RAPPORT JAARLIJKS ONDERZOEK BASISSCHOOL 'DE GRIFFIOEN' School : basisschool 'De Griffioen' Plaats : Prinsenbeek BRIN-nummer : 06IT Onderzoeksnummer : 74039 Datum schoolbezoek : 9 juni 2006 Datum vaststelling : 22 september 2006
INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING...5 2 DE UITGANGSSITUATIE VAN DE SCHOOL...7 3 OORDEEL OVER DE INDICATOREN...9 4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT...13 Rapport jaarlijks onderzoek basisschool 'De Griffioen' - 9 juni 2006 3
1 INLEIDING Het jaarlijks onderzoek Op 9 juni 2006 bezocht de Inspectie van het Onderwijs basisschool 'De Griffioen' in het kader van een jaarlijks onderzoek (JO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar een aantal indicatoren uit het door de inspectie gehanteerde toezichtkader primair onderwijs 2005. De indicatoren betreffen de volgende kwaliteitsaspecten: De school zorgt systematisch voor behoud en verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs; De resultaten van de leerlingen liggen ten minste op het niveau dat mag worden verwacht; De leerlingen ontwikkelen zich naar verwachting. In de brochure 'Toezichtkader PO 2005' vindt u achtergrondinformatie over de indicatoren die de inspectie bij haar toezicht in ogenschouw heeft genomen. U kunt deze brochure downloaden van de website van de inspectie: www.onderwijsinspectie.nl. Zoals in het toezichtkader primair onderwijs 2005 is vastgelegd, gaat de inspectie zoveel mogelijk uit van de gegevens die de school zelf over de eigen kwaliteit heeft verzameld. Daarmee sluit de inspectie aan bij de specifieke situatie van de school en wordt de school bovendien niet onnodig belast. U heeft naast de schoolgids en het schoolplan hiervoor documenten ingestuurd die op uw zelfevaluatie-activiteiten betrekking hebben, te weten: Beschrijving schoolontwikkeling; Nascholingsplan; Kwaliteitsplan de Griffioen (inclusief kwaliteitsenquête ouders en leraren). De opzet van het onderzoek Het jaarlijks onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Analyse van, indien beschikbaar, documenten die betrekking hebben op zelfevaluatie-activiteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd. Ook de jaarlijkse vragenlijst en de aanvullende vragenlijst jaarlijks onderzoek zijn bij de analyse betrokken. Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Schoolbezoek, waarbij gesprekken met de directie en -voor zover van toepassing- met de coördinatie leerlingenzorg zijn gevoerd over de onderzochte indicatoren en de ontwikkeling en voornemens van de school met name op onderwijsinhoudelijk terrein. Rapport jaarlijks onderzoek basisschool 'De Griffioen' - 9 juni 2006 5
In het gesprek met de directie is tevens de invulling van het eerstvolgende periodiek kwaliteitsonderzoek voorbereid. De inhoud van het rapport Het onderzoek naar de kwaliteit van de hiervoor genoemde aspecten van het onderwijs levert oordelen op een aantal indicatoren op. Na een korte beschrijving van de uitgangssituatie van de school (hoofdstuk 2), worden in hoofdstuk 3 deze indicatoren en de oordelen van de inspectie in een tabel weergegeven en van een toelichting voorzien. In hoofdstuk 4 zijn de afspraken over de invulling van het onderzoek in het volgende kalenderjaar aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet. Rapport jaarlijks onderzoek basisschool 'De Griffioen' - 9 juni 2006 6
2 DE UITGANGSSITUATIE VAN DE SCHOOL Rooms-katholieke basisschool 'De Griffioen' is een grote school, nabij het centrum van Prinsenbeek. Op teldatum 1 oktober 2005 bezochten 822 leerlingen de school. Op het moment van het bezoek stonden 907 leerlingen ingeschreven. De gestage groei van de leerlingenpopulatie zal zich volgens de directie de komende vier jaar nog licht doorzetten en vervolgens rond de 800 stabiliseren. Daarna wordt wederom toename verwacht door bouw van woningen waarin op termijn is voorzien. De school beschikt binnenkort over de onderwijsruimten die nodig zijn om al haar leerlingen onder te brengen. Eind 2007 komen vier extra onderwijsruimten beschikbaar. Het aantal leerlingen dat een verhoogd risico loopt op onderwijsachterstanden door het opleidingsniveau van hun ouders daalt. In 2000 gold dit nog voor 18 procent van de leerlingen en in 2005/2006 voor 10 procent van de leerlingen. De aantrekkingskracht van de school is er volgens de directie in gelegen dat het team zeer betrokken is bij de sociale activiteiten van Prinsenbeek en dat deze activiteiten doorwerken in de school, zoals cabaret en sportactiviteiten. Op 'De Griffioen' werken 52 leerkrachten. De directie bestaat uit een directeur en een adjunct-directeur, er zijn twee intern begeleiders en elke bouw kent een bouwcoördinator. 