01/2010 05/2010 09/2010 01/2011 05/2011 09/2011 01/2012 05/2012 09/2012 01/2013 05/2013 09/2013 01/2014 05/2014 09/2014 01/2015 05/2015 09/2015 Inflatie (%) PERSBERICHT Brussel, 12 november 2015 Geharmoniseerde consumptieprijsindex - oktober 2015 o De Belgische inflatie volgens de Europees geharmoniseerde consumptieprijsindex stijgt in oktober naar 1,2%, ten opzichte van 0,9% in september. o De kerninflatie (inflatie zonder energie en onbewerkte levensmiddelen) bedraagt 1,7% in oktober ten opzichte van 1,4% in september. o De subindices met de grootste positieve impact op de inflatie zijn elektriciteit, groenten, onderwijs, fruit, tabak, restaurants, cafés en gelijkaardige diensten en diensten van artsen en paramedici. o De subindices die deze maand de grootste negatieve impact hebben op de inflatie zijn motorbrandstoffen, huisbrandolie en gas. o De geharmoniseerde consumptieprijsindex van oktober voor de EU-landen wordt op 16 november gepubliceerd door Eurostat. 5% Inflatie 4% 3% 2% 1% 0% -1% HICP HICP-CT De inflatie volgens de geharmoniseerde consumptieprijsindex (HICP) i bedraagt in oktober 1,2% ten opzichte van 0,9% in september. De inflatie volgens de geharmoniseerde consumptieprijsindex met constante belastingvoet (HICP-CT) ii bedraagt in oktober 0,7%.. Het verschil in inflatie tussen de HICP en HICP-CT is grotendeels te wijten aan de verhoging van het btw-tarief voor elektriciteit. Met deze stijging wordt geen rekening gehouden in de HICP-CT. Naast de maandelijkse nationale consumptieprijsindex (CPI) berekent de AD Statistiek - Statistics Belgium ook een Europees geharmoniseerde consumptieprijsindex (Harmonized Index of Consumer Prices, HICP). De HICP maakt een vergelijking tussen de inflatiegraden van de lidstaten van de Europese Unie mogelijk. De toegepaste bestedingsoptiek en methoden zijn daartoe zo goed mogelijk gecoördineerd en in Europese regelgeving vastgelegd. De uitkomsten van de CPI en de HICP zijn niet gelijk. Dat komt vooral door een andere weging en samenstelling van het pakket goederen en diensten waarop deze indices zijn gebaseerd. Lees meer over de HICP op pagina 7 i.
2/7 Inflatie en impact op inflatie voor de 12 hoofdgroepen Op basis van de opsplitsing in de 12 hoofdgroepen wordt de hoogste inflatie in oktober gemeten voor onderwijs (28,8%) en alcoholhoudende dranken en tabak (3,6%). Voor alcoholhoudende dranken en tabak is de hoge inflatie deels te wijten aan accijnsverhogingen. Zonder deze verhogingen zou de inflatie voor deze groep 3,2% bedragen. De laagste inflatie wordt opgemeten voor de groep vervoer (-3,9%). De negatieve inflatie voor deze groep is grotendeels toe te schrijven aan de daling van prijzen van de energiedragers. De hoofdgroepen die deze maand de grootste positieve impact hebben op de inflatie zijn voeding en alcoholvrije dranken met 0,4 procentpunt en onderwijs met 0,2 procentpunt. Een negatieve impact wordt gerealiseerd door vervoer met -0,8 procentpunt. Inflatie iii en impact iv op inflatie voor globale HICP en 12 hoofdgroepen Productgroep Gewicht ( ) Inflatie op jaarbasis (%) HICP HICP-CT Impact op inflatie (%-punt) aug/15 sep/15 okt/15 okt/15 aug/15 sep/15 okt/15 0 Totaal bestedingen 1000,0 0,8 0,9 1,2 0,7 1 Voeding en alcoholvrije dranken 159,9 1,5 2,2 3,1 3,1 0,2 0,2 0,4 2 Alcoholhoudende dranken en tabak 47,6 3,6 3,5 3,6 3,2 0,1 0,1 0,1 3 Kleding en schoeisel 57,3 0,3 0,2 0,3 0,3 0,0 0,0 0,0 4 Huisvesting, water en energie 146,5 0,0 1,9 1,0-1,6-0,1 0,2 0,0 5 Stoffering en huishoudelijke apparaten 78,3 1,0 1,0 1,0 1,0 0,0 0,0 0,0 6 Gezondheid 71,6 1,6 1,6 1,7 1,7 0,1 0,1 0,0 7 Vervoer 142,1-3,1-3,8-3,9-4,0-0,6-0,8-0,8 8 Communicatie 34,2 0,5 0,5 0,6 0,6 0,0 0,0 0,0 9 Recreatie en cultuur 91,9 0,8 0,4 0,6 0,6 0,0 0,0 0,0 10 Onderwijs 5,5 1,3 1,3 28,8 28,8 0,0 0,0 0,2 11 Hotels, cafés en restaurants 72,7 3,5 2,3 2,7 2,7 0,2 0,1 0,1 12 Diverse goederen en diensten 92,5 2,2 1,9 1,9 1,9 0,2 0,1 0,1 Inflatie volgens specifieke aggregaten De globale HICP kan opgesplitst worden in vijf specifieke aggregaten die samen de totale bestedingen vormen. Voor de energiedragers blijft de inflatie negatief. Ze bedraagt in oktober -6,2% ten opzichte van -5,6% in september en -6,8% in augustus. Ten opzichte van de voorgaande maand daalden de prijzen gemiddeld met 0,7%. De gemiddelde inflatie van dit aggregaat voor de laatste twaalf maanden bedraagt -8,7%. De inflatie voor de bewerkte levensmiddelen blijft positief en bedraagt in oktober 1,9% ten opzichte van 1,3% in september. Ten opzichte van september stegen de prijzen gemiddeld met 0,3%.
