KLEURTOON AANPASSEN IN DE NIEUWE LIGHTROOM 4

KLEURTOON AANPASSEN IN DE NIEUWE LIGHTROOM 4 Dit is de Nederlandse vertaling van het artikel Tonal Adjustment in the Age of Lightroom 4, geschreven door Charles Cramer (www.charlescramer.com), gepubliceerd in Michael Reichmann s Luminous Landscape (www.luminous-landscape.com) in mei 2012. De kracht van Curves In Photoshop is mijn voornaamste gereedschap voor het instellen van de kleurtoon de Curves Aanpassingslaag. Ik veronderstel dat 85% van de Aanpassingslagen in mijn Photoshop bestanden, Curves zijn. Hiermee kan ik contrast verhogen of verminderen en dat geldt ook voor licht of donker, kleurbalans wijzigen en zelfs - zoals ik het omschrijf - kleurtoon selecteren. Ook Lightroom heeft een algemeen Curve gereedschap, het krachtige Puntcurve. Maar Curves hebben hun beperkingen. Ik kan Curve instellingen als globaal gereedschap waarderen, maar als je de tonaliteit in één gebied uitbreidt, wordt die elders gecomprimeerd. Als je de schaduwen opent, worden de hooglichten gecomprimeerd. Ik zeg wel eens: je krijgt niets voor niets. Welnu - Lightroom 4 betaalt de rekening voor een welverzorgd buffet door met Proces 2012 de lat voor beeldbewerking beduidend hoger te leggen. De nieuwe regelschuiven voor Schaduwen en Hooglichten kunnen dingen doen waarvan Curves alleen maar kan dromen. Dingen die echt het beeld verbeteren. Onderstaand beeld bijvoorbeeld. Werken met Schaduwen Deze foto is een JPEG-bestand van Karl Kroeber (www.karlkroeber.com), die eigenlijk prima was belicht want de hooglichten zijn niet uitgebleekt. Maar dan is er wel een groot probleem in het overige ¾ deel van de foto. 01 Erg donkere schaduwen Digitale Doka - zondag 20 mei 2012 1 van 15

De donkere bomen bovenin zijn bijna geheel zwart. De RGB waarden in het Photoshop infopalet zijn lager dan 10. Als ze nog donkerder waren, zou er helemaal niets meer te zien zijn. Aangezien het digitaal vastleggen van tonen anders verloopt dan bij film, kunnen details hier nog worden gered. Maar hoe maak je de donkere tonen lichter zonder de lichte tonen volledig te verknoeien? Met Curves kan het volgende worden bereikt: Stap 1 - Dit zal de schaduwen keurig oplichten, maar alle andere tonen ondervinden hetzelfde, waardoor de lucht te licht wordt en de details in de heldere wolken worden gecomprimeerd. 02 03 Stap 2 - Vermindert de helderheid in de wolken, met dien verstande dat er nu ongeveer halverwege een begrenzing (Flat Point) is aangebracht waardoor de kleurtonen worden gecomprimeerd. Dat is niet de bedoeling. Ik noem dit toonconstipatie (verstopping). Curves kunnen schaduwen in beperkte mate ophelderen zonder problemen te veroorzaken. Vermijd echter een forse opheldering van de donkere tonen. Er ontstaat dan een probleem in de overgang tussen de opgehelderde tonen en de tonen, die niet zijn opgehelderd. Zoals gezegd, voor niets gaat de zon op. Photoshop biedt weliswaar een zogenaamde voorganger van de nieuwe Lightroom schuifregelaars voor Schaduwen en Hooglichten, maar die werkt anders en niet zo bijster goed. Het is de ondergewaardeerde Schaduwen/Hooglichten aanpassing. Dit is niet een Aanpassingslaag, maar de werkelijke pixels worden beïnvloed. Ik maak gewoonlijk een kopie van de Achtergrondlaag en pas daarop de aanpassing toe. Deze aanpassing kan de schaduwen prima ophelderen en/of details van de uitgebleekte hooglichten herstellen. Dit gebeurt door op de achtergrond een nauwkeurige selectie van de pixels te maken. Deze selectie kan worden aangepast met de schuifregelaar Radius (Straal), waarmee het vervagen en het ontstaan van halo s kan worden aangepakt. Dit werkt vrij redelijk, behalve voor de halo s. Dit is zichtbaar op het driehoekige deel van de rots aan de bovenkant tussen de bomen, dat er te licht uitziet. (Zie afbeelding 04) Digitale Doka - zondag 20 mei 2012 2 van 15

