2016 www.toerisme-ieper.be

2016 www.toerismeieper.be N EPER

Ieper WAT VOORAFGING... Ieper is een stad met een zeer rijk en divers verleden. Tijdens de middeleeuwen was Ieper een bloeiende handelsstad. Ieper was toen één van de grote Vlaamse lakensteden naast Brugge en Gent. De indrukwekkende lakenhalle is het bewijs van deze glorieperiode. Ook de Sint Maartenskathedraal en de prachtige vestingen dateren uit deze periode. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd de charmante stad herleid tot een grote puinhoop. Ieper werd bijna volledig vernield door vier ren van zinloos geweld. Met respect voor het verleden bouwden de Ieperlingen hun stad weer op. In deze gids Nieuw in 2016 Wereldoorlog I evenementen 2016 Altijd iets te doen Te zien te doen Ieperse musea Wandelen/Fietsen/Toeren Bellewaerde/Palingbeek Shopping Geniet in de Westhoek Restaurants Nuttig Toerisme Ieper Grote Markt 34 BE8900 Ieper tel. 057 239 220 toerisme@ieper.be www.toerismeieper.be Openingsuren Elke dag van 9 tot 18 uur. Van 16 november tot 31 maart van 9 tot 17 uur. (zaterdag, zon en feestdagen vanaf 10 uur). Gesloten op 25/12 en 01/01. Colofon Eindredactie & coördinatie: Michelle Martens Grafische vormgeving: Frederik Pattyn Fotografie: Margaux Capoen, Ian Alderman, Michiel Hendryckx, Matthew Weinreb, B.AD, Westtoer & Toerisme Vlaanderen 2 IEPER 2016

VANDAAG... EEN BRUISENDE STAD De stad is omgeven door een groene gordel, de vestingen, een prachtig wandelgebied. De Menenpoort is het grootste herdenkingsmonument aan de Eerste Wereldoorlog waaronder elk avond om 20u de Last Post wordt geblazen, een beklijvend moment. Het In Flanders Fields Museum in de Lakenhalle brengt het verhaal en de herinnering aan WO I aan de hand van persoonlijke getuigenissen en moderne technieken. Ieper is een stad op mensenmaat die je zeker zal bekoren. De talrijke plekjes en musea om te ontdekken, de gezellige cafés en lekkere restaurants om te proeven en het uitgebreid aanbod aan zalige logeeradresjes bieden je alles voor een onvergetelijk verblijf. Breid je bezoek zeker uit met een ontdekkingstocht door de Westhoek! Het vernieuwde fietsnetwerk, de wandel, fiets en autoroutes en de gids Puur Westhoek zijn hierbij je reisgezel. Hartelijk welkom!» U kunt steeds terecht in het bezoekerscentrum voor Ieper en de Westhoek, in de de lakenhalle. Daar ontdekt u de talrijke troeven van Ieper, de Westhoek en zelfs over de grens van FransVlaanderen. IEPER 2016 3

Ieper & Wereldoorlog I HERDENKINGSBOMEN Langs de Ieperboog zijn er 140 herdenkingsbomen aangeplant op plaatsen waar de eerste frontlijnen een (openbare) weg of pad kruisen. Je herkent deze bomen aan de metalen gekleurde korven errond. Rode korven duiden op de Duitse frontlijn, blauwe markeren de geallieerde (Frans en/of Britse) frontlijn. Deze kleuren verwijzen naar de frontlijnen op de historische frontkaarten. De meeste korven hebben een infobord met frontfoto en situering van de frontlijnen. NIEUW IN 2016 Van oktober 1914 tot oktober 1918 bevond het slagveld van de Eerste Wereldoorlog zich op luttele kilometers van het Ieperse centrum. In die fameuze Ieperboog of Ypres Salient werden maar liefst vijf bloedige veldslagen uitgevochten. In die oorlog, die bijna 100 ar achter ons ligt, vielen 600.000 slachtoffers in ons land. Op vandaag herinneren 425.000 graven en talrijke namen van vermisten op monumenten aan dit pijnlijke verhaal. Het huidige landschap van de Ieperboog is daarbij de laatste getuige met tal van WOI relicten en sites die te ontdekken zijn. De Eerste Wereldoorlog wordt op pakkende wijze verteld in het In Flanders Fields Museum in de Lakenhalle. Maar ook buiten de muren van musea kun je op zoek gaan naar sporen van de oorlog. Vredesstad Ieper vertelt over die Groote Oorlog om de vredesboodschap op vandaag actueel te houden. In 2015 openden drie nieuwe instappunten langs de Ieperse frontboog, Noord, Oost en Zuid. In 2016 worden deze aangevuld met wandellussen naar nieuw te ontdekken plekken. Deze instappunten vertellen de geschiedenis van die bepaalde plaats aan de hand van een inleidende film en infopanelen. De instappunten zijn vrij toegankelijk. Er zijn gratis folders beschikbaar met de wandellussen. 4 IEPER 2016

INSTAPPUNT NOORD In het noorden is de wederopbouwhoeve Klein Zwaanhof het instappunt. Deze hoeve ligt midden de relicten van de Tweede slag bij Ieper van 22 april 1915, gekend als de eerste gasaanval. De vorming en de evolutie van de Noordelijke Salient komt hier aan bod, naast enkele portretten van oorlogsdichters zoals onder andere de Canadese arts John McCrae en de Ierse Francis Ledwidge. Het wandelparcours verkent de zone van Pilkem Ridge en gaat langs de site Yorkshire Trench & Dug Out (gereconstrueerde loopgraven Bargiestraat) en de militaire begraafplaatsen van Colne Valley en Ceasar s Nose. Kleine Poezelstraat 6, 8904 Boezinge INSTAPPUNT OOST In het oosten ligt het instappunt bij het Hooge Crater Museum, langs de Meenseweg, tegenover Hooge Crater Cemetery. Dit instappunt vertelt over de vorming van het front in het centrum van de Salient nabij Bellewaarde Ridge. Naast de historische film wordt hier de nadruk gelegd op de prachtige Kasteelparken die voor de vernietigende oorlog rondom Ieper bezaaid lagen. Het wandelparcours gaat onder meer langs bij het monument van de Liverpool Scottish, de militaire begraafplaats Maple Copse en het unieke kraterbosje. Hooge Crater Museum, Meenseweg 467, 8902 Zillebeke IEPER 2016 5

INSTAPPUNT ZUID Het zuiden heeft twee opmerkelijke sites. Het instappunt zelf bevindt zich in het provinciaal domein De Palingbeek bij de historische site The Bluff. Daar kun je over een nieuw aangelegd wandelpad/platform op ontdekking door het voormalige Niemandsland, langsheen verschillende kraters. De historische film toont de vorming van de ondergrondse oorlog in de zuidelijke Ieperboog waar tal van mijnen zijn ontploft. Langs het uitgebreide wandelparcours, kom je bij de tweede site, Hill 60. Daar krijg je een panoramisch zicht op het centrum van Ieper en kom je bij de grote Caterpillar krater. Provinciedomein De Palingbeek, Palingbeekstraat, 8902 Zillebeke Hill 60, Zwarteleenstraat, 8902 Zillebeke APP Met de gratis applicatie Ypres Salient 19141918 kun je de herdenkingsbomen terugvinden op historische luchtfoto s. Daarnaast kun je hiermee ook de wandellus Noord volgen. Een echte aanrader! Beschikbaar voor tablet via app store. 6 IEPER 2016

