De TVT-O operatie tegen inspanningsincontinentie
1 Een TVT-O operatie wordt uitgevoerd als u last heeft van stress- of inspanningsincontinentie. TVT-O staat voor Tensionfree Vaginal Tape Obturatorius. Bij de TVT-O operatie is het doel het afsluitmechanisme van de blaas te verstevigen. Tijdens de operatie wordt de plasbuis die wat naar beneden is gezakt, ondersteunt door een bandje (Tension-free Vaginal Tape). Dit bandje voorkomt dat de urine bij inspanning gemakkelijk uit de blaas wegstroomt. Besluit tot een operatie U heeft aangegeven dat u last heeft van stress- of inspannings-incontinentie. Dit is een vorm van incontinentie die voorkomt bij inspanning, zoals tillen, sporten en niezen. Een TVT-O operatie kan deze klachten verhelpen. Of u besluit tot een operatie is afhankelijk van de ernst van uw klachten en de onderzoeksbevindingen van uw specialist. Samen met uw specialist bespreekt u ook andere mogelijkheden om wat aan uw klachten te doen. Voorbereidingen Wanneer u medicijnen gebruikt die de bloedstolling beïnvloeden, zoals Ascal, Sintrom of Marcoumar, geeft u dit dan door aan uw behandelend arts. Om bloedingen te voorkomen moet er tijdig met deze medicijnen gestopt worden. Stop nooit zelf met uw medicijnen. Bent u overgevoelig voor bepaalde geneesmiddelen of jodium? Het is noodzakelijk dat u dit voor de operatie meldt aan uw behandelend arts. Voor de operatie Voorafgaand aan de ingreep krijgt u soms een kalmerend middel op de verpleegafdeling. Bij operaties die via de vagina plaatsvinden, zijn meestal zowel algehele verdoving (narcose) als gedeeltelijke verdoving mogelijk. Op de Polikliniek Preoperatief Onderzoek is met u besproken welke narcose u krijgt. Bij algehele verdoving wordt u op de operatiekamer via een infuus in uw arm in slaap gebracht. Als u gedeeltelijk verdoofd wordt, krijgt u een ruggenprik op de operatiekamer. De operatie Tijdens de operatie wordt er een bandje onder de urinebuis geplaatst om de urinebuis voortdurend (met name tijdens inspanning) te ondersteunen. De arts maakt eerst een klein sneetje in de bovenkant van de schede en twee kleine sneetjes in de huid van de bovenbenen, ter hoogte van de plooien in het dijbeen. Vervolgens legt de arts een bandje via de vagina onder de plasbuis. Dit bandje, de TVT genoemd, is een draagband van fijngeweven, kunststof hechtmateriaal en is niet-oplosbaar. De arts haalt het bandje door een opening in het bekken (foramen obturatorius). Daarna wordt het bandje zowel links als rechts naar de huid van het bovenbeen toe gehaald. De TVT wordt nergens aan vastgemaakt. Dit is niet nodig, omdat het bandje niet kan verschuiven door het stroeve materiaal. Bovendien vergroeit het bandje binnen korte tijd met het weefsel eromheen. Als het bandje goed ligt,
2 worden de wondjes gesloten met oplosbare hechtingen. Deze hechtingen hoeven niet verwijderd te worden. Om ontstekingen te voorkomen, krijgt u tijdens de operatie een antibioticum. Risico's van de operatie Bij een TVT-O operatie komen zelden complicaties voor. Desondanks kunnen er complicaties optreden. Denkt u hierbij aan: Beschadiging van blaas Een enkele keer kan de blaas tijdens de operatie beschadigd raken. Er ontstaat dan een gaatje in de blaas. Dit wordt tijdens de operatie weer hersteld. U krijgt dan een blaaskatheter en moet enkele dagen in het ziekenhuis blijven. Een beschadiging van de blaas of urinebuis geneest meestal goed. Figuur 1: verhelpen van inspannings-incontinentie met een TVT-O bandje Duur van de operatie De operatie duurt ongeveer vijftien tot dertig minuten. Na de operatie Na de operatie gaat u weer terug naar de afdeling. In principe heeft u geen katheter en kunt u zelf plassen. Nadat u zelf de eerste keren geplast heeft, controleert de verpleegkundige met een scan of u de blaas voldoende kunt legen. Als dat niet goed lukt, krijgt u zonodig een katheter ingebracht. Uit dit soepele, holle slangetje kan de urine afvloeien. De katheter blijft een paar dagen zitten totdat u weer goed kunt plassen. U kunt hier in principe mee naar huis. De katheter wordt in dat geval poliklinisch verwijderd. Bloeding Tijdens de operatie kan een bloeding ontstaan. Om de bloeding te stoppen, moet er een grotere snee in de huid boven het schaambeen worden gemaakt. Deze complicatie is zeer zeldzaam. Nabloeding Een nabloeding is een vrij zeldzame complicatie bij een TVT-O operatie. Vaak voldoet het om (opnieuw) een tampon in de vagina te brengen. Blaasontsteking Een blaasontsteking is een veel voorkomend probleem na een operatie tegen urine-incontinentie. Ter voorkoming van een blaasontsteking en infectie veroorzaakt door het ingebrachte bandje, wordt er voor de operatie eenmalig antibiotica gegeven.
