Op bezoek bij Herman Vloedgraven in Luttenberg Tekst en foto s: Nico van Benten Als stadsmens reed ik op n woensdagmiddag in mei wat onwennig rond in Salland, op weg naar het dorp Luttenberg. Na eerst voor een zakelijk bezoek in Heerde te zijn geweest, was het nog even een zoektocht in dit prachtige landschap waar de IJssel zich doorheen slingert en waar je steeds weer verrast wordt door het sterk wisselende landschap. Zo stond ik daar onverwachts voor het Wijhese Veer voor een oversteek over de IJssel. De dorpen die daarna passeerde, maakten een welvarend indruk, met hun prachtige villa s en schitterend aangelegde tuinen, die extra fraai oogden door de bloeiende Rododendrons in dit jaargetijde. Het dorp Luttenberg (gemeente Raalte) heeft ca 2.500 inwoners en is gelegen in het Overijsselse Salland tussen Ommen en Raalte en de Brünner Kropper liefhebber Herman Vloedgraven was mij speciaal voor een bezoek aanbevolen door de secretaris en penningmeester van de Speciaalclub voor de Brünner Kropper. Ik werd hartelijk begroet en vanwege het wisselvallige weerbeeld gingen we eerst maar wat foto s maken van de hokken en de volières. Fazanten gaan perfect samen met sierduiven. Hier worden in de volières een koppel Gele Goudfazanten en een koppel Goudfazanten gehouden, waarin ze zelfs nog tot broeden komen. De Fazanten zijn nauwelijks schuw, ze eten uit m n hand volgens Herman en de duiven scharrelen er gewoon omheen.
Rechts: Witte Brünner Kroppers zijn het hoofdras van Herman en het zijn perfecte voedsterduiven, als er niet al te vroeg in het jaar mee wordt begonnen. Met de broedhokken op deze wijze afgeschermd is de fokadministratie altijd bij de hand. De broedkoppels hebben hierdoor tevens hun privacy en zitten beschut, wat de rust ten goede komt. Opvallend zijn de degelijke en schone hokken met de mooie volières waarin naast de duiven ook nog plaats was voor enkele koppels fazanten. De optimale conditie van de dieren is een bewijs van de goede verzorging. Hierboven een witte Brünner Kropper duivin, die op dit moment onvoldoende krop laat zien. Maar deze duivin maakt deel uit van een fokkoppel, dus kun je niet verwachten dat die blaasactie op dit moment optimaal aanwezig is. Overigens geldt voor het blazen van de krop in het algemeen, dat het dier daarop getraind moet worden en eerst aangesproken om tot (blaas)actie te komen. Sommigen beweren dat een goede Brünner altijd moet blazen, maar dat is maar ten dele waar, daar is een superconditie voor nodig en het zit natuurlijk ook wel in de stam. Je kunt er op selecteren. Maar met een beetje hulp in de trainingskooi, waarbij ook het typische loopgedrag wordt getoond, kan dit gedrag worden gestimuleerd. Rechtsboven staat de doffer van dit koppel afgebeeld, die wel een prachtige ronde ballon laat zien, maar tegelijkertijd ook de dunne kropbevedering toont. Dunne bevedering is een echt Brünner Kropper probleem, wat vooral zichtbaar wordt bij de krop en de binnenzijden van de bovenbenen. Bij de witte kleurslag lijkt het wat meer voor te komen, maar waarschijnlijk is dit een kwestie van contrast, je ziet het gewoon eerder en beter bij witte veren.
Rechts: Een koppel welvarend opgroeiende Brünner Kroppers, die door de eigen ouders perfect worden gevoed, maar direct valt hier alweer de dunne bevedering bij één van de jongen op. Een erfelijke kwestie, die recessief blijkt te zijn en waar door inkruising, gevolgd door selectie met de Engelse Dwergkropper wat aan kan worden gedaan. Zo niet, dan wordt het steeds erger! Herman Vloedgraven is 66 jaar oud en was tot zijn pensionering beheerder van een buurthuis in Luttenberg, de Elckerlye. Hij noemt zich een hard rocker en zal geen concert overslaan van zijn favoriete muziek. Hij was een grote fan van Herman Brood & his Wild Romance en als het over voetballen gaat is Vitesse zijn Club. Die liefde voor muziek deelt hij met zijn zoon, maar vreemd genoeg heeft geen van zijn kinderen het duivenvirus van hem geërfd. Brünner Kropper De liefde voor duiven kreeg hij zelf wel van thuis mee, daar werden postduiven gehouden, maar Herman ging over op sierduiven, en achtereenvolgens had hij Oosterse Rollers en Duitse Schildduiven op zijn hok. Totdat hij zo n 20 jaar geleden de overstap maakte naar zijn huidige hoofdras, de Brünner Kropper. Boven: Witte Brünner Kropper, een prachtig dier, maar het blijft een moment opname. Rechts: Een jonge Brünner Kropper, roodwitgeband. Deze vogel heeft alle kwaliteiten in zich, maar of ze het later optimaal zal tonen, moeten we nog afwachten.
