Dirigent Geert-Jan van Beijeren Bergen en Henegouwen Orgel Erwin Wiersinga Mezzosopraan Roelien van Wageningen Fauré Duruulé Requiem & Françaix - Cantique des colonnes zaterdag 16 april 20:15 uur Nieuwe Kerk, Groningen zondag 17 april 15:00 uur Hippolytuskerk, Middelstum Programma
Deze concertreeks is mede mogelijk gemaakt door: Nederlandse Aardolie Maatschappij BV Stichting H.S. Kammingafonds Colofon Druk omslag en binnenwerk: Drukkerij Haan, Bedum Ontwerp: Thomas Zeevalking Lay-out: Eltjo Mulder Teksten: Elsbeth Mulder Dirk de Rijk Stichting Kamerkoor Dualis T 050 526 05 33 E info@kamerkoordualis.nl 2
Jubileumrequiem Kamerkoor Dualis bestaat 15 jaar en het zingt een Requiem. Twee zelfs! Maar een zwanenzang, wat je misschien zou gaan denken, is het beslist niet. Met het Requiem van Duruflé kijken we niet naar het einde, maar gaan we juist helemaal terug naar de oorsprong naar 2002 toen het nog maar pas opgerichte Dualis op het eindexamen van Geert-Jan dit schitterende werk voor de eerste keer mocht uitvoeren en daarmee veel waardering oogstte. Dualisten en fans die er toen al bij waren dachten er vaak met enige weemoed aan terug: wat was het mooi toen! En nu, met dit derde lustrum, volgt dan eindelijk de reprise, net als toen met organist Erwin Wiersinga. Een leuke parallel is hier dat zowel Duruflé als Fauré met hun composities ook op zoek gingen naar de oorsprong. Voor Fauré was de dramatiek van de spektakelrequiems uit de 19de eeuw een gruwel; hij had niets met de vlammen van het hellevuur van het Laatste Oordeel en componeerde in plaats daarvan een vredig wiegelied van de dood. Daarmee keerde hij terug naar de ingetogen, zuivere sfeer die zo kenmerkend was voor de requiems die rond 1500 geschreven werden. Duruflé liet zich 60 jaar later door Fauré inspireren en creëerde een zo mogelijk nog serener werk, gebaseerd op de gregoriaanse muziek waar hij zo van hield. En dan is er ook nog het a-capella werk van vandaag, Cantique des colonnes van Jean Françaix, dat feitelijk naadloos aansluit op de gedachte van terug naar de oorsprong : het werk bezingt de eeuwenoude zuilen van een Griekse ruïne, hier als een symbool voor kunst en muziek. Ach een jubileum, het is een aanleiding tot reflectie en weemoed, maar zeker ook tot feest en vreugde! Toevallig zei Fauré dit over zijn requiem: Ik heb het gewoon voor het plezier gecomponeerd, als u me dat toelaat te zeggen. En dat nemen wij ter harte. Dualis gaat het nu voor het plezier voor u zingen, en wij hopen dat u er met evenveel plezier naar zult luisteren. Programma Gabriel Fauré Requiem Elsbeth Mulder-de Jong, sopraan Henk Timmerman, bas Pauze Jean Francaix Cantique de Colonnes Maurice Duruflé Requiem 3
Gabriel Fauré - Requiem in D mineur, op. 48 In 1885 overlijdt de vader, in 1887 de moeder van Fauré. Hij heeft op dat moment al enkele delen van een dodenmis liggen (het Libera Me is van 1877), maar de andere voltooit hij in grote haast. De eerste opvoering van het stuk dirigeert hij zelf, in 1888, in zijn Madeleinekerk. Alt- en sopraanpartijen (ook de solo) zijn bezet met jongensstemmen. Hij gebruikt daarnaast een bescheiden orkest en orgel. Later voegt hij nog enkele delen toe. In 1900 wordt het stuk uitgegeven, nu voor groot orkest, met koperblazers. Daar heeft waarschijnlijk de uitgever enige druk voor uitgeoefend, want Fauré heeft ooit verklaard