Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This document may only be used on a stand-alone PC. Use in a network is only permitted when a supplementary license agreement for us in a network with NEN has been concluded. Nederlandse norm NEN 3509-1 (nl) Vaste trappen in gebouwen - Deel 1: Algemeen Stairs in buildings - Part 1: General Vervangt NEN 3509-1:2006 Ontw. ICS 01.040.91; 91.060.30 februari 2008
Normcommissie 351 078 "Trappen in gebouwen Apart from exceptions provided by the law, nothing from this publication may be duplicated and/or published by means of photocopy, microfilm, storage in computer files or otherwise, which also applies to full or partial processing, without the written consent of the Netherlands Standardization Institute. The Netherlands Standardization Institute shall, with the exclusion of any other beneficiary, collect payments owed by third parties for duplication and/or act in and out of law, where this authority is not transferred or falls by right to the Reproduction Rights Foundation. Auteursrecht voorbehouden. Behoudens uitzondering door de wet gesteld mag zonder schriftelijke toestemming van het Nederlands Normalisatie-instituut niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van fotokopie, microfilm, opslag in computerbestanden of anderszins, hetgeen ook van toepassing is op gehele of gedeeltelijke bewerking. Het Nederlands Normalisatie-instituut is met uitsluiting van ieder ander gerechtigd de door derden verschuldigde vergoedingen voor verveelvoudiging te innen en/of daartoe in en buiten rechte op te treden, voor zover deze bevoegdheid niet is overgedragen c.q. rechtens toekomt aan de Stichting Reprorecht. Although the utmost care has been taken with this publication, errors and omissions cannot be entirely excluded. The Netherlands Standardization Institute and/or the members of the committees therefore accept no liability, not even for direct or indirect damage, occurring due to or in relation with the application of publications issued by the Netherlands Standardization Institute. Hoewel bij deze uitgave de uiterste zorg is nagestreefd, kunnen fouten en onvolledigheden niet geheel worden uitgesloten. Het Nederlands Normalisatie-instituut en/of de leden van de commissies aanvaarden derhalve geen enkele aansprakelijkheid, ook niet voor directe of indirecte schade, ontstaan door of verband houdend met toepassing van door het Nederlands Normalisatie-instituut gepubliceerde uitgaven. 2008 Nederlands Normalisatie-instituut Postbus 5059, 2600 GB Delft Telefoon (015) 2 690 390, Fax (015) 2 690 190
Inhoud Voorwoord...2 1 Onderwerp en toepassingsgebied...3 2 Normatieve verwijzingen...3 3 Termen, definities en symbolen...3 4 Eisen voor trappen en traponderdelen...13 4.1 Beloopbaarheid van een trap...13 4.2 Optreden en aantreden...13 4.3 Afmetingen van een wel...14 4.4 Hoogte en breedte van een trap...14 4.5 Plaats van de looplijn...15 4.6 Begrenzingen van het loopgebied...16 4.7 Leuningen...17 4.8 Balustraden...19 4.9 Lepe hoek...20 5 Indeling van trappen in categorieën...20 Bijlage A (informatief) Aanbevelingen over de veiligheid van trappen...21 Bibliografie...22 1
Voorwoord De eerste druk van NEN 3509 is verschenen in november 1983. De tweede druk, die in 1998 verscheen, was inhoudelijk aangepast aan het Bouwbesluit 1992 en bevatte ook enkele aanvullende eisen en verduidelijkingen. Directe aanleiding voor een herziene, derde druk waren de wijzigingen in het Bouwbesluit per 2003 en 2005. Bij de derde druk is ook besloten vaste trappen in meer gebruiksfuncties dan alleen woningen en woongebouwen te behandelen. De norm is daartoe opgedeeld in een aantal delen, waarvan deel 1 het algemene gedeelte, inclusief de termen, definities en bepalingsmethoden, bevat. De delen 2 en verder behandelen steeds de specifieke eisen voor een gebruiksfunctie en zijn bedoeld om te worden gebruikt in combinatie met NEN 3509-1. De delen 2 en verder volgen de nummering van NEN 3509-1. Daardoor is er in deze delen 2 en verder geen doorlopende nummering. Volgens de Woningwet (artikel 1b Woningwet 2007) in verbinding met het