» 16/04/2016 VERKEN DE IEPERBOOG MET GIDS Op zaterdag 16 april kun je de Ieperboog met experten bezoeken. Je kunt kiezen voor een fietstocht onder begeleiding van een gids langs de drie instappunten of drie wandelingen. De fietstocht is ongeveer 30 km. en duurt 4 uur. Start om 13.30 uur, 14 uur en 14.30 uur aan de dienst toerisme, Engelstalige begeleiding om 14 uur. FIETSROUTE IEPERBOOG YPRES SALIENT Je kunt ook de wandellussen vanuit de instappunten met gidsbegeleiding volgen op 16 april. Tussen 14 uur en 17 uur kun je om het half uur starten voor een ontdekkingstocht vanuit instappunt Noord, Oost of Zuid. Engelstalige begeleiding om 14.30 uur, 15.30 uur en 16.30 uur. De frontlijn van de Ieperboog is ideaal om met de fiets te verkennen. De uitgestippelde fietsroute Ieperboog Ypres Salient van 36 kilometer start en eindigt op de Ieperse Grote Markt. Onderweg hou je halt bij de drie instappunten en andere opmerkelijke begraafplaatsen, sites en monumenten gelinkt aan de Eerste Wereldoorlog. FIETSZOEKTOCHT IEPERBOOG YPRES SALIENT Tussen 16 april en 30 september kun je deelnemen aan de FIETSZOEKTOCHT IEPERBOOG. Deze zoektocht krijg je gratis bij aankoop van een fietskaart Ieperboog/Ypres Salient en volgt de fietsroute van 36 km. Aan de hand van leuke weet en fotovragen maak je kennis met het oorlogslandschap en de nieuwe instappunten. Wie weet win je een exclusief arrangement in Ieper voor twee personen of een pakket fietskaarten?» Deelnameformulieren te bekomen aan de balie van de dienst toerisme bij aankoop van een fietskaart. IEPER 2016 7

Ieper herdenkt... WOI EVENEMENTEN 2016 In kader van de eeuwherdenking van de Eerste Wereldoorlog worden heel wat evenementen georganiseerd van 2014 tot 2018. Zowel in Ieper, de Westhoek, Vlaanderen en de internationale frontstreek worden evenementen van heel uiteenlopende aard opgezet om de Eerste Wereldoorlog op een passende wijze te herdenken. De term Toerisme + moet daarbij telkens de drijfveer zijn. www.flandersfields.be 8 IEPER 2016

LAST POST Sinds 1928 wordt iedere avond om 20 uur stipt de Last Post geblazen onder de machtige gewelven van de Menenpoort. Na de Eerste Wereldoorlog werd door dankbare burgers de Last Post Association opgericht. Van 1 nuari tot 31 december en in alle weersomstandigheden wordt door klaroeners van de Last Post Association, vrijwillige Ieperse brandweerlui, hulde gebracht aan de slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog. Op 11 november om 11 uur vindt een speciale Last Post plaats als herdenking aan de Wapenstilstand.» Via de gratis digitale applicatie van de Last Post Association blijf je op de hoogte van de laatste nieuwtjes van het dagelijkse eerbetoon. Je krijgt er ook elke dag een persoonlijk verhaal van een soldaat die als vermiste vermeld staat op de Menenpoort. www.lastpost.be COMING WORLD REMEMBER ME Tijdens de periode van de eeuwherdenking van de Eerste Wereldoorlog kunnen mensen deelnemen» aan het unieke project Coming World VIA DE GRATIS Remember Me. Hierbij kun je een beeldje uit DIGITALE APPLICATIE klei maken. Dit beeldje staat symbool voor één VAN DE LAST POST van de 600.000 slachtoffers op Belgische bodem ASSOCIATION BLIJF JE van de Eerste Wereldoorlog. Op het einde van de OP DE HOOGTE VAN DE herdenkingsperiode, in 2018, komen alle beeldjes LAATSTE NIEUWTJES samen in een landart installatie van kunstenaar VAN HET DAGELIJKSE Koen Van Mechelen in het provinciaal domein De EERBETOON. JE KRIJGT Palingbeek in Ieper. ER OOK ELKE DAG EEN PERSOONLIJK VERHAAL In Ieper is het atelier van Coming World VAN EEN SOLDAAT Remember Me in het onthaalcentrum De DIE ALS VERMISTE Kazematten (Bollingstraat, 100 m van de VERMELD STAAT OP DE Menenpoort). Je kunt er van dinsdag tot en met MENENPOORT. zaterdag tussen 13.30 en 18 uur voor 5 euro zelf een beeldje maken en zo peter of meter worden. Je wordt WWW.LASTPOST.BE dan gelinkt aan één van de 600.000 slachtoffers van de Namenlijst, een lijst samengesteld door het In Flanders Fields Museum. Ook mogelijkheden voor workshops voor groepen. www.cwrm.be IEPER 2016 9

2016 TENTOONSTELLING NAAR SCHOOL IN OORLOGSTIJD Onderwijsmuseum MAART 26.03 03.07 TENTOONSTELLING CANADA IN FLANDERS In Flanders Fields Museum NOVEMBER 11.11 HERDENKING 98STE WAPENSTILSTAND 11.11 CONCERT THE GREAT WAR REMEMBERED Toerisme Ieper is niet verantwoordelijk voor enige wijzigingen in de evenementenkalender. Voor uptodate informatie: www.toerismeieper.be APRIL 16.04 VERKEN DE IEPERBOOG Begeleide fiets en wandeltochten langs de nieuwe instappunten van de Ieperboog. 16.04 30.09 FIETSZOEKTOCHT IEPERBOOG YPRES SALIENT 25.04 ANZAC DAY Herdenking Menenpoort voor Australië en NieuwZeeland JUNI 04.06 25.09 KUNSTENPARCOURS MENIN ROAD YPERNSTRASSE Kunstinstallaties langs Meenseweg (Ieper, Zonnebeke, Wervik, Menen) 26.06 02.07 HERDENKINGSMARS MARCHE DU SOUVENIR Meerdaagse wandeltocht van Ieper naar Albert (F), inclusief overnachting AUGUSTUS 23.08 26.08 VIERDAAGSE VAN DE IJZER Vierdaagse wandeltocht met op 26.08 slotdag in Ieper SEPTEMBER 01.09 06.09 INTERNATIONAAL SMEDENEVENEMENT Grote Markt 03.09 08.01.17 TENTOONSTELLING DE GESCHREVEN OORLOG In Flanders Fields Museum 04.09 BELEEF DE WEG Evenement waarbij de strategische Meenseweg tussen Ieper en Menen centraal staat. 10 IEPER 2016

» WEKELIJKSE WANDELING MET GIDS: 23.04.2016 15.10.2016 Mysterieus Ieper Ieper bruist... Ieper telt oneindig veel onbekende schatten. Ga met de gids op zoek en laat je verrassen. Elke zaterdag van 17.30 tot 19.30 uur, tweetalig Nederlands/Engels. ALTIJD IETS TE DOEN Ieper bruist van de bedrijvigheid en gezelligheid. Naast de evenementen in kader van de herdenking van WOI biedt Ieper nog een hele reeks andere niet te missen evenementen. Toppers dit ar zijn de hedendaagse evocatie van het passieverhaal (19.03), weekend van de Gevleugelde stad (8 & 09.04), Fietstival (22.05), Kenotek rally (24 & 25.06) en het smedenevenement (1 tot 06.09). Neem je agenda bij de hand en stip ze met fluo aan! 3,50/pers. Tickets en start: dienst toerisme, Lakenhalle, Grote Markt 34, Ieper.» TENTOONSTELLING: 19.06.2016 04.09.2016 Kleur & Elegantie Edouard Vermeulen Ieper, HotelMuseum Merghelynck Edouard Vermeulen, geboren Ieperling en ontwerper van het wereldvermaarde modehuis Natan, toont in de exclusieve kamers van het HotelMuseum Merghelynck hoe hij zijn ideeën omtovert tot een prachtige collectie. 12 IEPER 2016

