Prostaatoperatie via de buik Albert Schweitzer ziekenhuis februari 2015 pavo 0138
Inleiding Binnenkort wordt u aan uw prostaat geopereerd. In deze folder leest u meer over de voorbereidingen op de operatie, de opname in het ziekenhuis en de periode na de operatie. De prostaat De prostaat is een klier die zich in de buikholte, net onder de blaas bevindt. De prostaat voegt vocht toe aan het sperma. Bij het ouder worden kan deze klier gaan zwellen en dus groter worden. Door de zwelling vernauwt de plasbuis. Hierdoor duurt het langer om de blaas leeg te plassen. Wanneer de vergroting verder toeneemt wordt plassen soms zelfs onmogelijk. Dwarsdoorsnede van het onderlichaam 1 van 8
Een operatie Bij een goedaardige vergroting van de prostaat zijn twee operatietechnieken mogelijk om prostaatweefsel te verwijderen. Door een operatie wordt normaal plassen weer mogelijk. 1. Een operatie via de plasbuis, waarbij weefsel van de prostaat wordt afgeschraapt. Dit wordt meestal gedaan als de prostaat iets vergroot is. 2. Een operatie via een snede in de buik, waarbij het gezwollen weefsel uit de prostaat weggehaald wordt. Het kapsel van de prostaat en het normale prostaatweefsel worden niet verwijderd. Dit is een operatie volgens Millin. Deze operatie wordt gedaan als de prostaat fors vergroot is. Bij u vindt de operatie via de buik plaats. Pré-operatieve screening Om er zeker van te zijn dat u de operatie lichamelijk aankunt, heeft u een afspraak voor pré-operatieve screening. Bij deze screening wordt een aantal onderzoeken gedaan en heeft u een gesprek met de anesthesioloog en met een intakeverpleegkundige. De anesthesioloog bepaalt welke onderzoeken bij u nodig zijn. Gesprek anesthesioloog U heeft een afspraak voor het anesthesie-spreekuur. De anesthesioloog legt u de mogelijkheden van de anesthesie uit. Ook kunt u uw vragen over de anesthesie stellen. De anesthesioloog beoordeelt de uitslagen van de onderzoeken. Zo nodig verwijst de anesthesioloog u naar andere specialisten om uw conditie verder te beoordelen, bijvoorbeeld een internist, longarts of cardioloog. Als alles akkoord is, kunt u een oproep voor de operatie verwachten. 2 van 8
Medicijngebruik Als u bloedverdunnende medicijnen gebruikt, bespreekt de anesthesioloog met u hoeveel dagen voor de operatie u moet stoppen met deze medicijnen. Als de anesthesioloog dit niet met u heeft besproken belt u dan met de pré-operatieve polikliniek om dit aan te geven. Het intakegesprek U heeft ook een gesprek met een verpleegkundige van de verpleegafdeling. De verpleegkundige stelt u vragen over uw ziektevoorgeschiedenis, medicijngebruik etc. Verder vertelt de verpleegkundige hoe de opname in het ziekenhuis verloopt. Voorbereiding Tijdstip van de opname Meestal wordt u op de dag van de operatie opgenomen. De dag voor de opname belt u tussen 15.00-16.00 uur naar de verpleegafdeling waar u wordt opgenomen. U hoort dan het tijdstip waarop u de volgende dag verwacht wordt. Als u op maandag wordt opgenomen, dan belt u op vrijdag. Als u een dag voor de operatie wordt opgenomen, dan heeft bureau opname met u besproken hoe laat u opgenomen wordt. Nuchter zijn Voor deze operatie moet u nuchter zijn. De regels over nuchter zijn leest u in de folder Anesthesie en pré-operatieve screening. Medicijnen U neemt alle medicijnen die u gebruikt, in originele verpakking, mee naar het ziekenhuis. 3 van 8
De opname U meldt zich op de afgesproken tijd op de verpleegafdeling Urologie. Op de afdeling informeert de verpleegkundige u over de gang van zaken op de afdeling. De verpleegkundige controleert of er nog veranderingen in uw gezondheid zijn opgetreden na het intakegesprek. Ongeveer een half uur voor de operatie vraagt de verpleegkundige u om uit te plassen. U krijgt een operatiejasje aan. Vervolgens krijgt u een tablet waar u rustig of slaperig van wordt. Ook krijgt u een injectie tegen trombose. De verpleegkundige brengt u naar de operatiekamer. De anesthesioloog geeft u de narcose of ruggenprik. De operatie duurt ongeveer een half uur. De operatie Op de operatie-afdeling krijgt u een infuus in uw arm. De anesthesioloog geeft u de anesthesie. De uroloog opent uw buik via een horizontale snede net boven uw schaambeen. Het gezwollen prostaatweefsel wordt weggehaald. Hierna wordt uw buik gesloten met hechtingen. Na de operatie Na de operatie gaat u naar de verkoeverkamer (uitslaapkamer). Hier wordt uw hartslag, bloeddruk en wond regelmatig gecontroleerd. Zodra de controles stabiel zijn, wordt u naar de verpleegafdeling gebracht. U heeft een catheter in uw blaas. Dit is een slangetje dat uw urine afvoert naar een opvangzak. De urine is bloederig. Op de catheter is een spoelsysteem aangesloten om te voorkomen dat deze verstopt raakt. Verder heeft u een drain bij de wond. Dit is een slangetje dat het wondvocht afvoert naar een opvangzak. 4 van 8
