Barometer van de Filantropie 2020 6 de editie Ivan Van de Cloot Itinera Institute 2020
Inleiding Filantropie-index Objectievedata 2007-2018 Langetermijnevolutie Filantropieklimaat Enquêtedoor Ipsos Public Affairs 2012-2019 Recente tendens Met alsconclusiede Barometer van de Filantropie
Filantropie-index Objectievedata Non-profitinstellingen Gegevens Instellingen zonder Winstoogmerk(IZW) van de Nationale Bank van België(NBB) Giften volgens budgetenquête Data FederaleOverheidsdienst(FOD) Economie Stichtingenen Fondsen Stichting van openbaar nut/ Fondsen opgericht binnen de Koning Boudewijnstichting Fiscale attesten Data van FOD Financiën
Filantropie-index Non-profitinstellingen NBB Balansgegevens Bron: NBB Balansgegevens(betrefteenindex, geenabsolute cijfers)
Filantropie-index Non-profitinstellingen NBB Resultatenrekening Bron: NBB Resultatenrekeningen(betrefteenindex, geenabsolute cijfers)
Filantropie-index Non-profitinstellingen Opbasis van balansgegevensneergelegdbij de Nationale Bank zagenwe de index van hetaantal non-profitinstellingen in 2018 toenemen na de stagnatiein 2017. De cijfersuitde resultaatrekeningen lerenonsdatin 2018deinstellingen hun inkomsten uit lidgelden licht zagen stijgen. De inkomsten uit legaten kenden eengrotesprong. De inkomstenuitschenkingenaande non-profitinstellingen daaldenin 2018 terugtot het niveauvan 2016. Samengevat:In 2018 zagen de non-profitinstellingen in België hun inkomsten uit lidgelden en legaten stijgenen uitschenkingen dieeenpiekkendenin 2017 dalen.
Filantropie-index Giftenvolgensbudgetenquête Data FOD Economie Bron: FOD Economie(betrefteenindex, geenabsolute cijfers)
Filantropie-index Giftenvolgensbudgetenquête Eenerg opmerkelijkeevolutiebetreftde terugvalin de groepdie geeftvolgensde budgetenquête van de FOD Economie. Terwijlin 2017 nogde indexwaarde100 gehaaldwerd, zittenwe nu daareenflinkstukondermet indexwaarde80. Ook de gemiddeldegiftvertoondevolgensdeze budgetenquêteeennegatieve evolutiedie welminder forsis dan de terugvalin het aantalrespondentendie zeggeneengift tedoen. Samengevat:de giften volgensde budgetenquête kennenzowelinzakehet gemiddeldebedragalsinzakehet aandeelvanrespondenten datzegt eengiftte doensinds2016 eennegatieveevolutie.
Filantropie-index Stichtingenen Fondsen Staatsbladen Koning Boudewijnstichting Bron: Staatsbladen Koning Boudewijnstichting(betrefteenindex, geenabsolute cijfers)
Filantropie-index Stichtingenen Fondsen Dealgemeneindex neemteen toenameinde creatie vanstichtingen van openbaar nuten fondsenbijde Koning Boudewijnstichtingalseensignaalop van positieveevolutie inzakefilantropie. Eenvoordeelvan dezeindicatorenis ookdatwe hiervoor al over data beschikkenvoor2019 terwijlwe voor de meesteandereonderdelen vande indexslechtsdata hebben toten met 2018. De creatievanstichtingenvanopenbaarnutkendein 2017 eenzwakjaarmaar 2018 hernam de creatieopnieuwen datlijktzich ookdoor te zetten in 2019. Wat de evolutie vande fondsenbijde Koning Boudewijnstichtingbetreft, vertoontde index eenstijgendetrend totenmet onsfocusjaar2018. Vorigjaarlijktditweliets teruggevallenna eenpiekjaar.
