardoor de bediening van de AV systemen in de KNX visualisatie kan worden opgenomen. Freddy van Geel: De xxter unit krijgt opdrachten vanuit KNX, aangestuurd door smartphones en tablets of vanuit timers en scripts. Vervolgens stuurt de xxter unit commando s naar de betreffende UPnP apparaten. Deze blijven bedienbaar via de eigen applicaties, dus het is niet nodig om de hele bediening na te bouwen. De gebruiker kiest daarbij zelf voor de gewenste bedieningsopties, zoals aan/uit, volume en zenderkeuze. Zo kan een KNX-knop een volume-aanpassing sturen naar Sonos, een timer kan zowel de muziek als een dimmer starten in de slaapkamer bij het opstaan en bij het aanbellen kan het Sonos-geluid gedimd worden zodat het bel-geluid overheerst. Control4 met KNX Dagvoorzitter Theo Wubbolts, hoofdredacteur van HiFi VideoTest en Smart Homes Magazine, riep vervolgens Roel van Gestel op het podium. Van Gestel is werkzaam bij M-Pro, dat Control4 als oplossing voor high-end woningautomatisering levert. Dit biedt feitelijk een extra systeemlaag over de disciplines AV, IT en geautomatiseerde installatiefuncties en fungeert tevens als centrale gebruikersinterface. Van Gestel heeft dan ook veel ervaring met en visie op AV vanuit het gebruikersperspectief. KNX kan binnen Control4 een goede basis vormen voor het automatiseren van functies als verlichting en zonwering, maar zal daarin meestal niet de centrale visualisatie verzorgen. In het interview dat Wubbolts op het podium afnam met Van Gestel ging het vooral over het belang van samenwerking in domotica-concepten met AV. AV is bij veel installateurs een ondergeschoven kindje. HD AV-distributie over netwerken staat voor velen nog ver van hun bed. Terwijl AV-specialisten een multiroomsysteem verkopen, maar geen verstand hebben van bekabeling en de integratie met domotica. Door samen te werken, kunnen beide partijen meer uit de markt halen gaf Van Gestel aan. Belangrijk vindt hij verder dat bij AV-bediening uit simpele handelingen moet bestaan. De gebruiker moet met maximaal drie handelingen alles kunnen bedienen en mag daarbij geen handleiding nodig hebben. Ook gaf hij als tip om AV-systemen vooral mee te nemen in gesprekken met ouderen die een domotica-installatie voor een luxe appartement willen om langer zelfstandig te kunnen wonen. De ouderen van vandaag zijn heel handig met internet en smart devices. Ook willen zij domotica niet associëren met hulpbehoevend zijn. Ze willen een goed leven met ultiem woongenot voor zichzelf creëren. Gebruik daarbij juist ook de comfort- en vermaakfunctie van AV als verkoopargument. Asano, ontworpen voor KNX Koen Dekyvere van Basalte van oorsprong een producent van KNX-schakelmateriaal - legde de Professionals uit hoe hun nieuwe AVsysteem Asano volledig met KNX integreert. Asano is een netwerk-gebaseerd multiroom audiosysteem waarin B&O versterkers zijn gebruikt en waarmee alle high-end speakers zijn aan te sturen. Het systeem is flexibel en modulair op te bouwen tot maar liefst 60 of meer zones en 250 bronnen. Het apparaat is echt specifiek ontworpen voor integratie in een KNX-systeem en is volledig binnen ETS te programmeren voor de gebruiker. Asano KNX VERSLAG 2 12 maart 2014
vox Benelux vertelde daarover. Revox kan in veel verschillende KNX-systemen functioneren, maar in veel gevallen is er een voorkeur voor de Gira Homeserver. Het systeem is te bedienen middels roomcontrollers, een touchscreen of op afstand via een smartphone of tablet. Daarbij is voor elke ruimte een andere instelling mogelijk. Het assortiment van Revox behelst multiroom-kaarten, versterkers, speakersystemen en bedieningsmogelijkheden. De samenwerking tussen Revox en Gira wordt versterkt door op inmiddels al op vijf locaties in Nederland Gira-Revox showrooms te openen, waarin alle producten, combinaties en mogelijkheden te zien zijn en waar dealers de installateur of system integrator van een goed advies voorzien en helpen bij de realisatie van projecten. Eenvoud van Trivum en KNX Tot slot presenteerde Gerard Brouwer van Cosento de multiroomoplossing Trivum. Het is een modulaire combinatie van diverse componenten waarbij de controller centraal staat. Sterk punt is de volledige tweeweg communicatie met KNX, waarbij geen derde partij nodig is. Door simpelweg aan te vinken dat het AV-systeem met KNX wil communiceren, komt de connectie tot stand. Men hoeft daarvoor niet apart in ETS te programmeren. De werking van de AV-installatie is eenvoudig te koppelen aan de andere KNX-functies van de woningautomatisering. Zo kan men bij het verlaten van de woning zowel het licht uitschakelen maar met diezelfde commando ook de TV-lift laten zakken en de audio in alle ruimtes uitschakelen. Met KNX-tasters is via één knop zowel het