1. Reisinfo 1.1 Reiskenmerken Algemene kenmerken brochure Avontuur: actief een reis beleven; reizen in kleine groep; aandacht voor duurzaam reizen; ontmoetingen met lokale bevolking. Algemene kenmerken formule Exploratie: dé typische Joker-reis vol afwisseling; individuele vrijheid en een flexibel dagprogramma; lokaal transport, kleine groepen, eenvoudige logies; openstaan voor het onverwachte. Meer info over de Joker-reisformules: zie www.joker.be/reisformules Deze reis is iets voor jou als je: houdt van staptochten in de natuur de mooiste kusten van Spanje wil ontdekken een weinig bekend deel van Spanje wil leren kennen op een flexibele manier, met huurwagens wil rondreizen naast natuur ook graag de schitterende cultuursteden Santiago de Compostela en Porto wil verkennen 1.2 Joker-kenmerken 1.2.1 Actieve beleving Via Joker maak je écht kennis met je bestemming en haar bevolking, dat zit ingebakken in onze manier van reizen. Door de activiteiten die we doen, het transport en het logies die we kiezen en met het duwtje in de rug van de reisbegeleider, heb je de kans om werkelijk wat te beleven en dingen te doen die je misschien nooit eerder deed. En uiteraard is er ook tijd voor actie. Hoe we dat allemaal concreet maken op deze reis, dat lees je hieronder. Door in kleine restaurants,bars en op de markten aan stalletjes de lokale keuken te proeven leggen we directe contacten met de lokale mensen. aan zee kan je vragen aan de plaatselijke vissers om mee te mogen helpen bij het plukken/oogsten van de mosselen. 1.2.2 Duurzaamheid Joker streeft ernaar om op een duurzame manier te reizen, met respect voor mens, cultuur en natuur. Dat blijft een zoektocht en is geen absolute waarheid met strikte regels en normen. De begeleider inspireert je in het vinden van antwoorden, zowel op de vertrekvergadering als tijdens de reis. We hechten veel belang aan het steunen van de lokale economie en dus de bevolking. Dit doen we door te kiezen voor kleinschalige logementen en restaurants en door samen te werken met plaatselijke organisaties en gidsen. Specifiek voor deze reis werden volgende 'duurzame' keuzes gemaakt. We eten en drinken,doen onze aankopen (bv voor picnic ) zoveel als kan bij de lokale bevolking en vermijden de warenhuisketens. We hebben respect voor de cultuur en laten geen "voetstap" achter in de natuur. Aangemaakt op 07/01/2015 Pagina 1 / 11 www.joker.be
1.2.3 Contact lokale bevolking Reizen met Joker betekent mensen ontmoeten en een andere cultuur en manier van leven ontdekken. Hoe we tijdens de reis kansen creëren om mensen te leren kennen, dat lees je hier. op de markten plaatselijke winkels en markten deelnemen aan tradities bij plaatselijke festiviteiten 1.3 Reisvoorstel Dag 1 3 Pontevedra en omgeving Na aankomst in Porto steken we meteen de grens over naar het groene Galicië. De natuur doet denken aan Ierland en soms horen we doedelzakmuziek, een erfenis van de Kelten. De Galiciërs beschouwen zichzelf niet als Spaans en spreken Gallego. In Pontevedra slenteren we door het middeleeuwse centrum langs pleinen en gebouwen met de typische, glazen erkers. In de omgeving maken we een dagtocht langs oeroude paden en door granieten dorpjes, bezaaid met stenen kruisbeelden, en langs horreos, de plaatselijke graanschuren. à Dag 4 7 De Rías Gallegas en Costa da Morte Met de huurauto s volgen we de met rías doorsneden kust. Rías zijn ondergelopen rivierdalen, te vergelijken met de Noorse fjorden maar dan minder steil. Hier en daar pauzeren we in een vissersdorp of nemen we een frisse duik in zee. We maken enkele stevige dagwandelingen langs azuurblauwe baaien, goudgele stranden en bizarre rotsformaties. Bij zonnig weer lijkt het wel een tropische omgeving, zolang we onze tenen niet in het koude water steken! Dag 8 Santiago de Compostela Aangemaakt op 07/01/2015 Pagina 2 / 11 www.joker.be
