MRI Prostaatbiopsie
U heeft eerder een MRI onderzoek (Magnetic Resonance Imaging) van uw prostaat gehad waarop afwijkingen zijn gezien. Om precies te weten wat er aan de hand is heeft uw behandelend arts (uroloog / radiotherapeut) een tweede MRI onderzoek aangevraagd. Tijdens dit tweede MRI onderzoek worden afwijkingen in de prostaat aangeprikt om er stukjes weefsel uit te halen (biopsie). In deze folder kunt u lezen wat het onderzoek inhoudt. Op de afdeling Radiologie zijn meerdere MRI s aanwezig. Het kan zijn dat uw onderzoek op een andere MRI plaatsvindt dan is weergegeven op deze foto. Wat is een MRI onderzoek? MRI is een techniek om afbeeldingen van het lichaam te maken met behulp van een zeer sterke magneet en radiogolven (geen röntgenstralen). De MRI bestaat uit een buis van 1,5 meter lang met een doorsnede van 70 cm. De buis is van binnen verlicht en aan beide kanten open. Het deel van uw lichaam dat onderzocht moet worden komt in het midden van de buis, u ligt er dus maar voor een deel in. 1
Het MRI onderzoek wordt uitgevoerd door een laborant samen met een radioloog. De laborant kan u via een televisiecamera zien. U krijgt een rubberen balletje mee in de MRI, waarmee u de laborant kunt waarschuwen als u deze wilt spreken. Voor zover bekend is een MRI onderzoek onschadelijk. Geen metaal Metalen voorwerpen in of buiten uw lichaam worden zeer sterk naar het apparaat getrokken. Daarom mag u de MRI onderzoekskamer bijvoorbeeld niet betreden met een rolstoel of sleutels. Pasjes met een chip of magneetstrip, gehoorapparaten, mobiele telefoons of een horloge kunnen kapot gaan in de MRI onderzoekskamer. Heeft u of uw begeleider een pacemaker / defibrillator (of (oude) draden hiervan), geïmplanteerde kaakmagneetjes, neurostimulator in het wervelkanaal, blaasstimulator of niet-afkoppelbare insulinepomp dan mag u de MRI onderzoekskamer niet in. Dit geldt ook als u metaalsplinters in het oog heeft, of als u bepaalde oudere typen vaatclip in het hoofd of een hartklep, of bepaald type gehoorbeenprothese heeft. De meeste moderne typen gewrichtsprothesen zoals in een heup of knie geven geen problemen. Wij vragen u de controlelijst over eventuele in uw lichaam ingebrachte materialen in te vullen en mee te nemen tijdens uw bezoek als u overal met nee antwoordt. Als u op een vraag met ja antwoordt, wilt u dan direct bellen met de afdeling Radiologie? U vindt de controlelijst in het midden van de folder. Voorbereiding U kunt voor het MRI onderzoek normaal eten en drinken. We raden u dringend aan sieraden en kostbaarheden thuis te laten. Een piercing gemaakt van zilver, goud of andere edelmetalen kan echter blijven zitten, de magneet van de MRI heeft hier geen invloed op. Het is makkelijk om aparte kleding voor boven- en onderlichaam te dragen. Kies voor kleding en schoenen waarin geen metaal zit. Als er toch iets van metaal in de kleding aanwezig is, krijgt u van de laborant een soort pyjama. 2
