4 de Energiebesparingsforum 3 oktober TECHNIEK ZIEKENHUIZEN EN ZORGINSTELLINGEN Renovatie van een energiecentrale ing. Achiel Lejon technisch directeur vzw St. Vincentiusziekenhuis In de ziekenhuizen worden hoge eisen gesteld aan het klimaat en de installatie. De exploitatiekosten per m² zijn hoog in vergelijking met andere gebouwen. Het besparingspotentieel is naar verhouding. De besturen overtuigen om vereiste middelen vrij te maken is niet eenvoudig. Er zijn andere prioriteiten en de middelen zijn beperkt. Maar na een zware inspanning is de balans positief, zowel voor het financiële, het maatschappelijke als voor het milieu. Door een ingreep in het verwarmingsinstallatie met een totale kost 911.000 euro, een ROI 8,5 jaar en een jaarlijkse besparing die berekend wordt op 140.000 euro kan Achiel Lejon (vzw St. Vincentiusziekenhuis) rekenen op een energiebesparing van meer dan 25 %. Koelen met restwarmte ir.johan Van Bael Projectverantwoordelijke VITO Expertisecentrum Energietechnologie ing. Geert Dooms Adjunct Directeur Verwerking IVBO Verwerking De absorptiekoelinstallatie in het St. Jan Ziekenhuis wordt aangedreven door heet water verkregen uit de restwarmte door afvalverbranding van het Intergemeentelijk samenwerkingsverband voor Vuilverwijdering en -verwerking in Brugge en Ommeland (IVBO). Hierbij kan het verbruik van aardgas en stookolie als primaire energiebron uitgeschakeld worden en werd gebruik gemaakt van de restwarmte van de huisvuilverbrandingsoven. Deze omschakeling bracht niet alleen de energiefactuur naar beneden, maar vermeed milieubelasting vanuit de schoorsteen van het ziekenhuis. De samenwerking tussen het AZ Sint-Jan AV en IVBO heeft aldus al lange jaren zijn vruchten afgeworpen. Johan Van Bael (VITO) en Geert Dooms (IVBO) getuigen over deze mooie samenwerking Dure lucht onder druk Erik Vranken, Heraeus Electro-Nite International N.V. Bij de complete herziening van de persluchtverzorging bij Heraeus Electro-Nite International N.V. werd meteen een compleet warmterecuperatiesysteem voor het verlagen van de warm waterproductiekosten geïnstalleerd: een alles-in-één energiebesparingssysteem. dhr. Vrancken was in staat zijn directie te overtuigen dat het de hoogste tijd is om overal waar mogelijk een halt toe te roepen aan de verspillening van iedere vorm van energie. Bij het onderhoud en de energievoorziening van de gebouwen stond men voor de opgave om de persluchtvoorziening in overeenstemming te brengen met de nieuwste stand van de techniek. Op de locatie vindt de productie van thermische sensoren plaats, stuk voor stuk productieprocessen waarbij perslucht in iedere fase onontbeerlijk is. Daar kwam bij dat het persluchtleidingsysteem door grote lekkageverliezen toe was aan vernieuwing. Het werd dan ook al snel duidelijk dat wat betreft de perslucht-kwestie alleen met een totale systeemaanpak kon volstaan, die
daadwerkelijk alle mogelijkheden van energiebesparing benut, en daartoe behoort ook een zo optimaal mogelijke terugwinning en benutting van de ontstane afvalwarmte bij de persluchtproductie. Dhr. Vrancken reikt u oplossingen aan die u in een ziekenhuis of zorginstelling eveneens kan toepassen. Duurzaam ondernemen als beleidsvisie Eric Avonts, vzw Rotonde Het bestuur en de directie van Rotonde vzw hebben de afgelopen jaren ernstige inspanningen geleverd om de exploitatieposten binnen de werking te verlagen. De eerste stappen in duurzaam ondernemen was het vervangen van de oude stookinstallatie. Berekening hadden uitgewezen dat er een besparing van 40% gerealiseerd kon worden. Gestaafd door dit succes besliste het bestuur dat toekomstige bouwprojecten duurzaam en ecologisch verantwoord gebouwd dienen te worden. Door deze stelling in te nemen anticiperen zij duidelijk op de tendens waarin de jaarlijks stijgende energiefacturen een zware last leggen op de dagdagelijkse werkingsmiddelen van de organisatie. Eric Avonts (Rotonde vzw) geeft u zijn visie.