FEBRUARI 19 28.02 KATTENFOOR MAART 19.03 DE PASSIE Multimediaspektakel op de Grote Markt 27.03 GENT WEVELGEM Passage Wielerwedstrijd KATTENKOERS IEPER APRIL 08 10.04 DE GEVLEUGELDE STAD Circus en straattheater in Ieper centrum 16.04 VERKEN DE IEPERBOOG Fietstochten & wandelingen Instappunten Ieperboog 16 17.04 WEEKEND VAN HET VOLKSCAFÉ Animatie in typische volkscafés in de Westhoek 30.04 DOWNTOWN FESTIVAL Muziekfestival van dé Academie MEI 07.05 STEPS SHOPPING DAY Shopevent 07.05 MOZAÏEK Cultuurevent op de vestingen 08.05 WINGS FOR LIFE WORLDRUN Internationale loopwedstrijd voor het goede doel 06 08.05 100 KM VAN IEPER Driedaags wandelevenement 22.05 FIETSTIVAL WESTHOEK Fietsevenement nav vernieuwd Fietsnetwerk Elke zondag van half mei tot half september: THEMAWANDELINGEN IN IEPER JUNI 05.06 MCBRIDE RUN 10 13.06 DOLLE DAGEN Braderie in de winkelstraten/markt 19.06 04.09 KLEUR & ELEGANTIE 24.06 25.06 KENOTEK YPRES RALLY JULI VERSCHILLENDE DATA NOCTURNES: IEPER VERMOORD(T) Originele theaterwandelingen op dinsdag MUZIKALE DINSDAGEN Gratis optredens op het SintMaartensplein (tot half aug) 02.07 WERELDFEEST Proeven van alle smaken en muziek van de wereld 08.07 FEEST VLAAMSE GEMEENSCHAP AUGUSTUS 05 15.08 THUYNDAGFOOR Kermis op de Grote Markt 19.08 VLAANDEREN ZINGT Zangfeest op de Grote Markt 20.08 STADSFESTIVAL Gratis muziekfestival op de Grote Markt 26.08 SLOTDAG VIERDAAGSE VAN DE IJZER Slotdag van vierdaagse wandeltocht SEPTEMBER 02.09 04.09 TOOGHEDAGEN 01 06.09 INTERNATIONAAL SMEDEN EVENEMENT Creatie van een gigantisch smedenkunstwerk met tal van workshops, Grote Markt 04.09 BELEEF DE WEG 05 18.09 BIËNNALE OPEN SITES Vestingen 11.09 DWARS DOOR IEPER & IN FLANDERS FIELDS MARATHON 11.09 OPEN MONUMENTENDAG 18.09 IN FLANDERS FIELDS TRIATHLON NOVEMBER 11.11 HERDENKING 98 JAAR WAPENSTILSTAND WOI CONCERT THE GREAT WAR REMEMBERED DECEMBER 03.12.2016 08.01.2017 KERSTMARKT 03.12.2016 08.01.2017 IJSPISTE IEPER 2016 13

Ieper bezoekt... TE ZIEN TE DOEN Ieper barst van de (historische) bezienswaardigheden, te veel om allemaal op te noemen. Laat je inspireren... LAKENHALLE, BELFORT & BEIAARD Als voorbeeld, maar zeker ook als blijk van haar macht en rijkdom, bouwt de stad in de 13de eeuw haar openbare gebouwen in steen. En ze doet dat met ambitie: de Ieperse lakenhalle en het belfort zijn in de 13de eeuw één van de meest indrukwekkende burgerlijke gebouwen van Europa! De Lakenhalle deed dienst als overdekte verkoop en opslagplaats van laken aan de (nu overwelfde) waterweg, de Ieperlee. De bouw van de hallen was afgerond in 1304. Tijdens de oorlog 191418 werd het gebouw volledig vernield, op een stuk toren en een paar muren na. De wederopbouw werd geleid door de architecten ir. J. Coomans en P.A. Pauwels.» Op de eerste verdieping van de Lakenhalle vind je het In Flanders Fields Museum. Een museumbezoek kan je combineren met een bezoek aan de belforttoren. Op de gelijkvloerse verdieping bevinden zich het bezoekerscentrum voor Ieper en de Westhoek, het Kenniscentrum van het museum, het museumcafé en de museuminkom. Sommige belforten zijn vrijstaand, andere maken deel uit van een stadhuis of lakenhalle. Het Ieperse belfort vormt de toren van 70 meter hoog van de lakenhalle en beklemtoont daarmee het enorme belang van de lakenhandel. Dit leidt tot de rijkdom en de macht van het middeleeuwse Ieper. Het belfort is tijdens de middeleeuwen de veiligste en best beschermde plek in de stad. Het is ook de opbergplaats voor de vrijbrieven en voor de schatkist. De toren dient bovendien ook als opslagplaats voor wapens en als uitkijktoren. De onderbouw van het Ieperse belfort, de Donkerpoort, trotseerde de eeuwen én de Eerste Wereldoorlog. Het is de doorgang onder het belfort. De robuuste gewelven dateren van rond 1200 en behoren tot de uiterst zeldzame relicten van het middeleeuwse Ieper die de oorlogsvernietiging overleefden. De Donkerpoort is bovendien een authentieke getuige van de Ieperse vroeggotische bouwkunst. Boven de Donkerpoort, onder het wapenschild, prijkt het beeld van O.L.Vrouw van Thuyne, patrones van de stad. Beiaard Vanaf de 13de en 14de eeuw werd aan centra met stadsrecht het privilege van stadsklokken toegekend, ook aan Ieper. De klokken in de belforttoren gaven het uurslag aan, voorafgegaan door een melodie. Het aantal klokken steeg gestaag gedurende de eeuwen maar de kwaliteit liet te wensen over. Na de Eerste Wereldoorlog werd de beiaard een volwaardig klokkenspel met 49 klokken, in 2012 nog volledig gerestaureerd. 1 14 IEPER 2016

» Elke zaterdagmiddag kun je genieten van een live beiaardconcert van de stadsbeiaardier, Ludo Geloen. Als je de toren bezoekt kun je misschien zelf eens een deuntje spelen?» De nummers verwijzen naar het stadsplan achterin de brochure, met rode lijn als suggestie voor wandeling doorheen de stad. STADHUIS & NIEUWERCK Het Nieuwerck werd in 1619 opgetrokken tegen de oostmuur van hallen en stadhuis. Rustend op een spitse bogenrij met grote kruisramen en een klassiek kerkraam, doet dit bouwwerk nog tamelijk gotisch aan, maar de versieringen in de boogvelden neigen naar renaissance. De eerste plannen dateren van 1570. In 1862 werd het gerestaureerd om op 22 november 1914 op de zuilen na volledig verwoest te worden. Omstreeks 1950 begon de wederopbouw om pas in 1967 door het stadsbestuur opnieuw in gebruik te zijn genomen. Dan werd officieel de laatste steen van de wederopbouw gemetseld. In de raadszaal bevindt zich een prachtig gebrandschilderd glasraam naar een ontwerp van Arno Brys en ontwerpen van muurschilderingen door Charles Degroux (ca. 1870). In maart 2016 verhuizen de stadsdiensten van het stadhuis naar Auris, een nieuw administratief centrum bij Ter Waarde. 2 IEPER 2016 15

