Btw 6% op renovatiewerken: 5 jaar wordt 10 jaar overgangsbepalingen! Het is al heel vaak meegedeeld: in principe moest de ouderdomsvoorwaarden van 10 jaar (ipv 5 jaar), om het btw-tarief van 6% op renovatiewerken aan woningen te kunnen genieten, in voege treden vanaf 1 januari 2016. Maar het betrokken koninklijk besluit is nog steeds niet gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Daarenboven werd ons bevestigd dat de maatregel niet met terugwerkende kracht in voege zou treden, maar pas vanaf de 10 de dag na publicatie in het Belgische Staatsblad. Dus tot dan kan men volgens de oude regels (woning vanaf 5 jaar oud) het verlaagde btw-tarief toepassen. Van deze gelegenheid wou men tevens gebruik maken om andere, zeer nefaste wijzigingen door te voeren. Veel werkzaamheden zouden worden uitgesloten van het verlaagde btw-tarief. Mede door toedoen van Bouwunie, werd dit echter vermeden. Aan ons protest werd gehoor gegeven en men ziet af van alle andere wijzigingen. Enkel de ouderdomsvoorwaarde wordt aangepast. Overgangsmaatregelen Daarnaast werd een overgangsmaatregel voorzien, zodat u in 2016 en 2017 toch nog 6% btw zou kunnen aanrekenen voor renovatiewerken aan woningen die nog geen 10 jaar oud zijn. De niet-publicatie heeft ook effect op de vooropgestelde overgangsmaatregelen. In principe diende men uiterlijk voor 1/01/2016 een vaste datum te creëren (via neerlegging van de overeenkomst, notariële akte, ). Deze uiterlijke datum wordt nu verplaatst tot de dag voorafgaand aan de 10 de dag na publicatie van de wijziging in het Belgisch Staatsblad. Wij zullen onze leden op de hoogte houden van de publicatiedatum en de uiterste datum van de overgangsmaatregel. Het algemeen principe: woning moet 10 jaar oud zijn om het 6%-tarief te kunnen toepassen Vanaf een nog te bepalen datum in 2016 zal de woning het onroerend goed ten minste 10 jaar in gebruik moeten zijn, om van het 6% btw-tarief te kunnen genieten voor de renovatiewerken. Een woning, of een onroerend goed, zal in 2016 beschouwd worden als zijnde 10 jaar oud, wanneer het in de loop van 2006 in gebruik is genomen. Wat betreft de werkzaamheden: niettegenstaande men initieel de bedoeling had verschillende werkzaamheden uit te sluiten, is men hiervan afgestapt. Alle activiteiten die in de oude regeling toegelaten werden, zullen ook toegelaten worden in de nieuwe regeling. Althans minstens totdat er geen andere wetswijzigingen doorgevoerd worden of tot zolang de btw-administratie haar administratieve standpunten of toleranties niet wijzigt. Voor wie zal de overgangsmaatregel gelden? De overgangsmaatregelen zullen van toepassing zijn op: - Beoogde renovatiewerken aan woningen van 5 jaar of ouder die reeds gestart zijn, maar nog niet voltooid zullen zijn op de dag voorafgaand aan de 10 de dag van publicatie in het Belgisch Staatsblad van de nieuwe ouderdomsvoorwaarde en waarvoor nog facturen of betalingen in 2016 of 2017 zullen plaatsgrijpen; www.bouwunie.be p. 1
- Renovatiewerken, die starten na 1.01.2016, aan woningen ouder dan 5 jaar, maar die nog geen 10 jaar oud zijn. Het betreffen m.a.w. woningen die in gebruik genomen werden in de loop van het jaar 2007, 2008, 2009 of 2010 (dus woningen die in 2016 resp. 9 jaar, 8 jaar, 7 jaar, of 6 jaar oud zullen zijn). Dus woningen die na 31.12.2010 in gebruik genomen werden, kunnen niet genieten van de overgangsmaatregel. Deze woningen zullen pas kunnen genieten van het 6%-tarief voor eventuele verbouwingswerken, wanneer zij effectief 10 jaar oud zullen zijn. Tot dan zullen alle werkzaamheden, inclusief leveringen, in het kader van verbouwings- en/of renovatiewerken met 