Bijlage 3 Toelichting wijzigingen Beheersverordening begraafplaatsen Dongeradeel 2016 ten opzichte van de Beheersverordening gemeentelijke begraafplaatsen Dongeradeel 1994. Hoofdstuk 1 Artikel 1 Inleidende bepalingen Begripsomschrijvingen a. In de oude verordening werd bij de definitie van een algemeen graf opgenomen dat aan een ieder gelegenheid wordt geboden tot het doen begraven van lijken. De passage aan een ieder is overbodig en daarom geschrapt. Volgens artikel 23, tweede lid van de Wet op de lijkbezorging is het aan de houder van de begraafplaats te bepalen wie in een algemeen graf wordt begraven. c. De adressen van de begraafplaatsen zijn toegevoegd. e. Gebruiker is als begrip toegevoegd. f. en h. De termen gedenkteken en grafbedekking zijn nader gedefinieerd. Dit onderscheid is bewust gemaakt zodat de vergunningsplicht voor de graftuin (zonder gedenkteken) kan vervallen en duidelijk is dat alleen nog een vergunning nodig is voor het plaatsen van een gedenkteken. Het plaatsen en onderhouden van een graftuin wordt gereguleerd door middel van algemene regels in de nadere regels van het college (op grond van artikel 18 lid 2 van de verordening). Hierin wijkt de verordening af van het VNG-model, daarin is ook het plaatsen van een graftuin vergunningsplichtig. Wij zijn echter van mening dat een graftuin aan verandering onderhevig kan zijn waardoor een statische vergunning onpraktisch is en bovendien is dit onderwerp prima te reguleren is door middel van algemene regels en handhaving achteraf. g. De grafakte is als begrip toegevoegd. i. Het grafrecht is als begrip toegevoegd. j. Een particulier graf werd in de oude verordening aangeduid als eigen graf. Ook in het algemeen spraakgebruik wordt de term eigen graf nog altijd gebezigd. De nieuwe verordening volgt echter de terminologie van de Wet op de lijkbezorging waarin het eigen graf wordt aangeduid als particulier graf. n. De urnenmuur is als begrip toegevoegd. o. De wet is als begrip toegevoegd. Hoofdstuk 2 Openstelling, orde en rust op de begraafplaats. Artikel 2 Uitbreiding begrippen particulier- en algemeen graf De term eigen graf is gewijzigd in particulier graf volgens de nieuwe Wet op de lijkbezorging. Verder is het begrip particulier graf uitgebreid met particulier kindergraf en urnennis, het begrip algemeen graf en algemeen kindergraf. Artikel 3 Openstelling begraafplaatsen Om geen discussie te krijgen over de noodzaak van een tijdelijke sluiting, is de tekst ten opzichte van de oude verordening en het VNG-model iets aangepast. Het is aan de beheerder om te beoordelen of een begraafplaats tijdelijk en/of deels dicht moet.