Filantropie-index Fiscaleattesten FOD Financiën Bron: FOD Financiën(betrefteenindex, geenabsolute cijfers)
Filantropie-index Fiscaleattesten Een volgendebronvan data die eenonderdeelvormenvan de filantropie-index zijnde fiscaleattesten voor Belgen die giften deden. Deze datasetwordtverzamelddoor de FODFinanciën. Het aantalfiscaleattesten hadeenpiek bereiktin 2017 en ookin 2018 laghetaantal bijna zo hoog. Wat het gemiddeldebedragper attest betreft, was ereenkleinetoenamete merkenin 2018 maar blijft de indexzowatop het niveauvan de voorbijevierjaar hangen. Samengevat:de filantropie-index wordtversterktdoor de data rondde fiscaleattesten van de FODFinanciëndieop eenhoogniveaublijvensinds2017. Bron: FOD Financiën
Filantropie-index Objectievedata samengebrachtin ééncijfer In 2018stabiliseerdede filantropie-indexom sinds2016 op een hoogniveaute blijven
Filantropieklimaat Peilingnaarde perceptie Enquêtedoor Ipsos Public Affairs Verricht in 2019 Laatste trend Representatiefstaal Per telefoon We selectereneenaantalcriteria voorue barometer
IMPACT ECONOMISCH KLIMAAT OP FILANTROPIE Dit lijkt evenwel niet noodzakelijk samen te gaan met de overtuiging van een toegenomen gunstiger economisch klimaat. Het aandeel van de Belgen dat hiervan overtuigd is, blijft stabiel. Wel laat men zich opnieuw relatief minder pessimistisch uit in vergelijking tot2016 i.e. toename even gunstig en afname minder gunstig. ECONOMISCH KLIMAAT (2019) EVOLUTIE 17-23 SALDO* Gunstiger 100 90 80 40 Minder gunstig 70 60 60 67 38 5 (n=1001) Even gunstig Weet niet 50 40 30 20 10 0 51 47 40 38 31 30 23 18 18 17 12 7 2011 2012 2013 2016 2019 Basis: Totale steekproef Vraag: Q20. Denkt u dat de economische context in 2019 al dan niet gunstiger is voor filantropie dan in 2018? (*) Saldo = Gunstiger minder gunstig Ipsos
DONATIE BELGEN: 2019 VS. 2018 Een kleine meerderheid (37%) van de Belgen is overtuigd dat we in 2019 meer giften deden in vergelijking tot 2018. Dit is opnieuw een significante stijging in vergelijking tot 2016. In vergelijking tot 3 jaar geleden, laat men zich dus opnieuw positiever uit over de vrijgevigheid van de Belg. DONATIE AFGELOPEN JAAR (2019) EVOLUTIE +11 SALDO* 100 37 Meer giften 90 80 70 Minder giften 60 26 29 7 (n=1001) Evenveel giften Weet niet 50 40 30 20 10 0 53 47 47 32 37 30 25 26 28 25 29 16 16 17 26 2011 2012 2013 2016 2019 Basis: Totale steekproef Vraag: Q14. Denkt u dat de Belgen in 2019 meer, minder of evenveel giften deden dan in 2018? (*) Saldo = Meer giften minder giften Ipsos
DONATIE BELGEN: 2020 VS. 2019 En ook naar volgend jaar toe (2020) is de overheersend overtuiging toch eerder voorzichtig optimisme. 2 op 3 verwacht een status quo of stijging. Met name het aandeel Belgen die een stijging verwachten is significant toegenomen in vergelijking tot 3 jaar geleden. Aan de vooravond van 2020 heeft men blijkbaar nog veel meer vertrouwen in de vrijgevigheid van de Belg dan bij aanvang van 2017. DONATIE VOLGEND JAAR (2020) EVOLUTIE +1 SALDO* 100 30 Meer giften 90 80 70 29 Minder giften 60 36 6 (n=1001) Evenveel giften Weet niet 50 40 30 20 10 0 51 39 41 43 38 39 36 32 32 29 30 19 14 12 13 2011 2012 2013 2016 2019 Basis: Totale steekproef Vraag: Q15. Denkt u dat de Belgen in 2020, meer, minder of evenveel giften zullen doen dan in 2019? (*) Saldo = Meer giften minder giften Ipsos
