Zwanger en bevallen na eerdere keizersnee Informatie voor patiënten F1147-0000 juli 2016 Bronovo www.bronovo.nl Bronovolaan 5 2597 AX Den Haag Postbus 96900 2509 JH Den Haag 070 312 41 41 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411 2260 AK Leidschendam 070 357 44 44 MCH Westeinde Lijnbaan 32 Postbus 432 2501 CK Den Haag 070 330 20 00
Deze folder is ontwikkeld voor vrouwen die zwanger zijn en in een eerdere zwangerschap met een keizersnee zijn bevallen. Het litteken van een eerdere keizersnee heeft invloed op een volgende zwangerschap en bevalling. In deze folder wordt uitgelegd wat de consequenties kunnen zijn voor de huidige zwangerschap en bevalling. Litteken Na de keizersnee herstelt de baarmoeder over het algemeen probleemloos en komt weer in de oude positie in de onderbuik. Door een keizersnee ontstaat wel een litteken in de baarmoederwand. Dit litteken zit in de onderbuik, net boven het schaambeen. Buiten de zwangerschap heeft slechts een zeer klein percentage van de vrouwen last van dit litteken. Bij deze vrouwen kan bijvoorbeeld spotting (lichte bloedingen) optreden of pijn ter hoogte van het litteken in de huid. Zwangerschap Bij een nieuwe zwangerschap rekt de baarmoeder, die uit spierweefsel bestaat, weer uit door de groei van de baby. Het litteken in de baarmoederwand is minder rekbaar dan het spierweefsel. Dit kan gevolgen hebben voor de volgende zwangerschap en bevalling. Daarom heeft u een medische indicatie voor de volgende bevalling en vindt de bevalling plaats in het ziekenhuis. De controles vinden in principe tot de 36ste week van de zwangerschap plaats bij een verloskundige. Hierna wordt de zorg door een gynaecoloog overgenomen. Keizersnee of vaginaal bevallen? U mag meebeslissen hoe u na een eerdere keizersnee gaat bevallen. U kunt kiezen voor een geplande keizersnee of voor een vaginale bevalling. Beide manieren zijn veilig, maar hebben elk voor- en nadelen. Uw voorgeschiedenis en het verloop van eerdere bevallingen zijn mede bepalend voor de keuze in de huidige zwangerschap. De verschillende opties worden door de gynaecoloog met u besproken. Samen komt u tot een bevalplan dat past bij uw wensen en uw medische achtergrond. Zwanger en bevallen na eerdere keizersnee F1147-0000 juli 2016 2
Een vaginale bevalling Een deel van de vrouwen kiest voor een vaginale bevalling nadat ze eerder via een keizersnee zijn bevallen. Van hen bevalt 75% succesvol vaginaal, zo blijkt uit onderzoek. Dit percentage stijgt naar 90% als deze vrouwen al eerder een kind vaginaal hebben gebaard. Van de vrouwen met een Body Mass Index (BMI) van 30 of hoger bevalt slechts 40% succesvol vaginaal. Het percentage is ook 40% na een eerdere keizersnee in verband met het niet vorderen van de bevalling of na een inleiding van de huidige zwangerschap. Voordelen van een vaginale baring zijn: een natuurlijke bevalling; minder pijn na de bevalling; sneller en soepeler herstel; korter verblijf in het ziekenhuis; grotere kans op een ongecompliceerde zwangerschap in de toekomst. Er is vooral minder kans op complicaties als gevolg van de ingroei of ontwikkeling van de placenta (moederkoek); geen operatie met de daarmee samenhangende kans op complicaties; de mogelijkheden voor pijnstilling zijn gelijk aan die voor vrouwen die nooit een keizersnee hebben gehad; minder kans op complicaties voor de moeder in het kraambed. Nadelen van een vaginale baring zijn: Tijdens de bevalling kan blijken dat een keizersnee toch een veiligere optie is. Er bestaat daarom 25% kans dat een (spoed)keizersnee nodig is bij de eerste vaginale baring na een voorgaande keizersnee. Er bestaat 20% kans op een (spoed)keizersnee als de bevalling niet vordert of wanneer er onzekerheid is over de conditie van het kind. De kans op een bloedtransfusie of infectie van de baarmoeder is 1% hoger. Er bestaat bij spontane weeën een kans van een 0,5 tot 1% op het scheuren van het oude litteken (uterusruptuur). Bij het gebruik van weeën stimulerende middelen wordt dit risico 2,2 maal groter. Er is een kans van 0,1% dat de baby sterft als gevolg van het openscheuren van het oude litteken. Zwanger en bevallen na eerdere keizersnee F1147-0000 juli 2016 3