voor zijn Requiem een zo gedempt en intiem mogelijke klank na te streven. Sober zou een ander trefwoord kunnen zijn: het leeuwendeel van de tekst is voor koor en er is maar één echte aria. De schrijfwijze is grotendeels homofoon en syllabisch (één noot per lettergreep, geen lange uitwijdingen op woorden als amen ). Door de zilverige glans en het vredig karakter van met name het Sanctus en In Paradisum is het stuk in onze tijd erg populair geworden het leidde zelfs tot een hardnekkig misverstand als zou het Laatste Oordeel er niet in voorkomen. De componist heeft het in verkorte vorm ondergebracht in het Libera Me en laat er direct weer requiem aeternam op volgen, een herhaling die in de katholieke liturgie niet voorkomt evenmin als het slotdeel In Paradisum. Mogen de engelen je meevoeren naar het paradijs luidt daar de tekst, maar een aanvoegende wijs bestaat niet in de muziek, alleen een aantonende: paradijs en engelen bestáán op het moment van klinken, zeker als ze zo mooi klinken als bij Fauré Al met al spreekt uit de ordening die de componist in de teksten aanbracht (geen theatrale, wel een dramatische ordening) een particuliere kijk op de dood: de smeekbede om het zielenheil van een overledene wijkt uiteindelijk voor de hemelse rust die elke dode ten deel valt de delen zijn minder geloofswaarheden dan stemmingen en ze staan niet náást elkaar, volgens kerkelijk voorschrift, maar volgen elkaar op, waarbij het een voor het ander in de plaats komt. Maurice Duruflé - Requiem Requiem aeternam. Uit het niets komen de klanken op, in vloeiende bewegingen, een natuurlijke stroom op één lange uitademing gezongen. Niet monotoon maar juist opvallend ritmisch. Niet zwaar. Levendig. We hebben het over het gregoriaans. Als je het goed doet, gebeurt er iets bijzonders. Er ontstaat muziek die loskomt van de partituur, van maatstrepen. Langgerekte lijnen die de Latijnse tekst met expressiviteit en lichtheid van klank tot leven laten komen. Maurice Duruflé (1902 1986) wist hoe het moest; dat had hij geleerd op de kathedrale koorschool in Rouen, waar hij 8 jaar van zijn jeugd doorbracht. Hij hield van de mystieke, naar wierook geurende atmosfeer die deze muziek opriep en hij greep er graag naar terug, ook toen hij voor zijn eerste vocale compositie stond: het Requiem (1947). Duruflés Requiem is een klasse apart, ondanks dat het duidelijk geïnspireerd is door het Requiem van Fauré. Beiden toonzetten dezelfde negen misdelen, gebruiken in dezelfde delen dezelfde solostemmen en laten de uitbundige emoties en dramatiek van de romantiek achter zich door het Dies Irae en daarmee het hellevuur van het Laatste Oordeel een veel minder nadrukkelijke plek te geven dan gebruikelijk. Duruflé onderscheidt zich doordat hij in dit Requiem een ongewone, maar zeer geslaagde verbinding tot stand brengt tussen totaal verschillende elementen: de gregoriaanse zang, de liturgische vorm, een subtiel contrapunt, uitgekiende dynamiek en gevoelige harmonieën in de stijl van Debussy, Ravel en zijn leermeester Dukas. In zijn eigen woorden: Dit Requiem is geen etherisch werk dat zich loszingt van wereldse zorgen. Het confronteert ons met de werkelijkheid van de mens die zijn eindigheid onder ogen moet zien. Zijn vrees is soms dramatisch, soms vervuld van doodsangst, of juist van hoop of berusting. Eigenlijk is het precies dat wat de woorden van de requiemmis ons vertellen: de tumultueuze weg langs het Introit, Kyrie, Domine Jesu Christe, Sanctus, Pie Jesu, Agnus Dei, Lux aeterna, en het Libera me leidt ons uiteindelijk naar het In Paradisum, naar de troostende belofte van de ziel die het paradijs binnengaat. 4
