Nummer Toegang: E09a. Intendance Den Haag

Nummer Toegang: E09a Intendance Den Haag Koninklijke Verzamelingen, Den Haag (c) 2000

E09a 3 I N H O U D S O P G A V E BESCHRIJVING VAN HET ARCHIEF...5 Aanwijzingen voor de gebruiker...6 Aanvraaginstructie...6 Citeerinstructie...6 Archiefvorming...7 Geschiedenis van het archiefbeheer...7 Inhoud en structuur van het archief...11 Bereik en inhoud...11

E09a 5 Beschrijving van het archief Beschrijving van het archief Naam archiefblok: Intendance Den Haag Periode: 1816 Archiefbloknummer: E09a Omvang: 64,5 m. Archiefbewaarplaats: Koninklijk Huisarchief, Den Haag Archiefvormers: Intendance der Koninklijke Paleizen

6 E09a Aanwijzingen voor de gebruiker Aanwijzingen voor de gebruiker Aanvraaginstructie AANVRAAGINSTRUCTIE Voor de raadpleging van de archieven in het beheer van de Koninklijke Verzamelingen dient u toestemming te vragen. U kunt uw onderzoeksaanvraag schriftelijk indienen bij de Directeur van het Koninklijk Huisarchief. Gebruik hiervoor dit formulier. Nadat aan u toestemming voor onderzoek is verleend kunt u een afspraak maken voor een bezoek aan het Koninklijk Huisarchief. Citeerinstructie CITEERINSTRUCTIE Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling. VOLLEDIG: Koninklijke Verzamelingen, Den Haag, Archief: Intendance Den Haag, inventarisnummer E09a... VERKORT: KV Archief: Intendance Den Haag, inv.nr. E09a...

E09a 7 Archiefvorming Archiefvorming Geschiedenis van het archiefbeheer GESCHIEDENIS VAN HET ARCHIEFBEHEER De Intendance der Koninklijke Paleizen Bij de terugkomst van het Huis van Oranje in 1813 werden de Koninklijke Paleizen onder toezicht van het Departement van Waterstaat afd. Kon. Paleizen en Publieke Gebouwen gesteld. Tot architect werd benoemd de heer Ziesenis, onder de regering van Koning Lodewijk Napoleon Bouwmeester der Paleizen. Het toezicht over de Paleizen te Amsterdam en Het Loo bleef onder de heer C.P.J. Hoynck van Papendrecht, Adjudant der Koninklijke Paleizen, die deze functie ook onder Lodewijk Napoleon uitoefende. Bij K.B. van 18februari 1819 werd besloten dat het salaris van de Architect Ziesenis zou komen op te houden. Als opvolger van hem werd bij K.B. van 5 maart 1818 benoemd tot Architect der Paleizen en 's Rijks gebouwen de heer Van der Straeten. Deze architecten hadden buiten het salaris van het Departement een toelage van de Koning. In de tijd van 1813 tot 1825 was er wel geregeld contact tussen het Departement van Waterstaat en de Hofmaarschalk Graaf W.F. van Reede, maar dit ging uitsluitend over het onderhoud van de gebouwen. In de rekeningen van het Departement Hofhouding zijn ook wel rekeningen te vinden over verschillende aankopen voor de paleizen, maar deze betreffen haast uitsluitend uitgaven voor meubels voor de vorstelijke personen. In het archief van de Hofcommissie in de jaren 1813 1826 zijn ook wel enige aantekeningen over de paleizen te vinden, maar een overzicht over het onderhoud enz. is hieruit slecht te verkrijgen. In het archief van de Opper Intendant zijn wel enkele duplicaat rekeningen uit deze tijd, o.a. over de verbouwing van het Paleis het Oude Hof te 's Gravenhage, maar over een Departement van de Opper Intendant (later Intendant) kan eigenlijk pas in 1825 worden gesproken. Bij K.B. van 19 juni 1825 werd de Graaf W.F. van Reede tot Opper Intendant benoemd. Hij had het beheer over al de paleizen in Nederland. Ook onder hem en onder zijn opvolgers bleef de Adjudant der Koninklijke Paleizen Hoynck van Papendrecht zijn functie uitoefenen.