2 Dit is in de praktijk alleen nodig als graven geruimd worden zodat bezoekers van de begraafplaats niet geconfronteerd worden met overblijfselen van lijken. Het lid m.b.t. de toegangsbeperking voor kinderen onder de 14 jaar zonder toezicht is komen te vervallen. In de praktijk wordt deze regel niet nodig geacht. Artikel 4 Ordemaatregelen Geen wijzigingen. Artikel 5 Plechtigheden Artikel 16 van de Wet op de lijkbezorging is aangepast: Begraving of verbranding geschiedt niet eerder dan 36 uren na het overlijden en uiterlijk op de zesde werkdag na het overlijden. In de oude wetstekst werd als laatst mogelijke dag de vijfde dag na het overlijden genoemd. De verlenging van deze termijn heeft gevolgen voor de termijn van aanmelding van herdenkingsbijeenkomsten e.d. op de begraafplaats, die doorgaans niet kunnen samenvallen met een begrafenis. Artikel 6 Opgravingen en ruimen Geen wijzigingen. Hoofdstuk 3 Voorschriften voor lijkbezorging Artikel 7 Kennisgeving begraven en asbezorging, openen en sluiten van het graf In het herziene artikel 7 zijn de voormalige artikelen 7 en 8 uit de oude verordening samengevoegd. 1. De schriftelijke opdrachtbevestiging aan de beheerder om een lijk te begraven, is vervallen. De kennisgeving dat iemand een lijk wil doen begraven (het huidige eerste lid), is voldoende. 2. Betreft geen inhoudelijke wijziging en was eerder onderdeel van het eerste lid en is nu als apart lid genoemd. 3. Betreft verplaatsing was voorheen artikel 8 1 e lid. 4. Nieuw lid m.b.t. het te overleggen document wanneer burgemeester verlof heeft verleent om het lijk binnen 36 uur te begraven. 5. In de vorige verordening was dit omschreven in artikel 8 lid 2. De wijziging betreft dat wanneer de bijzetting de rechthebbende zelf betreft, er vooraf een nieuwe rechthebbende dient te zijn. 6. Betreft verplaatsing, was artikel 8 lid 3. 7. Betreft verplaatsing, was artikel 8 lid 4. 8. Betreft verplaatsing, was artikel 8 lid 5. 9. Betreft verplaatsing, was artikel 7 lid 3. In de vorige verordening was in het tweede lid van artikel 7 de bepaling opgenomen dat het lijk bij aankomst op de begraafplaats voorzien diende te zijn van een identiteitskenmerk. Deze bepaling is geschrapt, aangezien dit vereiste sinds de wetswijziging volgt uit artikel 8 van de Wet op de lijkbezorging. Artikel 8 Tijden van begraven en asbezorging (artikel 9 oud) Betreft een verplaatsing, was artikel 9. In het eerste lid zijn de tijden van begraven en asbezorging in de periode oktober t/m maart aangepast aan de zonsondergang.
3 Artikel 9 Kist, lijkomhulsel en grafgiften Een nieuw artikel waarin voorwaarden worden gesteld om belemmering van een natuurlijke lijkontbinding te voorkomen en om het mee begraven van voorwerpen die niet in de grond horen, of die niet vergankelijk zijn, te voorkomen. Hoofdstuk 4 Indeling begraafplaatsen en uitgifte van de graven Artikel 10 Indeling begraafplaatsen 1. Betreft een verwijzing naar de voorschriften voor de lijkbezorging bepaald in artikel 7. 2. Betreft geen inhoudelijke wijziging en was eerder onderdeel van het voormalige eerste lid van artikel 12 de volgorde van uitgifte en is nu als apart lid genoemd. 3. Was eerder onderdeel van het eerste lid van artikel 12 de volgorde van uitgifte en is nu als apart lid genoemd en uitgebreid met of bijzetting van een asbus. 4. Het vierde lid is toegevoegd zodat het college bij nadere regels categorieën aan kan wijzen waarbij kan worden bepaald dat een graf uitgegeven wordt anders dan voor directe begraving en buiten de volgorde van uitgifte. In de Nadere regels graven en asbezorging 2013 heeft het college invulling gegeven aan deze mogelijkheid door op te nemen dat bij directe begraving in een particulier graf gelijktijdig ten behoeve van de huwelijkspartner, geregistreerd partner of levenspartner een tweede particulier graf kan worden uitgegeven. 5. Betreft verplaatsing, was voormalig artikel 12 lid 2. 6. Betreft verplaatsing, was voormalig artikel 13. Artikel 11 Onderscheid graven 1. In de vorige verordening was dit onderscheid omschreven in artikel 10 lid 1 en artikel 11 lid 1. 