Inwendige geneeskunde gastro-enterologie Coloscopie informatiebrochure
Geachte mevrouw, Geachte heer, U heeft een afspraak om een coloscopie te laten uitvoeren in het AZ Sint-Lucas te Brugge. Met deze brochure willen wij u de nodige informatie over dit onderzoek geven. Gelieve u aan te bieden op... /... /... om. uur in het dagziekenhuis inwendige geneeskunde (route B132 /1ste verdieping) in de endoscopie- en functieafdeling * (route H105 / 1-ste verdieping) Denk eraan tijdig 1 doos Moviprep te kopen bij de apotheek (geen voorschrift nodig - zie verder bij: 2. Voorbereiding, p.8) * Alvorens u naar de endoscopie- en functieafdeling komt, dient u zich eerst aan te melden met uw e-id aan de kiosken in de centrale hal.
Verwittig vóór het onderzoek zeker uw behandelende arts bij: een (eventuele) zwangerschap; een allergie (latex, Xylocaïne, ), overgevoeligheid of intolerantie (het niet verdragen van bepaalde stoffen); bloedstollingsproblemen of inname van bloedverdunners (zie bijlage: 8. Geneesmiddelengebruik, p. 15); de aanwezigheid van een kunstklep of prothese; epilepsie; diabetes (suikerziekte); hart-, long-, en nieraandoeningen; de aanwezigheid van een pacemaker of defibrillator; het gebruik van geneesmiddelen (zie bijlage: 8. Geneesmiddelengebruik, p. 15). Wij stellen alles in het werk om uw onderzoek zo vlot mogelijk te laten verlopen met de minste ongemakken en binnen de voorziene termijn. Uw onderzoek kan echter vertraging oplopen door dringende gevallen of uitgelopen onderzoeken. Gelieve ons te verontschuldigen voor deze onvoorziene omstandigheden.
Inhoud 1 Wat is een coloscopie?...7 2. Voorbereiding...8 2.1 Twee dagen voor het onderzoek: restenarm dieet...8 2.2 De dag voor het onderzoek...9 2.3 De dag van het onderzoek...10 3 Verloop van het onderzoek...12 4 Na het onderzoek...13 5 Wat meebrengen?...13 6 Tips...13 7 Risico s...14 8 Geneesmiddelengebruik...15 Contact...16
1 Wat is een coloscopie? Een coloscopie is een onderzoek van de dikke darm en eventueel het uiteinde van de dunne darm dat wordt uitgevoerd met behulp van een endoscoop. Een endoscoop is een fijn soepel buisje met aan het uiteinde een camera. De endoscoop wordt langs de anus ingebracht en nadien opgevoerd tot aan de overgang met de dunne darm. Tijdens het onderzoek wordt CO²-gas in de darm geblazen om de zichtbaarheid te verhogen en de darmwand glad te strijken. Het opschuiven van het toestel doorheen de bochten van de darm en het inblazen van het CO²-gas kunnen onaangenaam zijn of krampen veroorzaken. Daarom zal voor het onderzoek verdoving gegeven worden. (zie verder) De arts zal de binnenzijde van de darm controleren op zweertjes, ontstekingen, bloedingen, vernauwingen, divertikels (uitstulpingen), poliepen en gezwellen. Eventueel worden kleine stukjes weefsel (biopsies) weggenomen voor microscopisch onderzoek. Er kunnen ook poliepen verwijderd worden, vernauwingen verbreed worden en bloedingen gestelpt. De endoscoop wordt na ieder onderzoek zorgvuldig ontsmet, conform de geldende reglementering. De andere benodigde instrumenten zijn voor eenmalig gebruik en worden na ieder onderzoek weggegooid om besmetting te voorkomen. 7
2 Voorbereiding Vóór het onderzoek kan uitgevoerd worden, moet de stoelgang uit de dikke darm verwijderd worden. Deze darmvoorbereiding is een belangrijke fase van het onderzoek en moet zorgvuldig uitgevoerd worden volgens de hieronder beschreven procedure. Om de darm goed schoon te krijgen, moet u vooraf een darmreinigingsmiddel (Moviprep ) innemen dat u vrij kan verkrijgen in de apotheek. Dit zal dunne tot waterige stoelgang veroorzaken. Wanneer de darmreiniging geslaagd is, komt er alleen nog heldere, lichtgele vloeistof in het toilet. Indien de stoelgang niet helder wordt, gelieve ons te contacteren. Een goede voorbereiding is bevorderlijk voor de kwaliteit van het onderzoek: stoelgangsresten kunnen letsels, zoals poliepen, tijdens het onderzoek verbergen. 2.1 Twee dagen voor het onderzoek: restenarm dieet Te vermijden Granen volkorenbrood granenbrood volkorengranen muesli volle graanproducten Vlees en vis gepaneerde vis gepaneerd vlees Wel toegelaten wit brood witte rijst pasta griesmeel gekookte ham kippenwit mager rundsvlees mals en goed gebakken vlees gekookte eieren 8