Requiem I Introitus Requiem aeternam dona eis Domine, Et lux perpetua luceat eis. Te decet hymnus, Deus, in Sion, et tibi reddetur votum in Jerusalem; exaudi orationem meam, ad te omnis caro veniet. II Kyrie Kyrie eleison, Christe eleison Kyrie eleison. III Domine Jesu Christe Domine Jesu Christe, Rex gloriae, liberas animas omnium fidelium defunctorum de poenis inferni et de profundo lacu. Libera eas de ore leonis, ne absorbeat eas tartarus, ne cadant in obscurum. Sed signifer sanctus Michael repraesentet eas in lucem sanctam: quam olim Abrahae promisisti et semini ejus. Hostias en preces tibi, Domine, laudis offerimus. Tu suscipe pro animabus illis, quarum hodie memoriam facimus. Fac eas, Domine, de morte transire ad vitam quam olim Abrahae promisisti et semini ejus. IV Sanctus Sanctus Dominus Deus Sabaoth! Pleni sunt coeli et terra gloria tua Osanna in excelsis! Benedictus qui venit in nomine Domini. Osanna in excelsis! V Pie Jesu Pie Jesu, Domine, dona eis requiem. Pie Jesu, Domine, dona eis requiem sempiternam VI Agnus Dei Agnus Dei qui tollis peccata mundi dona eis requiem sempiternam. VII Lux aeterna Lux aeterna luceat eis, Domine, cum sanctis tuis in aeternum, quia pius es. Requiem aeterna dona eis, Domine, et lux perpetua luceat eis. I Introitus Geef hen de eeuwige rust, Heer, en het eeuwige licht verlichte hen. U, God, komt een loflied in Sion toe, en U zal een gelofte afgelegd worden in Jeruzalem; verhoor mijn gebed, tot U kome alle vlees. II Kyrie Heer ontferm U over ons, Christus ontferm U over ons, Heer ontferm U over ons. III Domine Jesu Christe Heer Jezus Christus, Koning der heerlijkheid, bevrijd de zielen van alle gelovige overledenen van de straffen van de hel en van de diepe afgrond. Bevrijd hen uit de muil van de leeuw, opdat de onderwereld hen niet verslinde, en zij niet in de duisternis vallen. Maar moge de banierdrager, de heilige Michael, hen vertegenwoordigen bij het heilige licht, zoals Gij voorheen aan Abraham heeft beloofd en aan zijn nageslacht. Offeranden en gebeden van lof brengen wij U, Heer. Neem ze aan voor de zielen van hen die wij vandaag gedenken. Laat hen Heer, van de dood overgaan naar het leven, zoals Gij voorheen aan Abraham heeft beloofd en aan zijn nageslacht. IV Sanctus Heilige Heer God der heerscharen! Vol zijn de hemelen en aarde van uw glorie Hosanna in den hoge! Gezegend is hij die komt in de naam van de Heer. Hosanna in den hoge! V Pie Jesu Barmhartige Jezus, Heer, geef hen rust. Barmhartige Jezus, Heer, geef hen eeuwige rust. VI Agnus Dei Lam Gods dat de zonden der wereld wegneemt geef hen eeuwige rust. VII Lux aeterna Het eeuwige licht verlichte hen, Heer, met uw heiligen in de eeuwigheid, omdat Gij barmhartig zijt. Geef hen de eeuwige rust, Heer, en het eeuwige licht verlichte hen. 5