Bouwbesluit 2003 (artikel 1.11) geldt dat bij het bouwen van een bouwwerk (nieuwbouw) een trap moet voldoen aan eisen zoals gesteld aan een trap in nieuwbouw. Bij vervanging van een bestaande trap, dan wel het plaatsen van een nieuwe trap in een bestaand bouwwerk (vernieuwen, veranderen of vergroten, ook verbouwing genoemd) geldt in principe de eisen voor nieuwbouw, maar kan volgens de Woning wet (artikel 6 Woningwet 2007) in verbinding tot het Bouwbesluit ontheffing worden verleend tot de eisen geldend voor bestaande bouw. In de rest van deze norm is met de aanduiding bestaande bouw het laagste niveau aangegeven tot waar ontheffing van het nieuwbouwniveau mogelijk is. Een aantal (publiekrechtelijke) eisen uit het Bouwbesluit zijn noodzakelijkerwijs ongewijzigd overgenomen. Het doel van deze norm is echter niet om alle voorschriften uit het Bouwbesluit over trappen te herhalen. De gebruiker van NEN 3509 wordt daarom geadviseerd om naast deze norm ook het Bouwbesluit te raadplegen. Bij de bepalingen, die ongewijzigd zijn overgenomen uit het Bouwbesluit, is dit aangeduid in een opmerking of een voetnoot. Indien van toepassing, moeten deze bepalingen te allen tijde worden gerealiseerd. Sommige bepalingen uit het Bouwbesluit zijn aangescherpt of eenduidiger gedefinieerd of er is op een alternatieve manier aansluiting gezocht bij het Bouwbesluit om aan de technische uitvoerbaarheid van de trap te kunnen voldoen. Indien dit het geval is, is bij het desbetreffende artikel een opmerking gemaakt. Voor de leesbaarheid is alleen de naam Bouwbesluit in de tekst opgenomen, maar bedoeld is Bouwbesluit 2003, inclusief de aanpassingen. Deze norm is opgesteld door normcommissie 351 078 "Trappen in gebouwen". 2
Vaste trappen in gebouwen Deel 1: Algemeen 1 Onderwerp en toepassingsgebied Deze norm heeft betrekking op vaste trappen in gebouwen. Dit deel legt de termen en definities vast. De afmetingen en locatie van de onderdelen van trappen worden voor verschillende gebruiksfuncties in aparte delen van de norm beschreven. OPMERKING 1 De (publiekrechtelijke) eisen aan de gebruiksveiligheid en constructieve veiligheid van een trap zijn als minimumvoorschrift neergelegd in het Bouwbesluit. Deze norm bevat slechts enkele bepalingen uit dit Bouwbesluit. De gebruiker van deze norm wordt daarom geadviseerd ook het Bouwbesluit te raadplegen. OPMERKING 2 Deze norm geldt niet voor uitschuifbare of vouwbare (vliering)trappen en voor vaste trappen in een toepassingsgebied waarvoor (nog) geen norm is opgesteld. OPMERKING 3 In bijlage A zijn aanbevelingen opgenomen die bij het ontwerpen kunnen worden gebruikt om de gebruiksveiligheid van de trap te vergroten. 2 Normatieve verwijzingen De volgende documenten waarnaar is verwezen zijn onmisbaar voor de toepassing van dit document. Bij gedateerde verwijzingen is alleen de aangehaalde versie van toepassing. Bij ongedateerde verwijzingen is de laatste versie van het document (met inbegrip van wijzigingsbladen) waarnaar is verwezen van toepassing. NEN 1814:2001 NEN 6702:2001, NEN 6702/A1:2005 Toegankelijkheid van buitenruimten, gebouwen en woningen Technische grondslagen voor bouwconstructies TGB 1990 Belastingen en vervormingen NEN-EN 14843:2007 Vooraf vervaardigde betonproducten Trappen (en) 3 Termen, definities en symbolen OPMERKING 1 De gegeven termen zijn in alfabetische volgorde gerangschikt. Daarnaast zijn, ter verduidelijking van een aantal termen en hun definities, figuren opgenomen. OPMERKING 2 In figuur 1 is een aantal voorbeelden van mogelijke vormen van trappen weergegeven. De benamingen volgen uit de definities 3.1 t.m. 3.35. OPMERKING 3 Onder de term is, waar relevant, het symbool gegeven. 3.1 aantrede t kortste horizontale afstand tussen de voorkanten van twee opeenvolgende treden, gemeten ter plaatse van de looplijn OPMERKING 1 Zie figuur 2. OPMERKING 2 Volgens het Bouwbesluit wordt de aantrede gemeten loodrecht op de voorkant van de trede; dit kan (bij bijvoorbeeld verdreven traptreden) een grotere aantrede opleveren dan in deze norm wordt bedoeld. Ook kan dit binnen één trap leiden tot gemeten aantreden met verschillende afmetingen. 3.2 achterkant van een trede achterzijde van het beloopbare deel van het tredevlak 3