Aardappelen Groenten en fruit Suikers Te vermijden opgewarmde aardappelen aardappelsalade vacuüm verpakte aardappelen aardappelen in blik chips alle fruit en groenten fruitsap met pulp confituur gelei Wel toegelaten zelfgemaakte verse puree aardappelen zonder schil fruitsap zonder pulp fruitcompote groentebouillon suiker honing Specerijen pepers alle kruiden behalve pepers tomatensaus zonder schillen en pitjes mosterd zonder zaadjes 2.2 De dag voor het onderzoek s middags laatste restenarme warme maaltijd 17u00 lichte maaltijd (pudding, yoghurt) of vloeibare maaltijd (bouillon, gemixte soep) 17u30-18u30 1 liter Moviprep 19u00 ten minste 1 à 2 liter heldere vloeistof 9
2.3 De dag van het onderzoek Nuchter blijven, een tas koffie of thee of glas fruitsap (zonder pulp) mag. Belangrijke geneesmiddelen mag u, na bespreking met de arts, innemen. Sommige geneesmiddelen moet u vooraf stoppen (zie verder). In samenspraak met uw arts, kan u de verdere voorbereiding thuis (ambulant) doen of in het dagziekenhuis. Dagziekenhuis U biedt zich om 08u00 aan in het dagziekenhuis inwendige geneeskunde op de eerste verdieping, route B132. (U brengt de rest van de Moviprep mee.) Ambulant 07u00-08u00 08u30-10u00 na 10u00 1 liter Moviprep ten minste 1 à 2 liter heldere vloeistof, bij voorkeur thee of water. Indien de stoelgang niet helder is, moet u meer heldere vloeistof drinken. niets meer drinken. U biedt zich aan op het afgesproken uur in de endoscopie- en functieafdeling op de eerste verdieping, route H105. 10
Hoe Moviprep te gebruiken voor een optimaal resultaat? Open de verpakking van Moviprep en open 1 plastiek folie met zakje A en zakje B. Leeg ZOWEL zakje A als B in een maatbeker van 1 liter. Giet water in de beker tot aan het merkteken van 1 liter. Roer de oplossing tot het poeder geheel is opgelost. Dit kan 5 minuten duren. Giet de oplossing in een glas. Drink de vloeistof binnen 1 à 2 uur op. Drink bijvoorbeeld iedere 10 à 15 minuten een glas tot de kan leeg is. Drink naast iedere liter Moviprep ten minste 1 à 2 liter heldere vloeistof, zoals bijvoorbeeld water, heldere soep, vruchtensap zonder vruchtvlees, frisdranken, thee of koffie zonder melk. Hoe meer u drinkt, hoe beter het resultaat. Herhaal stap 1 tot 5+ voor de tweede liter Moviprep oplossing. Gebruik hiervoor de 2de folie met zakje A en zakje B. Drink 1 liter Moviprep oplossing na de avondmaaltijd. Drink 1 liter Moviprep oplossing in de morgen. Inname van 2 liter op de dag van het onderzoek is ook mogelijk. Vergeet ook niet ten minste 1 à 2 liter heldere vloeistof te drinken, zoals vermeld in punt 5+. (Of volg het schema van uw arts / verpleegkundige) 11
3 Verloop van het onderzoek Na deze voorbereiding zal u mogelijk een tijdje moeten wachten tot u aan de beurt bent. De verpleegkundige van de afdeling zal u naar de onderzoekskamer brengen. De coloscopie duurt ongeveer een half uur, afhankelijk van hetgeen er moet gebeuren tijdens het onderzoek. Het onderzoek gebeurt onder lichte verdoving of onder volledige narcose, in samenspraak met uw arts. Tijdens de coloscopie worden uw hartslag en ademhaling zorgvuldig geobserveerd door middel van een zuurstofsaturatiemeter op uw vinger. Net voor het onderzoek wordt er een infuus in uw voorarm geplaatst om medicatie toe te dienen. U zal in de