VIII Libera me Libera me, Domine de morte aeterna, in die illa tremenda, quando coeli movendi sunt et terra. Dum veneris judicare saeculum per ignem. Tremens factum sum ego et timeo, Dum discussion venerit atque ventura ira. Dies illa, dies irae, calamitatis et miseriae, dies magna et amara valde. Domine, libera me de morte aeterna. IX In paradisum In paradisum deducant te Angeli, in tuo adventu suscipiant te martyres, et perducant te in civitatem sanctam Jerusalem. Chorus Angelorum te suscipiat et cum Lazaro, quondam paupere, aeternam habeas requiem. VIII Libera me Bevrijd mij, Heer, van de eeuwige dood, op die verschrikkelijke dag, wanneer hemel en aarde zullen wankelen. Wanneer U met vuur de eeuwigheid komt oordelen. Bang ben ik geworden en ik vrees, Wanneer het oordeel zal komen en de toorn nabij is. Die dag, dag van toorn, van rampspoed en ellende, lange en zeer bittere dag. Heer, bevrijd mij van de eeuwige dood. IX In paradisum Mogen de engelen u het paradijs binnenleiden en de martelaren u bij uw komst ontvangen, en u naar de heilige stad Jeruzalem brengen. Moge het engelenkoor u ontvangen en moge u evenals Lazarus, ooit zo arm, eeuwige rust hebben. Jean Françaix (1912-1997) schreef in een tonaal idioom een omvangrijk oeuvre bij elkaar, dat door het grote aantal gelegenheidswerken erg divers is. Ondanks zijn grote liefde voor de Franse literatuur maakte hij slechts een gering aantal vocale werken. Daarin probeert hij steeds de intenties van de tekstschrijver getrouw weer te geven. Zijn teksten putte hij bij voorkeur uit de 16e en 17e eeuw. Hij liet zich ooit zelfs ontvallen wel de La Fontaine van de muziek te willen zijn een verhalenverteller in tonen. Des te opmerkelijk dat hij zijn keuze voor Trois poèmes de Paul Valéry op een als ontoegankelijk te boek staande modernist liet vallen. Oordeelt u zelf of hij zijn lijfspreuk serieus zijn zonder zwaarwichtig te worden ook hier weet waar te maken. Een wat langere toelichting op het gedicht en de manier waarop Françaix het verklankte vindt u elders in het programmaboekje. Cantique de Colonnes Douces colonnes, aux Chapeaux garnis de jour, Ornés de vrais oiseaux Qui marchent sur le tour, Douces colonnes, ô L orchestre de fuseaux! Chacun immole son Silence à l unisson. Que portez-vous si haut, Égales radieuses? Au désir sans défaut Nos grâces studieuses! Nous chantons à la fois Que nous portons les cieux! Ô seule et sage voix Qui chantes pour les yeux! Zoete zuilen, jullie hoeden versierd met daglicht, getooid met vogeltjes die langs je randen lopen zachte zuilen, 0h, cylindrisch orkest elk draagt zijn stilte op aan de harmonie waar staan jullie voor, stralende eenvormigen? voor een vlekkeloos verlangen, is onze toegewijde dank We zingen terwijl we de hemel omhoog houden! O, eenzame en wijze stem die slechts zingt voor de ogen! 6
Vois quels hymnes candides! Quelle sonorité Nos éléments limpides Tirent de la clarté! Si froides et dorées Nous fûmes de nos lits Par le ciseau tirées, Pour devenir ces lys! De nos lits de cristal Nous fûmes éveillées, Des griffes de métal Nous ont appareillées. Pour affronter la lune, La lune et le soleil, On nous polit chacune Comme ongle de l orteil! Servantes sans genoux, Sourires sans figures, La belle devant nous Se sent les jambes pures. Nos antiques jeunesses, Chair mate et belles ombres, Sont fières des finesses Qui naissent par les nombres! Filles des nombres d or, Fortes des lois du ciel, Sur nous tombe et s endort Un dieu couleur de miel. Et les siècles par dix, Et les peuples passés, C est un profond jadis, Jadis jamais assez! Nous marchons dans le temps Et nos corps éclatants Ont des pas