Archeologisch Bureauoderzoek & Ivetarisered Veldoderzoek (IVO), d.m.v. borige JP Coestraat e Leidseweg Gemeete Voorschote CIS-code: 34924 Colofo Projectummer : 143139/34924 Auteur : dr. A.W.E. Wilbers Redactie : drs. S. Moerma Cotrole B. Corver Seior Archeoloog 6-7-29 Goedkeurig Mevr. L. Bruig Gemeete Voorschote 11-1-21 Versie : 1.6 defiitief Opdrachtgever : Gemeete Voorschote Dhr. R. Klavers Postbus 393 225 AJ Voorschote Becker & Va de Graaf bv Noordwijk, juli 29 Alle rechte voorbehoude. Niets uit deze uitgave mag worde verveelvoudigd e/of opebaar gemaakt door middel va druk, fotokopie, microfilm of op welke adere wijze da ook, zoder voorafgaade schriftelijke toestemmig va de uitgever.
SAMENVATTING: I opdracht va gemeete Voorschote heeft archeologisch oderzoeksbureau Becker & Va de Graaf bv i mei 29 ee archeologisch bureauoderzoek e ee Ivetarisered Veldoderzoek (IVO) door middel va borige uitgevoerd aa de JP Coestraat e Leidseweg (Parallel) i Voorschote, gemeete Voorschote. De aaleidig voor dit oderzoek is dat de bestaade riolerig i de straat zal worde vervage e aagevuld met ee hemelwater-/schoowaterriool. Het schoowaterriool zal worde aagelegd i overstoorde grod tusse het huidige riool e de straatrad. Graafwerkzaamhede te behoeve va deze otwikkelig zulle zorge voor ee bodemverstorig tot ee diepte va 1,5 tot 2,6 m beede maaiveld. De kas bestaat dat evetueel aawezige archeologische waarde hierdoor verstoord da wel verietigd zulle worde. Bij de verkeede borige is vastgesteld dat de bodemopbouw i het plagebied ter hoogte va het schoowaterriooltracé grotedeels overstoord aawezig is oder ee ophooglaag va 5 tot 8 cm dikte. Daaraast zij de meeste oude vegetatieiveaus aagetroffe oder de gemiddelde grodwaterspiegel, waardoor de gaafheid e coserverig va evetuele archeologische reste waarschijlijk goed zal zij. Dat zal ook gelde voor evetuele orgaische reste. Archeologische iveaus worde verwacht i e direct oder oude vegetatieiveaus. Dergelijke begrave vegetatieiveaus kome i het plagebied op zeer verschillede dieptes voor, zie bijlage 4, tusse,5 e 2,5 m beede maaiveld. Op basis va de resultate va het Ivetarisered Veldoderzoek wordt geadviseerd om ee vervolgoderzoek uit te late voere. Ee dergelijk vervolgoderzoek ka het beste bestaa uit proefsleuve.
INHOUDSOPGAVE: ADMINISTRATIEVE GEGEVENS VAN HET PLANGEBIED... 4 1. INLEIDING... 5 1.1. Aaleidig... 5 1.2. Doel- e vraagstellig va het oderzoek... 5 1.3. Liggig va het plagebied... 6 2. BUREAUONDERZOEK... 7 2.1. Werkwijze... 7 2.2. Bekede archeologische waarde... 7 2.3. Historisch ladgebruik... 8 2.4. Coclusie bureauoderzoek e verwachtigmodel... 8 3. VELDONDERZOEK... 9 3.1. Oderzoekshypothese e oderzoeksopzet... 9 3.2. Werkwijze... 9 3.3. Resultate... 9 3.4. Iterpretatie... 11 4. CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN... 12 4.2. Aabevelige... 12 4.3. Betrouwbaarheid... 12 LITERATUUR EN KAARTEN... 13 LIJST VAN AFKORTINGEN EN BEGRIPPEN... 14 BIJLAGEN 1. Topografische kaart 2. Archis-iformatie 3. Boorlocatiekaart 4. Boorbeschrijvige 5. Periodetabel 6. Lithologisch profiel
Admiistratieve gegeves va het plagebied Topoiem CIS-code 34924 Plaats Gemeete Kadastrale aaduidig Provicie Coördiate Cetrum Hoekpute Oppervlakte plagebied Opdrachtgever Uitvoerder Bevoegde overheid Beheer e plaats va documetatie JP Coestraat e Leidseweg (parallel) Voorschote Voorschote Zuid Hollad 91.42 / 46.65 (w) 91.34 / 46.725 () 91.65 / 46.95 (z) 36 m 2, tracé va 6 m Gemeete Voorschote Cotactpersoo: dhr. R. Klavers Postbus 393 225 AJ Voorschote Tel: 71-56763 Becker & Va de Graaf bv Cotactpersoo: dr. A.W.E Wilbers Postbus 126 22 AC Noordwijk (ZH) Tel: 71-3326888 Uitvoerigsdatum veldwerk 15-5-29 Gemeete Voorschote Cotactpersoo: mevr. Drs. L. Bruig Postbus 393 225 AJ Voorschote Tel: 71-561826 / 6-53937432 Becker & Va de Graaf, Noordwijk
1. Ileidig 1.1. Aaleidig I opdracht va gemeete Voorschote heeft archeologisch oderzoeksbureau Becker & Va de Graaf bv i mei 29 ee archeologisch bureauoderzoek e ee Ivetarisered Veldoderzoek (IVO) door middel va borige uitgevoerd aa de JP Coestraat e Leidseweg (Parallel) i Voorschote, gemeete Voorschote. De aaleidig voor dit oderzoek is dat de bestaade riolerig i de straat zal worde vervage e aagevuld met ee hemelwater-/schoowaterriool. Het schoowaterriool zal worde aagelegd i overstoorde grod tusse het huidige riool e de straatrad. Graafwerkzaamhede te behoeve va deze otwikkelig zulle zorge voor ee bodemverstorig tot ee diepte va 1,5 tot 2,6 m beede maaiveld. De kas bestaat dat evetueel aawezige archeologische waarde hierdoor verstoord da wel verietigd zulle worde. 