OPNAME GOED DOEL IN TESTAMENT Het aandeel Belgen dat over een testament beschikt en stelt een goed doel te hebben opgenomen is daarmee significant gestegen in vergelijking tot 2016. TESTAMENT OPGEMAAKT? MET OF ZONDER GIFT GOED DOEL? EVOLUTIE 100 90 25 Ja 80 70 60 50 75 40 Nee 30 20 10 22 18 12 11 17 0 2011 2012 2013 2016 2019 18 Basis: Vraag: Totale steekproef (N=1001) Q27new. Indien u reeds uw testament heeft opgemaakt, heeft u daar dan een goed doel in opgenomen? Ipsos
HOUDING TEN OPZICHTE VAN FILANTROPIE De Belg erkent het maatschappelijk belang van filantropie. 8 op 10 schenkt er een substantieel belang aan. Ongeveer 1 op 3 beschouwt het zelfs als van essentieel belang. Dit betekent een lichte daling in vergelijking tot 2016, zij het niet significant. HOUDING TOV. FILANTROPIE EVOLUTIE 80 TOP 2 100 30 Essentieel belang Belangrijk, niet noodzakelijk* 90 80 70 60 81 TOP 2 74 75 76 82 80 50 Secundair belang 50 40 Belangrijk, niet noodzakelijk 42 51 48 51 50 50 17 4 (n=1001) Weet niet 30 20 10 0 39 23 32 28 30 Essentieel belang 25 21 23 20 17 15 17 Secundair belang 2008 2011 2012 2013 2016 2019 Basis: Totale steekproef Vraag: Q13. Hoe staat u persoonlijk tegenover filantropie. Zou u stellen dat filantropie maatschappelijk? * In 2008 2011 = Nodig, maar niet essentieel ABCD: Significant verschil op 95% niveau Ipsos
UITSPRAKEN OMTRENT GOEDE DOELEN Een overgrote meerderheid van de Belgen (80%) is van mening dat je door het doen van een gift, bijdraagt tot een betere wereld, daar waar de helft het zijn/haar morele burgerplicht vindt. Het aandeel van deze laatste groep, zakt lichtjes in vergelijking tot 2016. Net geen 2/3 van de Belgen vindt dan weer dat de politiek te weinig doet voor goede doelen. Dit aantal is in vergelijking tot 2016 dan weer licht toegenomen. UITSPRAKEN OMTRENT GOEDE DOELEN EVOLUTIE 80% Vindt dat door een gift te doen, je bijdraagt aan een betere wereld 65% Vindt dat de politiek onvoldoende doet voor de goede doelen 100 90 80 70 60 50 40 74 72 73 73 62 62 59 58 53 49 51 45 80 80 62 65 54 50 50% Vindt dat het een morele plicht is als burger om giften aan goede doelen te doen 30 20 10 0 2008 2011 2012 2013 2016 2019 Basis: Vraag: Totale steekproef Q23. In welke mate bent u het eens met de volgende uitspraken? Ipsos
INFORMATIE OMTRENT GOEDE DOELEN Aan informatie omtrent goede doelen geen gebrek. Net geen ¾ van de Belgen zegt over voldoende informatie te beschikken omtrent thema s of specifieke goede doelen. Hun aandeel kent een gestage groei sinds 2012. INFORMATIE OMTRENT GOEDE DOELEN EVOLUTIE TOP 2 73 TOP 2 100 37 Ja, zeker 90 80 Ja, eerder 70 60 65 69 72 73 36 Nee, eerder niet 50 Nee, zeker niet 40 30 19 Weet niet 20 7 1 (n=1001) 10 0 2012 2013 2016 2019 Basis: Vraag: Totale steekproef Q26. Beschikt u over voldoende informatie om te weten rond welk(e) thema( s) of aan welk(e) goed(e) doel(en) een gift te geven? Ipsos