De kathedraal van Santiago de Compostela is al eeuwen het ultieme reisdoel van pelgrims uit alle hoeken van Europa. Inderdaad, het zicht van op het Obradoiroplein is overweldigend. Santiago is met haar prachtige paleizen, smalle stegen, oude pleinen en gezellige markten één van de aantrekkelijkste steden van Spanje. En het wordt allemaal nog gezelliger naarmate de avond vordert. Dag 9 10 Porto In Porto komen we alles te weten over de wereldberoemde portwijn. In de oude stad slenteren we door steile straten en bezoeken we de versierde kathedraal. Geen betere plaats om even op adem te komen dan op één van de vele terrassen langs de kaaien van de Dourorivier. Aangemaakt op 07/01/2015 Pagina 3 / 11 www.joker.be
2. Landeninfo 2.1 Geografie Spanje maakt deel uit van het Iberisch Schiereiland. Dit Zuid-Europees land heeft als hoofdstad Madrid. In het westen grenst het aan Portugal, in het noorden aan Frankrijk. In Zuid-Europa ten oosten van Portugal en ten zuiden van Frankrijk. Spanje beschikt over een aantal eilandengroepen zoals de Balearen waaronder Menorca, Mallorca en Ibiza. Deze liggen ten oosten van het vastenland. Ver in de Atlantische oceaan ten westen van Marokko en de Westelijke Sahara ligt de archipel Las Canarias. Lanzarote, La Gomera, Tenerife, El Hierro, Gran Canaria, La Palma en Fuerteventura behoren tot de Canarische Eilanden. 2.2 Fauna en flora Doordat Spanje verschillende klimaattypes heeft is de fauna en flora er zeer rijk. In het wild leven er zoal wolven, lynxen, vossen en steenbokken. Er komen reptielen voor en het is een paradijs voor watervogels. De verschillende flora is te vinden in de nationale parken en in de omgeving van de bergketens. De Pyreneeën, in het noorden, is de belangrijkste bergketen. De hoogste berg Mulhacen is gelegen in Sierra Nevada. De Canarische eilanden zijn miljoenen jaren geleden ontstaan door vulkaanuitbarstingen en daarvan zijn er de resultaten zoals het nationaal vulkanisch park van Timanfaya in Lanzarote. Nog meer nationale parken bevinden zich op het vastenland. 2.3 Staatsvorm Spanje is een koninkrijk. Felipe VI volgde op 19 juni 2014 zijn vader op als koning van Spanje. In 1931 werd Spanje een republiek nadat koning Alfons XIII verplicht werd af te treden. Voortdurende politieke strubbelingen resulteerden in de Spaanse Burgeroorlog (1936-1939). Initieel was dit een nationalistische opstand tegen de wettige republikeinse regering, maar door buitenlandse bemoeienissen werd het een conflict tussen de democratie en het fascisme. Generaal Franco, leider van de nationalisten, kreeg steun van Duitsland en Italië, terwijl de regering werd geholpen door de toenmalige Sovjet-Unie. De nationalisten overwonnen, en Franco bleef als dictator aan de macht tot zijn dood in 1975. Na zijn dood werd Juan Carlos, de kleinzoon van Alfons XIII, de nieuwe koning en werd de monarchie hersteld. In 1978 kwam er een grondwetswijziging die de sterk gecentraliseerde staatsvorm onder Franco wijzigde in een gedecentraliseerde structuur met autonome regio's zoals die van Catalonië, Baskenland en Galicië. Deze hebben namelijk elk hun eigen identiteit en taal hebben. De verhouding tussen Madrid en het Baskenland zijn vaak gespannen, denk maar aan de ETA die totale onafhankelijkheid van Spanje wil. Ook in Catalonië gaan stemmen op over onafhankelijkheid. Het parlement van Spanje of Las Cortes Generales heeft 2 kamers, de Senado met 257 zetels en de Congreso de los Diputados met 350 zetels. De premier van Spanje is Mariano Rajoy. 2.4 Bevolking De bevolking (46,2 miljoen) wordt verdeeld in een aantal groepen. De grootste groep zijn de Castilianen waartoe meer dan 70% van de bevolking behoort. De Castilianen komen uit de regio s Castilla y Leon & Castilla La Mancha. Catalanen uit Catalonië zijn met 18% daarna komen de Galiciërs uit de regio Galicië en in de minderheid zijn de Basken en zigeuners. De grootste stad is Madrid met 3,3 miljoen inwoners. 2.5 Taal De officiële taal in Spanje is het Castiliaans. Verder heeft zowat iedere regio ook nog zijn erkende taal. Catalaans is de officiële taal in Catalonië, de Balearen en de regio rond Valencia; in het noordwesten van Catalonië, de regio Vall d'aran is ook nog het Aranees erkend. Gallisch is de taal in Galicië terwijl Baskisch de officiële taal van Baskenland en een stuk van Navarra. 2.6 Economie Aangemaakt op 07/01/2015 Pagina 4 / 11 www.joker.be