in- en uitschakelen te regelen als de bron te verwisselen. Trivum kent twee lijnen; de Installer voor eenvoudige woninginstallaties en de Professional voor grotere projecten. Praktijkvoorbeelden Naast de theorie van de integratie tussen AV en KNX-systemen, kwam ook de praktijk aan bod tijdens de bijeenkomst. Twee presentaties lieten zien hoe AV systemen succesvol zijn te integreren in de KNX installatie. Als eerste vertelde system integrator Martin Ling van Hestia (recent opgericht vanuit de voormalige bedrijven Invence en Van Ling) over een nieuw te bouwen villa waarbij de bewoners alle installaties over KNX willen laten lopen. Van de verlichting, de verwarming en maakt gebruik van de CobraNet-standaard voor real-time transport van niet-gecomprimeerde, digitale audio over ethernet. De Mirage Media Server staat borg voor het afspelen van welke media-collectie dan ook, van itunes en Spotify tot internetradiostations. Een link tussen Mirage en KNX zorgt ervoor dat er bi-directionele feedback mogelijk is van de server naar KNX. Revox-Gira combinatie Ook Revox biedt multiroom oplossingen met een KNX interface. Geert Ramaekers van Re- KNX VERSLAG 3 12 maart 2014
KNX VERSLAG 4 12 maart 2014
de zonwering, tot het uitlezen van de zonnepanelen en de aansturing van de multiroom audio-installatie. Het audiosysteem tussen het NAS-opslagsysteem en de KNX-installatie is in dit geval opgebouwd uit Sonos-apparaten en de KNX-gestuurde P4-versterkers van Asano. Het geluid wordt weergegeven door inbouwspeakers van B&W. Tasters regelen de audio-installatie, waarbij elke bewoner met een druk op de knop kan aangeven wie hij is (de vader, de moeder of een van de twee kinderen) en vervolgens zijn of haar persoonlijke muziekbibliotheek te horen krijgt. Elke persoon in het huis heeft zijn eigen database met muziek die hij of zij kan aanroepen. Een aantal automatische functies zijn gekoppeld. Zo overrulet de poortcommunicatie het audiosysteem bij aanbellen en zorgen bewegingsmelders ervoor dat zowel verlichting als muziek uitschakelen bij geen beweging, legde Van Ling uit. Hij liet de werking van het systeem zien aan de hand van een demo-zuil. Paul Huisman van Gira en Geert Ramaekers van Revox verzorgden een co-presentatie over een praktijkproject bij een multifunctionele horecagelegenheid in Groningen. Het gebouw bestaat uit verschillende ruimtes met diverse functies en de eigenaar had voor elke ruimte een apart licht- en geluidplan nodig. Het project is uitgevoerd in nauwe samenwerking tussen de installateur, de system integrator, een lokale AV-specialist en de fabrikanten Gira en Revox. Ieder leverde een bijdrage vanuit de eigen specialiteit. Het resultaat is een zeer geavanceerd en functioneel multiroom systeem met sublieme hifi-kwaliteit, waarmee zowel de poetsvrouw als de eigenaar en de dj uit de voeten kan, aldus Ramaekers. Vanuit die samenwerking is zelfs een vijfde Gira-Revox studio ontstaan in het Drentse Vries. KNX VERSLAG 5 12 maart 2014
KNX VERSLAG 6 12 maart 2014
Innovatiepitches Jung met Smart Control IP Nieuwe deurcommunicatie-oplossing Kan tot vijf webclients weergeven Functies: audio/video, deuroproepen, beeldgeheugen, deuropener, mute Extra luidsprekermodule en externe voeding noodzakelijk Volledige communicatie over netwerk binnenshuis, VOIP middels SIP protocol Siemens met IP Control Center N152 Webvisualisatie voor het visualiseren en bedienen van KNX-installaties via wifi, LAN of internet (opvolger van de IP Viewer N151) Grafisch en individueel te ontwerpen gebruikersinterface Eenvoudige engineering via webeditor, zonder extra software Ingebouwde IP-KNX interface voor efficiënte inbedrijfstelling van KNX installaties Standaard met demoproject Siemens met KNX-DALI gateway Twin Lichtsturing (schakelen, dimmen, scenes) met KNX en DALI, in dit geval met twee DALI-uitgangen voor 2x64 DALI actoren en 2x10 DALI sensoren. Ondersteunt ook KNX sensoren Voordeel van ETS-programmering en DALI-flexibiliteit Binnenkort ook aangevuld met KNX-DALI gateway Twin Plus (geïntegreerde aansturing) iridium mobile met AV-besturingsconcept van SmartCasa Home Automation Integrale besturing voor AV en domotica-installatie, vormgegeven binnen het platform van iridium mobile Besturing van audio, video, verlichting en beveiligingscamera s in één concept dat alle protocollen ondersteunt (KNX, Lutron, Helvar, Crestron, AMX enz.) Draait op Windows, ios en Android AV volledig door IP gestuurd (iridium Script, gebaseerd op Javascript), om de KNX-bus te ontlasten Doordat iridium mobiel als gateway kan fungeren, kunnen willekeurige KNXschakelaars alle audio-functies bedienen (bijvoorbeeld met een Basalte-schakelaar het volume regelen van willekeurige versterkers) KNX VERSLAG 7 12 maart 2014