1 1.2. Doel- e vraagstellig va het oderzoek De doelstellig va het bureauoderzoek is het verwerve va iformatie aa de had va bestaade broe over bekede of verwachte archeologische waarde bie het plagebied. Hieruit voortvloeied wordt ee specifieke archeologische verwachtig opgesteld. Het doel va het veldoderzoek is het aavulle e vaststelle va de gespecificeerde verwachtig, die gebaseerd is op het bureauoderzoek. Daaraast wordt izicht verkrege i de vormeehede va het ladschap i het plagebied, voor zover deze vormeehede va ivloed kue zij geweest op de bruikbaarheid va de locatie door de mes i het verlede. Op basis va de resultate va het oderzoek kue kasarme zoes va het plagebied worde uitgeslote e kasrijke zoes worde geselecteerd voor behoud of voor vervolgoderzoek. Om deze doelstellig te kue realisere, wordt op de volgede vrage ee atwoord gegeve: Wat is de fysiek-ladschappelijke liggig va de locatie? Hoe is de bodemopbouw i het plagebied e i welke mate is deze og als itact te beschouwe? Zij er archeologische waarde aawezig i het plagebied? Wat is de diepteliggig va evetueel aawezige archeologische reste? Wat is de specifieke archeologische verwachtig va het plagebied e wordt deze bij het veldoderzoek bevestigd? I hoeverre worde evetueel aawezige archeologische waarde bedreigd door de voorgeome graafwerkzaamhede? Ka ee aatastig va het mogelijk aawezige bodemarchief voorkome worde door plaaapassig? Het archeologisch bureauoderzoek e het ivetarisered veldoderzoek zij uitgevoerd coform de Kwaliteitsorm Nederladse Archeologie (KNA), versie 3.1 (Cetraal College va Deskudige 26) e de gemeetelijke eise. Voor de i dit rapport gebruikte geologische e archeologische tijdsaaduidige wordt verweze aar bijlage 5. Afkortige e ekele vakterme worde achteri dit rapport uitgelegd (zie lijst va afkortige e begrippe). 1 Vooralsog zij de directe e idirecte verstorig va evetuele archeologische waarde door heiwerkzaamhede oduidelijk. Derhalve wordt verstorig door heiwerkzaamhede buite beschouwig gelate.
1.3. Liggig va het plagebied De liggig va het oderzochte gebied, ofwel het plagebied, is weergegeve i bijlage 1. Het plagebied bestaat uit de JP Coestraat e de Leidseweg (parallel). De exacte liggig e cotoure va het plagebied zij ader weergegeve i bijlage 3. Te tijde va het veldoderzoek was het plagebied i gebruik als straat met klikers.
2. Bureauoderzoek 2.1. Werkwijze Bij het bureauoderzoek zij gegeves verzameld over bekede of verwachte archeologische waarde bie het oderzoeksgebied. 2.2. Bekede archeologische waarde Het plagebied staat op de Idicatieve Kaart va Archeologische Waarde aagegeve als ee gebied met ee middelhoge trefkas voor archeologische waarde (bijlage 2). Deze waarderig is gebaseerd op de liggig va het terrei direct aast de stradwal va Voorschote. Volges de IKAW is er ter hoogte va het plagebied ee iham i de stradwal. De stradwal zelf heeft ee hoge verwachtigswaarde voor archeologische reste. Volges de archeologische beleidskaart va de gemeete Voorschote heeft het plagebied ee hoge verwachtig voor de periode Neolithicum tot e met Nieuwe tijd (terreitype 5). I de directe omgevig zij verschillede oderzoeke verricht e ook verschillede waaremige gedaa. Direct te zuidooste va het plagebied ligt ee AMK-terrei va zeer hoge archeologische waarde (moumet 1628). I verbad met dit terrei zij verschillede archeologische oderzoeke verricht (oderzoeksmeldige 7461, 17992), waarbij zowel i borige als bij proefsleuve verschillede archeologische reste gevode zij (persoolijke commuicatie Nicole va der Ham, Archeomedia; Wijsma/Egelse 23; Holthause 24; Nokkert 25). Bij de borige zij twee mogelijke vidplaatse aagetroffe, beide op ee stradwal welke op 2, m oder maaiveld voorkwam (3, m oder NAP). Bij de vidplaats i de zuidwestelijke hoek va het gebied, vlak bij de J.P. Coestraat, werde i de borige, op ee diepte va 15 tot 2 cm oder maaiveld houtskoolreste, stukjes kwarts e vuurstee (kiezel) e bot aagetroffe (deze vodste zij afgebeeld i het dwarsprofiel, bijlage 4). De tweede vidplaats bevod zich i het oordweste va het gebied e daar werde op ogeveer 1,6 m oder maaiveld houtskoolreste, verbrade leem, ee vuursteeafslagje e ee scherfje aardewerk aagetroffe. Het aardewerk werd gedateerd i de periode Neolithicum-Brostijd. Bij het proefsleuveoderzoek ko vawege de diepe liggig e probleme met grodwater, va beide vidplaatse iet worde bepaald of er ook spore aawezig ware. Toch ko op grod va aavullede losse vodste worde bepaald dat het waarschijlijk gaat om ederzettigsterreie uit het Neolithicum. I het veepakket bove deze vidplaatse werd op beide locaties ee veepad aagetroffe. De veepade bestode oder adere uit takkebosse die eergelegd ware op het vee e soms vastgezet ware met pee aa de zijkate, daaraast kwame ook adere costructiewijze