Plastische chirurgie Patiënteninformatie Borstreconstructie: alles over de ingreep U ontvangt deze informatie, omdat u overweegt een borstreconstructie uit te laten voeren. In deze informatie kunt u alles lezen over deze ingreep, welke verschillende methoden er zijn en wat u kunt verwachten als resultaat. Neem gerust contact met ons op als u nog vragen heeft. Onze contactgegevens staan onderaan deze informatie. Een borstreconstructie Het doel van een borstreconstructie is een borst te maken die de grootte en de vorm van de andere borst (of van de voorheen aanwezige borst) zo goed mogelijk benadert. Dit kan met een prothese of met eigen weefsel of met een combinatie van beide. Een gereconstrueerde borst is nooit helemaal hetzelfde als de oorspronkelijke borst. Exacte symmetrie is onmogelijk, zeker als er aan één zijde een reconstructie heeft plaatsgevonden. Bij een grote asymmetrie kan een correctie van de andere borst zinvol zijn. Een borstreconstructie is ook mogelijk als u uw borsten uit voorzorg laat verwijderen vanwege erfelijke aanleg voor kanker. Na een borstreconstructie kan controleonderzoek van de borsten gewoon plaatsvinden. Ook heeft de ingreep geen invloed op het risico op terugkeer van borstkanker of op het ontstaan van uitzaaiingen. Tijdstip van de reconstructie Vroeger kwam een borstkankerpatiënte pas voor een borstreconstructie in aanmerking op het moment dat zij als genezen werd beschouwd, meestal vijf jaar na een borstamputatie. Tegenwoordig is bekend dat een reconstructie niets verandert aan het verloop van de ziekte, maar wel de kwaliteit van leven verbetert. Een borstreconstructie kan worden uitgevoerd vanaf zes tot twaalf maanden na een amputatie, of na beëindiging van eventuele nabestraling en/of chemotherapie. Het is in Reinier de Graaf ook mogelijk de (eerste fase van de) reconstructie te laten doen tijdens dezelfde operatie als waarin wij de amputatie verrichten (directe borstreconstructie). Een borstreconstructie is bij vrijwel iedere vrouw mogelijk. Ook een slechte kwaliteit van de huid, bijvoorbeeld door bestraling, staat tegenwoordig een goed resultaat niet in de weg. Er zijn verschillende manieren om een borst te reconstrueren. Niet iedere methode is geschikt voor elke patiënt. De keuze is grotendeels gebaseerd op de vorm en grootte van de gezonde borst, eventuele eerdere bestraling, leeftijd, algehele conditie en roken. Welke methode voor u het meest geschikt is, bespreekt uw plastisch chirurg met u. Pagina 1/7
Voorbereiding op uw operatie Kort voordat u wordt opgenomen voor de ingreep, onderzoekt de anesthesioloog uw algemene gezondheid en verrichten wij zo nodig een bloedonderzoek of ander onderzoek (POS). Wanneer u bloedverdunnende medicijnen gebruikt (bijvoorbeeld coumarine, Marcoumar, Sinaspril, Sintrom, Ascal, APC, Asprobruis, kinderaspirine) verzoeken wij u dit te melden tijdens het eerste gesprek met de plastisch chirurg. Het gebruik van deze medicijnen moet u drie tot tien dagen voor de operatie staken. U krijgt hierover instructies van uw arts. Nicotine vernauwt de bloedvaten, waardoor problemen bij de wondgenezing kunnen optreden. Daarom is stoppen met roken een absolute voorwaarde om deze operatie te ondergaan. De ingreep vindt plaats onder algehele narcose. Voor deze ingreep plannen wij een opname in ons ziekenhuis in van drie tot vijf dagen. Op de dag van opname scheren wij uw oksels en markeert de chirurg op de operatieafdeling het operatiepatroon op uw borst(-en). Belangrijk: smeert u zich de dag van de operatie niet in met bodylotion of olie. Ook is het belangrijk van tevoren