Het risico dat uw kind overlijdt of ernstige schade ondervindt bij een vaginale baring is overigens erg klein (0,2% of 2 per 1000 bevallingen). Dit is iets hoger dan bij een geplande keizersnee, waar dit risico 0,1% is. Extra bewaakt Kiest u in overleg met de gynaecoloog voor een vaginale bevalling? Dan wordt u extra alert bewaakt. U wordt, nadat de weeën begonnen zijn, aangesloten aan een CTG. De CTG is een instrument waarmee we de hartslag van de baby registreren. Met behulp hiervan kunnen we de conditie van de baby en de baarmoeder controleren. Zo kunnen we meestal in een vroeg stadium ingrijpen als er complicaties dreigen te ontstaan. U heeft hier geen last van. Redenen om niet vaginaal te bevallen: Een vaginale bevalling wordt niet geadviseerd als u eerder twee of meer keizersneden heeft gehad. Een eerder opgetreden uterusruptuur (gescheurd litteken van de baarmoeder) is een reden om niet te kiezen voor een vaginale bevalling. Heeft u als gevolg van een eerdere keizersnee of operatie aan de baarmoeder een litteken dat recht (verticaal) over de baarmoeder loopt? Dan is dit een reden om niet vaginaal te bevallen. Meestal bevindt het litteken zich trouwens onder (horizontaal) in de baarmoeder. Inleiden van de bevalling Mogelijk komen de weeën niet vanzelf op gang voor de 41ste week van uw zwangerschap. Of bestaat er een medische indicatie om u in te leiden. We zullen dan de mogelijkheden met u bespreken. Een keuze kan zijn om de bevalling in te leiden. Dit verhoogt het risico op een ruptuur (inscheuring van de baarmoeder) tot 2%. Het exacte risico is afhankelijk van de gekozen methode en het verloop van uw eerdere bevallingen. Een andere mogelijkheid is om alsnog te kiezen voor een geplande keizersnee. Zie voor verdere informatie over het inleiden van de bevalling de folder Het inleiden van de bevalling. Zwanger en bevallen na eerdere keizersnee F1147-0000 juli 2016 4
Een geplande keizersnee U kunt er ook voor kiezen om uw kindje via een geplande keizersnee geboren te laten worden. Zo n keizersnee plannen we in principe één week voor de uitgerekende datum. Zo krijgen de longen van de baby voldoende tijd om te rijpen, waardoor de baby beter kan ademen na de geboorte. Voordelen van een geplande keizersnee zijn: Bijna geen risico op een uterusruptuur (scheuring van het litteken van de eerdere keizersnee). U bevalt op een vooraf vastgestelde datum. Er bestaat minder risico op zuurstoftekort of sterfte van de baby. Risico s van een keizersnee zijn: Er is er een licht verhoogde kans op schade aan blaas, darm of plasbuis wanneer u opnieuw voor een keizersnee kiest. Er kan een bloedstolsel in de benen (diepe veneuze trombose) of in de longen (longembolie) ontstaan. Een longembolie kan levensbedreigend zijn. Deze complicatie is zeer zeldzaam, maar treedt vaker op na een keizersnee. Om dit te voorkomen, geven wij u antistolling na de keizersnee. Ademhalingsproblemen bij de baby komen vaker voor na een keizersnee. Deze complicaties gaan meestal voorbij. Ze duren ook niet lang. Een keizersnee na 39 weken zwangerschap verkleint het risico op ademhalingscomplicaties bij de baby. Bij elke keizersnee komt er meer littekenweefsel bij. Dit maakt een toekomstige vaginale baring en een latere keizersnee gecompliceerder. Er is een groter risico op een voorliggende placenta of een in het litteken doorgegroeide placenta bij toekomstige zwangerschappen. Dit risico is 0,4 tot 0,8%. De kans op een vastzittende of doorgegroeide placenta neemt toe naarmate u meer keizersneden heeft gehad. Dit kan soms leiden tot hevige bloedingen die levensbedreigend kunnen zijn. Een bloedtransfusie is in dat geval noodzakelijk. Een enkele keer moet de baarmoeder verwijderd worden. Er bestaat kans op verstopping van de darmen, complicaties met de verdoving, wondproblemen, infectie, een langere opnameduur en heropname. Zwanger en bevallen na eerdere keizersnee F1147-0000 juli 2016 5
Met elke volgende keizersnee wordt het litteken in de baarmoeder zwakker. Het kan zijn dat u na drie tot vier keizersneden het advies krijgt om niet meer zwanger te worden. Herstel na een keizersnee: Het herstel na een keizersnee duurt ongeveer zes weken. U moet er rekening mee houden dat u zichzelf fysiek minder kan belasten als gevolg van de buikoperatie. Zo mag u de eerste weken niet zwaar tillen. Bewegen kan de eerste tijd pijnlijk zijn en moeizamer gaan. Autorijden mag na twee tot drie weken weer. Voor algemene informatie over een keizersnee zie de folder Keizersnee of Gezinsvriendelijke keizersnee. Weeën of gebroken vliezen Beginnen de weeën eerder of breken de vliezen voor een geplande keizersnee? Dan vervroegen we de keizersnee. Is er bij binnenkomst in het ziekenhuis (bijna) volledige ontsluiting? Dan kiezen we er mogelijk in overleg met u voor om alsnog over te gaan op een vaginale bevalling. Tot slot Wij begeleiden en adviseren u graag bij het nemen van uw beslissing. Voor vragen of op- en aanmerkingen kunt u van maandag tot en met vrijdag tussen 8.30 en 16.30 uur contact opnemen met de polikliniek Gynaecologie & Verloskunde via telefoonnummer (070) 330 24 22. Buiten deze tijden kunt u contact opnemen met de verloskamers via telefoonnummer (070) 330 24 01. Deze folder is, met toestemming, gebaseerd op de tekst van de folder Zwangerschap en bevallen na eerdere keizersnede van het Franciscus Gasthuis & Vlietland Schiedam. Zwanger en bevallen na eerdere keizersnee F1147-0000 juli 2016 6