H HSE guidelines december 2012 STIKSTOF HSE LIFE THE NATIONAL OIL&GAS INDUSTRY STANDARD FOR PROFESSIONALS
Werk veilig of werk niet Bij werkzaamheden aan gesloten installaties en systemen zijn strikte procedures van kracht. Er bestaat immers een risico dat schadelijke stoffen vrijkomen. Lees daarom de werkvergunning nauwkeurig en controleer of de beheersmaatregelen zoals omschreven, daadwerkelijk aanwezig zijn. Tref dan de voorzorgsmaatregelen die horen bij de werken die jij gaat uitvoeren. Blijf steeds alert op het voorkomen van verhoogde concentraties schadelijke stoffen. Bij twijfel: altijd vragen of leg de werkzaamheden stil! Eenzelfde heldere taal spreken op gebied van Veiligheid, Gezondheid en Milieu en harmoniseren van regelgeving door primair te focussen op overeenkomsten tussen Maatschappijen en Contractors. Dat is het doel dat de bij HSElife UNIO aangesloten partijen nastreven.
STIKSTOF Stikstof komt van nature voor in de lucht en maakt daar ongeveer 78% van uit. In de exploratie- en productieoperaties wordt sterk gecomprimeerde stikstof gebruikt bij onderhoud en inspecties. Wanneer deze vrijkomt, verdringt die de zuurstof in de atmosfeer. In concentraties boven de normale waarde, is stikstof schadelijk voor de gezondheid. Het kan zelfs de dood tot gevolg hebben. Dat betekent dat maximale alertheid geboden is wanneer met stikstof wordt gewerkt.
KENMERKEN VAN STIKSTOF geurloos smaakloos onzichtbaar niet brandbaar zuurstofverdringend
BELANGRIJKSTE BLOOTSTELLINGSMOMENTEN Onderhoud en inspecties: purgen (doorspoelen) van installaties om giftige en brandbare stoffen/materialen te verwijderen inert maken en houden van tanks, vaten en leidingen druktesten Let op: na gebruik van stikstof in installaties kan (bij onvoldoende ventilatie) stikstof blijven hangen in de installatie én in de directe omgeving. Stikstof is zwaarder dan lucht!
GEZONDHEIDSRISICO S Algemeen Inademen Huidcontact Oogcontact stikstof werkt zuurstofverdringend ademnood, hoofdpijn, duizeligheid, misselijkheid, bewusteloosheid, dood door verstikking kans op bevriezing: roodheid, pijn, blaren, wonden kans op bevriezing: roodheid, pijn, slecht zien
PERSOONLIJKE BESCHERMINGSMIDDELEN Gebruik altijd de juiste extra pbm s bij stikstof-verdachte werkplekken: onafhankelijke adembescherming (dus nooit een gelaatsmasker met filter) beschermende handschoenen in geval van een contactkans met stikstof en/of delen die stikstof bevatten
VOORBEREIDING VAN HET WERK lees de werkvergunning nauwkeurig zorg dat je de risico s van het werk kent spreek die risico s grondig door (toolbox meeting) inspecteer je werkplek oriënteer je op vluchtroutes en verzamelplaats(en) tref de nodige voorzorgsmaatregelen gebruik de juiste (extra) pbm s respecteer de markeringen van gebieden waarin stikstof in verhoogde concentraties kan voorkomen
BLOOTSTELLING VOORKOMEN VÓÓR HET WERK meting van zuurstofwaarden door geautoriseerde gastester registratie van die metingen op de werkvergunning
BLOOTSTELLING VOORKOMEN TIJDENS HET WERK werk en handel volgens de procedures en instructies gebruik de juiste (extra) pbm s laat regelmatig gasmetingen uitvoeren werk met de wind in de rug zorg voor goede ventilatie of laat extra afzuiging plaatsen Let op: leg het werk stil bij onduidelijkheden, gevaar of afwijkingen van de werkvergunning; ga nooit improviseren!
IN GEVAL VAN CALAMITEITEN Zorg eerst voor je eigen veiligheid: verlaat het terrein dwars op de windrichting ga naar een bovenwinds gelegen verzamelplaats Let op: betreed de werkplek nooit opnieuw zonder onafhankelijke adembescherming!