8 E09a Bij K.B. van 17 maart 1829 werd Graaf van Reede benoemd tot Opper Kamerheer en werd tot Opper Intendant benoemd J.C. Graaf van Bylandt. Hij bleef deze functie uitoefenen tot op ik september 1838 het departement van de Opperlntendant met het Departement van de Hofmaarschalk werd. samengevoegd en zodoende Baron Huyssen van Kattendijke, als Hofmaarschalk, ook de leiding van de Intendance onder zich kreeg. Op 12 april l837 was te Amsterdam de Adjudant der Koninklijke Paleizen Hoynck van Papendrecht overleden en in zijn functie opgevolgd door J.G.A. baron Sirtema van Grovestins. Laatstgenoemde werd bij K.B. van k februari l&kk belast met de waarneming van de functies van de Hofmaarschalk, dus hij kreeg eveneens het beheer der Koninklijke Paleizen onder zich. Dit bracht natuurlijk vele werkzaamheden met zich mede en zodoende werd waarschijnlijk de onder adjudant van het Koninklijk Paleis te Amsterdam en wel de kapitein D.A. Staats op 19 maart 1845 benoemd. Baron Sirtema bleef deze functies waarnemen tot op 4 februari 1844 bij K.B. de Hofmaarschalk J.W. Baron Huyssen van Kattendijke eervol ontslag verleend werd. Baron.Sirtema bleef toen met het beheer van het Koninklijk Paleis Het Loo belast. Op 4 april l847 werd tot Intendant der Koninklijke Paleizen benoemd en tegelijkertijd belast met de functie van Hofmaarschalk L.E. Graaf van Bijlandt, die na het overlijden van Baron Sirtema van Grovestins op 10 november 1846 fungerend Adjudant van het Paleis en het Domein Het Loo was. Op het Paleis Het Loo werd hij opgevolgd door J.B. Graaf van Limburg Stirum als Intendant van Het Loo. Op 6 februari 1848 kwam de Onder Adjudant van het Paleis te Amsterdam, D.A. Staats, te overlijden en werd opgevolgd door de heer H.A.L. van Vessem, als Adjunct Intendant van het Paleis Amsterdam. De K.B.'s van 25 en 26 juni 1849 brachten weer veranderingen in het beheer van verschillende departementen. Zo werd tot Hofmaarschalk benoemd de Intendant, wnd. Hofmaarschalk L.E. Graaf van Bylandt. Tot intendant der Koninklijke Paleizen werd benoemd de intendant van Het Loo, J.B. Graaf van Limburg Stirum en tot Intendant van Het Loo werd benoemd de heer L. van Bronkhorst. Al deze functies ingaande op de 1ste oktober 1849. Tegelijk met deze datum werd de Intendance op het Paleis Het Loo een zelfstandig Departement en bleef de Intendance te 's Gravenhage alleen het beheer uitoefenen over

E09a 9 de paleizen te 's Gravenhage en Amsterdam. Vanaf deze datum kunnen we eigenlijk pas spreken van de Intendance te 's Gravenhage. Op 21 mei 1853 werd aan Graaf van Limburg Stirum bij K.B. eervol ontslag verleend als Intendant, blijkbaar door een kwestie over het plaatsen in rang van de Intendant, welke bij K.B. van 1 maart 1854 werd genoemde Graaf weer benoemd tot Intendant, maar nu in rang gelijk met de Hofmaarschalk en de Stalmeester. In het jaar dat hier tussen ligt werd het beheer der Intendance weer waargenomen door een Hofmaarschalk en wel Jhr.Mr. H.M.C. Clifford. Graaf van Limburg Stirum bleef in functie tot maart 1860 en werd toen opgevolgd door de heer H.F.G.N. Camp, als Administrateur der Koninklijke Paleizen, tot januari 1865, toen werd de heer Camp benoemd tot Hofraad en belast met de Intendance der Koninklijke Paleizen. Op 10 januari 1870 werd de heer Camp benoemd tot Intendant van het Koninklijk Paleis en Domein Het Loo, met de bepaling dat hij tevens belast bleef met de Intendance der Koninklijke Paleizen (te ' s Gravenhage). "Bij K.B. van 31 oktober 1872 werd hij eervol uit deze functies ontheven, daar de heer Camp op 21 september 1872 benoemd was tot Intendant en belast met de opvoeding van Prins Alexander. Met ingang van 31 oktober 1872 werd de Adjunct Adjudant van het Koninklijk Paleis te Amsterdam tevens belast met het beheer der Paleizen te 's Gravenhage. Op 1 mei 1878 werd de heer Van Vessem benoemd tot Intendant van het Paleis te Amsterdam en bleef belast met het beheer der paleizen te 's Gravenhage. Na het overlijden van de heer Van Vessem op 27 april 1891 aanvaardde Mr. J.D.C.C.W. Baron de Constant Rebecque zijn werkzaamheden als Intendant en werd op ik november 1891 benoemd tot Intendant der Koninklijke Paleizen, met eervol ontslag uit zijn tegenwoordige waardigheid, Hofmaarschalk en Kamerheer Ceremoniemeester van Wijlen Koning Willem III. In Amsterdam werd na het overlijden van de heer Van Vessem benoemd Jhr.Ir. C.C.Th. Six, als Adjunct Intendant van het Paleis te Amsterdam. Op 14 februari 1893 overleed baron de Constant Rebecque en werd Jhr.Ir. J.P.E. Hoeufft van Velsen waarnemend Intendant. Bij K.B. van 12 oktober 1893 werd hij benoemd tot Intendat der Koninklijke Paleizen met uitzondering van Het Loo, maar hij bleef belast met het geven van bouwkundige adviezen in het algemeen. Op 1 mei 1910 overleed ook hij na een periode van belangrijke werkzaamheden onder zijn leiding, o.a. het bouwen van het Koninklijk Huisarchief, dat helemaal een werk van zijn hand was. Te *s Gravenhage werd hij opgevolgd door J.W.J. baron Taets van Amerongen, die op 1 september 1910 tot Intendant werd benoemd en met ingang van dezelfde datum werd Jhr. Six te Amsterdam tot Intendant te Amsterdam benoemd. Dit bracht ook weer enige veranderingen met zich mede, want met ingang van 1 januari 1911 werd ook de Intendance te Amsterdam een zelfstandig Departement. Tot het overlijden van Jhr.Ir. Six