twee steunende elastische bh s te kopen. Zorg dat deze geen beugels heeft en in de maat is van de gezonde borst of anders in de maat zoals geadviseerd door uw arts. Wij verzoeken u deze bh s mee te nemen naar ons ziekenhuis. Het is handig om een pyjama met een voorsluiting te dragen, zodat wij de operatiewond gemakkelijk kunnen verzorgen. Voorafgaand aan de operatie legt onze medisch fotograaf de uitgangssituatie vast. Enige weken na de ingreep maakt de fotograaf opnieuw een foto om het resultaat vast te leggen. Prothese Bij de meeste borstreconstructies brengt de arts protheses in. Borstprotheses bestaan uit een soepel siliconen omhulsel dat vooraf gevuld is met een siliconengel. De prothese kan ook leeg zijn en tijdens en/of na de operatie gevuld worden met fysiologische zoutoplossing (water). Prothesen zijn er in vele verschillende maten en vormen. Methodes voor borstreconstructie: Implanteren van een prothese Als er voldoende soepele en gave huid aanwezig is en de grote borstspier nog intact is, is het implanteren van een prothese onder de huid en spier de eenvoudigste manier om een nieuwe borst te maken. Dit kan alleen direct na de amputatie (directe reconstructie), omdat tijdens de genezing van de amputatie de huid verkleeft en terugschrompelt totdat er geen extra huid meer aanwezig is. Bij deze operatie maken wij gebruik van het litteken van de amputatie. Pagina 2/7
De ingreep duurt ongeveer een uur extra. De ziekenhuisopname telt drie tot vijf dagen. Als u bestraald bent of moet worden, adviseert de plastisch chirurg u een andere techniek. Ook bij een tekort aan huid of bij mensen die roken is deze techniek niet geschikt. Implanteren van een tissue expander Als er niet genoeg huid aanwezig is na de amputatie, maar de huid wel van goede kwaliteit is, kunnen wij een prothese gebruiken om de huid op te rekken (weefselexpansie). Ook de grote borstspier moet voor deze methode nog intact zijn. Zo n prothese voor weefselexpansie, ook Implanteren van een tissue expander Als er niet genoeg huid aanwezig is na de amputatie, maar de huid wel van goede kwaliteit is, kunnen wij een prothese gebruiken om de huid op te rekken (weefselexpansie). Ook de grote borstspier moet voor deze methode nog intact zijn. Zo n prothese voor weefselexpansie, ook wel tissue expander genoemd, is net als een lege ballon. Via het litteken van de amputatie brengen wij deze ballon onder de grote borstspier in. De spier vormt zo een beschermende laag tussen de huid en de expander/prothese. Als u daarvoor in aanmerking komt, kan het plaatsen van de expander ook direct na de amputatie, dus tijdens dezelfde operatie, plaatsvinden (directe reconstructie). Deze ingreep neemt ongeveer een uur (extra) in beslag. U blijft drie tot vijf dagen in ons ziekenhuis opgenomen. Twee weken na de operatie beginnen wij met het geleidelijk vullen van de expander met fysiologische zoutoplossing, tot het gewenste volume is bereikt. Dit gaat in etappes. Hiervoor moet u gedurende zes tot twaalf weken wekelijks onze polikliniek bezoeken. De elasticiteit van de huid bepaalt hoe ver de huid uiteindelijk kan worden opgerekt. Het vullen gebeurt met een injectienaald of ventieltje, waarmee via de huid van de borst de vulnippel van de expander wordt aangeprikt. Pagina 3/7
