Russische papiergeld in WW-I (1914 1917) Door Inleiding Op 1 augustus 1914 vielen Russische troepen Oost Pruisen binnen en was de eerste wereldoorlog niet meer tegen te houden. De tsaren hadden de kosten van het voeren van een oorlog op dergelijke schaal dusdanig onderschat dat na enkele maanden de bodem van de schatkist in zicht kwam. Van 1912 tot 1917 was I. Schipow directeur van de staatsbank. Schipow gaf de bevolking opdracht alle munten uit het betalingsverkeer in te leveren tegen papiergeld. Door de massale uitgave van papiergeld, onder ander voor de oorlogskosten, was de inflatie enorm. Alle bankbiljetten uit deze periode dragen daarom zijn handtekening. Rusland Pick 1 1 Ruble 1898 (1915) 2 letters + serienummer Het biljet van 1 roebel is gedurende bijna 20 jaren uitgegeven met hetzelfde jaartal op het biljet: 1898. In totaal zijn er vijf verschillende series uitgegeven: 1. tot 1903 met handtekening van Pleske 2. tot 1909 met handtekening van Timashev 3. tot 1912 met handtekening van Konshin 4. tot 1917 met handtekening van Shipov 5. tot zelfs na de revolutie van 1917 met alleen cijfers in het serienummer. Staatskrediet biljetten van 1915 tot 1917 Begin 20 e eeuw kregen de bankbiljetten een meer klassieke uitstraling. Kenmerkend aan de biljetten van deze periode waren afbeeldingen van gebouwen en portretten. In het midden van de 19 e eeuw werden daar monogrammen aan toegevoegd. Rusland Pick 8 50 roebel 1899 (1912-1917) Tsaar Nicolaas I Rusland Pick 9 3 roebel 1905 (1912-1917) Blz. 1
Bekende schilders als Reichel, Zauerveir en Lundin werden gevraagd de biljetten mee te ontwerpen. In deze periode ontstonden enige van de mooiste bankbiljetten uit de geschiedenis van het papiergeld. Alle Russische bankbiljetten werden gedrukt in Rusland. Rusland Pick 10 5 Ruble 1909 (1912-1917) Rusland Pick 11 10 Ruble 1909 (1912-1917) Rusland Pick 12 25 Ruble 1909 (1912-1917) Tsaar Alexander III Rusland Pick 13 3 Ruble 1910 (1912-1917) Tsarina Catharina II Rusland Pick 14 500 Ruble 1912 (1912-1917) Tsaar Peter de Grote Rusland Pick 15 1 Ruble (als Pick 1) (1915) Serie HA-1 tot HA-127 Blz. 2
Het postzegelgeld van 1915 De voortdurende eerste wereldoorlog bracht niet alleen inflatie maar ook gigantische tekorten aan metaal. Daarom werden er postzegels als kleingeldbiljetten uitgebracht met waarden die varieerden van 1 tot 50 kopeken. Het verschil tussen de echte postzegels en de zegels die gebruikt werden als klein papiergeld waren het blekere papier en een bedrukte rugzijde. Op deze keerzijde stond de tsarenadelaar met dubbele kop en een tekst. Rusland Pick 16 1 Kopeke Rusland Pick 17 1 Kopeke Als P16 met 1 Rusland Pick 18 2 Kopeke Rusland Pick 19 2 Kopeke Als P18 met 2 Rusland Pick 20 3 Kopeke Rusland Pick 21 10 Kopeke Rusland Pick 22 15 Kopeke Rusland Pick 23 20 Kopeke Blz. 3
De kleingeld biljetten van 1915 Ook het postzegelgeld was niet voldoende om het tekort aan munten in het betalingsverkeer te verminderen. Daarom werd in de loop van 1915 een complete serie kleingeld biljetten ontworpen. Niet alle biljetten (P28, P29, P30) zijn ook daadwerkelijk in omloop gebracht. Rusland Pick 24 1 Kopeke Rusland Pick 25 2 Kopeken Rusland Pick 26 3 Kopeken Rusland Pick 27 5 Kopeken Rusland Pick 31 50 Zilver Kopeken Het postzegelgeld van 1917 Provisorische Regering en Sovjetmacht Nadat tijdens de revolutie de tsaren werden afgedankt overnam een provisorische regering van maart 1917 de macht. Omdat er nog steeds een tekort was aan metalen voor muntengeld werd er opnieuw postzegelgeld uitgegeven. Deze zegels onderscheiden zich van de uitgaven van 1915 doordat de tsaren adelaar niet meer op de keerzijde staat. Rusland Pick 32 1 Kopeke Geen datum (1917) Waarde en tekst Rusland Pick 33 2 Kopeke Geen datum (1917) Waarde en tekst Rusland Pick 34 3 Kopeke Geen datum (1917) Waarde en tekst Blz. 4
Staatskrediet biljetten van 1917 De provisorische Sovjet regering gaf in 1917 opdracht de roebel bankbiljetten uit de tsarentijd opnieuw te drukken. Op de achterkant van de lagere waarden stond nog steeds de adelaar met de dubbele kop maar de tsarenkroon werd wel verwijderd. De waarden van 250 en 1000 roebel waren nieuw en werden gedrukt met het jaartal 1917. Rusland Pick 15 1 Ruble 1898 (1917, als Pick 1) Serie vanaf HA-128 Rusland Pick 35 5 Ruble 1917 (als Pick 4) 2 Cyr.tekens+Serienr. Rusland Pick 36 250 Ruble 1917 (4.9.1917) Bruin met ornamenten Rusland Pick 37 1.000 Ruble 1917 (4.9.1917) Bruin met ornamenten Staatsschat biljetten van 1917 De provisorische Sovjet regering gaf in 1917 onder minister president Kerenski staatsschat biljetten uit, die in de volksmond al snel Kerenski of Kerenski-roebels werden genoemd. Basis voor deze biljetten waren van oorsprong Duitse printplaten.. Rusland Pick 38 20 Ruble Geen datum (4.9.1917) Dubbel koppige adelaar Rusland Pick 39 40 Ruble Geen datum (4.9.1917) Dubbel koppige adelaar Blz. 5
Staatskrediet biljetten van 1918 Een voor 1917 voorbereide uitgave voor een compleet nieuwe serie bankbiljetten (P44 P47) kwam niet in omloop. Tevens was er een uitgave voor 1918 voorbereid. Hiervan kwamen slechts onderstaande biljetten, beperkt, in omloop. De uitgaven van 1919 zijn ook slechts beperkt in omloop gebracht. Deze waren gedrukt bij de American Bank Note Company. Rusland Pick 39a 25 Ruble 1918, 1919 Rusland Pick 40 100 Ruble 1918, 1919 Na 25 oktober 1917 (Juliaanse kalender) was de Russische Socialistische Federatieve Sovjetrepubliek een feit geworden. Na de machtovername van de Bolsjewisten zou gratis diensten voor de bevolking een van de populairste maatregelen zijn. Pas op het Russische communistische congres van maart 1919 werd het idee van het afschaffen van geld geheel verworpen. In de loop van 1919 is men begonnen nieuwe bankbiljetten in te voeren. Wellicht is dat stof voor een andere keer. Gebruikte naslagwerken: http://www.atsnotes.com/ Pick Standard catalog of World paper Money, vol II general issues 1368-1960 Grabowski, Huschka & Schamberg Ausländische Geldscheine unter deutscher Besatzung Afbeeldingen: Privé collectie. Blz. 6