10 E09a op 1939, toen het beheer weer kwam onder de Intendant te 's Gravenhage, maar de administratie van het gebouw bleef te Amsterdam. Na het overlijden van baron Taets van Amerongen op k februari 1935 volgde de Administrateur van het Kroondomein Jhr. H.J. Repelaer van Driel hem op, die bij K.B. van 1 juli 1935 in deze functie werd benoemd. Na het overlijden van Jhr.Ir. C.C.Th. Six en na het eervol ontslag van Jhr. Repelaer van Driel werden de Intendances van het Koninklijk Paleis te 's Gravenhage en te Amsterdam weer onder één Intendant geplaatst en werd op 15 februari 1939 Jhr.Ir. P.F.O.R. Sickinghe tot Intendant benoemd. In het tijdperk van 1838 tot 1852 werden er geen Opper Intendanten meer benoemd, maar bij K.B. van 9 februari 1852 werd deze functie weer ingesteld, al was het toen alleen maar in titel, met het beheer van de Intendance hadden de functionarissen niet veel te maken. Zo werd dan op 9 februari 1852 benoemd Baron A.F.J.F.J. van Omphal, die deze titel behield tot aan zijn overlijden op 8 juli 1863. Na hem werd J.M. Graaf van Lynden benoemd op l8 september 1863, hij kwam echter spoedig daarna te overlijden en wel op 22 augustus 1864. Het duurde verschillende jaren voor er weer een nieuwe Opper Intendant werd benoemd en eerst bij K.B. van 25 oktober 1872 werd Mr. F.R.H.R. Baron Fagel benoemd tot Opper Intendant, bijzonder belast met de administratie van het Paleis en Domein Het Loo, van deze laatste functie werd hij op 27 september 1876 eervol ontheven en behield zijn functie als Opper Kamerheer tot zijn overlijden op 5 januari 1890. Op 19 mei 1890 werd bij K.B. tot Grootofficier en tevens belast met het beheer der Koninklijke Paleizen met uitzondering van Het Loo benoemd A.R.J. Baron Klerck.

E09a 11 Inhoud en structuur van het archief Inhoud en structuur van het archief Bereik en inhoud BEREIK EN INHOUD Het departement is belast met het beheer, onderhoud en inrichting van de paleizen Noordeinde, Huis ten Bosch, Lange Voorhout, Kneuterdijk, Korte Voorhout, paleis aan het Plein en gebouwen (Koninklijke Stallen, Koninklijk Huisarchief, Paviljoen van Wied, huizen Noordeinde 66, 70 en 72, Lange Voorhout 6) in Den Haag e.o. Hierin ook enige stukken betreffende het paleis te Leeuwarden. Bevat ook plattegronden, tekeningen, etc. van de verschillende paleizen en gebouwen in Den Haag, alsmede van de paleizen te Amsterdam, Soestdijk en Leeuwarden, paviljoen Welgelegen te Haarlem, Oranje Nassau s Oord te Renkum, Bronbeek te Arnhem, de landgoederen De Horsten te Wassenaar, landhuis De Ruygenhoek te Scheveningen, grafkelders te Delft en Leeuwarden en residenties in België en Luxemburg.