Links: Nog meer jonge witte Brünner Kroppers, in een aparte afdeling, waar ze tot volwassen dieren kunnen uitgroeien en het voor de fokker een spannend afwachten wordt, hoe ze zich zullen ontwikkelen. Zijn eerste Brünner Kroppers haalde hij bij de toen 80-jarige Wolters in Almelo. Het was bekend dat Wolters zijn Brünners uit Duitsland haalde en daar waren altijd de betere dieren te vinden. Herman begon aanvankelijk met 6 koppels Brünner Kroppers, maar breidde dit uit met topmateriaal van Oostenbroek uit Olst, dieren die hij praktisch voor niets kreeg aangeboden. In het begin waren dat alleen witte Brünner Kroppers, maar toen hij er wat koppels zwarte had bijgenomen, begreep hij wat men bedoelde dat de kleur een extra moeilijkheidsfactor is.. Het probleem bij deze zwarten was de kleurintensiteit; je kon de vleugelbandtekening zien en dat was echt een grote fout. Een paar jaar geleden, toen de secretaris van de Brünner Kropper Club, dhr. Van Dienst, zijn hobby drastisch moest inkrimpen, nam Herman er nog enkele koppels rood witgebande Brünner Kroppers bij. In het intro gaven we al aan dat Herman enkele koppels fazanten hield in combinatie met zijn duiven. Die fazanten broeden in de volière, heel simpel onder een schot, wat schuin tegen de wand is geplaatst. Deze combinatie tussen duiven en fazanten, zie je wel meer bij duivenfokkers en het blijkt in de praktijk goed samen te gaan. De duiven blijven bovenin en benutten de zitplanken in de volières, terwijl de fazanten de bodem benutten. Kortom ze vallen elkaar niet lastig en leven ieder hun eigen leven. Volledigheidshalve moet ook nog gemeld worden dat Herman als tweede sierduivenras er ook nog zo n 14 stuks Altenburger Trommelduiven bij heeft. Rechts: Altenburger Trommelduiven in de kleur geelzilver geband (erwtengeel), een tweede ras van Herman, wat het heel goed doet in de fok en op de show. De fok Omdat de Brünner Kroppers een wat hogere temperatuur nodig hebben, wordt pas eind maart, begin april met de fok begonnen. De kans op nachtvorst is dan zo ongeveer voorbij en dan zal ook de Brünner Kropper, ondanks de dunne bevedering en het smalle lichaam, probleemloos z n eigen jongen kunnen uitbroeden en grootbrengen. Mede hierdoor gebruikt
Herman nooit voedsterduiven. Hij bestelde dit jaar zo n 60 ringen en heeft op dit moment (eind mei) 12 jonge Altenburgers en van 13 koppels Brünners heeft hij 22 jongen gefokt. Alleen met de drie koppels rood witgebande Brünners heeft hij op dit moment nog maar enkele jongen, dat loopt nog niet zo lekker. Hij stopt in ieder geval begin juli met de fokkerij en het ziet er naar uit dat hij z n 60 ringen dan wel heeft opgebruikt. Op het totaalaantal wordt streng geselecteerd, zodat er voor de meeste van de gefokte duiven, een nieuwe baas moet worden gevonden. Hij biedt z n duiven via z n zoon op Internet te koop aan en adverteert in het plaatselijke dorpskrantje, waarop voldoende reacties komen. Links: Witte Brünner Kropper fokduiven op hun zitplaatsen bij de broedhokken. De twee onderste Brünners zijn duivinnen met een (naar verhouding) mooie lengte in hals en benen. Ook de bevedering is in orde. Linksboven, een doffer die in z n geheel een wat grof type toont, maar vooral de dunne bevedering op de krop is hier storend. De verzorging Het is in het hok te zien dat Herman van oorsprong uit de postduivenwereld komt. Iedere dag worden de hokken schoongeschrapt en er wordt geen bodembedekker, zoals zand of iets dergelijks, toegepast. In de lange voerbakken wordt éénmaal per dag, meestal tussen de middag, gevoerd. De hoeveelheid voer is afhankelijk van de consumptie, want als er voer over is, dan wordt er minder gevoerd. Zoals zoveel duivenliefhebbers in het oosten, voert hij het GARVO sierduivenvoer nr. 962 met superkorrel. Dit voer bevat 7% gerst wat door Herman als een belangrijk bestanddeel van het voer wordt gezien, maar wat door de duiven, waarschijnlijk vanwege de punten, minder graag wordt opgenomen, zodat het gerst altijd als laatste wordt gegeten. Een ander probleem wat bij duiven speelt, is de voerverspilling door het zogenaamde spitten. Daarmee wordt bedoeld de harkende beweging die de duiven met hun snavel van links naar rechts in het voer maken, op zoek naar de lekkernijen, met als gevolg dat het nodige voer hierdoor naast de voerbak terechtkomt. Om dit spitten en de voerverspilling te voorkomen heeft Herman een hoeveelheid grote glazen knikkers in z n voerbak liggen, wat uitstekend werkt. Het GARVO 962 voer is rijk gevarieerd en voldoet in alle jaargetijden voor al zijn duiven. Rechts: Je ziet het steeds meer, bij de liefhebbers; Lachduiven naast de sierduiven. Het gaat goed samen met de meeste sierduivenrassen en je kunt er nog mee showen ook.