Het vullen duurt ongeveer twee minuten. De ballon zet uit en rekt de huid mee. Hierna ondervindt u een paar uur wat ongemak. Ter plaatse van de ballon ontstaat dus bij elke inspuiting een toenemende zwelling. Vanwege de plaats van de expander zit deze zwelling hoger dan de andere borst. Tijdens de tweede operatie corrigeren wij dit zo veel als mogelijk. Om het oprekken van de borsthuid te vergemakkelijken, kunt u de borst masseren met crème of olie. Wanneer de huid voldoende is opgerekt vervangen wij, na een rustperiode van ongeveer drie maanden, tijdens een tweede operatie de expander door een definitieve, inwendige prothese. Tijdens deze ingreep maken wij de vorm van de gereconstrueerde borst zo veel mogelijk gelijk aan de andere of de voorgaande situatie. Ook kunnen wij eventueel een correctie aan de andere borst uitvoeren om een betere symmetrie te verkrijgen. Deze operatie kan bestaan uit een verkleining, vergroting of versteviging van de borst. Deze tweede operatie wordt over het algemeen als minder zwaar ervaren dan de eerste, ook als beide borsten worden geopereerd. De gehele behandeling, van het inbrengen van de expander tot het plaatsen van de definitieve prothese, duurt ongeveer zes tot negen maanden. In Reinier de Graaf is de tissueexpandermethode de meest gebruikte methode voor borstreconstructie. Gebruik van spier en huid van de rug Als ook de grote borstspier tijdens de borstamputatie weggehaald is, of als er te weinig huid van goede kwaliteit is overgebleven (bijvoorbeeld na bestraling), kunnen wij huid van uw rug met de eronder gelegen spier gebruiken om een nieuwe borst (LD-lap) te maken. Pagina 4/7
Vrijwel altijd brengen wij ook een prothese eronder aan. Soms is een expander noodzakelijk om de huid wat verder op te rekken. De operatie duurt gemiddeld drie uur en u moet er vijf tot zeven dagen voor in ons ziekenhuis blijven. Door de rughuid met de daaronder gelegen spier te verwijderen, ontstaat er een litteken. Dit valt meestal onder het bh-bandje, maar soms is een schuin litteken onvermijdelijk. Het verwijderen van de spier heeft weinig nadelige gevolgen voor de rug- en schouderfunctie. Reinier de Graaf kan deze operatie verzorgen. Gebruik van spier en huid van de buik Als er te weinig huid van goede kwaliteit is overgebleven, kunnen wij ook een nieuwe borst maken van huid, spier- en vetweefsel van de onderbuik (TRAM-flap). Dit kan alleen als er op die plek een huid- en vetoverschot bestaat. Wij verplaatsen dan de weefsels onderhuids naar de plaats van de nieuwe borst. Uw plastisch chirurg kan op deze manier een borst construeren zonder dat er een prothese nodig is. Doordat eigen weefsel is gebruikt, voelt de borst natuurlijker aan. Bovendien houdt u er een strakkere buik aan over. Een litteken van een eerdere operatie aan de onderbuik kán een beletsel zijn voor deze methode. Een nadeel van deze methode is dat de buikwand als gevolg van de ingreep minder stevig kan worden en dat er een lang litteken op de onderbuik komt. De buik kan lange tijd pijnlijk zijn. Ook bestaat er een risico dat (een deel van) het verplaatste weefsel afsterft. In dat geval kan een extra ingreep noodzakelijk zijn. Voor deze operatie moet u circa zeven tot tien Pagina 5/7
dagen in ons ziekenhuis liggen. De ingreep zelf duurt ongeveer vier tot vijf uur per kant. Ook deze methode biedt Reinier de Graaf aan. Het microchirurgisch verplaatsen van huid en vet van de buik (DIEP-lap) is een wat nieuwere methode. Hierbij wordt de rechte buikspier (grotendeels) intact gelaten. Deze methode kunnen wij (nog) niet aanbieden in Reiner de Graaf. Tepelreconstructie Naast reconstructie van de borst is reconstructie van de tepel mogelijk. Meestal gebeurt dit zes tot twaalf maanden na de borstreconstructie. Voor de tepelhof maken wij gebruik van tatoeage. De tepel zelf maken wij in de regel met behulp van plaatselijk aanwezige huid. De tepelreconstructie vindt