Op de verpleegafdeling De verpleegkundige controleert regelmatig uw hartslag, uw bloeddruk en het spoelsysteem. Als u een ruggenprik heeft gehad, zijn uw benen de eerste uren na de operatie nog gevoelloos. Dit gevoel komt langzaam weer terug. Als u goed wakker bent, mag u weer eten en drinken. De urine is de eerste dagen bloederig. Dit is normaal. U kunt last hebben van blaaskrampen. Deze blaaskrampen komen door de catheter en het spoelen van de blaas. U kunt de verpleegkundige vragen om medicijnen tegen de blaaskramp. Als u misselijk bent, kunt u medicijnen tegen de misselijkheid krijgen. U krijgt tijdens de opname iedere dag een injectie met bloedverdunnende medicijnen. Dit is om de kans op trombose te verminderen. De eerste dagen na de operatie De dag na de operatie wordt bloed afgenomen om uw bloedgehalte te bepalen. De verpleegkundige helpt u bij de lichamelijke verzorging. De dag na de operatie komt u voor het eerst uit bed. Omdat u een buikwond heeft, wordt het eten en drinken langzaam opgebouwd naar normale voeding. We adviseren u ongeveer twee liter per dag te drinken, om de vorming van bloedstolsels in de blaas te verminderen. Zodra u voldoende drinkt, wordt het infuus afgekoppeld. De drain wordt een paar dagen na de operatie weggehaald. De catheter Zodra de urine licht bloederig is, mag het spoelsysteem eraf. De uroloog bespreekt met u wanneer de catheter verwijderd wordt. Dit is meestal ongeveer zeven dagen na de operatie. 5 van 8
Nadat de catheter verwijderd is, kan het een paar uren duren voordat u moet plassen. De urine vangt u op zodat de verpleegkundigen of de uroloog de kleur en de hoeveelheid urine kunnen bekijken. Als u voldoende drinkt, wordt de urine steeds lichter van kleur. De eerste keren dat u plast, kunt u een branderig gevoel hebben. De verpleegkundige controleert na het plassen met een echoapparaat of er geen urine in uw blaas is achtergebleven. Het kan zijn dat u: vaker moet plassen of urine verliest of juist nog niet goed kunt uitplassen. Als u nog niet goed kunt uitplassen, moet de catheter weer worden ingebracht. Als u urine verliest, kan dit tijdelijk zijn. In zeldzame gevallen kan het blijvend zijn. U krijgt hiervoor incontinentiemateriaal. De wond Als de wond droog is, mag u weer douchen. De hechtingen worden rond de tiende dag na de operatie verwijderd. Als u dan al thuis bent, worden de hechtingen op de polikliniek Urologie verwijderd. Tromboseinjectie Zolang u bent opgenomen in het ziekenhuis, krijgt u elke dag een injectie tegen trombose. Ontslag uit het ziekenhuis De uroloog bespreekt met u wanneer u het ziekenhuis kunt verlaten. Meestal is dat na ongeveer een week. Als u voor de opname bloedverdunnende medicijnen gebruikte en deze tijdelijk gestopt zijn, bespreekt de uroloog met u wanneer u deze medicijnen weer mag innemen. Het plassen zal in de weken na de operatie steeds beter gaan. Af en toe zal er nog bloed bij de urine zitten. Dit is normaal. Als de bloeding na een dag niet vanzelf stopt, neemt u contact op met polikliniek Urologie of de huisartsenpost. 6 van 8
Bij een zaadlozing is dit vaak droog : het sperma loopt in de blaas. Na een zaadlozing kan de urine dan ook troebel zijn. Dit is normaal gesproken blijvend. De erectie wordt hierdoor echter niet beïnvloed. U krijgt bij uw ontslag uit het ziekenhuis een afspraak mee voor controle op de polikliniek Urologie. Dit is ongeveer tien dagen na de operatie als u nog hechtingen heeft. Als de hechtingen al tijdens de ziekenhuisopname verwijderd zijn, komt u ongeveer zes weken na de operatie voor het eerst naar de polikliniek. Tijdens uw eerste polikliniekbezoek na de operatie wordt een urinestraalmeting gedaan. Bij uw afspraak zit een folder waarin u meer kunt lezen over dit onderzoek. Leefregels thuis De wond moet nog genezen en uw lichaam moet nog herstellen van de operatie. Dit duurt ongeveer zes weken. In deze periode kunt u bloed en/of stolsels in de urine hebben. Dit is normaal. Om de kans op complicaties te verkleinen adviseren wij u de eerste zes weken na de operatie de volgende leefregels: Ongeveer twee liter per dag drinken. Op tijd plassen. Geen inspannende arbeid verrichten. Niet fietsen. Alcohol alleen in beperkte mate gebruiken. De eerste twee weken na de operatie geen geslachtsgemeenschap hebben. 7 van 8
Mogelijke complicaties Urineweginfectie Wondinfectie Longontsteking Trombose Nabloeding Incontinentie Tot slot In deze folder hebben wij u een algemeen beeld gegeven van het verloop van de opname. Het verloop van de opname kan verschillen. Uw situatie wordt steeds individueel bekeken. Als u na het lezen van deze folder nog vragen heeft, dan kunt u die tijdens uw opname in het ziekenhuis stellen aan de verpleegkundige. Als u na ontslag uit het ziekenhuis nog vragen heeft dan kunt u tijdens kantooruren bellen met de polikliniek Urologie. Ook voor het maken of verzetten van een afspraak bij de polikliniek Urologie belt u voor alle locaties naar tel. (078) 652 32 80. 8 van 8