De inflatie voor de niet-bewerkte levensmiddelen (fruit, groenten, vlees en vis) bedraagt in oktober 5,6% ten opzichte van 4,4% voorgaande maand. Ten opzichte van september stegen de prijzen met 0,9%. De gemiddelde inflatie van dit aggregaat voor de laatste twaalf maanden bedraagt 1,2%. De inflatie voor niet-energetische industriële goederen blijft positief en bedraagt in oktober 0,4% ten opzichte van 0,3% voorgaande maand. Ten opzichte van vorige maand stegen de prijzen met 0,2%. Voor de diensten bedraagt de inflatie in oktober 2,5%. Ten opzichte van september werd een prijsstijging gemeten van 0,4%. 3/7 De kerninflatie (inflatie zonder energie en onbewerkte levensmiddelen) bedraagt 1,7% in oktober, ten opzichte van 1,4% in september. Ten opzichte van vorige maand stegen de prijzen met 0,3%. Inflatie volgens specifieke aggregaten Specifieke aggregaten Gewicht ( ) Inflatie op jaarbasis (%) 12 maandelijks gemiddelde (%) Maandelijkse wijziging aug/15 sep/15 okt/15 okt/15 okt/15 Totaal bestedingen 1000,0 0,8 0,9 1,2 0,4 0,3 Energiedragers 110,2-6,8-5,6-6,2-8,7-0,7 Bewerkte levensmiddelen 131,0 1,5 1,3 1,9 1,3 0,3 Niet-bewerkte levensmiddelen 76,4 2,9 4,4 5,6 1,2 0,9 Niet-energetische industriële goederen 274,2 0,2 0,3 0,4 0,4 0,2 Diensten 408,2 2,4 2,2 2,5 2,3 0,4 HICP zonder energie en onbewerkte levensmiddelen (kerninflatie) 813,4 1,5 1,4 1,7 1,5 0,3 Impact van subindices op de inflatie De negatieve impact op de inflatie was het grootst voor motorbrandstoffen, met een impact van -0,78 procentpunt. De impact voor huisbrandolie bedroeg -0,63 procentpunt. Gas hadden tot slot een impact van -0,16 procentpunt op de inflatie. Subindices met de grootste negatieve impact op de inflatie Sub-index Gewicht ( ) Impact op inflatie (%-punt) 2015 okt/15 07.2.2 Motorbrandstoffen 41,8-0,78 04.5.3 Huisbrandolie 21,4-0,63 04.5.2 Gas 21,8-0,16
De impact van de subindices met een positieve impact op de inflatie is minder uitgesproken. De grootste impact wordt gerealiseerd door elektriciteit met een impact van 0,75 procentpunt. Groenten hebben een impact van 0,29 procentpunt. Onderwijs heeft een impact 0,15 procentpunt. Fruit, tabak en restaurants, cafés en gelijkaardige diensten hebben elk een impact van 0,10 procentpunt. Diensten van artsen en paramedici hebben een impact van 0,08 procentpunt op de inflatie. Subindices met de grootste positieve impact op de inflatie 4/7 Sub-index Gewicht ( ) Impact op inflatie (%-punt) 2015 okt/15 04.5.1 Elektriciteit 24,1 0,75 01.1.7 Groenten 14,9 0,29 10.0.0 Onderwijs 5,5 0,15 01.1.6 Fruit 11,5 0,10 02.2.0 Tabak 26,5 0,10 11.1.1 Restaurants, cafés en gelijkaardige diensten 60,8 0,10 06.2.1 Diensten van artsen en paramedici 8,0 0,08
01/2012 05/2012 09/2012 01/2013 05/2013 09/2013 01/2014 05/2014 09/2014 01/2015 05/2015 09/2015 Inflatie (%) 01/2012 05/2012 09/2012 01/2013 05/2013 09/2013 01/2014 05/2014 09/2014 01/2015 05/2015 09/2015 Inflatie (%) 5/7 Vergelijking van België met de buurlanden Aangezien de HICP voor onze buurlanden pas later wordt bekend gemaakt, kan er slechts een vergelijking gemaakt worden voor de maand september. In september bedroeg de inflatie in België 0,9%, een stijging ten opzichte van de 0,8% inflatie in augustus. Nederland tekende een inflatie van 0,3% op in september, een daling ten opzichte van de 0,4% in augustus. In Frankrijk bedroeg de inflatie in september 0,1%; ze bleef daarmee stabiel ten opzichte van augustus. In Duitsland daalde de inflatie in september tot -0,2% ten opzichte van 0,1% inflatie in augustus. 4,0 HICP 3,0 2,0 1,0 0,0-1,0 België Duitsland Frankrijk Nederland Op basis van de HICP-CT tekende België ook de hoogste inflatie op wanneer vergeleken wordt met onze buurlanden. De inflatie op basis van de HICP-CT daalde in België van 0,7% in augustus naar 0,5% in september. In Duitsland daalde deze inflatie van 0,0% in augustus naar -0,2%. In Frankrijk bleef de HICP-CT inflatie, net zoals de normale HICP inflatie, stabiel en bedraagt ze in september zoals in augustus -0,1%. In Nederland daalde deze inflatie, van 0,2% in augustus naar 0,0% in september. 4,0 HICP-CT 3,0 2,0 1,0 0,0-1,0 België Duitsland Frankrijk Nederland