Seksuele activiteit / zaadlozing Seksuele activiteit en met name zaadlozing hebben invloed op de afbeelding van de prostaat op MRI en kunnen de beoordeling van de MRI beelden bemoeilijken. Om die reden willen wij u verzoeken om vier dagen voor de MRI geen seks of zaadlozing meer te hebben. Antibiotica Via uw behandelend arts dient u zes tabletjes antibiotica in de vorm van Ciproxin (500 mg) te krijgen. Hiervan neemt u er s ochtends één en s avonds één op de dag vóór de biopsie, op de dag ván de biopsie en op de dag ná de biopsie. Indien u bekend bent met een allergie voor antibiotica moet u dit te laten weten aan uw behandelend arts. Ook als u eerder biopten heeft ondergaan en hierna een infectie met koorts ontwikkeld heeft is het belangrijk dat u dit meldt aan uw behandelend arts. Antistolling / bloedverdunners Omdat er in uw prostaat geprikt zal worden is het belangrijk dat u tijdig uw tabletten voor antistolling stopt, indien u deze gebruikt. Wanneer u Sintrom (Acenocoumarol) of Marcoumar (Fenprocoumon) gebruikt, dient u dit aan uw behandelend arts te melden. Uw behandelend arts geeft dit aan op het aanvraagformulier. Ook spreekt hij met u af hoe u het beste (tijdelijk) kunt stoppen met deze medicijnen. Ascetylsalicylzuur (Ascal / Aspirine) hoeft niet gestopt te worden. Ook dient u, wanneer u Sintrom (Acenocoumarol) of Marcoumar (Fenprocoumon) gebruikt, bij uw trombosedienst te melden dat uw INR op de dag van de biopsie kleiner of gelijk aan 2 dient te zijn. Vermeld de medewerkers van de trombosedienst ook de reden hiervoor, namelijk dat u die dag een biopsie krijgt. U dient zelf een afspraak te maken bij de trombosedienst 1 dag(deel) voorafgaand aan de prostaatbiopsie om uw INR te laten bepalen. Neem de schriftelijke uitslag mee naar de biopsie zodat u dit aan de arts die het biopt gaat nemen kan laten zien. Wanneer uw bloed te dun is, kan de biopsie niet doorgaan. Wanneer u Dabigatran of Rivaroxaban gebruikt, dan hoeft u niet naar de trombosedienst. Ook deze middelen dient u aan uw behandelend arts te melden. Uw arts zal u laten weten hoeveel dagen voor het onderzoek u moet stoppen met deze medicatie. Uw arts bepaalt dit aan de hand van de werking van uw nieren. 3
Geneesmiddelenpaspoort Wanneer u nog andere geneesmiddelen gebruikt naast de antistolling/bloedverdunners, kunt u deze op de gebruikelijke manier en tijd innemen. Wij verzoeken u wel bij uw apotheek een geneesmiddelenpaspoort te halen en dit mee te nemen naar uw afspraak. Het kan zijn dat wij de informatie over uw geneesmiddelen nodig hebben. Als u niet in de gelegenheid bent het paspoort bij de apotheek op te halen, kunt u zelf een lijstje van uw medicijnen maken en dit meenemen. Hartafwijking Heeft u: Endocarditis (een ontsteking van het binnenste hartvlies) gehad? (Aangeboren) afwijkingen aan uw hart(kleppen) of grote vaten? Cardiomyopathie (ziekte van de hartspier zelf)? Geïmplanteerd lichaamsvreemd materiaal in het hart of in uw grote vaten? Indien u één van de bovenstaande vragen met ja kunt beantwoorden is het belangrijk dat u dit zo snel mogelijk bij uw behandelend arts meldt. In dit geval is er bescherming voor endocarditis nodig. In overleg met de arts die de biopten gaat nemen, zult u ongeveer een uur voor de biopsie extra antibiotica (in de vorm van pillen) toegediend krijgen. Claustrofobie Mensen met ernstige claustrofobie durven soms niet in de MRI. Heeft u ernstige claustrofobie, overleg dan met uw behandelend arts of huisarts. Deze kan eventueel een rustgevend medicijn voorschrijven. De meeste rustgevende medicijnen beïnvloeden de rijvaardigheid, dus zorg er in dat geval voor dat u zelf die dag niet meer aan het verkeer hoeft deel te nemen. Contrastvloeistof Bij dit tweede MRI onderzoek krijgt u geen contrastvloeistof toegediend. 4
5