04 Schaduwen opgehelderd met de Schaduwen/Hooglichten aanpassing van Photoshop Als dit JPEG-bestand in Lightroom 4 wordt geïmporteerd (of geopend in Adobe Camera Raw 7) biedt het gebruik van de schuifregelaar Schaduwen een prima resultaat zonder noemenswaardige halo problemen. Verbazingwekkend omdat het hier slechts om een mager 8-bit JPEG plaatje gaat. 05 Schaduwen opgehelderd met schuifregelaar Schaduwen van Lightroom 4 Digitale Doka - zondag 20 mei 2012 3 van 15

Het kunstje met de kleurtoon moet wel heel erg moeilijk zijn geweest, want Adobe had vele jaren nodig om het onder de knie te krijgen. We gaan terug in de tijd naar Lightroom 2 (proces versie 2003) om een klein deel te bekijken van een van mijn beelden uit het Zuid-Westen (hieronder links). Daar staat een jeneverbessen boom die wel wat zou kunnen zijn, precies de klus voor de Invullicht schuif, de voorganger van de Schaduwen schuif. Er ontstaat dan echter verwarring in de kleuren, omdat bij de instelling +50 een vreselijke posterisatie verschijnt (hieronder rechts). Deze posterisatie was normaal geen probleem (dit is het slechtste voorbeeld dat ik kon vinden), maar het kwam in mindere mate voor bij veel beelden als je ze nauwkeurig bekeek. Bij hogere instellingen werden de lichtere tonen wel eens uitgebleekt door de Invullicht schuif. 06 Geen schaduw aanpassingen 07 +50 Invullicht in Lightroom 2 (PV2003) In Lightroom 3 (PV2010) was de werking van het Invullicht behoorlijk verbeterd (hieronder links) met minder posterisatie. (Ik heb de opheldering hier enigszins overdreven om aan te tonen posterisatie nog steeds kan voorkomen. In Lightroom 4 (PV2012) zien we uiteindelijk dat de struik lichter is geworden zonder posterisatie. En het effect is wezenlijk beperkt tot de donkere kleurtonen. 08 +90 Invullicht in Lightroom 3 (PV2010) 09 +100 Schaduwen in Lightroom 4 (PV2012) Ik weet van geen andere RAW convertor die in staat is de donkere kleurtonen biedt lichter te maken zonder wezenlijk de lichte kleurtonen te beïnvloeden. Onlangs vroeg ik aan Eric Chan - bij Adobe één van de mensen achter de nieuwe schuifregelaars voor de Hooglichten, Schaduwen en Helderheid - hoe ze tot dit opmerkelijke resultaat Digitale Doka - zondag 20 mei 2012 4 van 15

zijn gekomen. Eric vertelde dat ze verschillende algoritmes (rekenformules) hebben onderzocht. Deze algoritmes gebruikten randen om de verschillende kleurtonen te verzachten, maar ze waren onvoorstelbaar langzaam. In het begin gebruikten ze ongeveer één minuut rekentijd per megapixel in een bestand. Een bestand van twintig megapixel duurde twintig minuten. Maanden werk resulteerde in een versnelling tot ongeveer acht seconden voor een gemiddeld bestand, maar dat was nog te langzaam. Na nogmaals maanden werk kregen ze het voor elkaar om de berekeningen in real time uit te voeren. Ik vind deze nieuwe schuifregelaars uiterst nuttig. Werken met Hooglichten We gaan onze aandacht nu richten op de hooglichten en op de nieuwe schuifregelaar voor Hooglichten. Ik vind het handig om een toonschaal - een fotografische toonladder (van diep zwart (0) naar helder wit (255)) - te gebruiken voor het beoordelen van kleurtoon aanpassingen. Lightroom kan een toonschaal in TIFF of JPEG formaat openen, maar ik gaf de voorkeur aan een originele toonschaal in RAW formaat om te kunnen ontdekken wat er werkelijk gebeurt met RAW bestanden. Ik heb daarvoor een foto gemaakt van een toonschaal - van www.stouffer.net - die ik nog had vanuit mijn analoge periode. Hieronder een afbeelding van de werkelijke toonschaal en van de gemaakte afbeelding. 10 Toonschaal 11 Fotografische afbeelding van de toonschaal Het histogram, zoals te zien in Lightroom biedt zeer waardevolle informatie. 12 Histogram van de toonschaal Elke piek vertegenwoordigt een specifieke toon. Het kan bijzonder instructief zijn om na te gaan hoe de pieken reageren op de verschillende aanpassingen in de tonen. Verderop zal ik dit laten zien. Digitale Doka - zondag 20 mei 2012 5 van 15