2. Het tweede lid is toegevoegd zodat het college nadere regels kan stellen over: - de afmetingen van de particuliere graven, dit is namelijk verschillend voor de verschillende (afdelingen van) begraafplaatsen; - de toegestane afmetingen van de asbus/urn voor de urnenmuur en de - de voorwaarden waaronder grafkelders en urnenkelders toegestaan worden en - de omstandigheden waaronder een asbus zonder urnenkelder bijgezet mag worden in een particulier graf. Deze nadere regels bestonden reeds onder de oude beheersverordening ( Uitvoeringsbesluit grafbedekkingen 1999. Met de toevoeging van het tweede lid wordt hiertoe expliciet de bevoegdheid gegeven door de raad. Artikel 12 Termijnen graven (artikel 14 oud) 1. Betreft een nieuw lid ter verduidelijking van de termijn en het niet kunnen verlengen van algemene graven. 2. De termijn van particuliere graven is aangepast naar 20 jaar waartoe de raad reeds in 2009 heeft besloten. De mogelijkheid tot het verlengen met een termijn van 10 jaar betreft een verplaatsing van voormalig lid 2 artikel 14. 3. Betreft een nieuw lid. Urnennissen worden voor een periode van 20 jaar uitgegeven. Verder is het voormalige vijfde lid verwijderd. Daarin werd bepaald wat verstaan wordt onder grafrecht. Omdat dit echter ook al is opgenomen in artikel 1 sub j, is het overbodig om hier te herhalen.
4 Artikel 13 Bijzetten asbussen; verstrooiing van as Betreft een nieuw artikel betreffende bijzetting van asbussen en verstrooiing omdat deze onderwerpen in de vorige verordening zeer beperkt waren omschreven. 1,2 Het bijzetten van asbussen kan alleen in particuliere graven en mag alleen in urnenkelders. 3 Verder mag as worden verstrooid op een verstrooiingsplaats op de begraafplaats en niet op de hele begraafplaats, dit is toegevoegd. 4 In dit lid worden de regels omtrent de bestemming van de as bij aflopende rechten verduidelijkt. Artikel 14 Capaciteit graven 1. Betreft een verplaatsing, was voormalig artikel 10 leden 3 en 4, en artikel11 lid 1. Tevens is er een maximum gesteld aan het aantal bij te plaatsen asbussen. 2. Betreft een verplaatsing, was artikel 15. Voorheen was het plaatsen van een kelder vergunningsplichtig. In de praktijk zijn hier echter geen vergunningen voor verleend en blijkt het verlenen van toestemming voldoende. Het lid is hier op aangepast. 3. Een nieuw lid ter verduidelijking dat alle genoemde graven en diensten niet altijd beschikbaar moeten of kunnen zijn op alle begraafplaatsen. De aanvrager heeft dus geen recht op levering. Artikel 15 Overschrijving van grafrechten (artikel 16 en 17 oud) 1. Betreft een verplaatsing, was voormalig artikel 16 lid 1. 2. Betreft een verplaatsing, was voormalig artikel 16 lid 2. De termijn om een grafrecht over te schrijven is gewijzigd van 12 naar 6 maanden, er is geen reden om de langere termijn aan te houden. 3. Betreft een verplaatsing, was voormalig artikel 16 lid 3. 4. Betreft een verplaatsing, was voormalig artikel 17. Voormalig artikel 18 met betrekking tot het sluiten van graven op verzoek van de rechthebbende is komen te vervallen. Betreft een verouderd artikel waar in de praktijk geen gebruik van werd gemaakt. Hoofdstuk 5 Grafbedekkingen Artikel 16 Eigendom grafbedekking Dit artikel is nieuw ingevoegd in verband met het nieuw Artikel 32a van de Wet op de lijkbezorging. In dit nieuwe artikel wordt bepaald dat gedurende de periode dat een graf niet geruimd mag worden het artikel 20, eerste lid, aanhef en onder e en f, van Boek 5 van het Burgerlijk Wetboek niet van toepassing is op hetgeen op het graf is geplaatst. Dit artikel van het Burgerlijk Wetboek betreft de natrekking. In 2002 heeft de Hoge Raad de uitspraak gedaan dat graftekens (van graven met uitsluitend recht als bedoeld in artikel 28 Wet op de lijkbezorging) middels natrekking in eigendom toebehoren aan de eigenaar van de grond. De consequentie van deze uitspraak was dat de begraafplaats als eigenaar van grafmonumenten aansprakelijk was voor de schade die het grafmonument aan een ander grafmonument of aan een ander object, mens of dier aanbrengt (risicoaansprakelijkheid). Het nieuwe wetsartikel legt de eigendom en daarmee ook de risicoaansprakelijkheid van de graftekens bij de eigenaar van het grafmonument. Helaas is in de wet niet opgenomen dat de rechthebbende tevens geacht wordt de eigenaar te zijn van het grafteken. Eigendom van het grafteken staat immers los van het hebben van het grafrecht. Gelet hierop is in de beheersverordening artikel 16 toegevoegd waarin is bepaald dat de rechthebbende of gebruiker geacht wordt eigenaar te zijn van de grafbedekking. Hiermee hopen wij eventuele onduidelijkheid over het eigendom van de graftekens te ontlopen.