In Spanje wordt zoals in België met de euro betaald. Toerisme is een groot deel van de inkomsten van het land. De economische evolutie hangt hier nauw met samen. Spanje lijdt momenteel onder de gevolgen van een zware economie crisis. De werkloosheidsgraad en de stadsschulden zijn gestegen. Ondanks de crisis blijft Spanje één van de belangrijkste landbouwproducenten van Europa zoals citroen, olie, druiven. 2.7 Religie Doorheen de eeuwen is het katholicisme gegroeid als staatsgodsdienst. Ongeveer 70,5% van de bevolking noemt zich katholiek. Dit is niet altijd zo geweest. De Moren brachten ooit de islam naar Spanje om hier hun leer en geloof te verspreiden. De islam heeft hier dan ook nog een kleine minderheid, samen met het jodendom. 2.8 Lokale gebruiken en gewoonten Dagindeling: Spanjaarden hebben de gewoonte om laat te eten. Het ontbijt vindt vaak plaats in de late voormiddag en ze lunchen tussen 14uur en 16uur. Dit is tevens het uur van de siësta. Vele Spanjaarden gaan dan naar huis om wat te rusten en te lunchen. Daarna gaat men terug werken en het avondmaal gebeurt in de late avond. Sommige zullen pas dineren om 22uur à 23uur. Soms zelfs nog later. In vele Spaanse steden vind je een stierenarena. Hiermee vermaakt de lokale bevolking zich. Hierbij ziet het volk toe hoe dat de metador of stierenvechter het opneemt tegen een kolos van een stier. Als je jarig bent, word je op een verrassende manier gefeliciteerd. Er wordt namelijk aan je oren getrokken. De Semana Santa voor Pasen gaat gepaard met tal van festiviteiten en processies. De San Ferminfeesten, elk jaar van 6 tot 14 juli, lokken talrijke toeristen naar Pamplona. Er worden dan 6 stieren losgelaten en mensen rennen door de straten voor de stieren uit. De laatste woensdag van augustus is er La Tomatina in de buurt van Valencia. Duizenden mensen komen samen in de straten van Buñol om tomaten maar elkaar te gooien. Van 8 tot 14 september wordt tijdens de Ferias y Fiestas en honor a Santa Maria de la Vega de schutspatrones van Salamanca gevierd. Kleine plaatselijke producenten bieden hapjes aan samen met een drankje en dit in gezellige houte hutjes. 's Avonds wordt de hemel verlicht door mooi vuurwerk. 2.9 Tijdsverschil Op het vasteland en op de Balearen is geen tijdsverschil met België. Enkel op de Canarische eilanden is het 1 uur vroeger zowel in de winter als in de zomer. Als het in België 12 uur is dan is het op de Canarische eilanden 11 uur. 2.10 Elektriciteit 230 V / 50 Hz Europese standaardstekker met 2 pinnen. Deze wordt ook gebruikt in België. 2.11 Documenten Om naar Spanje te reizen volstaat je geldige Belgische identiteitskaart. Voor het besturen van de huurwagen volstaat het Europese rijbewijs. 2.12 Veiligheid Spanje is een zeer veilig land is. In de toeristische centra is het wel opletten voor gauwdieven. Aangemaakt op 07/01/2015 Pagina 5 / 11 www.joker.be
3. Concrete info 3.1 Transport 3.1.1 Heen en terug Joker werkt samen met betrouwbare luchtvaartmaatschappijen. Hieronder vind je de vluchturen zoals ze beschikbaar zijn op 01/12/2014. Het definitieve vluchtschema vind je in het vertrekdocument dat je 2 weken voor vertrek via e-mail ontvangt. Voor deze reis vliegen we rechtstreeks met Brussels Airlines of TAP Portugal Vertrek op 17 juli (Brussels Airlines) Heenvlucht: vertrek in Brussel om 10u40 met aankomst in Porto om 12u05 Terugvlucht: Vertrek in Porto om 15u10 met aankomst in Brussel om 18u25 Vertrek op 11 september (Brussels Airlines) Heenvlucht: vertrek in Brussel om 10u40 met aankomst in Porto om 12u05 Terugvlucht: Vertrek in Porto om 12u40 met aankomst in Brussel om 15u55 Vertrek op 30 oktober (TAP Portugal) Heenvlucht: vertrek in Brussel om 14u05 met aankomst in Porto