Controlelijst voor een MRI-onderzoek Wij verzoeken u onderstaande lijst zorgvuldig thuis alvast in te vullen. Bij één keer (of vaker) JA: Neem DIRECT contact op met de afdeling Radiologie. Tel: 024-361 45 29. Het kan zijn dat voor u een ander onderzoek moet worden afgesproken. Heeft u metaal(splinters) in uw lichaam, m.n. in de ogen, door bijv. werkzaamheden in de metaalindustrie of door oorlogsgeweld? ja nee Heeft u een pacemaker, pacemakerdraden of een defibrillator voor uw hart? ja nee Heeft u geïmplanteerde magneetjes in de kaak? ja nee Heeft u clips in de bloedvaten van het hoofd? ja nee Heeft u een gehoorbeenprothese / blaasstimulator / insulinepompje / neurostimulator / Baclofenpomp? ja nee Heeft u een Cochleair Implantaat voor uw gehoor? ja nee Alleen van belang bij een MRI van het hoofd of de nek: heeft u een beugel met metaal dat in de mond vast zit? ja nee Heeft u slecht werkende nieren? ja nee Heeft u eerder een allergische reactie op het contrastmiddel voor MRI gehad? ja nee Zijn er overige lichaamsvreemde materialen in uw lichaam aanwezig / ingebracht? Zo ja, wat voor materiaal en waar in uw lichaam ingebracht? ja nee 6
Wat is uw gewicht? kg / Wat is uw lengte? m Op alle vragen NEE? Deze lijst ingevuld en ondertekend inleveren bij de balie wanneer u zich meldt voor het onderzoek. PLEISTER MET MEDICIJN Gebruikt u een pleister met een medicijn genaamd Rotigotine/neupro? Deze pleister bevat aluminium en mag niet in de MRI. U moet de pleister voor het onderzoek verwijderen. Na het onderzoek mag u een nieuwe pleister opplakken. LET OP: creditcards, pinpasjes, gehoorapparaten, telefoonkaarten e.d. raken onder invloed van het magneetveld DEFECT! U kunt deze voorwerpen niet meenemen in de onderzoekskamer. Naam + voorletters + geboortedatum Datum + Handtekening 7
8
Onderzoek U meldt zich tien minuten voor het afgesproken tijdstip aan de balie van de afdeling Radiologie, route 780. De afdeling Radiologie is ongeveer tien minuten lopen vanaf de hoofdingang van het ziekenhuis. Wilt u bij aankomst in het ziekenhuis begeleiding van een gastvrouw/gastheer of vervoer met een golfkar naar uw afspraak? Dan kunt u dit aangeven bij de receptie in de hal (hoofdingang, Tel 024-361 11 11). Een gastvrouw/gastheer is beschikbaar van maandag tot en met vrijdag tussen 9.00 en 16.30 uur. Vervoer met de golfkar is te reserveren van maandag tot en met vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur. Aangezien vrijwilligers de service verlenen, kunnen we deze niet altijd garanderen. Op de afdeling Radiologie neemt de laborant u mee naar de kleedkamer. U (en uw eventuele begeleider) moeten alle mogelijke metalen voorwerpen in de kleedkamer achterlaten. Hierna gaat u naar de MRI onderzoekskamer, waar u op uw buik op de onderzoekstafel gaat liggen, met uw hoofd naar voren (zie afbeelding). De arts voelt via de endeldarm naar uw prostaat en brengt daarna een naaldgeleider, in de vorm van een dun buisje, in uw endeldarm. Voordat dit gebeurt zal hierop gel worden aangebracht. Deze gel heeft een pijnstillende werking en maakt het inbrengen gemakkelijker. De arts zal de naaldgeleider verbinden met een biopteerapparaat, dat tussen uw benen wordt geplaatst. Zo kan hij gemakkelijk de positie van de naaldgeleider veranderen. Om de signalen uit uw lichaam goed te kunnen meten komt er een extra steun met ingebouwde antennes om het bekken. U krijgt een rubberen balletje mee in de MRI, waarmee u de laborant kunt waarschuwen als u deze wilt spreken. De laborant legt uit wanneer u het balletje kunt gebruiken. 9