16 IEPER 2016 SINTMAARTENS KATHEDRAAL De kathedraal is een oude bisschopskerk in gotische stijl heropgebouwd na de Eerste Wereldoorlog met graven van bisschop Jansenius en van Graaf Robrecht van Bethune, de Leeuw van Vlaanderen. Cornelius Jansenius is de bekendste bisschop van Ieper. Zijn belangrijkste boek, Augustinus verscheen pas in 1640, twee ar na zijn dood. Daarin stelt Jansenius dat de genade voor onze ziel volledig in de handen van God ligt. Een christen mens kan zijn zielenheil niet zelf verdienen en zeker niet afkopen door aflaten te verzamelen. Vooral onder impuls van de jezuïeten werd het boek al in 1642 afgekeurd. Uiteindelijk wordt het werk van de Ieperse bisschop door de paus als ketters veroordeeld en verboden. Robrecht van Bethune sterft op 17 september 1322. Hij is als enige Vlaamse graaf, en op zijn uitdrukkelijke wens, in Ieper begraven. Hij blijft bekend als de populaire en goedmoedige graaf die zich inzette voor de zelfstandigheid van de steden en van Vlaanderen, zijn graafschap. In de kathedraal is een mooi ziltaar met retabel en het mirakelbeeld van O.L.Vrouw van Thuyne. De kathedraal kan vrij bezocht worden, niet tijdens de erediensten. De toren is 100 m hoog en is niet toegankelijk. Het Lapidarium naast de kathedraal bevat oude resten van de Sint Maartensproosdij. Dit lapidarium is één van de weinige overblijvende ruïnes in de binnenstad en is een permanente getuigenis van de WOIvernieling. Allicht is de dood in 1937 van stadsarchitect Jules Coomans één van de redenen waarom dit klooster niet werd wederopgebouwd. 3

SAINTGEORGE S MEMORIAL CHURCH Deze Anglicaanse kerk is gebouwd in 192829 naar de plannen van de Londense architect Sir Reginald Blomfield. Deze Herinneringskerk herbergt tal van herinneringen aan de Eerste Wereldoorlog. Tot zelfs het meubilair werd alles door Britse verenigingen, regimenten of burgers geschonken. Het is naast de Menenpoort het belangrijkste monument voor de gesneuvelden in Ieper centrum. Deze kerk is alle dagen vrij toegankelijk. Naast de kerk bevond zich de Eton School, ook opgericht na WOI. Deze school was voor kinderen van Britse werkmannen die de begraafplaatsen onderhielden. 4 OUD KASSELRIJGEBOUW Dit gebouw uit de 15de eeuw heeft in de voorgevel een reeks medaillons die de zeven hoofdzonden voorstelt. Het werd na de Eerste Wereldoorlog als voorlopig stadhuis gebruikt. Vandaag is dit de Rechtbank van Koophandel. 6 IEPER 2016 17

MENENPOORT Dit gedenkteken, in de vorm van een Romeinse triomfboog, draagt de namen van 54.896 vermiste soldaten van het toenmalige Britse Imperium. Hier worden de namen vermeld van het begin van de oorlog tot 15 augustus 1917. De vermisten vanaf 16 augustus 1917 tot het einde van de oorlog, staan vermeld op panelen van het Tyne Cot Cemetery in Passendale. Het zijn er 34.984. De Menenpoort werd op 24 juli 1927 ingehuldigd door Herbert Plumer. Het is een monument onderhouden door de Commonwealth War Graves Commission. Op de plaats van de Menenpoort stond eeuwenlang een ander exemplaar dat doorheen de geschiedenis verschillende namen kreeg. Oorspronkelijk heette deze poort de Hangwaertpoort om nadien Antwerpenpoort genoemd te worden. Toen Sébastien Le Prestre de Vauban in de 17de eeuw de vesten aanlegde werd de poort verbouwd. Ze kreeg een classicistische sje aan met sterke dorische accenten. Op 8 juli 1803 bezocht Napoleon de stad. Vanaf dan werd ze prompt de Napoleonpoort genoemd. Vanaf 1815 kreeg ze haar huidige naam: de Menenpoort. In 1862 werd ze gesloopt en was deze toegang niet meer dan een 13 meter breed gat in de vesten. Langs deze poort marcheerden de Britse troepen tijdens de Eerste Wereldoorlog naar het front om er de Ypres Salient (de Ieperse Boog) te verdedigen. 8» Elke avond wordt om 20 uur de Last Post onder de Menenpoort door de klaroeners van de Last Post Association geblazen. 18 IEPER 2016

RIJSELPOORT De Rijselpoort maakt deel uit van de vestingsgordel rond Ieper. Ze is de oudste en enige nog bewaarde stadspoort uit de 14de eeuw en verbindt twee delen van de Ieperse vestingen. De Rijselpoort is afgewerkt met Bourgondische torens. Ze scheidt de Majoorgracht van de Kasteelgracht, en is een combinatie van een water en landpoort. Aan de linkerkant van de Rijselpoort bevindt zich de ingang van het poortwachtershuis. Rechts van de poort vinden we de sluiskamer met sluisdeuren voor de beken en vestigingswateren. Via deze poort komt de ongeveer 2,5 meter diepe Ieperlee de stad binnen. Op de binnenmuur van de poort zijn nog oude wegwijzers naar Britse begraafplaatsen terug te vinden. Het was tijdens de oorlog één van de belangrijkste doorgangen naar het front en werd meer gebruikt dan de Menenpoort, omdat deze weg beter beschermd kon worden tegen vindelijke artillerie. 13 VISMARKT & VISPOORT De Vismarkt is een smal gekasseid pleintje dat tussen de Boterstraat en de Seminariestraat ligt. Via de Boterstraat ga je onder de Vispoort door. Tegenwoordig staat de Vismarkt in Ieper bekend als de uitgangsbuurt, vroeger was dit de plaats om vis te kopen. In het oude tolhuisje (1899), ook Minckhuisje genoemd, moesten visverkopers tol betalen. Wat verder zijn er twee overdekte verkoopsstanden. De Vispoort met de zeegod Neptunus werd oorspronkelijk in 1714 gebouwd maar ook vernietigd in WOI en nadien heropgebouwd. 18 IEPER 2016 19

RAMPARTS CEMETERY Deze oorspronkelijk Franse militaire begraafplaats werd van februari 1915 tot april 1918 door de Britten gebruikt. Er bleven 198 graven over met 163 Britten, 10 Canadezen, 11 Australiërs en 14 NieuwZeelanders, waarvan 10 Maori. In 1999 werden nog vier lichamen bijgezet. Andere begraafplaats van de commonwealth op wandelafstand binnen de oude stadsmuren is Ypres Reservoir Cemetery (19). Er liggen 2614 doden waarvan 1.035 niet geïdentificeerd. 20» Stefan s Pottery Pottenbakker Stefan nodigt je uit in zijn gezellig keramiekatelier om zelf een potje te draaien. Rijselstraat 134, 8900 Ieper. www.stefanspottery.com COMMONWEALTH WAR GRAVES COMMISSION De oorlogsgravencommissie van het Gemenebest of beter bekend als de Commonwealth War Graves Commission is verantwoordelijk voor de markering en het onderhoud van de graven van de Gemenebeststrijdkrachten die tijdens de beide wereldoorlogen sneuvelden. Zij staan ook in voor de oprichting en het onderhoud van monumenten ter nagedachtenis van de gesneuvelden zonder bekend graf. In de Elverdingestraat 82 bevindt zich het hoofdkwartier. Bezoekers kunnen er terecht voor informatie i.v.m. deze begraafplaatsen. 21 tel. 057 223 636 www.cwgc.org 20 IEPER 2016