IN GEVAL VAN BLOOTSTELLING Algemeen Inademen - gebruik bij het redden van slachtoffers uitsluitend onafhankelijke adembescherming (perslucht) - roep direct medische hulp in - pas kunstmatige beademing toe tot professionele hulp verschijnt Huidcontact - spoel met veel lauw en schoon water - trek aan de huid vastgeplakte kleding nooit los Oogcontact - spoel met veel lauw en schoon water - verwijder eventuele contactlenzen (indien mogelijk) Ernstige blootstelling - waarschuw onmiddellijk een arts - neem contact op met de Arbo-dienst
Meld iedere onvoorziene omstandigheid of situatie die afwijkt van de werkvergunning direct aan de locatiebeheerder / supervisor. STIKSTOF
VRAGEN? MEER INFORMATIE? Je kunt altijd terecht bij de locatie beheerder/supervisor.
Deelnemende partijen aan HSElife UNIO zijn: SHELL/NAM TAQA Energy Centrica Energy Upstream Oranje-Nassau Energie CASOS Chevron GDF SUEZ Vermilion Energy Dana Petroleum TOTAL HSE LIFE
LMRA Laatste Minuut Risico Analyse STEL JEZELF DE VOLGENDE VRAGEN: Weet ik wat ik moet doen? Is de werkplek veilig (gesteld)? Zijn alle veiligheidsvoorschriften aan mij uitgelegd? Ken ik de gevaren van mijn werk (opdracht)? Heb ik de juiste veiligheidsmiddelen (PBM)? Heb ik het juiste gereedschap? Is al mijn gereedschap gekeurd? Heb ik er alles aangedaan risico s zo klein mogelijk te maken? Als het toch fout gaat, weet ik dan wat ik moet doen? Alles JA: start (of hervat) de werkzaamheden. Bij NEE of twijfel: ga naar de leidinggevende en bespreek de situatie. HSE LIFE
VRAAG 1. Welke kenmerken heeft stikstof? A) Het ruikt sterk, is onzichtbaar, niet brandbaar en het is zuurstof verdringend. B) Het ruikt sterk, is onzichtbaar, smaakloos, niet brandbaar, giftig en het is zuurstof verdringend. C) Het is geurloos, onzichtbaar, smaakloos, niet brandbaar en het is zuurstof verdringend.
ANTWOORD 1. Welke kenmerken heeft stikstof? A) Het ruikt sterk, is onzichtbaar, niet brandbaar en het is zuurstof verdringend. B) Het ruikt sterk, is onzichtbaar, smaakloos, niet brandbaar, giftig en het is zuurstof verdringend. C) Het is geurloos, onzichtbaar, smaakloos, niet brandbaar en het is zuurstof verdringend.
VRAAG 2. Wat zijn de belangrijkste momenten waarop je kunt worden blootgesteld aan stikstof? A) Tijdens het prugen (doorspoelen) van installaties om giftige en brandbare stoffen en materialen te verwijderen. Als er onvoldoende ventilatie is na het gebruik van stikstof in installaties blijft het in de installatie én in de directe omgeving hangen omdat het lichter is dan lucht. B) Tijdens het purgen (doorspoelen) van installaties om giftige en brandbare stoffen en materialen te verwijderen. Maar ook tijdens het inert maken en houden van tanks, vaten en leidingen en tijdens druktesten. Als er onvoldoende ventilatie is na het gebruik van stikstof in installaties blijft het in de installatie én in de directe omgeving hangen omdat het zwaarder is dan lucht. C) Tijdens het purgen (doorspoelen) van installaties om giftige en brandbare stoffen en materialen te verwijderen. Maar ook tijdens het inert maken en houden van tanks, vaten en leidingen en tijdens druktesten. Daarnaast is stikstof een bijproduct van gaswinning. Als er onvoldoende ventilatie is na het gebruik van stikstof in installaties blijft het in de installatie én in de directe omgeving hangen omdat het zwaarder is dan lucht.
ANTWOORD 2. Wat zijn de belangrijkste momenten waarop je kunt worden blootgesteld aan stikstof? A) Tijdens het prugen (doorspoelen) van installaties om giftige en brandbare stoffen en materialen te verwijderen. Als er onvoldoende ventilatie is na het gebruik van stikstof in installaties blijft het in de installatie én in de directe omgeving hangen omdat het lichter is dan lucht. B) Tijdens het purgen (doorspoelen) van installaties om giftige en brandbare stoffen en materialen te verwijderen. Maar ook tijdens het inert maken en houden van tanks, vaten en leidingen en tijdens druktesten. Als er onvoldoende ventilatie is na het gebruik van stikstof in installaties blijft het in de installatie én in de directe omgeving hangen omdat het zwaarder is dan lucht. C) Tijdens het purgen (doorspoelen) van installaties om giftige en brandbare stoffen en materialen te verwijderen. Maar ook tijdens het inert maken en houden van tanks, vaten en leidingen en tijdens druktesten. Daarnaast is stikstof een bijproduct van gaswinning. Als er onvoldoende ventilatie is na het gebruik van stikstof in installaties blijft het in de installatie én in de directe omgeving hangen omdat het zwaarder is dan lucht.