'De Griffioen' valt onder het bevoegd gezag van INOS, Stichting Katholiek Onderwijs Breda, recent ontstaan uit een fusie van de besturen 'Mark en Aa, Stichting voor katholiek Onderwijs Breda' en de 'Juan Luis Vives Stichting'. Het nieuwe bestuur is momenteel bezig met een herstructurering van de bestuursstructuur, waarbij voorzien is in de vorming van een raad van Toezicht en een College van Bestuur. Op 'De Griffioen' bestaat zorg over de gevolgen van het gekozen model van aansturing, met name waar het de praktische uitwerking betreft. De gevolgen van het verdwijnen van de positie van adjunctdirecteur en het instellen van directeuren, die meerdere scholen onder hun beheer hebben en het instellen van zelfsturende teams kunnen nog niet overzien worden. Ook de financiële gevolgen van het versterken van de bovenschoolse structuur, baart de school zorgen. Momenteel is niet in te schatten wat de verandering concreet betekent voor bijvoorbeeld het aantal handen in de klas. Bestuur en scholen blijven met elkaar hierover in overleg. Rapport jaarlijks onderzoek basisschool 'De Griffioen' - 9 juni 2006 7
3 OORDEEL OVER DE INDICATOREN De waarderingen die over de onderzochte indicatoren zijn gegeven, staan vermeld in de onderstaande tabellen. Iedere tabel wordt gevolgd door een toelichting op deze waarderingen van de inspectie. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs. In de waardering op de indicatoren is tot uitdrukking gebracht in welke mate deze bijdragen aan de kwaliteit van het desbetreffende kwaliteitsaspect: 1. draagt niet of nauwelijks bij; 2. draagt onvoldoende bij; 3. draagt voldoende bij; 4. draagt in hoge mate bij; 5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school geen betrouwbare en valide gegevens over haar opbrengsten beschikbaar heeft. basisschool 'De Griffioen' Kwaliteitszorg 1 2 3 4 1.1 De school heeft inzicht in de verschillen in onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 1.2 De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit van haar opbrengsten. 1.3 De school evalueert regelmatig het leren en onderwijzen. 1.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 1.5 De school borgt de kwaliteit van het leren en onderwijzen. 1.6 De school rapporteert aan belanghebbenden inzichtelijk over de gerealiseerde kwaliteit van het onderwijs. 1.7 De school waarborgt de sociale veiligheid voor leerlingen en personeel. Toelichting: Sinds het kwaliteitsonderzoek (regulier schooltoezicht) in 2001 heeft 'De Griffioen' aandacht besteed aan de doorgaande lijn van groep 2 naar groep 3, zelfstandig werken in het kader van adaptief onderwijs en de sociaalemotionele ontwikkeling. Sinds vorig jaar heeft de school zich ook gericht op evaluatie en kwaliteitsbeleid. 'De Griffioen' heeft inzicht in de leerbehoefte van haar leerlingenpopulatie. Op grond van bijvoorbeeld signalen voortkomend uit dossieroverdracht vanuit de peuterspeelzalen is besloten tot een veranderplan sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen. Bij binnenkomst worden leerlingen indien nodig op grond van het dossier of het aanname gesprek, aangemeld bij de intern begeleider voor extra hulp en of aandacht. De toename van het aantal leerlingen zonder expliciete onderwijsachterstanden binnen de leerlingenpopulatie heeft geleid tot meer activiteiten op het gebied van ICT en acties om meer materialen aan te schaffen voor leerlingen die wat meer aankunnen. Rapport jaarlijks onderzoek basisschool 'De Griffioen' - 9 juni 2006 9