voor (persoolijke commuicatie Nicole va der Ham, Archeomedia). De pade ware ogeveer 5-6 cm breed, breed geoeg voor éé persoo om overhee te lope. De pade kode vaaf de vidplaatse i oostzuidoostelijke richtig worde vervolgd e liepe daarmee haaks op de stradwal het veegebied i. Op grod va C 14 daterige va ekele pale uit de veepade worde deze pade gedateerd i de periode Midde Brostijd. De pade kome voor op ee diepte va 2, tot 3, m oder NAP e het verloop va de zuidelijke va de twee is weergegeve i het dwarsprofiel i bijlage 4. I de buurt va de zuidelijke vidplaats e het tweede veepad is door RAAP i 27 ee deel va het door Archeomedia oderzochte gebied ogmaals oderzocht. Bij dat booroderzoek zij gee idicatore aagetroffe waara voor het terrei gee vervolgoderzoek is aabevole (Oderzoeksmeldig 21245). De hofstede Vredehoef, afgebroke i 1852, staat op de Archeologische MoumeteKaart als ee terrei va hoge archeologische waarde (moumet 318). Het terrei e directe omgevig is meermale oderzocht (oderzoeksmeldige 16584, 25885 e 3477) i de meeste gevalle wordt er echter gee vervolgoderzoek aabevole omdat de fudamete va de oude bebouwig iet direct bedreigd worde.
Naast de vodste te ooste va het plagebied zij og twee waaremige te vermelde: Waaremig 24222 is i ARCHIS abusievelijk geprojecteerd i de Krimwijk maar hoort te ligge bij de RK Kerk te zuidweste va het plagebied. Lags de fuderige va deze kerk is bij iet archeologische graafwerkzaamhede ee broze mes uit de Late Brostijd aagetroffe. Het is echter iet geheel duidelijk of dit mes i situ aawezig was of afkomstig is uit grode die bij de bouw va de kerk zij aagevoerd (persoolijke commuicatie Dick va der Kooij). Waaremig 24258: op ogeveer 3 m oordwestelijk va het plagebied werde op de stradwal va Voorschote scherve aardewerk aagetroffe uit het Late Neolithicum A. Op grod va de vodste i de omgevig worde i het plagebied reste verwacht uit het Laat Neolithicum tot e met de Nieuwe tijd. Welke reste e op welke diepte deze voorkome is sterk afhakelijk va de ladschappelijke opbouw i de bodem. Als het gebied iet direct op de stradwal ligt da kue de veepade uit de Brostijd e de vidplaatse uit het Neolithicum zich doorzette tot i het plagebied. Ligt het plagebied wel op de stradwal da kue bijvoorbeeld ederzettigsspore voorkome uit de Brostijd of IJzertijd gerelateerd aa de veepade, tezij deze verstoord zij door de aaleg va tuie e later ee woowijk op dezelfde plaats. 2.3. Historisch ladgebruik Uit historische kaarte e archiefbroe blijkt dat het plagebied ligt op het terrei dat i de 18e e 19e eeuw i gebruik was als ladschapstui va de buiteplaats Vredehoef. Vredehoef was ee hofstede, gebouwd i 158-1581 door de toemalige burgemeester va Amsterdam, Jacob de Graef. Deze hofstede lag ogeveer 1 m te oordooste va de oordelijkste put va het plagebied e had voor 1574 ee voorgager waarva echter gee aam beked is. Deze voorgager, waarschijlijk ee hoeve, is bij het beleg va Leide door de Spajaarde verietigd waara de grod zoder gebouwe i 1579 werd doorverkocht. De Vredehoef heeft bestaa tot 1852 toe het werd gesloopt e allee de boerderijhoeve overbleef (De Boer 1994, persoolijke commuicatie Dick va der Kooij). Uit de miuutpla va 1811-1832 blijkt dat het plagebied i ee ladschappelijke tui ligt te zuide va de hofstede. De tui staat op de kaart vermeld als lustplaats die aa de zuid- e westzijde omgeve werd door ee smalle bosrad e aa de oostzijde begresd werd door ee vijverpartij welke u og grotedeels aawezig is lags de Krimkade. I het zuidelijke deel va de tui kwame twee boomgaarde voor. De J.P. Coestraat loopt over de meest zuidelijke va deze boomgaarde (watwaswaar.l). I de 2e eeuw is het gebied verder otwikkeld. I de jare 3 verschee de eerste huize lags de Leidseweg (parallel) e uit topografische kaarte blijkt dat rod 195 werd begoe met de woowijk Krimwijk. De J.P. Coestraat was de laatste grote aabouw i deze wijk e werd aagelegd tusse 1958 e 1964 (watwaswaar.l; Dick va der Kooij). 2.4. Coclusie bureauoderzoek e verwachtigmodel volges de archeologische beleidskaart va de gemeete Voorschote ligt het plagebied i ee zoe waarvoor ee hoge archeologische verwachtig geldt voor de periode Neolithicum t/m Nieuwe Tijd (terreitype 5 op de beleidskaart). Voor alle bodemigrepe groter da 3 m2 e dieper da 3 cm mv i deze zoe is archeologisch oderzoek verplicht gesteld (beleidsota archeologie, feb. 29), te begie met ee bureauoderzoek e ekele cotroleborige. Dit (voor)oderzoek is uitgevoerd e bevestigt de hoge verwachtig. Als gevolg hierva diet huidig vervolgoderzoek te worde uitgevoerd. Op basis va de resultate va het proefsleuve oderzoek beslist bevoegd gezag of ee doorstart aar ee opgravig plaatsvidt.