ineffables Qui marquent dans les fables Zie wat een pure gezangen! Wat een klank onze haarscherpe onderdelen aan de klaarheid ontlenen! Zo koel en rijk zijn we door de beitel uit ons bed gehouwen tot zulke leliën! Uit onze minerale bedden zijn we ontwaakt, metalen klauwen hebben ons gemaakt Om de maan uit te dagen, de maan en de zon, heeft men elk van ons doen glimmen als een teennagel Dienaressen, nooit knielend glimlachjes, zonder gezichten Een schone die voor ons staat voelt haar benen puur worden onze oude jeugdigheid ons moede vlees en schone schaduw zijn fier op de verfijning die groeit met onze jaren dochters van de gulden snede sterk door die hemelse wetten Er valt en slaapt op ons een honingkleurige god En al die tientallen eeuwen En al die vergane volkeren Het is een diepgaand verleden maar nooit verleden genoeg We wandelen in de tijd en onze schiterrende lichamen zetten onmerkbare stappen die op de fabels hun afdruk nalaten 7
Enkele aantekeningen bij het gedicht Cantiques des colonnes Tweemaal in even zovele strofen worden de zuilen aangesproken, daarna geven deze in de wij-vorm antwoord. Bijna als in een hoorspel kun je het gesprek tussen de dichter en de als een groep meisjes voorgestelde zuilen volgen, maar over tijd en plaats tast je in het duister. Het blijkt dat de zuilen geen dak dragen (ware dat wel het geval, dan hadden we wellicht van doen met een Parijse bank, een gerechtsgebouw of een Panthéon waarin dode dichters veilig zijn opgeborgen). Een tweede aanwijzing is douce, waarmee de dichter de meisjes als zachtaardig te kennen geeft, maar tegelijk ook de zuilen beschrijft, die door verwering hun scherpe kanten verloren hebben. We staan kortom niet voor een tempel, maar voor een ruïne. Die toestand mag van de zuilen best nog wel wat langer duren. Hun functie zijn ze kwijt en een honingkleurige god (een mooi beeld voor de zon!) is tussen hen in slaap gevallen. Sindsdien zijn ze vrij en nutteloos als alle kunst is. Ineens staat er een plaatje uit een mediterraan land op je netvlies, uit een olijvenland dat als vakantiebestemming nog net deugt, maar dat voor Valéry een wereld vertegenwoordigt die door de zon van de rede beschenen wordt. Hier richtte ooit een zonnig slag mensen zuilen op toen het geboorteuur van de kunst gekomen was. Een monument voor de architectuur, de zang en de dans, waar het gedicht voortdurend toespelingen op maakt. Het woord nombre (getal) is een sleutelwoord. Allereerst staat het in de combinatie nombre d or (gulden snede) voor perfectie, volmaakte schoonheid. Het betekent echter ook menigte. De zuilen vertegenwoordigen de archaïsche gemeenschap, waarin de enkeling zijn zwijgen (de dierlijke staat) vrijwillig opoffert en er eendracht (unison) voor terugkrijgt. Een natuurlijke gemeenschap, nog niet versteend tot een stelsel van rechten en plichten (daar zijn die banken en gerechtshoven weer ). Tenslotte betekent nombre ook harmonie der woorden, voortkomend uit het ritme van de zin, klankmaat. Volgens goed modernistisch gebruik neemt de dichter ook het woord om over de taal zelf na te denken. Dat kan nog wel eens een saaie exercitie worden, maar zoniet bij Valéry. Hij ziet en toont taal als hulpmiddel dat enerzijds hem als dichter, anderzijds ons als lezers helpt de diepste, veelal onuitsprekelijke inzichten ( ineffable in een van de laatste strofen) een