21% btw gefactureerd moeten worden. Let op: omdat de nieuwe regeling nog niet gepubliceerd werd in het Belgisch Staatsblad, zullen ook werken aan woningen die voor de eerste maal in gebruik werden genomen in de loop van 2011 tot de dag voorafgaand aan de 10 de dag van publicatie in het Belgisch Staatsblad nog kunnen genieten van het 6%-tarief, omdat de ouderdomsvoorwaarde tot dan 5 jaar blijft (voor zover alle andere voorwaarden voldaan zijn). Een paar nuttige begrippen Tariefregeling 2015 Wanneer er sprake is van Tariefregeling 2015 bedoelt men de oude regelgeving inzake de toepassing van het tarief van 6% voor renovatiewerken aan woningen van minstens 5 jaar oud. Deze regeling stopt op de dag voorafgaand aan de 10 de dag volgend op de publicatie in het Belgisch Staatsblad, maar kan onder voorwaarden (zie verder) nog toegepast worden tot uiterlijk 31.12.2017. Nieuwe tariefregeling Wanneer er sprake is van Nieuwe tariefregeling bedoelt men de nieuwe regelgeving inzake de toepassing van het tarief van 6% voor renovatiewerken aan woningen van minstens 10 jaar oud. Deze regeling gaat in de 10 de dag volgend op de publicatie ervan in het Belgisch Staatsblad. Vier cumulatieve voorwaarden Om te kunnen genieten van de overgangsmaatregel, moet men gelijktijdig aan 4 voorwaarden voldoen. Wanneer men niet cumulatief voldoet aan deze voorwaarden, zal op renovatiewerken de Nieuwe tariefregeling van toepassing zijn. Dit wil dus zeggen: - 6% btw als de woning minstens 10 jaar oud is - 21% btw in alle andere gevallen. Eerste voorwaarde De woning, of het onroerend goed, moet voor het eerst in gebruik genomen zijn tussen 1.01.2007 en 31.12.2010. Tweede voorwaarde Op de dag voorafgaand aan de 10 de dag volgend op de publicatie in het Belgisch Staatsblad moeten alle toepassingsvoorwaarden van de Tariefregeling 2015 voldaan zijn. Het betreft hier o.a. het soort werken (waaraan geen wijzigingen worden aangebracht), het privaat gebruik na de werkzaamheden, de ouderdomsvoorwaarde van 5 jaar, het attest U leest dit goed: zorg ervoor dat u het btw-attest 6%, waaruit blijkt dat alle voorwaarden voldaan zijn, vóór de dag voorafgaand aan de 10 de dag volgend op de publicatie in het Belgisch Staatsblad in uw bezit hebt, zowel voor uw lopende werken, als voor nog niet opgestarte renovatiewerken. Derde voorwaarde www.bouwunie.be p. 2
Men moet kunnen aantonen dat men uiterlijk op de dag voorafgaand aan de 10 de dag volgend op de publicatie in het Belgisch Staatsblad: - ofwel een overeenkomst heeft, waaruit blijkt welke renovatiewerkzaamheden in uitvoering zijn of uitgevoerd zullen worden (de werken moeten op voldoende gedetailleerde wijze vermeld zijn); Ter info: een offerte alleen is onvoldoende, maar een offerte ondertekend voor akkoord door een klant is wel een overeenkomst. - ofwel een aanvraag voor stedenbouwkundige werken heeft ingediend voor renovatiewerkzaamheden (de werken moeten op voldoende gedetailleerde wijze vermeld zijn); - ofwel het meldingsformulier, betreffende stedenbouwkundige meldingsplicht, heeft ingediend voor renovatiewerkzaamheden (de werken moeten op voldoende gedetailleerde wijze vermeld zijn). Deze vaste datum, die dus uiterlijk de dag voorafgaand aan de 10 de dag volgend op de publicatie in het Belgisch Staatsblad moet vallen, zal men afhankelijk van de situatie op verschillende manieren kunnen creëren en aantonen (zie verder). Voor wat u moet verstaan onder de werken moeten op voldoende gedetailleerde wijze vermeld zijn, verwijzen wij u verder in deze toelichting. Vierde voorwaarde De facturen m.b.t. de renovatiewerken aan de woningen zoals bedoeld in de eerste voorwaarde, zullen