meestal plaats onder plaatselijke verdoving. Als de gezonde borst aangepast moet worden aan de nieuwe borst, combineren wij de tepelreconstructie meestal met deze operatie. Een gespecialiseerde dermografe buiten ons ziekenhuis voert de reconstructie van een tepelhof uit. Mogelijkheden en verwachtingen Als u een borstreconstructie overweegt, is het belangrijk hierover een reëel verwachtingspatroon te hebben. Een gereconstrueerde borst verschilt in vorm en grootte altijd van een natuurlijke borst. De borst voelt ook anders aan. Gelukkig zijn vrouwen die een borstreconstructie hebben ondergaan over het algemeen zeer tevreden met het uiteindelijke resultaat. Ze durven weer alles aan en voelen zich daardoor psychisch sterker. Een borstreconstructie is zowel lichamelijk als geestelijk een zware ingreep. Vaak zijn meerdere operaties nodig. Daar komt nog bij dat het soms nodig is de andere borst te verkleinen/vergroten of te verstevigen om de gereconstrueerde borst en de natuurlijke borst zo veel mogelijk op elkaar te laten lijken. Na een borstreconstructie Enkele dagen na een borstreconstructie verwijderen wij de drains (dunne slangetjes in het wondgebied om wondvocht af te voeren). Eventuele hechtingen verwijderen wij tijdens het spreekuur. De eerste zes weken na uw operatie adviseren wij u om het kalm aan te doen. Anders geneest de wond niet goed. U mag niet zwaar tillen, uw arm hoog boven uw schouder heffen of sporten. Het kan verstandig zijn om voor de eerste tijd thuis hulp te regelen. Soms is er langere tijd nodig om van de operatie te herstellen. De eerste drie maanden mag u het litteken niet direct aan zonlicht blootstellen. Risico's en verwachtingen Een borstreconstructie heeft dezelfde risico s als elke andere operatie. Er bestaat een kans op een nabloeding of er kan een infectie optreden. Rond een ingebrachte prothese wordt soms een Pagina 6/7
bindweefselkapsel gevormd, waardoor de borst hard en pijnlijk aanvoelt. Dit gebeurt in de loop van vele jaren bij ongeveer een kwart van de vrouwen. De kans hierop neemt af door het gebruik van moderne prothesen. Een zeldzame complicatie bij een borstreconstructie is dat de bloedcirculatie in de wondranden of het verplaatste weefsel onvoldoende is. In dat geval kan weefselversterf optreden. Het resultaat van een borstreconstructie is doorgaans goed, maar het is belangrijk vooraf te bedenken dat de mogelijkheden beperkt zijn. Er zal altijd enig verschil bestaan tussen beide borsten. Bij de ene patiënt zal dit verschil groter zijn dan bij de andere, afhankelijk van de uitgangssituatie. Ons streven bij borstreconstructies is het bereiken van symmetrie van volume in de bh; symmetrie van vorm is het moeilijkst te bereiken. Ondanks het feit dat het resultaat van een borstreconstructie soms niet ideaal is, is het merendeel van de vrouwen tevreden met het resultaat en zou meer dan 90 procent opnieuw voor een borstreconstructie kiezen. Vergoedingen voor de kosten Ziektekostenverzekeraars beschouwen een borstreconstructie niet als een verfraaiende ingreep, maar als een behandeling om de gevolgen van een borstamputatie zo goed mogelijk te herstellen. Alle ziektekostenverzekeraars vergoeden de kosten van een dergelijke operatie. Dit geldt over het algemeen ook voor eventuele ingrepen aan de andere borst, ter verbetering van de symmetrie. U kunt dit bij uw eigen verzekeringsmaatschappij navragen. Heeft u vragen? Als u nog vragen heeft, kunt u ons gerust bellen onder kantooruren: (015) 260 39 40. Meer informatie kunt u vinden op onze website www.reinierdegraaf.nl. Versie: augustus 2015 Pagina 7/7