zinnelijke vorm aan te laten nemen (als beeld, als klank). En die vorm is nou net wat maakt dat een dichtregel ons bijblijft, blijft intrigeren juist omdát wij die niet volledig begrijpen. Daarin ziet Valéry het verschil met proza, een taaluiting die tot doel heeft betekenis over te dragen en kan worden vergeten zodra de boodschap is aangekomen. Natuurlijk heeft Valéry zich ook door het begrip nombre laten leiden voor de vorm van zijn gedicht, die draait om het getal zes. Hij schrijft rijmende versregels van zes lettergrepen (= halve alexandrijn) en komt op een totaal van 18 strofen, die op papier ogen als de trommels van een zuil. Françaix schrapt vijf van de strofes en komt - ai! - op dertien. Hoezo trouw? Wel, op zijn manier, minder geleerd en bijna naïef: het aantal maten is precies even groot als het aantal dichtregels in de gekozen tekst! Verder vertaalt hij de dialoogsituatie in een beurtzang tussen de verschillende stemgroepen en vat hij nombre op als tonaliteit we beginnen in G-groot en belanden via soms behoorlijk dissonant, pardoes door elkaar tuimelend notenmateriaal bij een stabiel opeengestapelde drieklank in dezelfde toonsoort. 8
Roelien van Wageningen studeerde aan het Sweelinck Conservatorium te Amsterdam en aan het Prins Claus Conservatorium te Groningen. Ook volgde ze masterclasses bij Bernard Kruysen en Miranda van Kralingen. Roelien was als soliste te horen in oratoria en cantates waaronder de Matthäuspassion en de Johannespassion van J.S. Bach, de Mis in A van J.S. Bach, het Requiem van Mozart, Het Requiem van Duruflé en La Petite Messe Solennelle van Rossini. Ze heeft een aantal liedrecitals gegeven waarin liederen zijn opgenomen uit verschillende periodes van barok tot hedendaags repertoire. In Frankrijk zong ze in een vroege opera van Caccini. Roelien maakte deel uit van het kamerkoor Capella Frisiae waar zij ook regelmatig een solo voor haar rekening nam. Zij werkte hierbij met verschillende dirigenten, waaronder Erik van Nevel, Jurjen Hempel en Gijs Leenaars. Roelien zingt als freelance zanger bij De Nederlandse Reisopera en bij het Nationaal Opera en Concert Koor, waar ze in maart van dit jaar de altsoli in de Johannespassion zong, en bij Consensus Vocalis o.l.v. Klaas Stok. Erwin Wiersinga (1962) studeerde aan het Stedelijk Conservatorium te Groningen bij Wim van Beek en behaalde het Diploma UM orgel met onderscheiding. Ook behaalde hij het UM diploma piano bij Gerben Makkes van der Deijl. Verdere studie volgde hij bij o.a. Harald Vogel, Marie Claire Alain en Guy Bovet. In 2014 is hij, samen met Leo van Doeselaar, benoemd tot titulair organist op het fameuze Arp Schnitger in de Martinikerk te Groningen. Erwin Wiersinga is orgeldocent aan de Universität der Künste te Berlijn en aan het Prins Claus Conservatorium te Groningen. Hij concerteerde in vele Europese landen alsmede in Korea China en Japan. In 2007 was hij solist in de Berliner Staatsoper, waar hij de orgelsolo uit de opera Doktor Faust van Busoni o.l.v Daniel Barenboim vertolkte. In 2012 was hij gastdocent aan het State Conservatory van Beijing. Hij is te beluisteren op verschillende CD s, waarvan de CD Orgelcultuur in Groningen, opgenomen met enkele Groningse collega s, werd bekroond met een Edison. In 2004 nam hij samen met het vocaal ensemble The Gents het Requiem en de Messe Cum Jubilo van Maurice Duruflé