VRAAG 3. Wat zijn gevaren van stikstof? A) Als je stikstof inademt kun je ademnood krijgen en hoofdpijn. Je wordt duizelig en misselijk. Je kunt zelfs bewusteloos raken en overlijden omdat stikstof uitermate giftig is. B) Als stikstof in contact komt met je huid, heb je kans dat de huid bevriest. Er ontstaat dan roodheid, je krijgt pijn, blaren en wonden. C) Stikstof is zuurstof verdringend. Als stikstof in contact komt met je ogen word je blind.
ANTWOORD 3. Wat zijn gevaren van stikstof? A) Als je stikstof inademt kun je ademnood krijgen en hoofdpijn. Je wordt duizelig en misselijk. Je kunt zelfs bewusteloos raken en overlijden omdat stikstof uitermate giftig is. B) Als stikstof in contact komt met je huid, heb je kans dat de huid bevriest. Er ontstaat dan roodheid, je krijgt pijn, blaren en wonden. C) Stikstof is zuurstof verdringend. Als stikstof in contact komt met je ogen word je blind.
VRAAG 4. Welke extra persoonlijke beschermingsmiddelen moet je gebruiken op werkplekken waarvan je denkt dat er met stikstof wordt gewerkt? A) Onafhankelijke adembescherming, bijvoorbeeld een gelaatsmasker met filter. Trek ook beschermende handschoenen aan als er een kans is dat je in contact komt met stikstof of met delen die stikstof bevatten. B) Onafhankelijke adembescherming, dus nooit een gelaatsmasker met filter. Trek ook beschermende handschoenen aan als er een kans is dat je in contact komt met stikstof of met delen die stikstof bevatten. C) Onafhankelijke adembescherming, dus nooit een gelaatsmasker met filter. Trek ook beschermende handschoenen aan als er een kans is dat je in contact komt met stikstof of met delen die stikstof bevatten. Daarnaast moet je meetapparatuur bij je hebben om regelmatig gasmetingen uit te voeren.
ANTWOORD 4. Welke extra persoonlijke beschermingsmiddelen moet je gebruiken op werkplekken waarvan je denkt dat er met stikstof wordt gewerkt? A) Onafhankelijke adembescherming, bijvoorbeeld een gelaatsmasker met filter. Trek ook beschermende handschoenen aan als er een kans is dat je in contact komt met stikstof of met delen die stikstof bevatten. B) Onafhankelijke adembescherming, dus nooit een gelaatsmasker met filter. Trek ook beschermende handschoenen aan als er een kans is dat je in contact komt met stikstof of met delen die stikstof bevatten. C) Onafhankelijke adembescherming, dus nooit een gelaatsmasker met filter. Trek ook beschermende handschoenen aan als er een kans is dat je in contact komt met stikstof of met delen die stikstof bevatten. Daarnaast moet je meetapparatuur bij je hebben om regelmatig gasmetingen uit te voeren.
VRAAG 5. Hoe voorkom je blootstelling aan stikstof tijdens het werk? A) Voer zelf regelmatig gasmetingen uit en registreer de uitkomst op de werkvergunning, werk met de wind in de rug en zorg voor goede ventilatie of laat extra afzuiging plaatsen. B) Laat regelmatig gasmetingen uitvoeren en registreer de uitkomst op de werkvergunning, werk met de wind in de rug en zorg voor goede ventilatie of laat extra afzuiging plaatsen. C) Laat regelmatig gasmetingen uitvoeren, werk met de wind in de rug en zorg voor goede ventilatie of laat extra afzuiging plaatsen.
ANTWOORD 5. Hoe voorkom je blootstelling aan stikstof tijdens het werk? A) Voer zelf regelmatig gasmetingen uit en registreer de uitkomst op de werkvergunning, werk met de wind in de rug en zorg voor goede ventilatie of laat extra afzuiging plaatsen. B) Laat regelmatig gasmetingen uitvoeren en registreer de uitkomst op de werkvergunning, werk met de wind in de rug en zorg voor goede ventilatie of laat extra afzuiging plaatsen. C) Laat regelmatig gasmetingen uitvoeren, werk met de wind in de rug en zorg voor goede ventilatie of laat extra afzuiging plaatsen.