uiterlijk op 31.12.2017 dienen uitgereikt te worden. Hoe zit dat nu met die 3 de voorwaarde: de vaste datum? Er worden 5 methodes naar voren geschoven om een vaste datum te creëren. Weet dat geen enkele methode uitspraak doet over of u de garantie kan/zal geven dat alle voorwaarden voldaan zijn om het 6%-tarief te kunnen toepassen in 2016 of 2017, zonder dat de woning 10 jaar oud is. Methode 1: via registratie op een registratiekantoor Als u een overeenkomst hebt met uw klant, kan u deze overeenkomst laten registreren op een registratiekantoor naar keuze. Het zal niet de datum van de overeenkomst zijn die zal gelden, maar de datum van de registratie van de overeenkomst. De registratie van de overeenkomst moet dus plaatsvinden uiterlijk op de dag voorafgaand aan de 10 de dag volgend op de publicatie in het Belgisch Staatsblad. Methode 2: opname van de inhoud van de overeenkomst in authentieke (notariële) akte Als u een overeenkomst hebt met uw klant, kan u de hoofdinhoud ervan laten opnemen in een authentieke (notariële) akte. Het zal niet de datum van de overeenkomst zijn die zal gelden, maar de datum van de authentieke akte. De opname van de hoofdinhoud van de overeenkomst in een authentieke akte moet dus plaatsvinden uiterlijk op de dag voorafgaand aan de 10 de dag volgend op de publicatie in het Belgisch Staatsblad. Methode 3: kopie van de overeenkomst neerleggen op uw btw-controlekantoor De vaste datum van de overeenkomst kan ook worden aangetoond indien u als aannemer uiterlijk op de dag voorafgaand aan de 10 de dag volgend op de publicatie in het Belgisch Staatsblad een kopie van de overeenkomst neerlegt op uw btw-controlekantoor. www.bouwunie.be p. 3
In dat geval zal het btw-controlekantoor u een ontvangstbewijs uitreiken met vermelding van de datum van ontvangst en de coördinaten van de betrokken partijen (zijnde u als aannemer en uw klant als bouwheer). Hoewel dit niet expliciet in de tolerantie vermeld wordt, gaan we ervan uit dat ook hier niet de datum van de overeenkomst zal gelden, maar de datum van het ontvangstbewijs van neerlegging op uw btw-controlekantoor. De neerlegging van de overeenkomst op uw btwcontrolekantoor moet dus plaatsvinden uiterlijk op de dag voorafgaand aan de 10 de dag volgend op de publicatie in het Belgisch Staatsblad. Let op: sluiting btw-controlekantoren van 25.12.2015 tot en met 3.01.2016 Als u tijdens deze periode toch nog een kopie van een overeenkomst wenst neer te leggen op uw btw-controlekantoor, kan dit enkel via een per post aangetekende zending. De datum waarmee in dergelijk geval rekening zal gehouden worden is de postdatum van het aangetekend schrijven. Deze dient uiterlijk de dag voorafgaand aan de 10 de dag volgend op de publicatie in het Belgisch Staatsblad te zijn. Het btw-controlekantoor zal een ontvangstbewijs uitreiken. Nieuw: naast de fysieke neerlegging op het btw-controlekantoor, mag men een kopie van de overeenkomst ook per mail versturen naar het bevoegde btw-controlekantoor. De mail moet uiterlijk op de dag voorafgaand aan de 10 de dag volgend op de publicatie in het Belgisch Staatsblad verstuurd worden. Het btw-controlekantoor zal ook hier een ontvangstbewijs uitreiken. Wie moet de overeenkomst neerleggen op het btw-controlekantoor? Dit maakt niet uit. Dat kan uw klant zijn, uw boekhouder, uzelf, een personeelslid, Wat is wel van belang: de neerlegging moet gebeuren op het btw-controlekantoor bevoegd voor de aannemer (dus niet kijken naar daar waar de woning gelegen is, maar wel daar waar u, als aannemer, gevestigd bent). Eén uitzondering: wanneer de verlegging van de heffing (de btw verlegd -regel) van