ONTHAALCENTRUM DE KAZEMATTEN Het onderscheid tussen kazematten en souterrains zit hem in het feit dat souterrains niet over schietgaten beschikken en opslagruimtes zijn. Kazematten waren bedoeld om geschut op te stellen en hadden dus schietgaten. Beide waren in principe bomvrij. In de Ieperse volksmond werden deze souterrains de Kazematten genoemd en dat is zo gebleven. De souterrains dienden vanaf omstreeks 1680 als militaire bakkerij voor het garnizoen van de verschillende legers. De ruimtes waren zo goed beschermd dat ze zelfs bestand bleken tegen de moderne artillerie van de Eerste Wereldoorlog. Vandaar dat in oktober 1914, toen de beschieting van Ieper begon, de kazematten en souterrains als schuilplaats werden gebruikt. De Britse troepen richtten de oude krijgsbakkerij in als mess voor de officieren, commandopost, verbandpost en rustplaats. Het onthaalcentrum De Kazematten, in de Bollingstraat, bevindt zich achter de Sint Jacobskerk, op 100 meter van de Menenpoort. Het centrum bestaat uit vijf grote zalen die met veel respect voor de bouwgeschiedenis gerestaureerd en aangepast werden. Er is een stijlvolle brasserie, onder de vleugels van brouwerij SintBernardus uit Watou, waar je van streekbieren of een hartige hap kan genieten. In zalen 4 en 5 werd het interpretatiecentrum Tien Eeuwen Ieperse Vestingen ingericht. Je kan er uitgebreid kennis maken met de geschiedenis van het Ieperse vestinglandschap met zijn unieke cultuurhistorische getuigenissen, en van de prachtige natuur die er zich, zo dicht bij de historische binnenstad, kon ontwikkelen. Vanuit de Kazematten kan je vlot op de hoge wal om de vestingroute aan te vatten. Je kunt er in de laatste zaal ook de workshop Coming World Remember Me volgen. 27 IEPER 2016 21

» Op zaterdagmiddag neemt de brouwer je op sleeptouw voor een rondleiding doorheen de brouwerij met natuurlijk een proeverij als afsluiter. Tussen 15 en 17 uur start elk half uur een rondleiding (NL of EN). Houtenpaard 1, 8900 Ieper www.kazematten.be KAZEMATTEN HOUTEN PAARD De kazematten aan het Houten Paard werden gebouwd rond 1680 naar plannen van Vauban, de grote vestingingenieur van Lodewijk XIV. Deze drie unieke Kazematten of souterains maken deel uit van de 17eeuwse vestingen die de stad Ieper omwallen. Gedurende de eeuwen werden deze souterrains gebruikt als opslagplaats voor munitie en legermaterieel. Ze deden ook dienst als slaap en schuilplaats voor de troepen die Ieper tijdens de vele belegeringen hebben verdedigd. Zo richtten de Britse troepen tijdens Wereldoorlog I de kazematten in als mess voor de officieren. Ook hun commandopost, rustplaats en veldhospitaal werden in Hotel de Remparts, zoals de kazematten ironisch werden genoemd, ondergebracht. De Britse soldatenkrant The Wipers Times werd er gedrukt. Nu is er een stadsbrouwerij, onder de vleugels van Sint Bernardus uit Watou, op deze unieke locatie. 23 KRUITMAGAZIJN Het kruitmagazijn dateert uit 1817 en werd onder Willem I door het Nederlandse leger gebouwd op de fundamenten van een vroeger Frans poedermagazijn. Het gebouw overleefde W.O.I, en werd in 1998 gerestaureerd. Tijdens geleide bezoeken krijg je er een audiovisuele voorstelling over de vesting en stadgeschiedenis te zien. Het kruitmagazijn vormt het einde van de vestingroute. 35 22 IEPER 2016

» Download zeker de gratis app I Ieper op je smartphone of tablet. Via historisch waardevol beeldmateriaal over de talrijke te ontdekken plekjes word je ondergedompeld in de rijke Ieperse geschiedenis. > Beschikbaar in de app store. RONDOM IEPER KANAALDIJK JOHN MCCRAE SITE De bekende site Essex Farm Cemetery, langs het kanaal IeperIjzer, is de plaats waar John McCrae op 2 en 3 mei 1915 bij zijn verpleegpost het wereldberoemde gedicht In Flanders Fields schreef. Vandaag kun je naast de militaire begraafplaats, de versterkte schuilplaatsen in de kanaaloevers ook de kanaaldijk zelf bezoeken. Informatieborden en een aangelegd wandelpad loodsen je doorheen deze waardevolle site. Op deze plaats ligt eveneens de 15rige Joe Strudwick begraven, één van de jongste Britse doden. Altijd open, te bereiken via de Diksmuidseweg. IEPERBOOG BEGRAAFPLAATSEN Op Iepers grondgebied zijn er geen Belgische noch Duitse begraafplaatsen. De grootste Belgische begraafplaats in de buurt is in Houthulst. Andere in de Westhoek zijn Oeren, Hoogstade, Keiem, Ramskapelle, Steenkerke, WestVleteren en Adinkerke. Duitse begraafplaatsen zijn te vinden in Langemark (o.a. studenten), Vladslo (beeldengroep Käthe Kollwitz), Hooglede en MenenWevelgem. St.Charles de Potyze is een Franse militaire begraafplaats langs de Zonnebeekseweg waar meer dan 4.000 Franse soldaten rusten. Er zijn zowat 75 Commonwealth oorlogsbegraafplaatsen op Iepers grondgebied. > Binnen de onmiddellijke omgeving van het centrum ligt Bedford House Cemetery (Rijselseweg) of Menin Road South Military Cemetery (Meenseweg). Verderop ligt Tyne Cot Cemetery, de grootste Commonwealth begraafplaats, in Passendaele (Zonnebeke) IEPER 2016 23

Ieper exposeert... IEPERSE MUSEA Ieper is zeker ook een stad waar je uren in musea kunt doorbrengen zonder je te vervelen. Je hebt de stedelijke musea waarbij het In Flanders Fields Museum de kroon spant. Wist je dat je met je ticket van het In Flanders Fields Museum ook gratis het stedelijk museum, onderwijsmuseum en Belle Godshuismuseum kunt bezoeken? Daarnaast heb je nog tal van waardevolle private musea in Ieper en de Westhoek. Ook kun je her en der in de Westhoek streekmusea vinden waar je de couleur locale van deze unieke streek kunt opsnuiven. Volledige lijst van musea in Ieper op www.toerismeieper.be en in de Westhoek op www.toerismewesthoek.be 24 IEPER 2016

IN FLANDERS FIELDS MUSEUM Lakenhalle Grote Markt 34, 8900 Ieper tel. 057 239 220 flandersfields@ieper.be www.inflandersfields.be 100 ar geleden was de streek rond Ieper het decor van een van de meest verwoestende conflicten uit de geschiedenis. Nu ook de laatste getuigen gestorven zijn, is het In Flanders Fields meer dan ooit de poort naar de Eerste Wereldoorlog in Vlaanderen. Het In Flanders Fields Museum confronteert de bezoeker met de gevolgen van den Grooten Oorlog. Het confronteert oud en jong met leven en dood in de Ieperse frontstreek. De tentoonstelling met pakkende videoprojecties, unieke geluidsfragmenten en de meest moderne multimediatoepassingen dompelt je onder in het leven aan het front. Elke bezoeker krijgt ook een poppyarmband waarmee hij vier persoonlijke verhalen van de kleine man uit de Grote Oorlog kan ophalen. Door in te loggen kun je in contact komen met je evenmens in de oorlog van een eeuw geleden. 1» Voor grote kleine kinderen (10 15 ar): Bekende jeugdauteur Marc de Bel vertelt het verhaal van de 14rige Ule, die bij het uitbreken van de oorlog in 1914 naar een meisjeskolonie in Frankrijk wordt gestuurd. Ule loopt weg uit de kolonie en onderneemt een lange tocht naar huis. Met een werkboekje neemt Ule je mee op ontdekkingstocht doorheen het In Flanders Fields Museum en het onderwijsmuseum waar een tentoonstelling over onderwijs in WOI loopt. Ulewerkboekjes zijn voor 1 euro te koop in het In Flanders Fields Museum en het onderwijsmuseum. Open: 1 april 15 november 10 tot 18 uur 16 november 31 maart 10 tot 17 uur, maandag gesloten Ticketverkoop stopt 1 uur voor sluitingstijd. Gesloten: 25/12, 01/01 & 2 weken na de kerstvakantie 2016: (09/01/17 23/01/17) Prijs: Volwassenen: 9,00 euro Jongeren 7 tot en met 18 ar: 4,00 euro Jongeren 19 tot en met 25 ar: 5,00 euro Kinderen 7 ar: gratis. Bezoek Belforttoren: + 2,00 euro» Tentoonstellingskalender 2016 26/03 03/07/16 Canada in Flanders 17/09 08/01/17 De Geschreven Oorlog IEPER 2014 25