3 Problemen met het op gang komen van het plassen Soms lukt het niet om na de operatie de blaas te legen. In dat geval krijgt u voor enkele dagen een katheter of u leert om de blaas zelf leeg te maken met behulp van een katheter. In een enkel geval gaat u met een katheter of met instructie voor zelf-katheterisatie naar huis. Vrijwel altijd is dit probleem met plassen tijdelijk, maar bij enkele vrouwen (minder dan één procent) blijft de klacht bestaan. Aandrangincontinentie In de eerste weken na de operatie ontstaat soms een nieuwe klacht: aandrangincontinentie. U heeft dan zeer vaak aandrang om te plassen. Meestal is dit probleem tijdelijk, een enkele keer niet. Het is een complicatie die ook bij andere incontinentie-operaties voorkomt. Vaginale schimmelinfectie Door het antibioticum dat u moet gebruiken, ontstaat soms een vaginale schimmelinfectie. U merkt dit door jeuk. Ook plassen is dan vaak pijnlijk. Vraag de (huis)arts om een medicijn. Spoel zo nodig tijdens het plassen met water uit een fles, zodat het plassen minder pijn doet. Voorkom dat u de urine te lang ophoudt. Ongewild urineverlies De eerste weken treedt soms nog ongewild urineverlies op. Ook kunt u tijdelijk meer aandrang voelen. Sommige vrouwen hebben het gevoel 'over een weerstand' te plassen. De kans dat het urineverlies helemaal verdwijnt, is ongeveer 86%. Bij acht procent van de geopereerde vrouwen vermindert het urineverlies duidelijk, maar zij zijn niet helemaal droog. Bij zes procent van de vrouwen helpt de operatie niet. Bedenk dus dat er geen garantie op succes is. Naar huis Als u verder geheel gezond bent, verblijft u in de regel een nacht in het ziekenhuis. De duur van de opname hangt af het verloop en het herstel van de operatie. Het kan zijn dat het plassen na de operatie zo goed gaat, dat u eventueel nog dezelfde dag naar huis kunt. Wat krijgt u mee? adviezen voor herstel; een afspraak voor controlebezoek bij de gynaecoloog op de polikliniek. Deze afspraak vindt rond zes weken na de operatie plaats; een kaartje met informatie over het telefonisch verpleegkundig spreekuur van de afdeling Gynaecologie.
4 Adviezen voor thuis Een operatie is altijd een aanslag is op uw lichaam en op uw reserves. Daarom in het belangrijk om in de herstelperiode goed naar signalen van uw lichaam te luisteren en niet te snel veel te willen doen. Krijgt u koorts hoger dan 38 C, problemen met plassen, pijn of bloedingen, neemt u dan contact op met het ziekenhuis en vraag naar de dienstdoende gynaecoloog. Telefoon (020) 599 91 11. Doe het rustig aan. Dan merkt u dat u geleidelijk aan meer kunt. Zwaar tillen, zwaardere huishoudelijke bezigheden, fietsen en sporten kunt u de eerste vier weken na de operatie beter uitstellen. Het matje kan daardoor verschuiven of losraken. Wel kunt u meestal na een week weer licht huishoudelijk werk doen, zoals koken en afwassen. Als u buitenshuis werkt, krijgt u over het algemeen het advies minstens twee weken niet te werken. Bij lichamelijk zwaar werk is het verstandig nog iets langer te wachten met weer aan het werk te gaan. U kunt dit al voor de operatie met de gynaecoloog en uw bedrijfsarts bespreken. De eerste weken na de operatie hoeft u niet extra te drinken. Zorg er wel voor dat u anderhalf tot twee liter water per dag binnen krijgt. Het is belangrijk regelmatig te plassen, ten minste vijf keer per dag. Het is niet verstandig om seksuele gemeenschap te hebben of in bad te zitten zolang u bloedverlies heeft. Het kan zijn dat er opnieuw klachten ontstaan. De oorzaak van de verzakking of van het urineverlies (beschadigd steunweefsel, veel hoesten, persen bij ontlasting) kan namelijk niet altijd worden verholpen. Er bestaat geen behandeling die garandeert dat een verzakking definitief uitblijft. Als u denkt dat er sprake is van een nieuwe verzakking, aarzel dan niet om dit met de huisarts te bespreken. Vragen Hoewel mogelijke complicaties en lange termijngevolgen van de operatie hier uitvoerig besproken zijn, is het belangrijk dat u zich bedenkt dat er meestal geen complicaties optreden. De meeste vrouwen zijn na de operatie zeer tevreden en wensen achteraf dat deze eerder was gebeurd. Heeft u nog vragen na het lezen van deze informatie, bespreekt u deze dan met uw behandelend arts. Tijdens de opname kunt u uw vragen stellen aan de verpleegkundige of zaalarts. Redactie en uitgave: Voorlichting en Patientenzaken mei 2007 / Gynaecologie / 301-452