op; deze CD werd in de internationale pers zeer lovend ontvangen en in het Franse Classic Today opgenomen in de top 10 van beste CD s in 2005. In de USA werd de CD onderscheiden met de Classic Internet Award. Ook verscheen het complete orgelwerk van Jehan Alain, opgenomen met collega Leonore Lub voor de NCRV radio, op CD. In 2008 verscheen een CD met Yfynke Hoogeveen waarop eigen bewerkingen van o.a. de Tombeau de Couperin van Ravel ( waarvan de bladmuziek ook bij de firma Boeijenga is verschenen) voor solo orgel en de klarinetsonate van Poulenc zijn te horen. Erwin Wiersinga is regelmatig actief in verschillende orkesten waaronder het Concertgebouworkest. In die hoedanigheid werkte hij met dirigenten als Mariss Jansons, Ricardo Chailly, Ivan Fischer, Philippe Herreweghe, Sir Colin Davis en Leonard Slatkin. Hij is organist op het Hinsz-orgel in de Catharinakerk te Roden. 9
Geert-Jan van Beijeren Bergen en Henegouwen - dirigent Voor Geert-Jan begint het allemaal met de piano, waar hij zijn muzikaliteit al van jongs af aan op uitleeft. Het kan bijna niet anders dan dat hij piano gaat studeren en dat doet hij ook, aan het conservatorium van Groningen onder de hoede van pianist Paul Komen, bij wie hij in 2002 afstudeert. Tijdens zijn studie wordt hij gegrepen door een andere tak van sport, het dirigeren. En hij is een talent; in zijn handen wordt elk koor een instrument dat muziek maakt. Hij pakt de studie op bij Louis Buskens, eveneens in Groningen, en studeert af in 2002 met een uitvoering van het Requiem van Duruflé in de versie voor solisten, koor, klein orkest en orgel. Inmiddels is Geert-Jan uitgegroeid tot een veelgevraagd dirigent. In 2005 beleeft hij een doorbraak op nationaal niveau als hij als enige Nederlander mag deelnemen aan de prestigieuze Eric Ericson Masterclass, met docenten Simon Halsey en André Thomas. Als gevolg hiervan wordt hij voor het seizoen 2006-2007 aangesteld als assistent-dirigent van het Groot Omroepkoor. Sindsdien is hij regelmatig gastdirigent bij dit koor, en ook andere professionele gezelschappen zoals het Nederlands Kamerkoor, Capella Frisiae en Bachkoor Holland weten hem te vinden. Veel bekendheid verwierf Geert-Jan met het Vocaal Ensemble Cantatrix, waarvan hij tot april 2015 de artistiek leider was. Onder zijn handen groeide dit koor uit tot een internationaal bejubeld gezelschap dat vele prijzen won op muziekfestivals in heel Europa. In 2009 werd Geert-Jan uitgeroepen tot beste dirigent van het Concorso Polifonico Seghizzi in Gorizia (Italië) en sindsdien krijgt hij overal uit Europa uitnodigingen om lezingen te geven, concerten te dirigeren, of te jureren. Zo zal hij deze zomer ook weer te gast zijn in Gorizia, als jurylid bij het koorfestival. Naast dat hij regelmatig workshops geeft is Geert-Jan sinds september 2015 docent aan het Prins Claus Conservatorium. Tevens is hij hoofddocent aan de Leiderschap Academie Dirigenten (LEAD conductors), waar de leiderschapsaspecten van het dirigeervak centraal staan. Naast Dualis dirigeert Geert-Jan ook het Toonkunstkoor Bekker, waarmee hij het grote oratoriumwerk, meestal in samenwerking met Noord Nederlands Orkest uitvoert. 10