STEDELIJK MUSEUM Ieperleestraat 31, 8900 Ieper tel. 057 239 220 www.toerismeieper.be Het stedelijk museum is gevestigd in het voormalige SintJansgodshuis. Dit is één van de zeldzame Ieperse pronkgebouwen (uit de 13de eeuw) dat de Eerste Wereldoorlog min of meer overleefde. De voorgevel van het godshuis ligt langs de nu overwelfde Ieperlee, de huidige voortuin was de vroegere loskade. Het godshuis was even goed hospitaal als passantenhuis. Rond 1800 werd het tijdelijk een krijgshospitaal en vanaf 1801 een beardentehuis onder beheer van de Burgerlijke Godshuizen. In 1844 werd het gebouw nog uitgebreid. Het godshuis is sedert 1940 beschermd als monument. Het voormalige washuis werd heringericht als de St. Godelievekapel. Sinds 1985 herbergt het oudste gedeelte de collecties van het Stedelijk Museum. Het Stedelijk Museum schetst de eeuwenoude geschiedenis van de stad aan de hand van oude schilderijen, prenten, kaarten en originele foto s. Eén van de zalen is gewijd aan de uitbouw van de militaire versterkingen rond de stad. Verder presenteert het Stedelijk Museum ook een rijke tincollectie en een mooie schilderijencollectie van de Stad Ieper. Parel aan de kroon is de omvangrijke verzameling kunstwerken van de Ieperse schilderes Louise De Hem (18661922). Haar schitterende pastels zijn echte juweeltjes. 32 Open: 1 april 31 oktober 10 tot 12.30 uur en van 14 tot 18 uur 1 november 31 maart 14 tot 17 uur Gesloten: op maandag & 25/12 + 1/01 Prijs: 2,50 euro/pers. gratis met een ticket van het In Flanders Fields Museum» voor grote kleine kinderen (612 ar): Om te winnen moet je Leuke speurtocht in en onderweg naar de drie stedelijke musea: Onderwijsmuseum, Stedelijk Museum en Belle Godshuismuseum. Als je de juiste antwoorden wegkrabt wacht je een leuke prijs in de dienst toerisme. Speurboekjes zijn voor 1 euro te koop bij de dienst toerisme (Lakenhalle). 26 IEPER 2016

KENNISCENTRUM Lakenhalle SintMaartensplein 3, 8900 Ieper tel. 057 239 450 kenniscentrum@ieper.be Het In Flanders Fields Museum huisvest een kenniscentrum over WOI. Hier kan elke bezoeker dieper ingaan op deze dramatische periode uit de wereldgeschiedenis. Je kunt er op zoek naar het grote, mondiale achtergrondverhaal, maar ook naar de zeer persoonlijke of lokale geschiedenis. Open: 1 april 15 november ma, di, do en vrij van 13 tot 17 uur + wo van 9 tot 12 uur en 13 tot 17 uur 16 november 31 maart di, do en vrij van 13 tot 17 uur + wo van 9 tot 12 uur en 13 tot 17 uur (maandag gesloten) Gesloten: 26/12/2016 08/01/2017 MERGHELYNCKMUSEUM Merghelynckstraat 2, 8900 Ieper tel. 057 239 220 www.toerismeieper.be Het HotelMuseum Merghelynck is gevestigd in een hotel uit 1774, ontworpen door de Rijselse architect Thomas Gombert in een overgangsstijl van rococo naar neoclassicisme. Na de Eerste Wereldoorlog werd dit herenhuis trouw gereconstrueerd. Het HotelMuseum Merghelynck is wellicht Iepers minst bekende, maar misschien wel het meest bijzondere museum. Hier opende Arthur Merghelynck in 1894 zijn privémuseum, gewijd aan de levensstijl van de adel in de 18de eeuw. Het museum ondergaat een grondige restauratie. De eerste fase wordt tegen de zomer 2016 afgewerkt. Het volledige gerestaureerde museum met alle originele meubilair gaat pas in de loop van 2017 terug open. Toch kun je in 2016 al een kijkje nemen in de mooie nieuw gedecoreerde ruimtes tijdens een bezoek aan de tentoonstelling Kleur & Elegantie, een inkijk in het leven van ontwerper Edouard Vermeulen, afkomstig van Ieper en hoofd van het bekende modehuis Natan. 15» Tentoonstellingskalender 2016 19/06 04/09/2016 Kleur & elegantie Edouard Vermeulen GODSHUIS BELLE MUSEUM Rijselstraat 38, 8900 Ieper tel. 057 239 220 www.toerismeieper.be Het museum Godshuis Belle toont de mooiste stukken uit de rijke collectie van het Ieperse O.C.M.W. Niet te missen is het schilderij dat de Heilige Maagd voorstelt. Het werd in 1420 geschilderd en is daarmee één van de oudste schilderijen in België. Het museum herbergt ook enkele opmerkelijke meubelen zoals een unieke linnenpers uit de 17de eeuw en het enige wandtapijt in Iepers openbaar bezit. 16 Open: 10 tot 12.30 uur en van 14 tot 18 uur Gesloten: op maandag & 1 november tot 31 maart Prijs: 2,50 euro/pers. gratis met een ticket van het In Flanders Fields Museum IEPER 2016 27

ONDERWIJSMUSEUM SintNiklaaskerk de Stuersstraat 6a, 8900 Ieper tel. 057 239 220 www.toerismeieper.be Dit museum is gevestigd in de voormalige Sint Niklaaskerk, een zeldzaamheid in Vlaanderen. Het Onderwijsmuseum schetst de geschiedenis van het onderwijs in Vlaanderen van de middeleeuwen tot op heden. Dat gebeurt aan de hand van uiteenlopende en zelfs zeer zeldzame objecten: schriften en leerboeken, handwerken, wandplaten, kunstvoorwerpen, didactisch materiaal, originele foto s Heel aantrekkelijk zijn de twee reconstructies van klaslokalen uit 1700 en 1930. In 2016 loopt de tentoonstelling Naar school zelfs in Oorlogstijd verder. 22 Open: 1 april 31 oktober 10 tot 12.30 uur en van 14 tot 18 uur 1 november 31 maart 10 tot 12.30 uur en van 14 tot 17 uur Gesloten: op maandag & 25/12 + 01/01 Prijs: 2,50 euro/pers. gratis met een ticket van het In Flanders Fields Museum» voor grote kleine kinderen (vanaf 8ar): Museumspel Spiegeltje, spiegeltje aan de wandplaat Wat? Een leuk spel boordevol weetjes en doeopdrachten. Ideaal om met het gezin of in klasverband het Onderwijsmuseum op een luchtige manier te bezoeken. Deelname aan het spel is gratis mits het betalen van toegangsgelden. 28 IEPER 2016