5 Artikel 17 Vergunning en onderhoud grafbedekking 1. Betreft een verplaatsing, was voormalig artikel 19 lid 1. 2. Betreft een verplaatsing, was voormalig artikel 19 lid 2. 3. Betreft een verplaatsing, was voormalig artikel 19 lid 4. Toegevoegd is de voorwaarde omtrent aanstootgevende dan wel kwetsende afbeeldingen of teksten. 4,5 Toegevoegde leden ter verduidelijking dat rechthebbende / gebruikers de grafbedekkingen (doen) aanbrengen, herstellen en vernieuwen. En dat hiermee gemoeide kosten voor de rechthebbende dan wel gebruiker zijn. 6 Betreft een verplaatsing, was voormalig artikel 22 leden 1 en 2. 7. Betreft een verplaatsing, was voormalig artikel 22 lid 3. 8. Een nieuw lid welke is toegevoegd omdat voor het beheer soms noodzakelijk is om grafbedekkingen tijdelijk weg te nemen. (bijvoorbeeld bij ophogingen of aanvullingen naar aanleiding van verzakkingen) Artikel 18 Verwijdering grafbedekking (artikel 21 oud) 1. Betreft een verplaatsing, was voormalig artikel 21 lid 1. Verder is de term het verstrijken van de graftermijn vervangen door het vervallen van het grafrecht. Het grafrecht eindigt namelijk niet alleen door het verstrijken van de termijn (zie ook artikel 22 eerste en tweede lid van de beheersverordening), terwijl het einde van het grafrecht de gemeente wel het recht geeft het graf te ruimen en de grafbedekking te verwijderen. Dan heeft niemand immers meer een recht op het graf waardoor alle rechten weer toekomen aan de gemeente. De mededeling aan de rechthebbende voordat de grafbedekking verwijderd mag worden in voormalig artikel 21 leden 2 en 3, is vervallen. Hiervoor is gekozen omdat de rechthebbende al bij brief (of middels een bordje bij het graf) twee jaar voor het eindigen van het grafrecht gewezen wordt op het aankomende einde van het grafrecht en de gevolgen van het eindigen van dat grafrecht, namelijk het recht van het college de grafbedekking te verwijderen en het graf te ruimen. De mededeling is daarmee derhalve al gedaan. Het is een bewuste keuze van rechthebbende als hij vervolgens het grafrecht niet verlengd. Het is dan ook overbodig om rechthebbende nogmaals te moeten wijzen op het aankomende verwijderen van het grafrecht. Dit geeft onnodige administratieve lasten en maakt het beheer van de begraafplaats onnodig ingewikkeld. Hierbij kan er nog op gewezen worden dat er geen sprake meer is van een rechthebbende als het grafrecht geëindigd is waardoor het in die zin ook wettelijk onjuist is om nog te spreken van het sturen van een brief aan de rechthebbende. Iemand is immers rechthebbende op een graf zolang diegene een grafrecht daarop gevestigd heeft, na het aflopen van de uitgiftetermijn / graftermijn, eindigt het grafrecht en daarmee het zijn van rechthebbende. In de vorige beheersverordening was voor de rechthebbende of gebruiker de mogelijkheid opgenomen een aanvraag in te dienen om de grafbedekking na verwijdering een bepaalde periode ter beschikking te houden. Dit bracht veel administratieve lasten met zich; daarom is deze mogelijkheid niet meer opgenomen. Alle grafbedekkingen worden standaard nog drie maanden bewaard. 2. Betreft een verplaatsing, was voormalig artikel 21 lid 4. Artikel 19 Schade grafbedekking Dit artikel is nieuw ingevoegd ter verduidelijking van de aansprakelijkheid, het risico en de kosten met betrekking tot schade aan de grafbedekking.