3. Veldoderzoek 3.1. Oderzoekshypothese e oderzoeksopzet Het doel va het veldoderzoek door middel va borige is om de i het bureauoderzoek opgestelde specifieke archeologische verwachtig te toetse e waar odig aa te passe. Tijdes het veldoderzoek wordt vastgesteld waar de oorsprokelijke bodemopbouw itact is gebleve e waar iet. Daaraast wordt vastgesteld of het bodemprofiel e evetuele archeologische idicatore aaleidig geve te veroderstelle dat archeologische reste aawezig kue zij i het plagebied. Het veldoderzoek bestaat uit ee booroderzoek. 3.2. Werkwijze I het plagebied, de JP Coestraat e de Leidseweg (parallel) zij 14 borige gezet (bijlage 3 e 4). Deze borige zij verdeeld over de gebiede die verstoord zulle worde als gevolg va toekomstige graafwerkzaamhede. Er is gebruik gemaakt va ee Edelmaboor met ee diameter va 1 cm. De borige zij beschreve volges de Archeologische Stadaard Boorbeschrijvigsmethode (ASB; SIKB 28) met behulp va ee veldcomputer e het programma Boormaager va I.T. Works. De locaties va de borige (x- e y-waarde) zij igemete vauit de topografie. De hoogtes va de borige (z-waarde) zij bepaald aa de had va het AHN. De opgeboorde mosters zij door middel va zeve i het veld oderzocht op de aawezigheid va archeologische idicatore (zoals aardewerk, bakstee, vuurstee, hutteleem e bot). Hierbij is gebruik gemaakt va ee zeef met ee maaswijdte va 4 mm. Lage die iet kode worde gezeefd, zij met de had e op het oog doorzocht. 3.3. Resultate De fysiek-ladschappelijke, geologische, geomorfologische e bodemkudige kemerke va het plagebied e de directe omgevig zij bepaald aa de had va verschillede broe. Gebruik gemaakt is oder adere va bestaade paleogeografische recostructies door Pruissers/De Gas (1988) e Va der Valk (1995). Daaraast is gebruik gemaakt va de resultate va boor- e proefsleufoderzoeke door Archeomedia i het gebied va Krimwijk II, te ooste va e direct aagrezed aa het plagebied. Te slotte zij i het geplade schoowaterriooltracé 14 borige geplaatst met ee diepte va 3, m beede maaiveld. Daarvoor is gebruik gemaakt va ee 1 cm Edelmaboor e ee 4 cm zuigerboor. De positie va de borige is igemete aa de had va de topografie, de hoogte va het maaiveld is bepaald met behulp va de AHN. De 14 borige i het plagebied zij gecombieerd met ekele tietalle borige va Archeomedia om te kome tot ee dwarsdoorsede die loopt va de Vliet i het ooste tot aa de Leidseweg i het weste (Bijlage 4). Uit geologische borige blijkt dat het pleistocee zad e het basisvee, die same de basis vorme voor de holocee afzettige, i het plagebied te vide zij op ee diepte va ogeveer 13 m oder NAP. Dit pleistocee iveau wordt bedekt door ee dik pakket afzettige va ee getijdebekke (vergelijkbaar ladschap met de Waddezee). Door het midde va het plagebied liep tusse ogeveer 6 voor Chr. e 435-385 voor Chr. va westoordwest aar oostzuidoost ee diepe getijdegeul die tot tietalle meters i het Pleistocee zad was igesede. Deze geul, welke de Voorschote geul wordt geoemd (Va der Valk 1995, Pruissers/de Gas 1988), is i het Midde Neolithicum dichtgeslibd e afgeslote door ee stradwal. De bovezijde va de getijdeafzettige bevide zich op ogeveer 5 m oder NAP. Deze afzettige zij mogelijk allee aageboord i borig 72 va Archeomedia waar vaaf ogeveer 5,3 m oder NAP klei voorkomt (bijlage 4). De stradwal, waarop oder meer het dorp Voorschote ligt, is otstaa oder ivloed va ee vertragig i de zeespiegelstijgig die zich aa de Nederladse kust heeft voorgedaa gedurede het Holocee. De grote hoeveelhede zad die door de zeespiegelstijgig va de zeebodem ladiwaarts werde getrasporteerd werde iet meer afgezet i de getijdebekkes maar i ee aaeegeslote zadrug lags de hele Nederladse kust. De stradwal va Voorschote is otstaa tusse 435 e 385 voor Chr. e komt i het plagebied e aar het ooste toe allee i de
odergrod voor. De stradwal ligt waarschijlijk ter hoogte va de Leidseweg e aar het weste daarva aa het maaiveld. Achter de stradwal verdwee de directe ivloed va de zee. De grodwaterspiegel bleef stijge als gevolg va de zeespiegelstijgig e door de verzoetig va het achterlad ko er achter de stradwal ee dik pakket vee otstaa. Dit veepakket dat zowel de getijdegeulafzettige als de flak va de stradwal bedekt is waargeome i alle borige i Krimwijk II (Archeomedia) maar ook i borige 14 tot e met 11 i het plagebied. De bovezijde va dit veepakket bevidt zich op ee diepte va 1, tot 2, m oder NAP. Door de abijheid va het estuarium va de Oude Rij werde bij grote overstromige oder, i e op het veepakket verschillede pakkette klei afgezet. De belagrijkste daarva zij otstaa rod 125 voor Chr. e tusse ogeveer 