HOOGE CRATER MUSEUM Meenseweg 467, 8902 Zillebeke tel. 057 468 446 www.hoogecrater.com Op de plaats waar één van de hevigste slagvelden van Ieper uitgevochten werd, en recht tegenover Hooge Crater Cemetery is een uniek WOImuseum gevestigd in een gerestaureerde kerk. De reconstructies van oorlogstaferelen, de uitgebreide collectie wapens, de uitrustingen en unieke foto s maken van dit museum een echte aanrader! Het nieuwe gedeelte gerealiseerd in 2012, kan de bezoeker ieder ar terug boeien met een tijdelijke tentoonstelling, en de filmzaal biedt je een uniek zicht op de slagvelden rond het Hooge. Je kan er ook genieten van een indrukwekkende collectie bewerkte hulzen, trenchart in de gezellige cafetaria. Met de titel Simply the best private museum in Flanders Fields staat dit museum garant voor een geslaagd en leerrijk bezoek over de groote oorlog! Voor het Hooge Crater Museum staat het vrij toegankelijke instappunt Ieperboog Oost. Hier toont een film je de historische gebeurtenissen van de site van t Hooghe en Bellewaarde Ridge. Dit is ook het startpunt voor een wandellus naar deze sites. Open: 10 tot 18 uur Gesloten: op maandag + nuari gesloten. Prijs: 4,50 euro/pers. FRONT LINE HOOGHE OPENLUCHTMUSEUM Naast Hotel Kasteelhof t Hooghe Meenseweg 481, 8902 Zillebeke tel. 057 468 787 www.hotelkasteelhofthooghe.be Een verbazend aantal oorlogsherinneringen werden ontdekt en worden nu zorgvuldig tentoongesteld samen met foto s van t Hooghe tijdens de Grote Oorlog. Tevens bevinden zich enkele authentieke bunkers in Front Line Hooghe waarvan één op vandaag te bezoeken valt. Open: 10 tot 19 uur Prijs: 1,00 euro/pers. IEPER 2016 29

Ypres ontdekt... WANDELEN/FIETSEN/TOEREN Ieper en omgeving nodigt je uit om op ontdekking te gaan. Ben je een wandelaar, fietser, schipper, een van alles een beetje of hou je het liever bij de wagen eindeloze mogelijkheden in en rondom Ieper. Je kunt één van de uitgestippelde wandel, fiets of autoroutes volgen. Ben je eerder een avonturier? Ga dan zelf aan de slag met het nieuwe fietsnetwerk of het wandelnetwerk Ieperboog. Als leuke tussendoor is roeien op het Ieperse vestingwater zeker een aanrader. Hieronder het menu waaruit je kunt kiezen. 30 IEPER 2016

per auto... YPRES SALIENT ROUTE De Ypres Salient is de boogvormige frontlijn die zich tijdens de Eerste Wereldoorlog rond de stad Ieper vormde. Langs deze lijn werd een toeristische autoroute uitgestippeld van 70 kilometer. Langs deze route kom je de meest bekende sites tegen die herinneren aan de oorlogsren 14 18 zoals de site John McCrae, de Duitse begraafplaats in Langemark, Tyne Cot Cemetery in Passendale, Memorial Museum Passchendaele 1917 in Zonnebeke en Hill 60 in Zillebeke. Deze autoroute maakt deel uit van een zesdelige reeks autoroutes rond het thema 1418 doorheen de Westhoek. Andere in deze reeks zijn: IJzerfront (Nieuwpoort en Diksmuide), Frontleven (Poperinge en Heuvelland), Pionier (Zonnebeke, Wervik, Komen en Wervicq Sud/ Fr.), Vrij vaderland (Veurne) en Niemandsland (Diksmuide en LangemarkPoelkapelle). Van deze autoroutes bestaat er ook een digitale applicaties met themaroutes. > Deze kaart is verkrijgbaar in de dienst toerisme.» Er zijn ook verschillende private organisaties die dagelijks rondritten organiseren in minibussen onder begeleiding van een gids. www.toerismeieper.be IEPER 2016 31

per fiets... NIEUW FIETSNETWERK VAN DE WESTHOEK Een fietsnetwerk is een geheel van fietspaden, dat in beide richtingen bewegwijzerd is. Op elk knooppunt staat een bord met het knooppuntnummer en richtingaanduidingen naar de eerstvolgende knooppunten. Vanaf april 2016 kun je de Westhoek, en ook de volledige provincie WestVlaanderen, verkennen via het nieuwe fietsnetwerk. Het volledige netwerk wordt 275 km langer en krijgt 392 nieuwe knooppunten. Vanaf april kun je ook de nieuwe fietsnetwerkkaart Westhoek kopen in de dienst toerisme. FIETSROUTE IEPERBOOG YPRES SALIENT De frontlijn van de Ieperboog is ideaal om met de fiets te verkennen. De uitgestippelde fietsroute Ieperboog Ypres Salient van 35 kilometer start en eindigt op de Ieperse Grote Markt. Onderweg hou je halt bij de drie nieuwe instappunten en andere opmerkelijke begraafplaatsen, sites en monumenten gelinkt aan de Eerste Wereldoorlog. > Deze kaart is verkrijgbaar in de dienst toerisme en Hooge Crater Museum NIEUW CROSSEN DOOR DE BOSSEN MET JAEK EN NINK Nieuwe fietsroute vanaf 1 juni op maat van grote kleine kinderen. Fietslus van 35 km die start in Ieper langs Palingbeek en Kasteelpark Zonnebeke. > Deze kaart is verkrijgbaar in de dienst toerisme. VREDESROUTE Dit is een volledig uitgestippelde fietsroute van 45 km. die start en eindigt in Ieper. De route volgt de Ypres Salient, de boogvormige frontlijn rond Ieper en leidt eerst naar het provinciedomein De Palingbeek en de sites van Hill 60 en Hill 62. Vervolgens wordt Zonnebeke en de bekende begraafplaats Tyne Cot Cemetery aangedaan. Verder gaat het naar Langemark met het Duitse Soldatenfriedhof. De terugweg voert langs Essex Farm Cemetery. Hier schreef John McCrae zijn oorlogsgedicht In Flanders Fields. > Deze kaart is verkrijgbaar in de dienst toerisme.» Zondag 22 mei Fietstival Westhoek Ontdek de nieuwigheden van het fietsnetwerk op enkele mooi uitgestippelde fietslussen. 32 IEPER 2016

te voet... VESTINGEN De vestingen van Ieper zijn de best bewaarde van ons land. Hun verhaal begint tien eeuwen geleden, toen de stad ontstond aan de oevers van de Ieperlee. Eerst waren de vestingen niet meer dan een aarden wal met grachten. Later kwamen er stenen muren en torens. Nog later groeiden ze uit tot een complex geheel van bastions, voorversterkingen, grachten en muren. De bewegwijzerde vestingroute is 2,6 km lang en goed voor anderhalf uur rustig wandelen. De route start aan het onthaalcentrum De Kazematten, achter de SintJacobskerk gelegen. Daar vind je ook de gratis tentoonstelling over tien eeuwen vestingen in Ieper. Voor grote kleine kinderen, echte speurneuzen, is er de zoektocht Speuren met Siper. > Gratis folder bij de dienst toerisme. APPLICATIE I IEPER De applicatie I Ieper toont je het Ieper van vroeger aan de hand van origineel beeldmateriaal op je telefoon of tablet. Deze applicatie neemt je op sleeptouw doorheen het stadscentrum en brengt leuke wetenswaardigheden aan het licht. > Gratis aangeboden via de App Store. ERFGOEDWANDELROUTE IEPER Op bijna elke hoek van de straat loop je op bronzen klinknagels met het silhouet van de Lakenhalle, de kathedraal en de Menenpoort. Deze klinknagels zijn de bewegwijzering van de provinciale erfgoedwandelroute. De erfgoedwandelroute is 5,3 km. lang en biedt de meest volledige wandelroute in de Ieperse binnenstad. > Deze kaart is verkrijgbaar in de dienst toerisme. IEPER 2016 33