Speling in de Hooglichten In mijn workshops wijs ik met behulp van een toonschaal, die één stop is overbelicht, op de gevaren van overbelichting. Deze toonschaal is niet dezelfde als die in figuur 11op de vorige bladzijde. In Lightroom 3 ziet die overbelichte toonschaal er uit als de afbeelding hieronder links. Het rood geeft de geclipte hooglichten weer. Geconverteerd in Lightroom 4 - zonder iets te veranderen - ziet de toonschaal er uit als de afbeelding rechts. Wat hier gebeurt is het nieuwe automatische herstel van de hooglichten hetgeen leidt tot enkele extra stappen, die niet zijn geclipt. Dit is in Lightroom 4 ingebouwd en werkt automatisch. 13 Ontwikkeld in LR3 (PV2010) standaard instellingen 14 Ontwikkeld in LR4 (PV2012) standaard instellingen De overbelichte toonschaal kan in Lightroom 3 niet worden gebruikt, zelfs niet nadat de belichting is verlaagd tot -4.0 en Hooglicht herstel is op +100 ingesteld. Er blijven uitgebleekte hooglichten in de de meest rechtse stap. Als echter in Lightroom 4 de Hooglichten schuif op -38 is ingesteld, is zelfs de laatste stap hersteld. Hieronder staat een overbelichte wolk, die ik zo goed mogelijk heb omgezet in Lightroom 3. Veel Herstel en vermindering van de Belichting leverde een brokkelige, onnatuurlijke wolk op. Maar met de automatische functie van Lightroom 4, die hooglichten herstelt, zag het er met de standaard instelling al een stuk beter uit. Daarop verminderde ik de Belichting met -15 en plaatste de Hooglicht schuif helemaal naar links (-100) voor een redelijk resultaat. Naar mijn mening biedt Lightroom 4 iets meer speling in de hooglichten en is beter in staat om overbelichte beelden te redden. 15 LR3 (Proces Versie 2010) 16 LR4 (Proces Versie 2012) Details in de Hooglichten De Hooglichten schuif verbetert naar links het herstel van de hooglichten, zoals hierboven aangetoond. Dit werkt vooral heel goed als slechts een of twee kanalen zijn geclipt zoals bij verzadigde kleuren. De Hooglichten schuif verbetert ook scheiding en details in de uitgebleekte hooglichten en doet dat beduidend beter dan de voormalige Digitale Doka - zondag 20 mei 2012 6 van 15

Herstel schuif. Dit effect is gelijk aan de Schaduwen schuif, maar dan in tegengestelde richting. Ook dit is moeilijk uit te voeren met Curves vanwege de begrenzing door het Flat Point. (Zie ook Figuur 3 op bladzijde 2.) 17 Hieronder staat een correct belichte afbeelding, die laat zien hoe de nieuwe Hooglichten schuif zowel details als scheidingen tevoorschijn kan brengen zonder andere kleurtonen er bij te betrekken. Voorheen was dit bijzonder moeilijk, maar de Hooglichten schuif maakt het een stuk gemakkelijker. Dit is een sterk punt want ik vind hooglichten in een afbeelding uiterst belangrijk. 18 Hooglichten schuif op 0 19 Hooglichten schuif op -100 De schuifregelaars aanpassen In Lightroom 3 was de standaard instelling voor de Helderheid schuif +50, voor het Contrast +25 en voor de Zwarten +5, met een Gemiddeld contrast in de Kleurtooncurve. Deze instellingen lieten de meeste afbeeldingen er beter uitzien. Dezelfde resultaten worden in Lightroom 4 geboden, met dien verstande dat alle schuiven op 0 staan. (Met uitzondering van het automatisch berekende Zwartpunt en het automatische herstel van de hooglichten.) Er is enige discussie geweest over de vraag of deze instellin- Digitale Doka - zondag 20 mei 2012 7 van 15