om 15u40 Terugvlucht: Vertrek in Porto om 09u55 met aankomst in Brussel om 13u25 3.1.2 Ter plaatse We streven op onze bestemming naar een variatie aan transportmiddelen (trein, boot, fiets, bus, auto, te voet,...) De schaarse plaatsen van lokale bevolking inpalmen op de bus doen we niet, ook dat is verantwoord transport. Op deze reis hebben we ons eigen transport ter beschikking zijnde de huurwagens. Parkeren trachten we te doen buiten de stad en ons verder te voet te verplaatsen. Het gebruik van huurwagens (of minibus) heeft als voordeel dat we plaatsen kunnen bereiken die weinig of niet door het openbaar vervoer worden aangedaan. We reizen dus flexibeler! Voor reizen met huurwagens is het evident dat naast de begeleider, ook enkele deelnemers fungeren als chauffeur en co-chauffeur. Actieve participatie, autorijden, kaartlezen, is niet alleen gewenst, maar vaak ook noodzakelijk. Conform de reisvoorwaarden (art, 7.2) moeten álle deelnemers en zeker de chauffeurs als een goede huisvader zorgen voor het hun toevertrouwde voertuig. Verkeersboetes, onverantwoord rijgedrag en nalatigheid, met schade tot gevolg, zijn ten laste van de reizigers. Daar waar mogelijk is steeds een omniumverzekering onderschreven. Soms is een franchise van toepassing. Glas-, bodem- en bandenschade kan in sommige gevallen niet verzekerd worden. Dergelijke kosten worden steeds door de deelnemers gedragen. Op de vertrekvergadering krijg je hierover meer informatie. Vergeet zeker je rijbewijs niet! Elke hoofdchauffeur moet tevens over een kredietkaart op zijn/haar naam beschikken. 3.2 Logies We overnachten in hotelletjes en pensions die veelal in handen zijn van plaatselijke families. Zo ondersteunen we de lokale economie. Meerpersoonskamers zijn mogelijk Gemeenschappelijk sanitair is mogelijk Wisselende kamerindeling Gemengde kamerindeling is soms onvermijdelijk Aangemaakt op 07/01/2015 Pagina 6 / 11 www.joker.be
Aangemaakt op 07/01/2015 Pagina 7 / 11 www.joker.be
Eenvoud en gezelligheid primeren We logeren soms in een kleine B&B maar in de meeste gevallen in een klein pension/hotel. Afhankelijk van waar we zijn is dit in het stadscentrum om te vermijden dat we s'avonds nog een eind moeten rijden na het eten. 3.3 Maaltijden Lokale restaurantjes die ons tegen een redelijke prijs 'streekspecialiteiten' serveren zijn dé plaatsen om een land niet alleen te bekijken maar letterlijk te ruiken en te proeven. Culinaire specialiteiten voor deze reis zijn: In Galicia is men steeds goed af met eten bij de kleinere restaurants, aan zee is dit vooral vis natuurlijk maar er zijn superveel specialiteiten. In sommige gevallen kan je in de keuken je eten uitkiezen. 3.4 Bagage Bijkomende informatie over bagage krijg je van je reisbegeleider op de vertrekvergadering. Volgende lijst is alvast richtinggevend: warme pull sportieve kledij en regenkledij gemakkelijke wandelschoenen met goed profiel CD s voor in de auto Omdat we met huurwagens reizen vragen we slechts beperkte bagage mee te nemen in een soepele, niet te grote reistas (of rugzak). Koffers of rugzakken mét uitwendig frame zijn uitgesloten. 3.5 Geld In de brochure vind je bij elke reis steeds 2 prijzen, één onder de hoofding Brochureprijs (betaal je bij inschrijving), één onder Budget ter plaatse (neem je mee op reis). Samengeteld geven ze een goed beeld van wat je reis zal kosten. Enkel persoonlijke uitgaven zoals dranken, souvenirs... en eventuele facultatieve activiteiten of bezoeken zijn extra en niet meegerekend in het budget. 3.5.1 Brochureprijs Inbegrepen in de basisprijs Lijnvluchten Brussel - Porto en terug Voorafbetaalde luchthaventaksen 7 dagen huurwagens omnium verzekerd met franchise (art. 7.2) Brandstof huurwagens Organisatiekosten De diensten van een Karavaan-reisbegeleider KBC-reisbijstandsverzekering 3.5.2 Budget ter plaatse Kostenraming voor activiteiten, logies, plaatselijk transport, luchthaventaksen ter plaatse, toegangsgelden en maaltijden. Dranken en persoonlijke uitgaven zijn niet inbegrepen. Aangemaakt op 07/01/2015 Pagina 8 / 11 www.joker.be