Kamerkoor Dualis Kamerkoor Dualis is al 15 jaar een belangrijke culturele factor in het noorden van Nederland. Het koor dat bekend staat om zijn mooie koorklank en uitdagende repertoire staat garant voor uitstekende uitvoeringen. De leden zijn allen geoefende zangers die samen streven naar de aantrekkelijke combinatie van goede sfeer en hoge kwaliteit. Tijdens de repetities wordt voornamelijk gewerkt aan de interpretatie en de koorklank. Voor nieuwe zangers worden strenge audities gehouden zodat de kwaliteit van de uitvoeringen gewaarborgd blijft. Foto: Jan Pruim Op het programma staan werken uit alle stijlperiodes van de klassieke muziek, maar vóór alles zoekt het koor naar nieuwe muzikale uitdagingen. Er wordt vaak gekozen voor thematisch samengestelde programma s met daarin ruimte voor onbekende werken. Dualis houdt ook van het grotere gebaar en bracht in de afgelopen jaren de Johannes Passion en de Hohe Messe van J.S. Bach, beide in samenwerking met The Northern Consort, waarmee het koor ook het concert Bach als middelpunt uitvoerde in de Oosterpoort te Groningen. Daarnaast zong het koor de zelden uitgevoerde Mis in E van Brucker (met blazersensemble), het Stabat Mater van Scarlatti, de Vespers van Rachmaninov en Ein deutsches Requiem van Brahms. Heel recentelijk nog, in december 2015, voerde Dualis met de Provinciale Brassband Groningen het spetterende Gloria van John Rutter uit. Bezetting kamerkoor Dualis Sopranen: Sanne Brederoo, Sarah Buddeke, Marleen de Groot, Kirsten Heineman, Jantien Lagerweij, Elsbeth Mulder, Ireen Niessen, Marianne Tent, Marritta van Woudenberg, Elise Zuiderveld Alten: Anne Arkenbout, Anna van Beek, Fenneke Bouwman, Ellen van Heijst, Margot Jeronimus, Anak Volger, Barbara van der Werff Tenoren: Peter Alting, Michaël Breedveld, Karel Eggen, Martin Herz, Pieter Kamminga, Dirk de Rijk, Mannold van de Schootbrugge Bassen: Luuk Dijkhuis, Eltjo Mulder, Henk Timmerman, Thomas Zeevalking, Harry Zuur 11
Agenda Rondom Reger In dit jubileumjaar laat Dualis goed van zich horen. In het weekend van 25 en 26 juni kunt u komen luisteren naar Rondom Reger, een concert waarin we niet alleen de prachtige muziek van Max Reger wiens sterfjaar in 2016 precies 100 jaar geleden is uitvoeren, maar ook werken van zijn inspirators, zijn bewonderaars en zelfs van notoire Reger-haters! Bijzonder aan dit project is dat we naast onze eigen concerten ook bij andere evenementen zullen optreden, want we zijn uitgenodigd om delen van het programma uit te voeren tijdens het korenfestival Zingzing dat op 19 juni in de Oosterpoort gehouden wordt, en ook op het eindexamen NAIP (New audiences and Innovative Practice) van de Litouwse koordirigente Sigute Zurauskaite, op 7 juli. Data: 25 en 26 juni 2016 Oorsprong en Dood Het echte jubileumconcert van Dualis, waarbij we flink gaan uitpakken. Plannen staan in de steigers, maar veel kogels zijn nog niet helemaal door de kerk en kunnen hier dus nog niet vermeld worden. Denk in ieder geval: out-of-the-box en interdisciplinair, opdrachtcompositie, unieke première, groots orkestwerk.. Alles om de Oorsprong van Dualis te vieren! Reserveer de datum: 19 en 20 november 2016 Kerst met Koper en Koor Omdat het vorig jaar zo leuk was gaan we ook de komende kerst weer een samenwerking aan met de Provinciale Brassband Groningen. Op het programma allerlei werken waarin koor en blazers hun eigen en hun gezamenlijke kwaliteiten helemaal in kunnen uitleven. U bent van harte uitgenodigd! Datum: 22 december 2016 tot ziens op onze volgende concerten! KAMERKOORDUALIS.NL