Zorginstellingen 1. de renovatie van een energiecentrale In de ziekenhuizen worden hoge eisen gesteld aan het klimaat en de installatie. De exploitatiekosten per m² zijn hoog in vergelijking met andere gebouwen. Het besparingspotentieel is naar verhouding. De besturen overtuigen om vereiste middelen vrij te maken is niet eenvoudig. Er zijn andere prioriteiten en de middelen zijn beperkt. Maar na een zware inspanning is de balans positief, zowel voor het financiële, het maatschappelijke als voor het milieu. Door een ingreep in het verwarmingsinstallatie met een totale kost 911.000 euro, een ROI 8,5 jaar en een jaarlijkse besparing die berekend wordt op 140.000 euro kunnen Dhr Lejon (St. Vincentiusziekenhuis) rekent op een energiebesparing van meer dan 25 %. 2. Koelen met restwarmte De absorptiekoelinstallatie in het St. Jan Ziekenhuis wordt aangedreven door heet water verkregen uit de restwarmte door afvalverbranding van het Intergemeentelijk samenwerkingsverband voor Vuilverwijdering en -verwerking in Brugge en Ommeland (IVBO). Hierbij kan het verbruik van aardgas en stookolie als primaire energiebron uitgeschakeld worden en werd gebruik gemaakt van de restwarmte van de huisvuilverbrandingsoven. Deze omschakeling bracht niet alleen de energiefactuur naar beneden, maar vermeed milieubelasting vanuit de schoorsteen van het ziekenhuis. De samenwerking tussen het AZ Sint-Jan AV en IVBO heeft aldus al lange jaren zijn vruchten afgeworpen. Dhr. Van Bael (Vito) en dhr. Dooms (IVBO) getuigen over deze mooie samenwerking. 3. Dure lucht onder druk Lekverliezen tot 30% van het totale persluchtverbruik zijn geen uitzondering. Een gat van 1 mm leidt al tot een verlies van 37.000nm³ lucht per jaar, overeenkomend met ca. 300 elektriciteitskosten. Alle reden dus om aandacht te besteden aan het verhelpen van lekken. Duurzaam ondernemen als beleidsvisie Eric Avonts, Rotonde vzw Het bestuur en de directie van Rotonde vzw hebben de afgelopen jaren ernstige inspanningen geleverd om de exploitatieposten binnen de werking te verlagen. De eerste stappen in duurzaam ondernemen was het vervangen van de oude stookinstallatie. Berekening hadden uitgewezen dat er een besparing van 40% gerealiseerd kon worden. Gestaafd door dit succes besliste het bestuur dat toekomstige bouwprojecten duurzaam en ecologisch verantwoord gebouwd dienen te worden. Door deze stelling in te nemen anticiperen zij duidelijk op de tendens waarin de jaarlijks stijgende energiefacturen een zware last leggen op de dagdagelijkse werkingsmiddelen van de organisatie. Basis tips & trics nergiebesparing Financieringsmogelijkheden
Aanhoudend energiebeleid Gevorderden Geventileerde dubbele gevels Geventileerde dubbele gevels (GDG) zijn een belangrijk architecturaal element geworden in kantoorgebouwen in de laatste 15 jaar. Deze gevels zijn opgebouwd uit twee wanden, die doorgaans voornamelijk uit glas bestaan en die van elkaar gescheiden zijn door een geventileerde spouw. De breedte van de spouw kan gaan van een tiental centimeter tot meer dan een meter en herbergt meestal een gemotoriseerde zonnewering. Het WTCB blijft actief binnen het domein van de geventileerde dubbele gevels. Sinds 1 januari 2005 verleent het immers zijn medewerking aan het Europese project 'BESTFACADE, Best practice for double skin facades'. Gebouwen die uitgerust zijn met een geventileerde dubbele gevel kunnen goede energieprestaties vertonen en tegelijkertijd een goed binnenklimaat en akoestische isolatie bieden. Niet alle geventileerde dubbele gevels die de laatste jaren opgetrokken werden in Europa zijn echter even performant. Mevr. Prieus en dhr. Flamant (WTCB) bespreken het BestFacade project. Passief-kantoor met actieve koeling Een passiefkantoor voor de Vlaamse overheid: het centraal besturingsgebouw voor de Dijlevallei wordt een nieuwe thuisbasis voor de Vlaamse Milieumaatschappij, afdeling water. Dhr. Bauwens (3e) geeft u het resultaat van één van de eerste passiefkantoren in België, waar met bijzondere aandacht voor bio-ecologisch werd bouwen. Een geothermisch energieconcept staat in voor verwarming en koeling van het gebouw en de zware serverruimte. Opbrengst installaties Computersimulatieprogramma s worden gebruikt om het rendement en de energiebesparing te berekenen van energiebesparende technologieën. Volgens deze programma s dragen het gebruik van alternatieve energie, isolatie en energie efficiënte systemen bij tot een goed rendement. Echter de echte energiewinst in de praktijk is vaak onbekend. Metingen, uitgevoerd in een aantal gebouwen over een periode van ettelijke jaren tonen, aan dat de genomen energiebesparende maatregelen de voorspelde besparingen volgend het computerprogramma niet beantwoorden. Vaak is de toegepaste technologie niet de oorzaak van het onderpresteren. Fouten in het bouw, implementatie en dimensionering van het systeem, te kort aan controle, onderhoud en supervisie blijken de algemene en belangrijkste reden te zijn van het onderpresteren van de energiebesparende technologie. Dhr. Gommans toont u normale problemen en oorzaken van implementatie bij onderpresterende energiebesparende maatregelen. Gebouwen energiezuinig koel houden
Specialisten hergebruik restwarmte Actief beton WKK's in residentiele toepassingen Mevr. Dexters geeft u een uiteenzetting over WKK's en over hun opstartend onderzoeksproject. U krijgt een beter inzicht in de dimensionering van een WKK-installatie naar elektriciteits-en warmteproductie. Een aantal knelpunten ivm de implementatie van WKK's worden op een rijtje gezet. Minewaterproject