Het budget voor deze reis bedraagt 475 euro. 3.6 Verzekering Bij de Joker-prijs is de KBC-reisbijstandsverzekering inbegrepen. Optioneel kan je ook kiezen voor de KBC-verzekering annulatie en bagage. Hiervoor betaal je 4,4% van de totale reissom. Indien je geen gebruik wenst te maken van de reisbijstandsverzekering, ontvang je een korting van 1% op de totale reissom. Vergeet niet dat een reisbijstandsverzekering verplicht is om te kunnen deelnemen aan een Joker-reis. Meer details over de KBC-verzekeringen vind je op de website of in je Joker-reiskantoor. 3.7 Gezondheid Geen verplichte inentingen. Aanbevolen is de vaccinatie tegen tetanus (klem). Raadpleeg hierover tijdig je arts. We raden je aan je Europese Ziekteverzekeringskaart (blauwe kaartje) - mee te nemen. Dit kan je gratis verkrijgen bij je ziekenfonds. Hiermee vermijd je heel wat administratieve rompslomp en voorschieten van geld bij bezoek aan de dokter of opname in een ziekenhuis. 3.8 Conditie Hier en daar zit er een pittige tocht in het programma maar een normale fysieke conditie zou zeker moeten voldoen. 3.9 Reisperiode en klimaat In Galicia kan het al eens regenen en soms is er wat wind maar over het algemeen is de periode waarin wij reizen aangenaam. 3.10 Outdoorschool Tijdens heel wat Joker-reizen wordt flink wat gewandeld. Wil je hier wat meer op voorbereid zijn? De Joker Outdoorschool biedt een ruim aanbod aan cursussen en ervaringsactiviteiten. Je kan er meer te weten komen over diverse thema's: verbeter je staptechnieken: leer stijgen met minder inspanning en dalen met meer ontspanning; outdoor-ehbo: een cursus reizigers-ehbo en diverse medische tips; hoe pas, laad en draag ik een rugzak? Voor online boeken en een overzicht van alle programma s. 3.11 Foto- en filmmateriaal Joker is steeds op zoek naar foto's voor website, brochures Wil jij je ervaringen delen met anderen? Bezorg ons je foto's of filmpjes en neem deel aan de Jokerwedstrijd. Meer info en insturen. 3.12 Opinies Je mening is voor ons belangrijk. Daarom zal je bij terugkeer een evaluatieformulier in je mailbox vinden. We kijken nu al uit naar je bemerkingen. Aangemaakt op 07/01/2015 Pagina 9 / 11 www.joker.be
4. Algemene info 4.1 De zwaarte van een Joker-reis Om de zwaarte van een reis weer te geven, gebruiken we een Joker-reiziger als symbool. De indeling houdt rekening met deze aspecten: het aantal uren stappen per dag het hoogteverschil (stijgen en dalen) dat per dag moet overwonnen worden de toestand van de paden het al dan niet dragen van een zware rugzak regen en koude of zon en hitte, weersomstandigheden die een tocht zwaarder kunnen maken Alle Joker-reizen zijn per definitie actieve reizen! Elke deelnemer van een Joker-reis bezit minimaal een normale conditie. Dit betekent dat er zeker sportieve momenten worden ingelast, die voor iedere fitte persoon doenbaar moeten zijn. We gaan enkele uren wandelen of fietsen en klimmen en dalen horen daarbij. De paden en wegen zijn over het algemeen in goede staat. Volledige dagen te voet op pad gaan in een stad of op het platteland is evident. En dus beschik je als deelnemer aan een Joker-reis minimaal over een 'normale' conditie. Even belangrijk is een goede mentale ingesteldheid. We gaan immers op verkenning in een land met andere voedingsgewoonten en mogelijk een vreemde cultuur. Met de juiste instelling verteer je beter de temperatuurschommelingen, de lange transporttijden en de vermoeidheid na geleverde inspanningen. Ook een open groepsgeest en een grote aanpassingsbereidheid worden op dit soort reizen steeds verwacht. Uiterst belangrijk is ook dat je uitgerust aan deze reis begint! Tijdens dit gedeelte van de reis verwachten we dat je als deelnemer een goede fysieke conditie hebt. Er kunnen stevige dagtochten en/of meerdaagse trektochten met een dagrugzak of deelbagage op het programma staan. Klimmen en dalen zijn haast zeker van de partij. Ook fietstochten