1 voor e 11 a Chr. Uit paleogeografische gegeves blijkt dat waarschijlijk rod ogeveer 125 voor Chr. (Midde Brostijd) ee reeks va overstromige plaatsvod, waarbij ee kreeksysteem biedrog i het veegebied parallel aa e direct achter de stradwal va Voorschote (Pruissers/ de Gas 1988). Rodom de kreek werd op het vee ee pakket klei afgezet. Zowel de kreek als de kleiafzettige reike iet tot i het plagebied, maar door Archeomedia is ter hoogte va borig 9 (bijlage 4) waarschijlijk wel ee zijtak va de kreek aagetroffe op ee diepte va ogeveer 2,5 m oder NAP. Opmerkelijk is dat door Archeomedia i het vee twee pade zij aagetroffe waarva er éé mogelijk aar de kleie zijtak va de kreek toeliep. Va ee kleilaag i het vee lijkt gee sprake te zij behalve da i ee smalle zoe direct lags de huidige Vliet. Aa het eide va de Brostijd was de kreek weer verdwee e werde de kreek e de veepade bedekt met ee ieuw pakket vee. Vaaf het eide va de IJzertijd tot aa het eide va de Vroege Middeleeuwe trade er i het modigsgebied va de Oude Rij verschillede grote overstromige op die ee groot gebied bedekte met ee dikke laag klei. Ook i het gebied achter de stradwal werd het vee bedekt met klei. Deze kleilaag is i het gebied va Krimwijk II overal aawezig op het vee e de kleilaag is ook aagetroffe i borige 1 e 11 i het plagebied (bijlage 4). Zelfs op het stradwalzad i borige 5 e 6 i de Leidseweg (parallel) is ee due laag kleiig zad aagetroffe die waarschijlijk bij deze overstromige hoort. Gedurede de Late IJzertijd e de Romeise tijd was mogelijk ee kreek aawezig achter de stradwal va waaruit het kleipakket werd afgezet (Pruissers/de Gas 1988, Persoolijke commuicatie Nicole va der Ham Archeomedia). Het grootste deel va het kleipakket is echter waarschijlijk afgezet i de Middeleeuwe omdat er door zowel Archeomedia als bij de borige i het plagebied aardewerkscherve zij aagetroffe oder de klei die stamme uit de Middeleeuwe. Uit het dwarsprofiel i bijlage 4 blijkt dat de stradwal i het plagebied e ook aar het ooste ee oregelmatige opbouw heeft. Er zij verschillede uitlopers va zad die doorlope i het vee e kleigebied i het ooste e ook zij verschillede humeuze iveaus aawezig i het zadpakket. Ee dergelijk humeus iveau is veelal ee aawijzig voor ee oud vegetatieiveau dat later door herieuwde sedimetatie begrave is geraakt. Aageome wordt dat de verschillede begrave vegetatieiveaus e de uitlopers va zad i het vee de reste zij va verstuivige va het stradwalzad door de wid e dat de oostzijde va de stradwal dus uit ee duiladschap bestod. I het plagebied zij i borig 14 twee uitlopers va zad i het vee aagetroffe. De boveste va de twee wordt bedekt met ee laagje zadig vee dat aar het weste (borige 11 e 1) overgaat i ee laagje humeus zad, mogelijk gaat het hierbij om ee oude bodem die otstaa is i het verstove zad gedurede de tijd dat dit iveau aa het maaiveld lag. Oder de Leidseweg (parallel) zij, i het stradwalzad, twee of mogelijk drie oude vegetatieiveaus aagetroffe. I borig 6 ware drie humeuze zadlage te oderscheide, waarva de oderste twee i borig 5 echter waarschijlijk maar 1 laag vormde e de boveste zeer du was e mogelijk i borig 8 al was verdwee. Ee goede recostructie was lastig doordat i borig 7 de bovegrod verstoord was, waarschijlijk door de aawezigheid va dwars over de straat liggede kabels of leidige. Het is mogelijk dat het oderste vegetatieiveau i borig 6 overeekomt met het vegetatieiveau op de boveste uitloper va zad i borig 14. Omdat het stuk A tot A i de dwarsdoorsede i bijlage 4 eigelijk loodrecht staat op het stuk A tot A is het iet mogelijk ee directe relatie te legge tusse borige 1 e 6. Door de ophogig va het plagebied voorafgaad aa de bouw va de Krimwijk, de Leidseweg (parallel) e de JP Coestraat zij de oorsprokelijke bodems i het plagebied begrave oder ee
,5 tot,8 m dik ophoogpakket. De bodems i het plagebied kue daarmee iet goed meer worde geclassificeerd. 3.4. Iterpretatie Tijdes de verkeede borige is gee direct bewijs aagetroffe voor ee mogelijke archeologische vidplaats i het plagebied. Echter op grod va de vodste i de omgevig worde i het plagebied reste verwacht uit het Laat Neolithicum tot e met de Nieuwe tijd. Bij de verkeede borige zij i borig 13 ee houtskoolspikkel e i borig 11 ee scherfje middeleeuws aardewerk aagetroffe. De houtskoolspikkel bevod zich op dusdaig iveau i de bodem dat het ee aawijzig zou kue zij voor zowel atropogee reste uit het Neolithicum als uit de Midde Brostijd (bijlage 4). De Middeleeuwse aardewerkscherf daaretege bevod zich oderi ee kleilaag op het vee, waardoor het waarschijlijk gaat om ee verspoelde idicator.