gen als optimaal, goed beginpunt kunnen worden gebruikt. Ik denk dat ze voor de meeste afbeeldingen aanvaardbaar zijn. Met de komst van Lightroom 4 (Proces Versie 2012) hebben we de beschikking gekregen over enkele nieuwe schuifregelaars, waarmee we ook op een nieuwe manier gaan werken. De eerste zes schuifregelaars in het Standaard paneel (van Belichting tot en met Zwarte tinten) beheersen elk een apart deel van de toonschaal. Als je in Lightroom 4 de muis beweegt in het Histogram, dan zul je de verschillende schuifregelaars zien oplichten als je in het Histogram langzaam heen en weer beweegt. Beginnend aan de linkerkant en geleidelijk bewegend naar de rechterkant lichten achtereenvolgens op: Zwarte tinten Schaduwen Belichting Hooglichten Witte tinten De middeltonen worden beheerst door de Belichting schuif. Zo werkte het eigenlijk ook in Lightroom 3. Hoe kun je het beste beginnen met het verbeteren van een afbeelding? Aangezien alle zes schuiven in de Standaard panel (van Belichting tot en met Zwarte tinten) zich nu in zekere mate aanpassen aan de afbeelding, beveelt Adobe aan om de schuiven in volgorde te gebruiken, van boven tot onder. Ze zijn ontworpen om ze in die volgorde te gebruiken en geven gewoonlijk op die manier de beste resultaten. De overall tonaliteit - de balans van schaduwen, middeltonen en hooglichten - zou in eerste instantie moeten worden ingesteld met de Belichting schuif. Voeg vervolgens het gewenste contrast toe met de Contrast schuif. Gebruik dan Hooglichten en Schaduwen om de respectievelijke toongebieden te optimaliseren. Tenslotte kan voor het bijstellen van de eindpunten gebruik worden gemaakt van Witte tinten en Zwarte tinten. Mocht desondanks enige extra hulp nodig zijn, dan kan de Kleurtooncurve uitkomst bieden. De Helderheid schuif heeft eveneens grote veranderingen ondergaan, waardoor hij veel krachtiger is geworden en veel minder last heeft van het produceren van halo's. Gewoonlijk voeg ik +15 toe als een beginpunt omdat de schuif plaatselijk contrast veel mooier verbetert dan een enkele curve ooit zou kunnen. Op vlakke afbeeldingen (bijvoorbeeld een close-up van een zandstenen muur) voeg ik zelfs meer toe dan +15. Het is de moeite waard om te laten zien wat de Helderheid schuif doet bij mijn RAW toonschaal. Hieronder staat een vergroot deel van enkel drie stappen. De bovenste rij heeft geen aanpassing van helderheid en de onderste rij heeft +100 Helderheid. Digitale Doka - zondag 20 mei 2012 8 van 15

20 Drie stappen van de toonschaal - zonder en met Helderheid +100 Waar ergens een lichtere toon een donkere toon elkaar tegenkomen, maakt Helderheid de donkere toon nog wat donkerder en de lichtere toon nog wat lichter. Dit is conform het Onscherpe Masker Filter in Photoshop voor het verscherpen, maar met een veel grotere straal. Door het maximum van +100 toe te voegen aan de onderste rij wordt de middelste stap enigszins gegradueerd! Aan de rechter kant is hij donkerder tegenover de volgende stap die lichter is en aan de linkerkant is hij lichter tegenover de vorige stap, die donkerder is. In Lightroom 3 resulteerde te veel Helderheid vaak in halo s, maar dat is voor het merendeel in Lightroom 4 verbeterd. Helderheid kan nu bepaalde afbeeldingen duidelijk verbeteren. In het voorbeeld hier boven heeft de maximale Helderheid wel beduidend veel ruis toegevoegd. Hieronder staan enkele histogrammen van de volledige toonschaal. De bovenste is standaard, zonder Helderheid. Het verhogen van de Helderheid geeft in wezen meer contrast waar ergens licht en donker elkaar tegenkomen. Daarom worden de punten breder. De toonverschillen worden overdreven daar waar de tonen elkaar tegenkomen. Digitale Doka - zondag 20 mei 2012 9 van 15