Als u goed ligt, schuift de laborant de onderzoekstafel de MRI buis in en begint het onderzoek. Tijdens het onderzoek hoort u verschillende soorten geluid. Om dit geluid te dempen krijgt u oordopjes of een hoofdtelefoon. Toch hoort u meestal het geluid van de MRI boven alles uit. Eerst volgen er een aantal lange opnames om uw prostaat in beeld te brengen. Vervolgens zal de arts de plek bepalen waar hij/zij gaat prikken. Om het buisje op het verdachte gebied te richten wordt u een aantal keer in en uit de tunnel geschoven om de positie van de naaldgeleider aan te passen. Wanneer de naaldgeleider op het verdachte gebied gericht staat wordt er een biopt genomen. Dit kan gevoelig zijn. Daarna worden er opnames gemaakt om te controleren of de naald op de juiste plek zit. Eventueel zijn meer biopten van hetzelfde gebied of van andere gebieden nodig. Hiervoor wordt opnieuw de naaldgeleider verplaatst. In het algemeen zal de arts volstaan met twee á drie biopten per verdacht gebied. 10
Als alle biopsien genomen zijn, is het onderzoek klaar en haalt de laborant u uit de MRI. Het hele MRI onderzoek inclusief biopsie duurt gemiddeld 40 tot 50 minuten. Na het onderzoek Na het onderzoek kunt u niet zelf deelnemen aan het verkeer. Wij adviseren u om iemand mee te nemen om u naar huis te rijden of om gebruik te maken van het openbaar vervoer. Na het onderzoek kunt u weer eten en drinken zoals u gewend bent. Na de biopsie kunt u last hebben van bloed uit uw endeldarm, in uw ontlasting (tot enkele weken), in uw urine (tot enkele weken) of bij uw sperma (tot enkele maanden).als u last heeft van hevig bloedverlies of koorts (temperatuur hoger dan 38.5), neem dan direct contact op met uw huisarts of uw behandelend specialist. U dient dan te vermelden dat u een biopsie via de endeldarm heeft gehad. Mocht u een complicatie krijgen naar aanleiding van dit onderzoek, zouden wij dit graag willen weten. Zou u zo vriendelijk willen zijn om ons dan op de hoogte brengen via het secretariaat Radiologie? De contact gegevens staan hieronder vermeld. Uitslag Na het onderzoek zal uw behandelend arts binnen twee weken bericht ontvangen over de resultaten. Afspraak verzetten Indien u verhinderd bent en de afspraak voor het MRI onderzoek wilt verzetten vragen wij u zo spoedig mogelijk te bellen naar de afdeling Radiologie. Voorbehoud De informatie in deze folder is algemeen van aard. Dat wil zeggen dat het onderzoek is beschreven zoals het meestal verloopt. Het kan echter zijn dat de arts een andere methode kiest, die beter aansluit bij uw situatie. Het is niet mogelijk in deze folder alle varianten en alternatieven te vermelden. Ook risico s en bijwerkingen kunnen alleen in algemene zin worden aangegeven. Mogelijke complicaties bespreekt de behandelend arts met u. 11
Ruimte voor uw notities
12-2015-6787 Adres Afdeling Radiologie Hoofdingang Geert Grooteplein-Zuid 10, route 780 6525 GA Nijmegen Contact Afdeling Radiologie: 024-361 45 29 op maandag t/m vrijdag, tussen 8.15 uur en 17.00 uur 024-361 67 99 op maandag- t/m woensdagavond, tussen 17.00 en 21.00 uur 024-361 67 99 op zaterdag en zondag, tussen 8.15 uur en 16.00 uur Deze folder is ook digitaal beschikbaar op www.radboudumc.nl. Radboud universitair medisch centrum