toepassing is, moet de overeenkomst neergelegd worden op het btw-kantoor van de klant naar wie de btw verlegd werd. Voorwaarden waaraan de overeenkomst minstens moet voldoen Deze eerste 3 methodes veronderstellen dat er een overeenkomst is tussen u als aannemer en uw klant. De overeenkomst kan een echt contract zijn (geschreven en door beide partijen ondertekend), maar ook een door de klant goedgekeurde offerte (gedateerd en ondertekend voor akkoord). De overeenkomst zelf moet voldoende gedetailleerd zijn en gespecifieerd. Hiermee bedoelt men dat de overeenkomst minstens volgende elementen moet bevatten: - de coördinaten van de ondertekende partijen, - adres waar de werken worden uitgevoerd, - concrete beschrijving van de aard van de werken (let op: de werken moeten voldoende gedetailleerd omschreven zijn zie verder), - de overeengekomen prijs. Een niet door de klant ondertekende offerte is geen overeenkomst en zal dus onvoldoende zijn. Daarenboven zal een algemene overeenkomst voor toekomstige onbepaalde werken evenmin aanvaard worden. Speciaal voor onderhoudscontracten Net voor het winterreces heeft de btw-administratie nog snel een nieuwe beslissing gepubliceerd. Zij die onderhoudscontracten hebben, kunnen in plaats van al deze onderhoudscontracten individueel neer te leggen op een btw-controlekantoor, mag de aannemer een lijst opmaken van al zijn onderhoudscontracten. Deze lijst dient dan uiterlijk de dag voorafgaand aan de 10 de dag volgend op de publicatie in het Belgisch Staatsblad te worden neergelegd op het btw-controlekantoor van de aannemer. www.bouwunie.be p. 4
Verplichte vermeldingen op de lijst: Uw eigen gegevens (naam + btw-nummer van de aannemer) De gegevens van uw klant Naam en voornaam + adres In voorkomend geval: maatschappelijke naam + adres + eventueel btw-nummer Ligging van de woning (waar het onderhoud zal plaats vinden) Aard van de werken Methode 4: werken onderworpen aan stedenbouwkundige vergunning Indien de werken onderworpen zijn aan een stedenbouwkundige vergunning, dan moet de aanvraag ingediend zijn uiterlijk de dag voorafgaand aan de 10 de dag volgend op de publicatie in het Belgisch Staatsblad. Het bewijs van indiening kan aangetoond worden aan de hand van: - ofwel een door de gemeente uitgereikt ontvangstbewijs, - ofwel het bewijs van aangetekende verzending, - ofwel het bewijs van digitale indiening via een overheidsplatform. Daarenboven moet u als aannemer een kopie bewaren van zowel de aanvraag als het ontvangstbewijs, alsook van de stedenbouwkundige vergunning. Let op: enkel de werken, die voldoende gedetailleerd omschreven moeten zijn, opgenomen in de aanvraag voor stedenbouwkundige vergunning zullen in aanmerking komen voor zover de andere voorwaarden voldaan zijn voor het verlaagd btw-tarief in het kader van deze overgangsmaatregel. Methode 5: werken onderworpen aan stedenbouwkundige meldingsplicht Indien de werken onderworpen zijn aan een stedenbouwkundige meldingsplicht, dan moet het meldingsformulier ingediend zijn uiterlijk de dag voorafgaand aan de 10 de dag volgend op de publicatie in het Belgisch Staatsblad. Het bewijs van indiening kan aangetoond worden aan de hand van: - ofwel een door de gemeente uitgereikt ontvangstbewijs, - ofwel het bewijs van aangetekende verzending, - ofwel het bewijs van digitale indiening via een overheidsplatform. Daarenboven moet u als aannemer een kopie bewaren van zowel het meldingsformulier, als van het bewijs van de indieningsdatum. Let op: enkel de werken, die voldoende gedetailleerd omschreven moeten zijn, opgenomen in het meldingsformulier zullen in aanmerking komen voor zover de andere