Daarnaast krijgen de duiven doorlopend een kwaliteits gritmengsel en als enige supplement wordt DIPO tegen dunne mest gegeven. Vroeger kregen zijn duiven ook nog extra vitamines in het drinkwater, maar door de superkorrel in het GARVO voer is dat niet meer nodig, met als voordeel dat de waterbakken ook geen vervelende aanslag meer krijgen. Vrijwel nooit heeft hij zieke duiven, maar als er zich eens iets voordoet met z n duiven, dan gaat Herman naar de plaatselijke dierenarts, die gespecialiseerd is in duiven. Aan jaarlijkse entingen wordt niet gedaan, volgens Herman moeten de duiven gewoon goed verzorgd worden, waarbij een goed voer hoort, zodat ze weerstand opbouwen. Links: Een schitterende witte Brünner Kropper doffer, hier op de voerton voor zijn broedhok. Verenigingen en tentoonstellen Herman is lid van de vereniging Zorg & Genot in Raalte, die op haar jaarlijkse open tentoonstellingen zo n 300 à 400 dieren krijgt ingezonden. Er zijn meerdere kleindierverenigingen in de buurt; verenigingen die een rijk verenigingsleven hebben, maar waar je vroeger zo n 10 jeugdleden zag, zijn er daar nu misschien nog maar twee van over. Behalve op de Clubshow van Zorg & Genot stuur hij ook in op de Nationale show van ONETO in Enschede en de Nationale Noordshow in Zuidlaren. Maar ook neemt hij deel aan de shows van Haaksbergen, Hardenberg, de gezamenlijke shows van Nijverdal en Vriezenveen en niet te vergeten de show van Nut en Genoegen te Raalte-Heino. Dat zijn bij elkaar zo n zevental shows, waar hij dan ook alle dagen gaat helpen, vanaf de opbouw tot het eind. Voorwaarde is wel dat iemand hem komt halen en brengen, want een auto heeft Herman niet, maar dat is geen probleem, er is altijd wel iemand uit de vereniging die hem rijdt, of anders één van z n zonen. Rechts: Herman geeft tegenwoordig de meeste bekers weg, hij heeft liever een paar Euro als ereprijs. Maar hij heeft er toch nog een aantal bewaard, waar hij terecht trots op is. Herman stuurt gemiddeld zo n tien dieren in bij deze shows en hij heeft er genoeg om de deelnemende dieren te wisselen, want hij ziet ook wel dat z n duiven tussen twee shows voldoende rust nodig hebben. Speciaal is dit van belang voor zijn Brünner Kroppers, die zich op een show moeten presenteren, dus actie moeten laten zien zoals we dat van een Brünner Kropper verlangen met een vol geblazen ronde krop en parmantig op de tenen lopend. Uiteraard mag er van een keurmeester verlangd worden dat hij er tijdens z n keuring iets aan doet om de Brünner in actie te brengen. Hoewel een duif in topconditie het altijd wel doet, maar anderen hebben nèt dat kleine beetje aanmoediging nodig om zich te tonen.