De stappen in de histogram zien er uit als punten. 21 PV2010 - Helderheid nul De punten zijn nu breder. Met PV2010 en erg hoge Helderheid ontstonden zichtbaar halo s; deze instelling was dus niet bruikbaar, 22 PV2010 - Helderheid +90 23 PV2012 - Helderheid +32 24 PV2012 - Helderheid +75 Bij een armzalige +32 is het histogrambeeld vergelijkbaar met wat we hiervoor bij +90 zagen. Door de verminderde kans op halo s kunnen we nu hogere waarden gebruiken. De verschillen in toon tussen elke stap zijn zodanig overdreven, dat de punten zijn verdwenen. Dit hoeft niet verkeerd te zijn - het toont juist de kracht van de verbeterde schuifregelaar. Met de verminderde kans op halo s kunnen we nu meer Helderheid toevoegen. Hoewel, op een bepaald moment gaat veel helderheid lijken op een smerig HDRbeeld (HDR betekent in dit verband Highly Doctored Result ). Het is net als met de schuifregelaars Levendigheid en Verzadiging, hoeveel is genoeg? In Amerika is het toch dat meer altijd beter is? Ik ben van mening dat de schuiven Levendigheid, Verzadiging en Helderheid de meest misbruikte schuiven zijn. Ik raad aan om deze schuiven voorzichtig te gebruiken en te beginnen met minder in plaats van met meer. En voeg dan pas, na zorgvuldige beoordeling en na een tijdje rust, iets meer toe als het nodig is. (Als jouw Helderheid en Levendigheid schuiven gewoonlijk op +60 of meer staan, is een ingreep gewenst). Hooglichten lichter maken Belichten naar Rechts is een manier om de gradatieniveaus te maximaliseren en de ruis in digitale belichtingen te verminderen, wat heel erg zinnig is, zowel theoretisch als in de praktijk. (De Engelse term luidt Expose To The Right, in de literatuur meestal afkort tot ETTR) In een ideale ETTR-wereld zouden we onze digitale opnamen alleen maar donkerder hoeven te maken. Maar ik voor mij ben altijd bang voor over-belichting waarbij ik een deel van mijn beeld verlies in de leegte van clipping. De god van clipping kent geen genade; als een hooglicht is geclipt, is er geen enkele mogelijkheid om een detail terug te winnen. Dus blijf ik meestal aan de veilige kant van te lage belich- Digitale Doka - zondag 20 mei 2012 10 van 15

ting. Zodra ik flikkeringen in mijn camera zie, ben ik bezorgd, ook al weet ik dat het flikkeren altijd één stop te vroeg begint. Vaak moet ik dan ook de helderheid van mijn digitale opnamen bijstellen. Toen ik begon met het gebruik van een digitale camera was de afkorting ETTR nog niet eens verzonnen, zodat veel vroege opnamen behoorlijk lichter moesten worden gemaakt. Met die mislukkingen in gedachte is het nuttig om te bespreken hoe we dit het beste kunnen doen. Met Lightroom 4 zijn er drie manieren om een opname te lichter te maken. Er is de Belichting schuif, de nieuwe Witte tinten schuif en de Kleurtintcurve. Wat is het verschil? Mijn normaal belichte toonschaal behoeft een klein beetje lichter worden, dus laten we deze gebruiken om de verschillen te ontdekken. Ik richt me op de meest lichte stap op de schaal van ongeveer 98. De standaard histogram zonder aanpassingen 25 Standaard 26 Belichting +80 Alles is iets naar rechts opgeschoven maar er is enige compressie in de hooglichten ontstaan; de meest rechts punten staan dichter bij elkaar. De Witte tinten schuif veroorzaakt geen compressie in de hooglichten. 27 Witte tinten +29 28 Kleurtintcurve 29 Het eindpunt aan de top is naar links verplaatst. Aangezien dit bestand slechts minimaal is onderbelicht, is het resultaat hier in wezen gelijk aan dat van de Witte tinten. Er is geen zichtbare compressie. Het maakt waarschijnlijk niet uit dat de hooglichten zijn gecomprimeerd als de opname geen belangrijk detail bevat in de hooglichten. Gebruik in dat geval de Belichting schuif. Als de opname enkele pluizige wolken bevat, willen we waarschijnlijk geen compressie in de hooglichten. Gebruik dan de Witte tinten schuif of de Kleurtintcurve. Het hangt dus helemaal van de opname af. En van de mate van onderbelichting. Digitale Doka - zondag 20 mei 2012 11 van 15