4. Coclusies e aabevelige I opdracht va gemeete Voorschote zij i mei 29 ee archeologisch bureauoderzoek e ee Ivetarisered Veldoderzoek (IVO) door middel va borige uitgevoerd i verbad met de geplade (her)otwikkelig va het plagebied i de JP Coestraat e Leidseweg (parallel) i Voorschote, gemeete Voorschote. Bij de verkeede borige is vastgesteld dat de bodemopbouw i het plagebied ter hoogte va het schoowaterriooltracé grotedeels overstoord aawezig is oder ee ophooglaag va 5 tot 8 cm dikte. Daaraast zij de meeste oude vegetatieiveaus aagetroffe oder de gemiddelde grodwaterspiegel, waardoor de gaafheid e coserverig va evetuele archeologische reste waarschijlijk goed zal zij. Dat zal ook gelde voor evetuele orgaische reste. Archeologische iveaus worde verwacht i e direct oder oude vegetatieiveaus. Dergelijke begrave vegetatieiveaus kome i het plagebied op zeer verschillede dieptes voor, zie bijlage 4, tusse,5 e 2,5 m beede maaiveld. 4.2. Aabevelige Tijdes het oderzoek is gecostateerd dat het plagebied ee hoge verwachtig ket voor de aawezigheid va archeologische waarde. Op basis va de resultate va het Ivetarisered Veldoderzoek wordt geadviseerd om ee vervolgoderzoek uit te late voere. Ee dergelijk vervolgoderzoek ka het beste bestaa uit proefsleuve. NB. Bovestaad advies is gecotroleerd door de gemeete Voorschote. Ee PvE omtret ee aabevole proefsleuveoderzoek is reeds geschreve e goedgekeurd. Het PvE ko echter iet als rapportage gedepoeerd worde vadaar dat deze bekopte rapportage is opgemaakt. 4.3. Betrouwbaarheid Het uitgevoerde oderzoek is op zorgvuldige wijze verricht volges de algemee gebruikelijke izichte e methode. Het archeologisch oderzoek is erop gericht om de kas op het overwacht aatreffe da wel het ogezie verietige va archeologische waarde bij bouwwerkzaamhede i het plagebied te verkleie. Aagezie het oderzoek is uitgevoerd door middel va ee steekproef ka echter, op basis va de oderzoeksresultate, de aa- of afwezigheid va evetuele archeologische waarde iet gegaradeerd worde. Idie archeologische waarde worde aagetroffe diee deze coform de Moumetewet 1988, artikel 53, bij het Rijk gemeld te worde.
Literatuur e kaarte ANWB, 25: ANWB Topografische Atlas «provicie» 1:25., De Haag. Cetraal College va Deskudige, 26: Kwaliteitsorm Nederladse Archeologie, versie 3.1, Gouda. Holthause, O., 24: Archeologisch oderzoek Zuid-Hofladse polder te Voorschote. Ivetarisered veldoderzoek met borige. Archeomedia rapport A4-241/338-Z. Nokkert, M., 25: Voorschote, Krimwijk II: het proefsleuveoderzoek aa de prehistorische vidplaats, plus oderzoek aa twee veepade. Evaluatierapport e tussetijdse rapportage. Archeomedia. Coceptrapport iet gepubliceerd. Pruissers, A.P./W. de Gas, 1988: De bodem va Leidschedam, i Daams, F.H.C.M./J.D. de Kort (red.): Over, door e om de Leytsche Dam, Leidschedam. Valk, L. va der, 1995: Geology ad sedimetology of Late Atlatic Sady, wave-domiated deposits ear The Hague (South-Hollad, the Netherlads): a recostructio of a early progradig coastal sequece. Mededelige va de Rijks Geologische Diest, 57. Wijsma, M./R. Egelse, 23: Archeologisch bureauoderzoek Zuid-Hofladse polder te Voorschote. Archeomedia rapport A3-298-H
Lijst va afkortige e begrippe Afkortige AMK ASB Archis IKAW KNA mv NAP PvA PvE RCE SIKB Archeologische Moumete Kaart Archeologische Stadaard Boorbeschrijvigsmethode Archeologisch Iformatie Systeem Idicatieve Kaart va Archeologische Waarde Kwaliteitsorm Nederladse Archeologie maaiveld (het ladoppervlak) Normaal Amsterdams Peil Pla va Aapak Programma va Eise Rijksdiest voor het Cultureel Erfgoed Stichtig Ifrastructuur Kwaliteitsborgig Bodembeheer Verklarede woordelijst atropogee door meselijke activiteit veroorzaakt of gemaakt artefact door de mes vervaardigd voorwerp Edelmaboor ee hadboor voor bodemoderzoek eerdgrod grod met ee humushoudede mierale bovegrod va meer da 5 cm, otstaa door ivloed va de mes, vaak gaat het om ee esdek esdek dikke humeuze laag otstaa door eeuwelage bemestig; beschermt de oorsprokelijke bodem tege ploege e adere verstorige horizot kemerkede laag bie de bodemvormig humeus orgaische stoffe bevatted; bestaade uit reste va plate e diere i de bodem leem samestellig va meer da 5% silt, mider da 5% zad e mider da 25% klei podzol goed otwikkelde bodem i gebiede met veel eerslag silt zeer fij sedimet met grootte,2-,63 mm slak steeachtig afval va metaal- of aardewerkproductie vaaggrod grod zoder duidelijke tekee va bodemvormig zavel grodsoort die tusse 8 e 25% klei (deeltjes kleier da,2 mm) bevat
Bijlage 1: Topografische kaart
Bijlage 2: Archis-iformatie bro: Archis II (RCE).