Links: Nog meer bekers, getuigenissen van behaalde resultaten. Rechts: Deze spiegel hangt aan de wand bij Herman en hij won m als ereprijs bij de Oneto voor het beste 6-tal ingezonden Brünner Kroppers. Prijzen Echt grote prijzen heeft Herman tot nu toe niet gewonnen, ofschoon hij in de regel zeer tevreden is met de behaalde resultaten, voor hem is het in de hobby vooral belangrijk om mee te doen. Toch hangt er een spiegel aan de muur die hij dit jaar op de ONETO-show in Enschede won voor de fraaiste ingezonden collectie van een 6-tal Brünner Kroppers. Andere ereprijzen zoals bekers, geeft hij meestal direct weer weg; Wat moet je ermee, geef mij maar een paar Euro zegt hij dan. De Duitse Speciaalclub voor de Brünner Kropper Deze actieve club bestaat sinds 1910 en geeft ieder jaar een jaarboekje uit, zoals dit boekje hiernaast afgebeeld van het seizoen 1988/89. Het daarop afgebeelde ideaalbeeld (met iets overdreven insnoering) is nog steeds geldig. De Brünner Kropper is de kleinste van de kropperrassen. Het ras is tam en rustig van karakter, maar altijd bereid tot het demonstreren van de ballon die kogelrond is geblazen en goed ingesnoerd. Zij lopen bij actie op de tenen, en trippelen dan. Kortom dit ras doet het altijd goed. Het zijn daarbij ook perfecte ouders voor hun jongen. De stand is opgericht met 2/3 van de lichaamslengte vóór de benen en 1/3 erachter. Het is vooral een smalle duif met kruisende vleugels, waardoor de slankheid wordt benadrukt. Benen zijn onbevederd, lang, dicht en recht naast elkaar gestelt, zonder dat de tenen elkaar raken, met andere woorden, de Brünner kan vrij stappen. Sonderverein, Brünner-Kröpfer-Club (gegr. 1910) Erwin Sedlmeier Kiefernstr. 17 D-84051 Essenbach BRD Tel.: +49 (0) 87 03 / 5 67 Fax. +49 (0) 8 71 / 8 42 67 Het hier links afgebeelde jubileumboek van de Duitse Speciaalclub bevat een aantal schitterende aquarellen van Brünner Kroppers in diverse kleurslagen, getekend door J. Relovsky. Een prachtige verzameling platen.
Nederlandse Speciaalclub voor de Brünner Kropper en enige voorbeelden van het ras De Nederlandse Speciaalclub voor de Brünner Kropper heeft met haar enthousiaste leden tijdens de afgelopen Nationale Avicorni tentoonstelling, waar ze ter gelegenheid van het NBS Bondskampioenschap haar Clubshow had ondergebracht, 187 stuks kwalitatief zeer goede Brünner Kroppers geëxposeerd. Links: Brünner Kropper, Isabel witgeband doffer oud. Eigenaar: Jan Schellingerhout. Rechts: Brünner Kropper duivin, Isabel witgeband duivin. Eigenaar: Jan Schellingerhout. De isabel witgebanden vertegenwoordigen een stukje extra adel van de Brünner Kropper familie. Uiterst moeilijk, door o.a. de letaalfactor waardoor er sterfte bij jonge dieren kan optreden. Dit is te voorkomen door het inkruisen van de kleur geel, met als gevolg dat er soms enige kleurvariatie kan optreden. Links: Brünner Kropper v/j, wit. Inzender: B.J.L. v/d Kloet. Een van de winnaars tijdens de NBS-Bondsshow 2006/2007, Avicorni-Kleindierenshow Nederland.
Brünner Kropper historie Links: Een tekening van Van Gink uit 1923 over de Moderne geel- en zwart witgebande Brünner Kropper. Tegenwoordig wordt de Brünner Kropper veel slanker verlangd met een krop die meer insnoering op de borst laat zien. Vooral dit zwart witgebande exemplaar komt nu erg stug en stijf over. Rechts: Geelwitgebande Brünner Kropper van Joh. Lentink. Dit schilderij is vermoedelijke al zo n dertig jaar oud en als we dit vergelijken met de huidige afbeeldingen dan liggen de verhoudingen tegenwoordig toch iets anders. Bij dit dier toont o.a. de krop naar verhouding erg groot en is niet kogelrond waardoor de elegantie en fijnheid van het ras wegvalt. Volgens Van Gink (1923) en Spruijt (1929) De Brünner Kropper stamt van circa 1815 en is afkomstig uit Brünn (Brno in het huidige Tsjechië), Wenen en Praag. Jarenlang waren er dan ook verschillende types in omloop. Zo was de Praagse Kropper iets groter, meestal wit of ooievaar en had een lichtere beenbevedering. Vreemd genoeg noemde men deze duif in Oostenrijk vroeger Hollandse Kropper. Vermoedelijk is hierbij sprake geweest van een misverstand omdat wel vaststaat dat voor de Brünner Kropper gebruik is gemaakt van de Saksische Hollander en dat was een Isabelkleurige witgebande kropper. Eenkleurige Brünner Kroppers zijn gefokt met behulp van kleurduivenrassen, waardoor ze lange tijd achterbleven in benen, hals en uitaard de kropvorm. Ondanks de Oostenrijkse herkomst van het ras, zijn het vooral de Duitsers geweest die dit ras tot op de dag van vandaag hebben veredeld tot wat het nu is. Voor meer informatie over dit prachtige ras, kunt u contact opnemen met de speciaalclub. Nederlandse Brünner Kropper Club W. van Dienst Jac. Catsstraat 23 4318 BA Brouwershaven Copyright 2007 Aviculture-Europe. All rights reserved by VBC