Nu gaan we na wat er gebeurt als de opname met één stop of meer is onderbelicht. Hieronder staat de toonschaal die was onderbelicht met één volle stop. Ik heb hem lichter gemaakt op drie verschillende manieren, zodat de meest rechtse stap 98 aangeeft. Door gebruik te maken van de Belichting schuif is de grotere compressie van de hooglichten nu overduidelijk. De Witte tinten schuif levert keurig gescheiden hooglichten op, terwijl de Kleurtintcurve zelfs een nog grotere scheiding van de hooglichten laat zien. Bij ieder histogram heb ik een rode stip geplaatst op de vijfde stap van rechts om te laten zien wat de uitwerking op die toon is. Omdat de Belichting schuif de hooglichten heeft gecomprimeerd, is die vijfde stap beduidend helderder. De Witte tinten schuif levert nauwelijks compressie op, waardoor die vijfde stap donkerder blijkt te zijn. De Kleurtintcurve is slechts een fractie donkerder dan het resultaat van Witte tinten schuif. Indien de opname dus voornamelijk donkere tonen heeft, is de Belichting schuif het best bruikbaar. Alle hooglichten laten compressie zien - de punten staan dichter bij elkaar. 30 Belichting +2.00 Hooglichten zijn nu behoorlijk gescheiden. 31 Witte tinten +65 Zelfs meer scheiding. Gebruik de Kleurtintcurve voor maximale scheiding. 32 Kleurtintcurve - top naar links Hoe werkt dit nu uit bij een echte foto. Onderstaande opname was onderbelicht met één stop, misschien iets meer en heeft een belangrijk detail in de hooglichten. Het lichter maken met de Belichting schuif bleekt de hooglichten uit. De Kleurtintcurve verbetert de details in de hooglichten veel natuurlijker. Bedenk wel, dat ik in beide opnamen de Hooglichten schuif op -100 heb gezet. Als je deze foto op zoveel verschillende manieren ontwikkelt, dan veranderen alle kleurtonen. De rotsen lijken lichter met de Belichting schuif - omdat de hooglichten zijn gecomprimeerd worden de middeltonen en de schaduwen helderder. Met de Kleurtintcurve, die veel scheiding geeft aan de hooglichten worden alle andere tonen donkerder. Aangezien ik echter alle foto s na de RAW-conversie overbreng naar Photoshop, kan ik verschillende methodes en selecties gebruiken om de rotsen er uit te laten zien zoals ik wil. Deze foto toont voor 60% helder water en daarom is het belangrijk dat tijdens de Digitale Doka - zondag 20 mei 2012 12 van 15

RAW-conversie zoveel mogelijk details in de hooglichten naar voren worden gebracht. Later in Photoshop zou ik proberen om nog meer scheiding in de hooglichten aan te brengen. 33 Belichting + 1.50, Hooglichten -100 34 Kleurtintcurve naar links, Hooglichten -100 Ik raad aan om foto s met een belangrijk detail in de hooglichten lichter te maken met de Witte tinten schuif of de Kleurtintcurve om de compressie van de details in de hooglichten te verminderen. Onderbelichte foto s zonder veel details in de hooglichten zou ik eerst proberen te bewerken met de Witte tinten of de Kleurtintcurve, of met een combinatie van Belichting en Witte tinten/kleurtintcurve. Kleurtintcurve werkt iets beter dan Witte tinten bij het vergroten van scheidingen, vooral bij één of meer stops onderbelichting. Als laatste voorbeeld staat hieronder een foto die nagenoeg correct was belicht en niet lichter behoefde te worden. Dit is weer een opname van Karl Kroeber met enkele mooie pluizige wolken. (Zie volgende pagina) Digitale Doka - zondag 20 mei 2012 13 van 15