en andere sportieve inspanningen zijn mogelijk. Wekelijks sport beoefenen thuis is wenselijk! Sommige Expedities vallen onder deze categorie. Samen met de fysieke inspanning vragen de eventuele primitieve omstandigheden en onzekere weerscondities (hitte, vocht, regen, sneeuw, wind, koude...) een goede conditie. Tijdens dit gedeelte van de reis verwachten we dat deelnemers een zeer goede lichamelijke conditie hebben. Er kunnen meerdaagse, pittige (kampeer)trektochten op het programma staan met behoorlijk veel stapuren met deelrugzak of volledige bagage. Dit, samen met onzekere weersomstandigheden en moeilijk begaanbare paden maken dat een zeer goede conditie vereist is. Wekelijks (meermaals) sport beoefenen thuis is zéér wenselijk! Een degelijk uithoudingsvermogen, zowel mentaal als fysiek is noodzakelijk. Eerdere ervaring met meerdaagse trektochten in de bergen is wenselijk! Een uitstekende fysieke conditie is nodig voor slechts enkele gedeelten van sommige Expedities. Lange, meerdaagse, zéér pittige trektochten met veel stapuren óf met bagage inclusief tenten en voeding (dus meer dan 15 kg), óf op grote hoogte óf in extreme (weers)omstandigheden, maken dat je een groot uithoudingsvermogen nodig hebt, zowel fysiek als mentaal. Paden kunnen zéér steil, ruig en rotsachtig zijn. Vanzelfsprekend doe je regelmatig aan sport. Eerdere ervaring met meerdaagse trektochten in de bergen is een vereiste! 4.2 De reisbegeleider De reisbegeleider coördineert de reis in overleg met alle deelnemers en regelt de praktische zaken ter plaatse. Een gids is hij niet: voor achtergrondinformatie over de bestemming en rondleidingen laten we liever lokale gidsen aan het woord. Wél vormt de reisbegeleider een brug tussen jou, de groep en het land met zijn bevolking. De reisbegeleider bereidt de reis op voorhand intensief voor. Natuurlijk laat hij genoeg ruimte voor initiatief van de groep: zo stel je mee de picknick samen, zoek je een leuk restaurant of kan je zelf een voorstel doen voor een leuke activiteit. De reisbegeleiders zijn Nederlandstalig en volgden bij vzw Karavaan een door Toerisme Vlaanderen gecertificeerde opleiding Aangemaakt op 07/01/2015 Pagina 10 / 11 www.joker.be
van 2 jaar. De opleiding legt vooral de nadruk op enerzijds contactgericht reizen met respect voor cultuur en natuur en anderzijds zowel praktische vaardigheden als theoretische achtergronden. De reisbegeleiders worden niet alleen klaargestoomd om alles op rolletjes te laten lopen, zij zorgen er ook voor dat jij en je groep een grensverleggend en duurzaam avontuur beleven. 4.3 Respect voor mens en natuur In het kader van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en het Kind zullen Joker en Karavaan op geen enkel moment beroep doen op diensten van derden die blijk geven van financiële of seksuele uitbuiting van kinderen of volwassenen (logement, transport, maaltijden, activiteiten ). Wij vragen je om vermoedens van kindersekstoerisme te melden bij www.stopkinderprostitutie.be of via info@ecpat.be. De souvenirhandel is in heel wat landen een belangrijke bron van inkomsten voor de lokale bevolking. Maar er worden helaas nog steeds souvenirs gemaakt van bedreigde plant- en diersoorten. Op je hoede zijn voor verboden souvenirs wil niet zeggen dat je ateliers, souvenirwinkels en markten niet meer mag bezoeken. Je reisbegeleider informeert je hierover. We verwijzen je alvast naar de folder Een zeldzaam dier is geen souvenir uitgegeven door Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu. Joker ontving in 2014 als eerste Belgische touroperator het Travelife duurzaamheidscertificaat, een internationale erkenning voor onze inspanningen om duurzaam te reizen en ondernemen. Lees meer... 4.4 Volg Joker Blijf je graag op de hoogte van alle laatste reis-nieuwtjes? Volg Joker op Facebook en Twitter. Meer reisinspiratie lees je op de Joker-Reisblog. Beelden om van weg te dromen zie je op de Joker Pinterest. Aangemaakt op 07/01/2015 Pagina 11 / 11 www.joker.be