voorwaarden voldaan zijn voor het verlaagd btw-tarief in het kader van deze overgangsmaatregel. Wat als er geen stedenbouwkundige vergunning of meldingsplicht nodig is of deze nog niet ingediend werd de dag voorafgaand aan de 10 de dag volgend op de publicatie in het Belgisch Staatsblad? In dergelijk geval is het zeker sterk aan te raden om een overeenkomst af te sluiten en deze te voorzien van een vaste datum (uiterlijk de dag voorafgaand aan de 10 de dag volgend op de publicatie in het Belgisch Staatsblad) via methode 1, 2 of 3. Wat als de aanvraag voor stedenbouwkundige vergunning te ruim of te vaag is? Wanneer de aanvraag voor stedenbouwkundige vergunning te algemeen of te vaag is (bijvoorbeeld uitvoering renovatiewerken aan woning, uitbreiding woning ), is het zeker sterk aan te raden om een www.bouwunie.be p. 5
overeenkomst af te sluiten en deze te voorzien van een vaste datum (uiterlijk de dag voorafgaand aan de 10 de dag volgend op de publicatie in het Belgisch Staatsblad) via methode 1, 2 of 3. Voldoende gedetailleerde en omschreven werken wat wil dit zeggen? We hebben al een paar keer meegedeeld dat de werken voldoende gedetailleerd en omschreven moeten zijn. Of dit nu in de overeenkomst is of in de aanvraag tot stedenbouwkundige vergunning of in de meldingsplicht. U moet natuurlijk geen dissectie maken van de uit te voeren werken, dat zou onbegonnen werk zijn. Maar het is wel nodig dat u rekening houdt met onderstaande regels. De ruimtes of gedeelte(n) van de woning moeten duidelijk vermeld worden (keuken, badkamer, garage, woonkamer, slaapkamer, voorgevel, dak, zolder, ). Daarnaast moet ook de aard van de werken vermeld worden (renovatie werken aan de badkamer, uitbreiding van... of uitbreiding met ). Kan het ook anders? Rekening houdend met de vrij zware administratieve last en rompslomp die u wordt opgelegd om uw klant ook nog in 2016 (en zelfs 2017) te kunnen laten genieten van het verlaagde btw-tarief, conform de Tariefregeling 2015, is het nuttig te weten dat er nog een andere weliswaar beperktere methode is. Het betreft de methode van de voorschotten. Voorschotten voorafgaand aan de publicatie in het BS en alles is opgelost? Let vooral op aub! Laat u niet verleiden om tot de dag voorafgaand aan de 10 de dag volgend op de publicatie in het Belgisch Staatsblad nog snel, snel zeer veel en hoge voorschotten te vragen (lees: te factureren en best zelfs te laten betalen). Het risico tegen de lamp te lopen is zeer hoog en reëel, wegens een wettelijk bepaald rechtsmisbruik. De voorschottenregeling is echter wel toepasbaar, indien u altijd al voorschotten hebt gevraagd. Wanneer het bij u een gebruik is dat er bij ondertekening van de offerte en voorafgaand aan de werken een voorschot gefactureerd en betaald wordt, kan u dat blijven toepassen. Indien deze momenten dan vallen voor de 10 de dag volgend op de publicatie in het Belgisch Staatsblad kunnen deze voorschotten aan het verlaagd btw-tarief worden aangerekend, conform de Tariefregeling 2015. De werken mogen gerust later op het jaar in 2016 worden uitgevoerd of zelfs opgestart. Hou er rekening mee dat de saldi die na de publicatie in het Belgisch Staatsblad in 2016 (of later) zullen gefactureerd worden, het 21%-tarief zullen moeten dragen, conform de voorwaarden van de Nieuwe tariefregeling. Belangrijke tip in deze situatie: doe enkel wat u voorheen ook al deed met uw voorschotten en overdrijf hier zeker niet in. Verdere info: Ronny Jacobs, adviseur btw (ronny.jacobs@bouwunie.be) of Jean-Pierre Waeytens, secretaris-generaal (jean-pierre.waeytens@bouwunie.be). Redactiedatum: 11.01.2016 www.bouwunie.be p. 6