WANDELLUSSEN NIEUW INSTAPPUNTEN IEPERBOOG Langs de frontlijn, de Ieperboog, openden eind 2015 drie onbemande instappunten. Vanuit deze instappunten zijn er begin 2016 wandellussen ontwikkeld die je het landschap als laatste getuige van de Eerste Wereldoorlog van 100 ar geleden laten ontdekken. > Gratis wandelbrochure bij de dienst toerisme. Vanuit instappunt Ieperboog Oost kun je ook een langere wandeling maken naar o.a. Hill 62 met de wandelgids Verhalen voor onderweg Het landschap als getuige > Wandelbrochure te koop bij de dienst toerisme of Hooge Crater Museum WANDELNETWERK IEPERBOOG Het wandelnetwerk Ieperboog volgt hetzelfde principe als het fietsnetwerk. De afstand en het traject kunnen met de knooppunten vrij bepaald worden. Wie eenmaal geproefd heeft van de landschappelijke en culturele rijkdom van het bosrijke gebied ten zuiden van Ieper, met onder andere het provinciale domein van De Palingbeek, krijgt er nooit genoeg van. Daarbij is een overstap naar het wandelnetwerk Heuvelland en sinds vorig ar zelfs over de schreve vlug gemaakt. De twee wandelnetwerken staan garant voor kilometers wandelplezier op verkeersluwe en onverharde paden. > Deze kaart is verkrijgbaar in de dienst toerisme. 34 IEPER 2016

of per boot... Ieper biedt ook mogelijkheden per boot. Je kunt een roeibootje huren bij restaurant Pacific Eiland (Eiland 2, www.pacificeiland.be) van april tot oktober voor tochtje op het vestingwater. Ieper heeft een kleine plezierchthaven met vernieuwde pontons, 30 aanlegsteigers en faciliteiten. www.chthavenieper.be De Yzerstar organiseert vaartochten tussen Ieper en Diksmuide. www.seastar.be Voor watersportrecreatie kun je terecht bij de organisatie Sporttrack nabij Dikkebusvijver. www.sporttrack.be IEPER 2016 35

» Ieper ontspant... Nickelodeon fandays Op 23 & 24 april ontmoeten jullie jullie favoriete figuren, zoals Dora en Diego. After School Festival Eind juni vieren we de start van de grote vakantie! Summer Nocturnes Op deze zomerse zaterdagen 23, 30 juli en op 6, 13, 20 augustus mogen jullie langer plezier beleven (van 10 tot 22 uur). Jommeke Weekend Op 23 & 24 juli beleven jullie puur avontuur met jullie favoriete stripfiguur. Halloween Fiësta Mortal 15, 16, 22 & 23 oktober en elke dag van 29 oktober tot 6 november zit Bellewaerde in een Halloween sje en doet het jullie rillen van plezier. BELLEWAERDE Meenseweg 497, 8902 Zillebeke tel. 057 468 686 www.bellewaerde.be Bellewaerde is een dag met de hele familie vol plezier, avontuur en spectaculaire ontdekkingen. De zalige familieattracties doen iedereen daveren van plezier. Jullie leren er honderden dieren van dichtbij kennen. Er is nu ook een sensationele roofvogeldemonstratie én een superspannende duikshow die uniek is in Europa. En dat maken jullie allemaal mee in een overweldigende natuur! Klaar voor een dag die jullie nóóit meer vergeten? Stap binnen in Bellewaerde en de pret begint meteen. In KidsPark worden de grootste dromen van de allerkleinsten werkelijkheid. Durvers in de familie deinzen niet terug voor een spannende duik op de splash van de Niagara en de allerdappersten trotseren de adembenemende coaster, Huracan. Met tientallen attracties midden in het groen beleven jullie samen het ene avontuur na het andere. Superleuk én leerzaam: in Bellewaerde sta je echt middenin de natuur. Want Bellewaerde is ook de thuis van leeuwen, tijgers, apen, olifanten De Afrikaanse savanne zal jullie verbazen, want van zo dichtbij zien jullie zebra s en giraffen zelden! Tijdens deze bijzondere belevenis maken jullie kennis met de mooiste, verbazingwekkendste en leerrijkste natuur. Stunt & Dive Show 2016 Je zult op het puntje van je stoel zitten tijdens deze superspannende show vol adembenende stunts en duizelingwekkende duiksprongen. Spektakel verzekerd! Roofvogeldemonstratie Van zo dichtbij hebben jullie roofvogels nog nooit gezien! Maak op de nieuwe brug over de vijver kennis met kennis met verschillende roofvogels zoals de Chili Arend, Kapgier, de Zwarte Wouw en de Woestijnbuizerd tijdens een duizelingwekkende demonstratie. Halloween Nocturnes 22, 29 & 31 oktober, 1 en 5 nov. (van 10 tot 21 uur), Halloween is pas écht leuk als het donker is. Bellewaerde KNT Halloween Night Op 28 oktober van 18 tot 23 uur is het zo eng in Bellewaerde dat kinderen niet zijn toegelaten! 36 IEPER 2016

PROVINCIEDOMEIN DE PALINGBEEK Bezoekerscentrum De Palingbeek Vaartstraat 7, 8902 Zillebeke tel. 057 230 840 bc.palingbeek@westvlaanderen.be www.westvlaanderen.be/palingbeek www.astrolab.be Provinciedomein De Palingbeek ligt op 5 kilometer van Ieper, midden in het glooiende landschap van de Ieperboog. Het dankt zijn naam aan een beekje dat uitmondt in de Oude Vaart. Elke verkenning van deze groene oase is verrassend anders. Je ontdekt er natuurpareltjes, landschappen vol geschiedenis, de hogere sferen van de sterrenwacht AstroLAB IRIS of de gezellige drukte van de milieuboerderij. Het groengebied van 67 hectare rond de Oude Vaart groeide vanaf 1990 uit tot een domein van ruim 240 hectare. Door die uitbreiding omvat het nu een veelheid aan biotopen met een rijke fauna en flora. Poelen en moerassen, oud en jong bos, boomgaarden en bloemrijke graslanden, ligweiden of een speelplein wisselen elkaar af. Uitgestrekte bewegwijzerde wandelpaden brengen je naar de mooiste plekjes. In de cafetaria kun je lekker verpozen. In het kader van de herdenking van WOI werden The Bluff, Caterpillar en Hill 60 grondig heringericht. In dit Instappunt Zuid biedt een veelzeggende film inzicht in de vorming van de zuidelijke Ieperboog van Hill 60 tot SintElooi. In Bezoekerscentrum De Palingbeek ontdek je het rijke verleden van het domein. Een vaste tentoonstelling illustreert de aanleg van de Oude Vaart met uniek fotomateriaal. Speelse doetentoonstellingen leren kinderen over natuur en milieu. De moestuin van de milieuboerderij groeide uit tot een heuse kringlooptuin en biedt heel wat inspiratie voor gezond tuinieren. Ontdek de uitgebreide activiteitenkalender in Beleef de Palingbeek of op de website. Open: Januari tot 25 maart: 13.30 tot 16.30 uur. Vanaf 27 maart tot 17.30 uur. Zaterdag gesloten. Juli en augustus: elke dag van 13.30 tot 17.30 uur. September tot 6 november: 13.30 tot 17.30 uur. Zaterdag gesloten. Vanaf 7 november tot 16.30 uur.» ROERING EN ROMANTIEK LANGS DE VAART 14 UUR Ludieke theaterwandeling over de geschiedenis van de Palingbeek Eind 19de eeuwbegin 20ste eeuw. Febronie, bazin van café A l Entrepôt langs de Komenseweg, hoort de verhalen van klagende en opstandige arbeiders, die de vaart aan het graven zijn. Ze willen opslag. Er wordt zelfs gestaakt. Marcel, tuinman van Kasteel De Palingbeek, ziet ondertussen hoe de kasteelbewoners zich verzetten tegen de onteigening van een deel van hun domein voor het graven van die vaart. De aanleg van de Vaart zorgt voor veel roering Marcel en Febronie krijgen ondertussen vlinders in de buik Hoe het allemaal afloopt hoor je tijdens deze boeiende theaterwandeling, geschreven en geregisseerd door Piet Lesage. Wanneer: 6, 12, 20, 26 maart, 3, 9, 17, 23 april, 1, 7 of 15 mei Info & inschrijven: www.westvlaanderen.be/palingbeek, bc.palingbeek@westvlaanderen.be, tel. 057 230 840 IEPER 2016 37