Archeologische iformatie geraadpleegd via archis2 e de website va de RACM 91 915 92 318 25885 7525 3477 16584 24222!! 2572 48524 21245 1999 17992 7461 1555 1477 1628! 48528 465! 4853! 48526 465 91 Legeda ( vodstmeldige! waaremige veewege Name kuppelweg mogelijk verloop plagebied oderzoeksmeldige moumete Terrei va archeologische betekeis Terrei va archeologische waarde Terrei va hoge archeologische waarde Terrei va zeer hoge archeologische waarde Terrei va zeer hoge archeologische waarde, beschermd IKAW lage trefkas (water) middelhoge trefkas (water) hoge trefkas (water) lage trefkas water middelhoge trefkas ogekarteerd hoge trefkas zeer lage trefkas 915 92 62.5 125 25 Meter
Bijlage 3: Boorlocatiekaart (vodstlocatie mag er uit als er gee vodste zij)
Bijlage 4: Boorbeschrijvige
Bijlage 4: Boorprofiele Borig: 1 Datum: 15-5-29 X: Y: Hoogte (m NAP): Opmerkig: Borig: 2 Datum: 15-5-29 X: Y: Hoogte (m NAP): Opmerkig: Borig: 3 Datum: 15-5-29 X: Y: Hoogte (m NAP): Opmerkig: kliker siltig, geel, straatzad kliker siltig, geel, straatzad kliker siltig, geel, straatzad -3-3 -3 5 siltig, matig humeus, doker grijsbrui, ca1 5 siltig, matig humeus, doker grijsbrui, ca1 5 siltig, zwak humeus, spore bakstee, licht grijsbrui, omg vlekke -7 1-8 -12 siltig, spore roest, geel, ca1 1 siltig, zwak humeus, lichtbrui, ca1 1-1 siltig, sterk humeus, dokerbrui, ca1 bha 15 siltig, zwak humeus, licht geelbrui, ca1 15-14 siltig, licht grijsbrui, ca3 15-13 -16 siltig, matig humeus, doker grijsbrui, bhb ca1-17 -18 siltig, licht geelbrui, ca3 siltig, spore schelpe, grijsbeige, sc=gruis 2 siltig, zwak schelphouded, grijs, sc=gruis ca3 2 2-2 siltig, spore schelpe, grijs, ca3 25 25 25-26 siltig, grijs, ca3 3-3 3-3 3-3 Projectcode: 143139_34924 geteked volges NEN 514
Bijlage 4: Boorprofiele Borig: 4 Datum: 15-5-29 X: Y: Hoogte (m NAP): Opmerkig: Borig: 5 Datum: 15-5-29 X: Y: Hoogte (m NAP): Opmerkig: Borig: 6 Datum: 15-5-29 X: Y: Hoogte (m NAP): Opmerkig: kliker siltig, geel, straatzad kliker siltig, geel, straatzad kliker siltig, geel, straatzad -4 5 1 15-6 -9-15 siltig, matig humeus, spore roest, doker bruigrijs, omg ca1 siltig, zwak humeus, spore bakstee, licht grijsbrui, ca1 omg siltig, grijsgeel, ca1 siltig, grijsbeige, ca1 5 1 15-6 -8-1 -12-16 siltig, zwak humeus, dokergrijs, ca1 Zad, uiterst fij, kleiïg, laagjes klei, laagjes zad, grijs, ca1 siltig, matig humeus, doker bruigrijs, ca1 bovei h3 bha siltig, zwak humeus, reste riet, reste hout, dokerbrui, ca1 h2 bad 15 wortelhout siltig, grijsbrui, ca1 5 1 15-7 -8-1 -13-14 -16 siltig, zwak humeus, bruigrijs, omg siltig, brokke klei, lichtgrijs, ca1 kl=oderi siltig, matig humeus, dokerbrui, ca1 bha loodzad oderi siltig, dokergrijs, ca1 bhb siltig, zwak humeus, zwak houthouded, brui, ca1 bhb siltig, bruibeige, ca1 2-22 siltig, grijs, ca3 2-2 siltig, grijs, ca3 2-21 siltig, grijsbeige, ca1-24 25 25 25 siltig, grijs, ca3 3 3-3 3-3 35-35 siltig, zwak schelphouded, grijs, sc=gruis e schelpe 4-4 Projectcode: 143139_34924 geteked volges NEN 514
Bijlage 4: Boorprofiele Borig: 7 Datum: 15-5-29 X: Y: Hoogte (m NAP): Opmerkig: Borig: 8 Datum: 15-5-29 X: Y: Hoogte (m NAP): Opmerkig: Borig: 9 Datum: 15-5-29 X: Y: Hoogte (m NAP): Opmerkig: kliker siltig, geel, straatzad kliker siltig, geel, straatzad kliker siltig, geel, straatzad 5 5 5-8 1-1 siltig, lichtgrijs 1-95 -11-12 siltig, matig humeus, laagjes vee, dokerbrui, loodzad siltig, lichtgrijs, ca1 siltig, matig humeus, dokerbrui, loodzad 1-1 siltig, spore pui, brokke zad, omg gestaakt op betopui 15-14 siltig, spore bakstee, brokke vee, brokke klei, grijs, omg 15 siltig, spore hout, grijs, ca1 ho 2 15-18 siltig, grijsbeige, ca1-19 2 2-22 siltig, spore schelpe, grijs, sc=gruis ca3 25-25 siltig, grijs, ca3 25 3-3 3-3 Projectcode: 143139_34924 geteked volges NEN 514