De kwaliteit van de opbrengsten wordt op school systematisch geëvalueerd. Zowel de resultaten aan het einde als tijdens de schoolloopbaan staan op de agenda van de structurele bouwoverleggen en paralleloverleggen. De eindresultaten worden zowel in de bovenbouw als in de middenbouw besproken. Vanuit de evaluatie van de resultaten van leerlingen signaleert de school welke onderdelen in de loop van de tijd zwakker of sterker worden. Indien nodig onderneemt de school actie. 'De Griffioen' heeft haar kwaliteitsbeleid vastgelegd in haar schoolplan en in een kwaliteitsplan. Voor het evalueren, planmatig werken aan verbeteractiviteiten en de borging van gerealiseerde kwaliteit heeft de school in de loop der jaren en ingegeven door de praktijk, verschillende instrumenten ontwikkeld. In 2002 en vervolgens ook in 2005 zijn enquêtes gehouden onder leerkrachten en ouders met behulp van het evaluatie-instrument. Na analyses van resultaten zijn in een teambespreking de verander- en verbeterpunten vastgesteld. Deze evaluatie leidt er niet toe dat alle gebieden van het leren en onderwijzen systematisch binnen vier jaar geëvalueerd worden. Op deelgebieden zijn er aanvullende evaluaties binnen team, bouw en parallelvergaderingen, maar het geheel is niet in samenhang met elkaar vormgegeven of in de tijd uitgezet. De verbeter- en veranderactiviteiten krijgen vorm in een jaarplan met een beschrijving van de doelen, verantwoordelijkheden en de tijdpaden die daarbij gelden. Afzonderlijke plannen zijn, afhankelijk van de veelomvattendheid, verder uitgewerkt in plannen van aanpak (zoals 'de veilige school') en het nascholingsplan. Verbeteringen die wat minder omvangrijk zijn krijgen vorm in werkcommissies of in de bouw- en parallelvergaderingen. Hoewel de school daarmee planmatig aan verbeteractiviteiten werkt kan de systematiek van plannen van aanpak nog verder aan kwaliteit winnen door specifiekere uitwerking van hoe de school de evaluatie en de borging zal laten plaatsvinden. 'De Griffioen' legt haar werkwijzen en afspraken vast in verschillende documenten. Borging van afspraken vindt plaats door de weekprogramma's die worden vastgelegd per paralleloverleg. De verslagen worden bij de directie ingeleverd en gemonitord. Verder worden regelmatig klassenbezoeken afgelegd, waarbij de actuele afspraken aan bod zijn, naast coaching op schoolontwikkeldoelen en persoonlijke doelen van leerkrachten. De werkwijze van de paralleloverleggen en bouwoverleggen en de monitoring van de verslaglegging daarvan, speelt een belangrijke rol in de borging en in de evaluatie van lopende zaken. De inzichtelijkheid van de werkwijze van de school kan worden verbeterd door de procedures, protocollen en afspraken eenduidiger vorm te geven en meer bij elkaar te brengen. Met het oog op de aanstaande pensionering van de huidige directeur kan explicitering van de samenhang van de verschillende werkwijzen in evaluatie en borging een opvolger van dienst zijn. De school rapporteert aan belanghebbenden over de resultaten van het onderwijs. In nieuwsbrieven en schoolgids wordt aangegeven welke veranderen verbeterplannen aan de orde komen en wat de resultaten zijn geweest van eerdere plannen. Het bevoegd gezag vraagt periodiek gegevens over de kwaliteit op, zoals over de schoolontwikkeling of de opbrengsten. Rapport jaarlijks onderzoek basisschool 'De Griffioen' - 9 juni 2006 10
De sociale veiligheid van leerlingen en personeel wordt beleidsmatig niet geborgd. Dit oordeel betreft het beleid en niet de feitelijke sociale veiligheid van de school. De school beschikt wel over een aantal bouwstenen om de sociale veiligheid te borgen. In de afgelopen periode is nader aandacht besteed aan de vormgeving van de sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen. Er is een methode ingevoerd en een leerlingvolgsysteem voor sociaal-emotionele ontwikkeling alsook vormgeving van handelingsplanning op sociaal-emotioneel gebied. Bij incidenten kunnen sociale vaardigheidstrainingen worden ingezet en er zijn gedragsregels ('de 10 gouden regels') ingesteld. Als er zich incidenten voordoen op het gebied van pesten of andere zaken die de sociale veiligheid nadelig beïnvloeden, is het vaste praktijk om een aantal stappen te zetten. Hoewel deze werkwijze een gangbare praktijk is binnen de school, is deze niet beleidsmatig vastgelegd in een pestprotocol