6 Artikel 20 Beplanting en losse voorwerpen Algemene regels waaraan grafbeplanting moet voldoen zijn omschreven in Nadere regels. Deze zijn, in artikel 17 lid 2 van de beheersverordening, gedelegeerd aan het college en zijn niet in dit artikel omschreven. Om te verduidelijken welke beplanting dan wel losse voorwerpen zijn toegestaan om bij een graf te plaatsen is voormalig artikel 20 uitgebreid. 1. Inhoudelijk geen wijziging van voormalig artikel 20. 2. Dit lid is toegevoegd om voorwaarden te stellen aan de losse voorwerpen welke bij een graf geplaatst kunnen worden uit oogpunt van beheer en aansprakelijkheid. 3. Inhoudelijk geen wijziging van voormalig artikel 20 met uitzondering van de toevoeging van de bevoegdheid van de beheerder om beplantingen te verwijderen die niet voldoen aan de algemene regels voor grafbeplanting of die in een verwaarloosde staat verkeren. Deze toevoeging is noodzakelijk omdat de beheerder anders niet op kan treden als de algemene regels omtrent de grafbeplanting niet worden nagekomen. Het is uiteraard wel zaak om de rechthebbenden en gebruikers goed op de hoogte te brengen van de regels voor het plaatsen en onderhouden van de grafbeplanting zodat zij niet voor onaangename verassingen komen te staan. 4. Inhoudelijk geen wijziging van voormalig artikel 20. Voormalig artikel 23 is komen te vervallen. Omdat in artikel 17 wordt gesteld dat de eigenaar verantwoordelijk is voor het onderhoud en de mogelijkheid tot onderhoud door de gemeente wordt genoemd in de legesverordening is het overbodig dit artikel op te nemen. Hoofdstuk 6 Opgraving en ruiming. Artikel 21 Ruiming, bezorging van overblijfselen en as (artikel 24 oud) 1. Betreft een verplaatsing, was voormalig artikel 21 lid 1.Het ruimen van een graf is alleen toegestaan met toestemming van de rechthebbende dan wel als als er geen grafrecht meer op het graf rust. Verwijderd is de verplichting om één jaar voor het ruimen van het graf een mededeling daarvan te sturen aan de rechthebbende. Hiervoor geldt dezelfde motivering als is opgenomen onder artikel 18 inzake het verwijderen van de grafbedekking, namelijk het feit dat de rechthebbende en de gebruiker één jaar voor het eindigen van de uitgiftetermijn, daarvan een mededeling krijgen van het college dat de uitgiftetermijn afloopt. In deze mededeling wordt ook gemeld dat het college de grafbedekking kan verwijderen en het graf kan ruimen als de graftermijn niet verlengd wordt. Deze mededeling wordt als voldoende kennisgeving gezien. Hierbij kan er nog op gewezen worden dat er geen sprake meer is van een rechthebbende als het grafrecht geëindigd is waardoor het in die zin ook wettelijk onjuist is om nog te spreken van het sturen van een brief aan de rechthebbende. Iemand is immers rechthebbende op een graf zolang diegene een grafrecht daarop gevestigd heeft, na het aflopen van de uitgiftetermijn / graftermijn, eindigt het grafrecht en daarmee het zijn van rechthebbende. 2. Het tweede lid is toegevoegd. Met betrekking tot het ruimen is in de beheersverordening gekozen voor een zorgplicht voor de gemeente in het eerste lid, als beheerder van de begraafplaats. Op de beheerder rust de plicht er zorg voor te dragen dat met de menselijke resten welke bij de ruiming van een graf worden aangetroffen te allen tijde respectvol wordt omgegaan. Er dienen bovendien maatregelen te worden getroffen zodat bezoekers van de begraafplaats niet met de menselijke resten worden geconfronteerd.