ETHISCHE COMMUNICATIE DETAIL Met de communicatie van organisaties die beroep doen op filantropie lijkt weinig mis. Overgrote meerderheid vindt dat dit opeen etische manier gebeurt. Vrouwen, de leeftijdsgroep 65+ en in het zuiden van het land, laat men zich relatief vaker negatief uit. ETHISCHE COMMUNICATIE DETAIL GESLACHT LEEFTIJD Man Vrouw 18-34 jaar 35-44 jaar 45-54 jaar 55-64 jaar 65+ jaar (n=483) (A) (n=518) (B) (n=225) (C) (n=149) (D) (n=180) (E) (n=190) (F) (n=257) (G) Ja Ja 70 64 76 FG 68 G 71 G 63 56 Nee 20 27 A 15 24 22 27 C 31 C 67 Nee TAAL OPLEIDING DONATEUR Nederlandstalig Franstalig Lager Secundair Hoger Neen Ja (n=572) (A) (n=429) (B) (n=62) (C) (n=515) (D) (n=424) (E) (n=329) (F) (n=665) (G) 24 Weet niet Ja 72 B 60 62 67 67 61 70 F Nee 20 28 A 25 24 23 31 G 19 10 (n=1001) Basis: Vraag: ABCD: Totale steekproef Q29. Vindt u dat organisaties die beroep doen op filantropie ethisch communiceren? Significant verschil op 95% niveau Ipsos
FISCALE STIMULUS Het belang van fiscale maatregelen als stimulans voor het doen van giften neemt opnieuw toe. Meer dan 6 op 10 van de Belgen (64%) kan zich voorstellen meer giften te doen als hier interessante fiscale maatregelen tegenover staan. Dit is een significante stijging in vergelijking tot 2016. FISCALE STIMULUS EVOLUTIE TOP 2 64 TOP 2 100 27 Ja, zeker 90 80 37 Ja, eerder Nee, eerder niet 70 60 50 53 53 59 52 59 64 19 Nee, zeker niet 40 30 15 Weet niet 20 10 2 (n=1001) 0 2008 2011 2012 2013 2016 2019 Basis: Vraag: Totale steekproef Q25. Zouden fiscaal interessante maatregelen u aanzetten om meer giften te doen? Ipsos
PERSOONLIJKE GIFT GEDAAN IN 2019? Bijna 2/3 van de Belgen verklaart in 2019 aan of meerdere goede doelen een gift gedaan te hebben (status quo in vergelijking tot2016), goed voor een gemiddeld bedrag van om en bij 250. GIFT GEDAAN IN 2019? DONATEUR -EVOLUTIE 100 90 252 gemiddeld geschonken bedrag* 80 37 Ja 70 60 50 56 51 53 64 63 63 40 Nee 30 20 10 0 2011 2012 2013 2016 2019 24 Basis: Totale steekproef (n=1001) Vraag: Q16. Heeft u persoonlijk in 2019 een gift gedaan aan een goed doel, ongeacht het bedrag? Q18. Hoeveel heeft u geschonken in 2019? (*) Andere manier van vraagstelling sinds 2019 Ipsos
DONATIE Kijken we naar, aan welke goede doelen de Belgen doneren, dan staan deze in de medische/gezondheidssfeer met stip op één. Culturele initiatieven en initiatieven omtrent migratie/integratie bengelen dan weer helemaal onderaan. GIFT GEDAAN IN 2019? CATEGORIE GOED DOEL (n=665) Gezondheid en medisch onderzoek 66 Humanitaire acties en ontwikkelingshulp 52 37 Ja Armoedebestrijding en sociale rechtvaardigheid Milieubescherming duurzame ontwikkeling 24 46 63 Migratie en integratie 13 Nee Culturele vorming en bescherming van het cultureel patrimonium 12 Een ander doel, geen van deze 7 Weet niet 1 25 Basis: Vraag: Totale steekproef (N=1001) Q16. Heeft u persoonlijk in 2019 een gift gedaan aan een goed doel, ongeacht het bedrag? Q31. En aan welke van volgende categorie(ën) van goede doelen heeft u in het afgelopen jaar een gift/giften gedaan? Ipsos
Filantropieklimaat
Barometer van de Filantropie
Conclusie Filantropie-index In 2018 stabiliseerde de filantropie-index om zo sinds 2016 opeen hoog niveau te blijven Barometer van de Filantropie Het sentiment tegenover filantropie kwamin 2019 nog iets hoger uit tegen een constant gebleven consumentenvertrouwen
www.kbs-frb.be www.goededoelen.be Video: KBS in 2 minuten