U heeft zojuist gehoord dat er van u een CT-enterografie zal worden gemaakt. In deze folder wordt uitgelegd wat een CT-enterografie is en hoe de gang van zaken is van het onderzoek.. In verband met de voorbereidingen voor het onderzoek verzoeken wij u vriendelijk om ruim 1 uur vóór het onderzoek aanwezig te zijn. Wat is CT-enterografie (CT-scan van de dunne darm) Met behulp van een CT-scan kan in een adempauze van tien seconden de hele dunne darm gescand worden. Om de dunne darm af te kunnen beelden krijgt u een uur voor het onderzoek 1,5-2 liter contrastmiddel verdund met water te drinken. Het contrastmiddel bestaat meestal uit een oplossing van mannitol en water. Soms betreft het een oplossing van jodiumhoudend contrastmiddel en water. De 1,5-2 liter moet u binnen een uur opdrinken, elke 5 minuten een beker van 200 ml. Hierna zal de scan plaats vinden. Belangrijke informatie vóór het onderzoek Röntgenstraling Bij een CT-scan wordt röntgenstraling gebruikt. Uw behandelend arts en de radioloog wegen het eventuele risico van het gebruik van röntgenstraling af tegen de informatie die het onderzoek kan opleveren. Bespreekt u het risico met uw behandelend arts. Jodiumhoudend contrastmiddel Bij dit onderzoek wordt jodiumhoudend contrastmiddel via een infuus in de bloedvaten (intraveneus ofwel i.v.) gespoten. CT-enterografie (CT-scan van de dunne darm)
Wanneer mag er geen jodiumhoudend contrastmiddel worden toegediend? - Als u in het verleden na toediening van jodiumhoudend contrast via de bloedbaan een ernstige acute overgevoeligheidsreactie heeft gehad, mag u geen jodiumhoudende contrastmiddel toegediend krijgen, dat wil zeggen: niet drinken en ook niet via de bloedbaan. Met 'ernstig' wordt bedoeld: klachten van jeuk, roodheid, ademhalingsproblemen, misselijkheid of braken, die zo ernstig waren, dat u hiervoor behandeld moest worden. Met 'acuut' wordt bedoeld dat de klachten binnen 1 uur na de toediening van het jodiumhoudend contrastmiddel optraden. - Traden in het verleden klachten op langer dan 1 uur na i.v. contrasttoediening, dan mag u wel jodiumhoudend contrastmiddel drinken en ook via de bloedbaan toegediend krijgen. - Bent u bekend bent met een te snel werkende schildklier, en gebruikt u hier geen medicijnen voor, dan mag er misschien geen jodiumhoudend contrast worden toegediend. Als u bekend bent met een allergie voor jodiumhoudend contrast, zal u van uw behandelend arts ruim vóór het onderzoek een recept krijgen voor medicijnen die een allergische reactie helpen voorkomen. Ook krijgt u kort voor het onderzoek op de afdeling Radiologie nog een ander medicijn toegediend. Dit medicijn kan de rijvaardigheid beïnvloeden. Houdt u er rekening mee dat u in dat geval na het onderzoek niet zelf mag autorijden. Late reacties, die een uur of langer nadat het contrastmiddel is toegediend ontstaan (meestal gaat het om huidreacties en/of jeuk) gaan bijna altijd vanzelf over. Bij ernstige last kunt u contact opnemen met uw huisarts. Meld de late reactie ook bij uw behandelend arts in het ziekenhuis. Medicijnen Uw medicijnen mag u altijd innemen (met een beetje water), ook als u nuchter moet zijn voor het CT-onderzoek. Neem de medicijnen wel minstens een half uur vóór het laxeermiddel in. Voor vrouwen (Eventuele) zwangerschap Röntgenonderzoek kan beter niet gedaan worden als (de kans bestaat dat) u zwanger bent. Bent u in verwachting of twijfelt u hierover, bespreekt u dit dan met uw behandelend arts. Bij twijfel moet het onderzoek gedaan worden binnen tien dagen na de eerste dag van de menstruatie (=ongesteldheid). Verander zo nodig uw afspraak. 2
Borstvoeding Contrastmiddelen worden waarschijnlijk zeer beperkt uitgescheiden in de moedermelk. Met de huidige kennis is het niet waarschijnlijk dat een kind dat moedermelk krijgt schade ondervindt van eventueel uitgescheiden contrastmiddel. Zekerheidshalve luidt het advies dat gedurende 24 uur na i.v. toediening van het contrastmiddel van borstvoeding moet worden afgezien. Gedurende deze periode wordt de melk afgekolfd en weggegooid. Voorbereiding thuis Laxeermiddel: Prunacolon is een siroop in een flesje. - als u 50 kg of minder weegt, neem 3 volle eetlepels Prunacolon in. - als u tussen 50 en 75 kg weegt, neem dan 4 volle eetlepels Prunacolon in. - als u 75 kg of meer