35 Geen aanpassingen. De wolken zijn ok maar zouden iets meer detail en scheiding kunnen gebruiken. Ze zien er wat vlak en deegachtig uit. In een grote afdruk zou dit teleurstellend zijn want de wolken nemen ongeveer de helft van het beeld in. 36 De Hooglichten schuif is op -100 gezet wat de scheiding in de wolken ten goede komt. Omdat deze foto bijna helemaal over wolken gaat zou ik iets meer willen modelleren en wat meer dimensie willen aanbrengen. 37 Om nog wat meer scheiding in de hooglichten aan te brengen (boven op de -100 Hooglichten schuif) heb ik een punt gezet in de Kleurtintcurve en deze iets naar rechts geschoven, wat de curve iets steiler maakt in het gebied van de hooglichten. Dit voegt wat meer contrast toe, vooral in de lichtere tonen. Deze curve gebruik ik tamelijk vaak. Hij maakt de donkere tonen wat donkerder, maar dit kan worden gecompenseerd met de Schaduwen schuif. Indien desondanks nog meer detail in de hooglichten is gewenst, zou je creatief kunnen worden. Ik heb eerst de Belichting op -50 gezet, wat de hele foto donkerder maakt. Maar daarop heb ik hem weer lichter gemaakt door de top van de kleurtintcurve naar links te verplaatsen en een extra punt toe te voegen waardoor de curve in het gebied van de hooglichten steiler wordt. De standaard instellingen van Adobe is - als alle schuiven op 0 staan - een S curve, die de hooglichten enigszins comprimeert. Maar als je eerst de foto donkerder maakt en dan weer lichter met een methode die de hooglich- Digitale Doka - zondag 20 mei 2012 14 van 15

ten niet comprimeert, ontstaat een grotere scheiding. Natuurlijk zijn de donkere tonen donkerder geworden maar die kunnen weer worden op gemasseerd in Photoshop. Men kan ook de foto eerst naar Photoshop overbrengen om aldaar de extra scheiding in de hooglichten aan te brengen, maar ik vind dat de andere methode beter werkt. 39 Belichting op -50, foto donkerder. Kleurtintcurve top naar links foto weer lichter en extra punt om curve steiler te maken, meer scheiding. Vergelijk dit met de eerste foto in deze serie en zie hoeveel meer driedimensionaal de hele foto er uit ziet. Zoals ik al zei, hooglichten zijn erg belangrijk in een foto. Tenslotte een herhaling en samenvatting. Als de foto niet helderder hoeft te worden, maar je wilt meer detail in de hooglichten: Probeer eerst de Hooglichten schuif naar links te bewegen Als je nog meer wilt, probeer ook een punt toe te voegen in de buurt van de top van de Kleurtintcurve zodat de curve in de hooglichten steiler wordt. Als je zelfs nog meer nodig hebt, maak het beeld donkerder door de Belichting schuif naar links te bewegen, vervolgens terug lichter maken door de top van de lineaire Kleurtintcurve naar links te bewegen. Voeg dan een extra punt vlakbij de top van curve toe zodat de curve in het gebied van hooglichten steiler wordt. Voor beelden die zijn onderbelicht: Als een belangrijk detail zich in het gebied van de hooglichten bevindt, zou ik de opname beslist lichter maken met de Witte tinten schuif of de Kleurtintcurve om de compressie van de details in de hooglichten te verminderen. Als zich geen belangrijk detail in het gebied van de hooglichten bevindt, zou ik toch het bovenstaande eerst proberen - of een combinatie van Belichting en Witte tinten/kleurtintcurve. Voor maximale scheiding in de hooglichten werkt de Kleurtintcurve enigszins beter dan de Witte tinten schuif, vooral met één of meer stops onderbelichting. Mei 2012 De originele Engelse versie van dit artikel is te vinden op http://www.luminous-landscape.com/techniques/tonal_adjustments_in_the_age_of_lightroom_4.shtml. Aan het eind van het artikel staat ook nadere informatie en url-adressen van de auteur Charles Cramer. Digitale Doka - zondag 20 mei 2012 15 van 15