onderzoekskamer geïnstalleerd worden op de linkerzijde. Tijdens het onderzoek kan u gevraagd worden op uw rug te gaan liggen. Een verpleegkundige kan met de handen druk gaan uitoefenen op de buik. Er wordt CO²-gas ingeblazen om de darmwand beter te kunnen bekijken. Hierdoor kan u last krijgen van krampen en zal u winden moeten laten. Dat is heel normaal, dus schaam u er niet voor en houd de winden niet op. Als de arts het nodig vindt, kan tijdens de coloscopie een stukje weefsel voor onderzoek weggenomen worden (biopsie). Er kunnen ook poliepen verwijderd worden. Zij worden microscopisch onderzocht om de aard ervan te bepalen. Het resultaat hiervan is meestal na enkele dagen gekend. 12
4 Na het onderzoek Na het onderzoek elimineert u op natuurlijke wijze de in uw darm opgestapelde lucht. Het is mogelijk dat u wat last hebt van krampen. U blijft na het onderzoek nog even op de afdeling of op de kamer in het dagziekenhuis waar u kan rusten en onder medisch toezicht staat. Voor u naar huis gaat, zal uw arts u het resultaat meedelen en zo nodig verdere afspraken met u maken. Houd er rekening mee dat u zich na het onderzoek suf en slaperig kunt voelen. Wij raden daarom aan om iemand mee te nemen die u kan begeleiden en om die dag niet meer met de wagen te rijden. Na het onderzoek mag u terug normaal eten en drinken. 5 Wat meebrengen? identiteitskaart; eventueel kaart van uw verzekering (hospitalisatieverzekering); ambulant: gemakkelijke kledij (bovenkledij mag tijdens het onderzoek aangehouden worden); dagziekenhuis: er wordt een ziekenhuisschortje voorzien; eventueel wat lectuur. 6 Tips Make-up, nagellak en piercings worden best thuis verwijderd. Ondergaat u ook een gastroscopie of gebeurt de coloscopie onder volledige narcose, verwijder dan het kunstgebit indien mogelijk. Juwelen, geld en waardevolle voorwerpen laat u best thuis. 13
7 Risico s Iedere medische handeling, zelfs uitgevoerd in optimale omstandigheden, houdt een potentieel risico op complicaties in. In het geval van een coloscopie zijn complicaties echter zeldzaam (1 tot 3 gevallen op 1.000). Verwikkelingen doen zich doorgaans al tijdens de endoscopie voor: een scheurtje in de darmwand kan het plaatsen van een metalen clip tijdens de coloscopie of een heelkundige ingreep noodzakelijk maken; bij het verwijderen van een darmpoliep kan een bloeding optreden. In dat geval is het plaatsen van een clip noodzakelijk; allergische reacties op toegediende geneesmiddelen; complicaties van de verdoving; zeer zeldzame complicaties: vaataandoeningen en ademhalingsstoornissen, infecties of letsels aan de milt. Verwikkelingen kunnen zich ook voordoen wanneer u reeds thuis bent. De voornaamste symptomen zijn buikpijn, grote hoeveelheid rood bloed in de stoelgang en koorts. Wanneer u één of meerdere van deze symptomen hebt, contacteer onmiddellijk het ziekenhuis of uw arts. 14
8 Geneesmiddelengebruik Vermeld aan uw arts indien u volgende geneesmiddelen neemt: niet-steroïde ontstekingsremmers (Brufen, Nurofen, Apranax, Voltaren, Feldene, ). aspirine in monotherapie (Asaflow, Cardioaspirine, ); plaatjesremmers (Efient, Ticlid, Plavix, Brilique, ); ijzersupplementen (Losferron, Ferricure, Fero-Grad, ). Bij volgende geneesmiddelen wordt de vervangingsprocedure besproken met uw arts: vitamine K-remmers: Acenocoumarol (Sintrom ); Fenprocoumon (Marcoumar ); Warfarine (Marevan ); Dabigatran (Pradaxa ); Rivaroxaban (Xarelto ). subcutane heparines (Fragmin, Clexane, Fraxiparine, Fraxodi, Innohep ): stop 24u voor het onderzoek in overleg met uw arts. intraveneuze heparine: stop 6 uur voor het onderzoek in overleg met uw arts. 15
Contact Endoscopie- en functieafdeling T 050 36 52 00 dr. Ph. Van Hootegem dr. J. Arts dr. S. Decock dr. A. Holvoet RDPL-INW-BROCHURE.3 (10/14) 16