weegt, neem dan het hele flesje Prunacolon in. Uw urine kan 1 of 2 dagen iets rood verkleuren door de Prunacolon. Als u suikerpatiënt bent Bent u suikerpatiënt, houdt u zich dan ook aan het dieet ter voorbereiding op het onderzoek,, maar eet alleen hoeveelheden, die u gewoonlijk ook mag eten. Het laxeermiddel Prunacolon bevat 10 gram suiker per eetlepel, totaal 50 gram per flesje. Voor de meeste suikerpatiënten is 1 keer gebruik van dit middel geen bezwaar. Als u insuline gebruikt, kan het, omdat u nuchter moet komen, nodig zijn de insuline-dosis te verlagen. Vraag dit aan uw behandelend arts. Neem iets te eten mee, dat u direct na het onderzoek kunt opeten. 3
Dieet ter voorbereiding op de CT-enterografie De dag voor het onderzoek moet u zich aan het volgende dieet houden. Ontbijt 10.00uur s ochtends: 11.00uur s ochtends -Normaal -Thee, koffie eventueel met suiker en weinig melk. - 1 droog biscuittje (geen volkoren biscuit, geen gebak of koekjes) - Drink een halve liter vocht zoals water, thee, appelsap of 12.00uur s middags Warme maaltijd - Bouillon -Witte rijst of gekookte aardappelen. -Toegestane groenten: andijvie, spinazie, snijbonen of worteltjes. -Mager vlees, zoals rundvlees, kalfsvlees, lever, tong, fricandeau, runder- of kalfsrollade, kip of kalkoen. -Magere vis, zoals schelvis, bot, tong, wijting, kabeljauw, schol of tarbot 13.00uur s middags -1 glas vocht, zoals water, thee, appelsap of limonade zonder prik 14.00uur s middags -1 glas vocht, zoals water, thee, appelsap of limonade zonder prik 4
15.00uur s middags 16.00uur s middags 17.00uur s middags 18.00uur s avonds Broodmaaltijd 19.00uur s avonds 20.00uur s avonds 21.00uur s avonds 22.00uur s avonds -Thee of koffie, eventueel met suiker en weinig melk, 1 droog biscuittje (geen volkoren biscuit, geen gebak of koekjes) -Neem nu het laxeermiddel Prunacolon limonade zonder prik limonade zonder prik -Thee of koffie, eventueel met suiker en weinig melk. -Wit brood, toast, cracker of beschuit met weinig boter of margarine -Toegestaan beleg: honing, appelstroop, gekleurde hagelslag, zachtgekookt ei, rookvlees, rosbief, lever, fricandeau, rollade, kipfilet. 5
De dag van het onderzoek s ochtends Alleen een kopje thee of zwarte koffie Het onderzoek In de CT-kamer krijgt u een korte uitleg over hoe het onderzoek in zijn werk gaat. U komt op de tafel te liggen, die door de ronde opening van de CT-scanner schuift. Het is belangrijk dat u tijdens het onderzoek in dezelfde houding blijft liggen. Als u niet stil ligt, is het mogelijk dat een belangrijk deel van het onderzoek minder goed is te beoordelen. Veel mensen krijgen kortdurend een warm gevoel tijdens het inspuiten van het contrastmiddel. Er wordt u tijdens de scan gevraagd de adem ongeveer 10-15 seconden in te houden. De totale duur van het onderzoek bedraagt meestal 10-15 minuten. Na het onderzoek Na afloop van het onderzoek krijgt u van de laborant(e) te horen of het onderzoek klaar is. Het infuussslangetje wordt verwijderd. Van de mannitol oplossing die u voor het onderzoek moest drinken, kunt u soms kortdurend diarree krijgen. Het is daarom raadzaam nog een half uur tot drie kwartier in de buurt van een toilet te blijven. Daarna kunt u de afdeling verlaten. Blijf tot een dag na het onderzoek voldoende (1,5 2 liter) water, aangelengde limonade of (kruiden)thee drinken, zodat de nieren het contrastmiddel dat via het infuus werd toegediend, goed kunnen uitscheiden. De uitslag Het CT-onderzoek wordt later op de dag door een radioloog bestudeerd en met eventuele vorige onderzoeken vergeleken. Hierna maakt de radioloog een verslag voor uw Behandelend arts. Verhindering Als u verhinderd bent, belt u dan ruim van te voren (tenminste 2 dagen voor het onderzoek) naar het Planbureau Radiologie Erasmus MC, telefoonnummer (010) 704 02 65. Vragen Deze folder geeft geen volledige informatie, maar dient ter ondersteuning van de informatie gegeven door uw arts. Mocht u na het lezen ervan nog vragen hebben belt u dan gerust met een laborant(e) van de CT, telefoonnummer (010) 7033705. U kunt uw vraag ook stellen aan de laborant(e) die het onderzoek uitvoert. 6
Vragen een aantekeningen 7
www.erasmusmc.nl 0000327 Erasmus MC - Patiëntencommunicatie - 01/14 Aan de inhoud van deze folder kunnen geen rechten worden ontleend