6/7 Bijkomende inlichtingen Voor meer inlichtingen kan u terecht bij Stephan Moens: 02/277.63.47 statpress@economie.fgov.be Bronvermelding Algemene Directie Statistiek Statistics Belgium. Aanvullende cijfergegevens Tabellen met gedetailleerde gegevens zijn terug te vinden: http://statbel.fgov.be/nl/statistieken/cijfers/economie/hicp/
7/7 Technische toelichting i Naast de nationale consumptieprijsindex (CPI) berekent de AD Statistiek - Statistics Belgium ook een Europees geharmoniseerde consumentenprijsindex (Harmonized Index of Consumer Prices, HICP). De HICP maakt een vergelijking tussen de inflatiegraden van de lidstaten van de Europese Unie mogelijk. De toegepaste bestedingsoptiek en methoden zijn daartoe zo goed mogelijk gecoördineerd en in Europese regelgeving vastgelegd. De uitkomsten van de CPI en de HICP zijn niet gelijk. Dat komt vooral door een andere weging en samenstelling van het pakket goederen en diensten waarop deze indices zijn gebaseerd. Tevens wordt de HICP gebruikt door de Europese Centrale Bank voor haar monetair beleid. Verder wordt de HICP gebruikt om te bepalen in hoeverre een lidstaat voldoet aan de inflatiecriteria bepaald in het Verdrag betreffende de Europese Unie. Enkele verschilpunten tussen de HICP en de huidige CPI: De weging van het pakket aan goederen en diensten in de HICP is hoofdzakelijk gebaseerd op de nationale rekeningen. Op de lagere gedetailleerde niveaus wordt gebruikt gemaakt van het huishoudbudgetonderzoek. De CPI gebruikt hoofdzakelijk het huishoudbudgetonderzoek op alle niveaus. De referentiepopulatie van de HICP is privé huishoudens en bewoners in institutionele huishoudens (o.a. rusthuizen en instellingen). Voor de CPI is dit momenteel privé huishoudens met een referentiepersoon onder een maximale leeftijd. In de HICP wordt een binnenlands bestedingsconcept gehanteerd, dit zijn bestedingen gedaan in België door de referentiepopulatie. Voor de CPI wordt een nationaal bestedingsconcept gehanteerd, dit zijn bestedingen gedaan door de referentiepopulatie ongeacht de locatie. Voor de HICP wordt geen seizoenscorrectie toegepast, voor de CPI wordt dit gedaan voor buitenlandse reizen en vakantiedorpen. De solden worden in de CPI gespreid over telkens 6 maanden, in de HICP worden deze in de maand opgenomen. Voor huisbrandolie wordt de huidige prijs gebruikt in de berekening van de HICP. In de berekening van de CPI wordt een gewogen 12-maandelijks gemiddelde gehanteerd. ii De HICP-CT wordt op dezelfde wijze berekend als de gewone HICP, echter worden in deze index de prijzen berekend op basis van constante belastingtarieven. Deze index geeft dan ook de theoretisch potentiële impact weer van wijzigingen in de indirecte belastingtarieven (zoals de BTW of accijnzen) op de gemeten inflatie. Het betreft hier echter een theoretische impact omdat verondersteld wordt dat de belastingwijzigingen meteen en volledig worden doorgerekend in de prijzen die door consumenten betaald worden. iii Inflatie op jaarbasis meet de prijswijziging tussen de huidige maand en de dezelfde maand van het voorgaande jaar. Een 12 maandelijks gemiddelde vergelijkt de gemiddelde HICP van de laatste 12 maanden met het gemiddelde van de voorgaande 12 maanden. Een maandelijkse wijziging vergelijkt de prijsniveaus van de laatste twee maanden. iv Een impact op inflatie toont de wijziging op inflatie door het opnemen van de subindex in de HICP. De impact neemt niet alleen het gewicht van de subindex in rekening, maar ook of de inflatie van de subindex hoger of lager is dan deze van het geheel aan bestedingen (globale HICP).