7 3. Betreft een verplaatsing, was voormalig artikel 24 lid 2 waarbij as is toegevoegd. 4. Betreft een verplaatsing, was voormalig artikel 24 lid 3 waarbij crematie is toegevoegd. 5. Betreft een verplaatsing, was voormalig artikel 24 lid 4. Voormalig hoofdstuk 7 artikel 25, Gedeelte voor kerkgenootschap, is komen te vervallen. Naast de gemeentelijke begraafplaats Damwâldsterreedsje is een deel als katholieke begraafplaats ingericht. Dit is echter eigendom van het kerkgenootschap welke hiervoor een eigen reglement hebben opgesteld. Hoofdstuk 7 Einde van de rechten. Artikel 22 Vervallen grafrechten 1. Betreft een verplaatsing, dit waren voormalige artikel 14 lid 3 en artikel 17.Voor de volledigheid zijn aan het eerste lid nog enkele oorzaken toegevoegd die kunnen leiden tot het vervallen van het grafrecht. 2. In dit lid zijn voor de volledigheid de redenen samengevoegd waarom burgemeester en wethouders de grafrechten in ieder geval vervallen kunnen verklaren. 3. Betreft een aanvulling ter verduidelijking dat er geen restitutie van de kosten zal plaatsvinden bij de in leden 1 en 2 genoemde beëindigingen van het grafrecht. Instandhouden historische graven en opvallende grafbedek- Hoofdstuk 8 king. Artikel 23 Lijst (artikel 26 oud) 1. Betreft een verplaatsing, was voormalig artikel 26 lid 1. 2. Betreft een verplaatsing, was voormalig artikel 26 lid 2. 3. Aangezien het college ook het bestuursorgaan is dat de lijst van bijzondere graven zal vaststellen, is het logischer om de bevoegdheid om over te gaan tot het verwijderen van grafbedekkingen en het ruimen van graven die op de lijst staan ook bij het college neer te leggen. Voormalig hoofdstuk 9 Register, artikel 27, is komen te vervallen. In de oude verordening was een artikel opgenomen met betrekking tot de inrichting van het register van de begraven lijken en de bezorgde as. Het register van de bezorgde as is niet meer opgenomen in deze beheersverordening, aangezien artikel 10 van het Besluit op de lijkbezorging van 4 december 1997 gedetailleerde voorschriften voor dit register geeft. Voormalig hoofdstuk 10 Bezwaren,artikel 28, is komen te vervallen. Bezwaren kunnen volgens??? ingediend worden bij b&w waarbij dit artikel overbodig wordt geacht. Hoofdstuk 9 Slotbepalingen Artikel 24 Intrekking oude regeling Betreft een verplaatsing, maakte in vorige verordening deel uit van artikel 31 betreffende de inwerkingtreding.
8 Artikel 25 Overgangsbepaling (artikel 29 oud) Betreft een verplaatsing, was voormalig artikel 29. Artikel 26 Strafbepaling (artikel 30 oud) Betreft een verplaatsing, was voormalig artikel 30. Artikel 27 Inwerkingtreding (artikel 31 oud) Betreft een verplaatsing, was voormalig artikel 31. Artikel 28 Citeertitel (artikel 26 oud) Betreft een verplaatsing, was voormalig artikel 32.