Bijlage 4: Boorprofiele Borig: 1 Datum: 15-5-29 X: Y: Hoogte (m NAP): Opmerkig: Borig: 11 Datum: 15-5-29 X: Y: Hoogte (m NAP): Opmerkig: Borig: 12 Datum: 15-5-29 X: Y: Hoogte (m NAP): Opmerkig: kliker siltig, geel, straatzad kliker siltig, geel, straatzad kliker siltig, geel, straatzad 5 5 5-6 -6 1 15-7 -9-1 -13-17 siltig, matig humeus, zwak baksteehouded, dokergrijs, omg siltig, grijs siltig, matig humeus, laagjes vee, laagjes klei, spore hout, dokergrijs, gelaagd of omg ca1 siltig, grijs, ca1 1 15-95 -13-14 siltig, zwak humeus, zwak baksteehouded, dokergrijs, omg Zad, uiterst fij, kleiïg, matig humeus, spore aardewerk, doker bruigrijs, ca1 siltig, laagjes vee, laagjes klei, lichtgrijs, ca1 Vee, mieraalarm, bruirood, bovei drbr 1 15-13 Zad, matig fij, sterk siltig, matig humeus, dokergrijs, ca1 siltig, zwak humeus, brokke vee, brokke klei, zwak houthouded, spore bakstee, dokergrijs, omg 2 25-18 siltig, matig humeus, reste plate, doker grijsbrui, ca1 siltig, spore schelpe, grijs, ca3 sc=gruis 2 25-19 -2-22 Vee, sterk zadig, grijsbrui siltig, matig wortelhouded, grijs, ca1 siltig, grijs, ca3 2 25-2 -21-23 Vee, sterk zadig, zwak houthouded, bruirood siltig, zwak humeus, bruigrijs, ca1 siltig, grijs, ca3 3-3 3 3-3 35 4-4 Projectcode: 143139_34924 geteked volges NEN 514
Bijlage 4: Boorprofiele Borig: 13 Datum: 15-5-29 X: Y: Hoogte (m NAP): Opmerkig: Borig: 14 Datum: 15-5-29 X: Y: Hoogte (m NAP): Opmerkig: gazo siltig, zwak humeus, spore hout, spore bakstee, licht grijsbrui, omg gazo siltig, matig humeus, matig wortelhouded, spore bakstee, doker bruigrijs, omg 5 5-5 Klei, sterk zadig, dokergrijs, omg -7 1 siltig, zwak baksteehouded, zwak puihouded, zwak houthouded, grijsbrui, omg 4x eerder hieri gestaakt 1-8 Vee, sterk zadig, grijszwart, omg korrelig -12-13 Klei, matig siltig, grijs, ca1 Zad, uiterst fij, kleiïg, grijsbrui, ca1 15 15-15 Vee, mieraalarm, reste riet, dokerbrui 2 25-21 -24-265 Vee, sterk zadig, bruirood siltig, matig humeus, zwak wortelhouded, spore houtskool, grijsbrui, ca1 siltig, grijs 2 25-2 -22-26 -28 Vee, sterk zadig, reste hout, dokerbrui siltig, reste hout, zwak wortelhouded, grijs, ho bovei wo=riet Vee, sterk zadig, reste hout, dokerbrui siltig, grijsbrui, ca1 3-3 3-3 Projectcode: 143139_34924 geteked volges NEN 514
Bijlage 5: Periodetabel
Bijlage 6 Lithologisch profiel
zuid-oost oord-west zuid-west oord-oost A A' A''. m NAP -1. m NAP -2. m NAP -3. m NAP -4. m NAP Vliet 81 8 82 79 83 ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ))) ) ))) ) ) ) ) ) ) ) ) ))) ) 84 77 85 76 39a 86 75 38a 15a 87 4a 74 88 16a 73 89 72 9. G ü ü ü 15 149 1a 3a 4a 5a 148 üsü üc Vijver 14 1312 ) ü 11 ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) V 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1-5. m NAP -6. m NAP -1 Afstad (m) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 Legeda stradwal/dui zad humeus zad veraard vee zadig vee klei kleiig zad ophoogzad ophoogklei ) V C aardewerk pijpesteel schelp. glas G bakstee ü houtskool NAP-lij ) boorput booreide Projectummer: 143139/34924 Projectaam: J.P. Coestraat e Leidseweg (parallel), Voorschote vee humeuze klei verstoord S bot veepad Lithologische profiel