Figuur 1 en van trapvormen met hun benamingen 4
Figuur 2 Verschillende traponderdelen met aantrede (t), optrede (r), traphelling (α) en looplijn Figuur 3 Rechte steektrap met looplijn, hoofdleuning, tweede leuning en balustrade 5
3.3 balustrade verticale afscheiding, die een verhoogde vloer, bordes of standplaats begrenst, bedoeld om een voldoende mate van veiligheid tegen vallen te bieden OPMERKING Zie figuur 3. 3.4 boom hellend constructiedeel dat de traptreden draagt OPMERKING 1 Zie figuur 2. OPMERKING 2 Dit onderdeel is ook bekend als 'trapboom'. 3.5 (trap)bordes horizontaal bovenvlak of vloer waarop een of meer trappen (traparmen) aansluiten, en bedoeld om een verticale verplaatsing te onderbreken OPMERKING 1 Zie figuur 4. OPMERKING 2 De (publiekrechtelijke) eisen over de afmetingen van een bordes zijn als minimumvoorschrift neergelegd in het Bouwbesluit. 3.6 gebruiksfunctie gedeelten van een of meer bouwwerken op een perceel of standplaats, die dezelfde gebruiksbestemming hebben en die tezamen een gebruikseenheid vormen OPMERKING 1 Deze definitie is overgenomen uit het Bouwbesluit. OPMERKING 2 Het Bouwbesluit onderscheidt de volgende gebruiksfuncties: woonfunctie, bijeenkomstfunctie, celfunctie, gezondheidsfunctie, industriefunctie, kantoorfunctie, logiesfunctie, onderwijsfunctie, sportfunctie, winkelfunctie, overige gebruiksfunctie, bouwwerk geen gebouw zijnde. 3.7 hoofdleuning aan een afscheiding bevestigd element of bovenste deel van een balustrade, dat is bedoeld om houvast te bieden aan personen die van de trap gebruikmaken OPMERKING Zie de figuren 3 en 4. 3.8 insprong i horizontale afstand tussen de voorkant van de eerste (onderste) trede en aan die zijde gelegen rand van de onderkant van het trapgat OPMERKING Zie figuur 5. 3.9 klimlijn denkbeeldige, vloeiend verlopende lijn die de voorkanten van de treden van een trap met elkaar verbindt OPMERKING 1 Zie figuur 3. OPMERKING 2 OPMERKING 3 Deze definitie is overgenomen uit het Bouwbesluit. De klimlijn is alleen nodig voor de bepaling van de plaats van de looplijn. 6
Figuur 4 Trap met bordes en twee traparmen Figuur 5 Insprong (i) en vrije hoogte (h v ) 3.10 kwart(slag) deel van een trap waarin de looplijn 90º ± 15º van richting verandert OPMERKING Zie figuur 6. 3.11 lepe hoek afgeschuind gedeelte in de buitenhoek van een kwart 7
Bestelformulier Stuur naar: NEN Standards Products & Services t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer 10214 2600 WB Delft Ja, ik bestel NEN Standards Products & Services Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft T (015) 2 690 390 F (015) 2 690 271 www.nen.nl/normshop ex. NEN 3509-1:2008 nl Vaste trappen in gebouwen - Deel 1: Algemeen 31.80 Wilt u deze norm in PDF-formaat? Deze bestelt u eenvoudig via www.nen.nl/normshop Gratis e-mailnieuwsbrieven Wilt u op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van normen, normalisatie en regelgeving? Neem dan een gratis abonnement op een van onze e-mailnieuwsbrieven. www.nen.nl/nieuwsbrieven Gegevens Bedrijf / Instelling T.a.v. O M O V E-mail Klantnummer NEN Uw ordernummer BTW nummer Postbus / Adres Postcode Plaats Telefoon Fax Factuuradres (indien dit afwijkt van bovenstaand adres) Postbus / Adres Postcode Plaats Datum Handtekening Retourneren Fax: (015) 2 690 271 E-mail: klantenservice@nen.nl Post: NEN Standards Products & Services, t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer 10214, 2600 WB Delft (geen postzegel nodig). Voorwaarden De prijzen zijn geldig tot 31 december 2016, tenzij anders aangegeven. Alle prijzen zijn excl. btw, verzend- en handelingskosten en onder voorbehoud bij o.m. ISO- en IEC-normen. Bestelt u via de normshop een pdf, dan betaalt u geen handeling en verzendkosten. Meer informatie: telefoon (015) 2 690 391, dagelijks van 8.30 tot 17.00 uur. Wijzigingen en typefouten in teksten en prijsinformatie voorbehouden. U kunt onze algemene voorwaarden terugvinden op: www.nen.nl/leveringsvoorwaarden. Normalisatie: de wereld op één lijn. preview - 2016