of in beleid hoe incidenten te voorkomen. Volgens de directie doen er zich maar mondjesmaat incidenten voor op het gebied van pesten. Naast het vormgeven van de borging van de sociale veiligheid in beleidsmatige zin is om van borging te spreken op dit vlak nodig, dat de school om de twee jaar bij leerlingen en leerkrachten nagaat hoe zij de sociale veiligheid op school beleven. De school heeft op dit gebied wel enkele vragen in de leerkracht- en oudertevredenheidsonderzoeken opgenomen. Resultaten 12.1 De resultaten van de leerlingen aan het eind van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 12.2 De sociale vaardigheden van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht. 1 2 3 4 5 Toelichting: Basisschool 'De Griffioen' maakt gebruik van de Cito-Eindtoets om de resultaten aan het einde van de schoolperiode te bepalen. De leerresultaten liggen aan het einde van de basisschool gemiddeld significant boven het gemiddelde dat van de school verwacht kan worden. Dit geldt voor 2004, 2005 en 2006. De school beschikt niet over een landelijk genormeerd instrument waarmee de sociale ontwikkeling van alle leerlingen aan het eind van de basisschool in beeld wordt gebracht. De inspectie onthoudt zich daarom van een oordeel op dit punt. Via een volgsysteem wordt de sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen gevolgd (Pravoo, Praxis). Ontwikkeling van leerlingen 13.1 De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 13.3 De leerlingen doorlopen in beginsel de school binnen de verwachte periode van 8 jaar. 1 2 3 4 5 Rapport jaarlijks onderzoek basisschool 'De Griffioen' - 9 juni 2006 11
Toelichting: Voor een oordeel over de leerresultaten gedurende de schoolperiode baseert de inspectie zich op de resultaten voor technisch lezen in groep 3 en 4, voor begrijpend lezen in groep 6 en voor rekenen/wiskunde in groep 4 en 6. De resultaten behaald op deze toetsen geven een gunstig beeld te zien. De doorstroming gedurende de schoolperiode wijkt voor de groepen 3 tot 8 gunstig af van het landelijke beeld. Over de afgelopen periode bleven minder kinderen zitten dan landelijk gemiddeld. Het aantal malen dat de school ervoor koos om kleuters langer dan twee jaar in de eerste twee groepen te laten verblijven, wijkt eveneens in gunstige zin af van het landelijke beeld. Het aantal verwijzingen naar het speciaal onderwijs en de uitstroom van leerlingen naar het leerwegondersteunend onderwijs liggen onder het landelijk gemiddelde voor de jaren 2003/2004 en 2004/2005. Rapport jaarlijks onderzoek basisschool 'De Griffioen' - 9 juni 2006 12
4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT Afspraak met betrekking tot wettelijke bepalingen Bij dit jaarlijks onderzoek heeft de inspectie ook een onderzoek gedaan naar de naleving van een aantal wettelijke voorschriften. Dit onderzoek betrof de wettelijke voorschriften over de geplande onderwijstijd en over een door het bevoegd gezag vastgestelde schoolgids en schoolplan. Op basis van dit onderzoek concludeert de inspectie dat de school aan deze wettelijke bepalingen voldoet. Afspraken over de invulling van het eerstvolgende PKO Het volgende bezoek van de inspectie zal in beginsel bestaan uit een periodiek kwaliteitsonderzoek (PKO). Op basis van de gegevens die de inspectie heeft verkregen bij dit jaarlijks onderzoek worden de volgende veranderingen aangebracht in de inhoud van het eerstvolgende PKO: het kwaliteitsaspect 'De school zorgt systematisch voor behoud en verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs' zal bij het volgende PKO worden betrokken. Reden hiervoor is dat de school veel ontwikkelingen in gang heeft gezet zodat actualisering van de beoordeling nodig is. Afspraken over de voorbereiding van het eerstvolgende PKO De school stuurt vóór het plaatsvinden van het kwaliteitsonderzoek de volgende documenten op naar het inspectiekantoor: beleidsdocumenten die vastgesteld zijn over schoolontwikkeling en indien beschikbaar zelfevaluatiegegevens. Deze informatie zal voorafgaand aan het onderzoek worden geanalyseerd en bij het onderzoek worden betrokken. Rapport jaarlijks onderzoek basisschool 'De Griffioen' - 9 juni 2006 13