www.vupapendrecht.nl

VOLKSUNIVERSITEIT PAPENDRECHT CURSUSPROGRAMMA 2016-2017 In dit programma zijn alle cursussen voor het schooljaar 2016-2017 schematisch weergegeven. Uitgebreide cursusinformatie en een inschrijfformulier vindt u op onze website: www.vupapendrecht.nl OPEN DAG op ZATERDAG 27 AUGUSTUS VAN 10.00 TOT 14.00 UUR Op deze dag zal er in het VU-gebouw De Springplank, Vondellaan 158 te Papendrecht een behoorlijk aantal docenten aanwezig zijn om u meer te vertellen en te laten zien over hun cursus of om u te helpen uw niveau te bepalen. Op deze dag krijgt u tevens een voorproefje op de kookcursussen én kunt u kijken naar de presentatie van een aantal creatieve cursussen. Wie alleen even rond wil kijken, of zijn/haar plekje alvast wil verzekeren én wie gebruik wil maken van de kortingsregeling is van harte welkom. Mocht u van ver komen om één bepaalde docent te spreken, dan kunt u beter eerst even contact met ons opnemen om te horen of die aanwezig zal zijn. INFORMATIE VAN DOCENTEN Op zaterdag 27 augustus zal een aantal docenten tussen 10.00 en 14.00 uur aanwezig zijn, om u meer te vertellen over hun cursus. Ook voor en na deze dag kunt u contact met de docenten opnemen. U kunt hun telefoonnummer opvragen bij het secretariaat. Tijdens de OPEN DAG kunt u zich laten informeren en meteen inschrijven. Wie ook direct contant betaalt krijgt 10 % KORTING op het cursusgeld (niet op materiaalkosten en ingrediënten) TALEN 2 COMPUTERKUNDE 3 CREATIVITEIT 5 CULINAIR 7 ALGEMENE KENNIS 3 TEKENEN & SCHILDEREN 4 GEZONDHEID & PERSOONLIJKE ONTWIKKELING 6 KUNST & CULTUUR 8

TALEN TAALCURSUSSEN BIJ DE VU De taalcursussen bij de Volksuniversiteit zijn ontwikkeld voor het volwassenonderwijs. Afhankelijk van uw niveau moet u buiten de lestijden rekenen op zo n 2 uur huiswerk per week. Bij opfriscursussen 3 tot 4 uur. Wij geven cursussen voor beginners (niveau 1) tot vergevorderden (niveau 5 of 6). De conversatiecursussen zijn over het algemeen bedoeld voor cursisten die de taal al redelijk goed beheersen en hun spreekvaardigheid in diverse situaties willen oefenen. Op 27 augustus is een aantal docenten aanwezig om u te helpen uw niveau te bepalen. Buiten die dag kunt u ons mailen of bellen. Wij brengen u dan eventueel in contact met de docent. Cursusnr Cursus Dag Startdatum Cursusduur Tijd Docent(e) Cursusprijs Boeken/Reader 2000 NT2 Dutch for foreigners (beginners) ma.av 19 sep 2016 24 x 2½ uur 19.00 21.30 M. Boehlee 450, excl. 31,50 2010 Nederlands Opfris spelling di.av 4 okt 2016 5 x 2 uur 19.30 21.30 E. Venema 77, excl. 16,50 2025 Nederlands Opfris grammatica di.av 24 jan 2017 5 x 2 uur 19.30 21.30 E. Venema 77, excl. 17, 2030 Duits Opfriscursus (niv 1) di.av 4 okt 2016 18 x 1½ uur 19.10 20.40 J. Overvoorde 203, excl. 38, 2040 Duits Niveau 2 en 3 (intensief) di.av 4 okt 2016 12 x 2¼ uur 19.15 21.30 A. Verhoeven 203, excl. 19,50 2050 Duits Spreekvaardigheid di.av 4 okt 2016 10 x 1¼ uur 20.45 22.00 J. Overvoorde 99, excl. 18,75 2065 Duits Zakelijk di.av 17 jan 2017 10 x 2 uur 19.30 21.30 A. Verhoeven 175, excl. 34,90 2070 Engels Niveau 1B ma.och 3 okt 2016 22 x 1¼ uur 10.35 11.50 C. Allen 203, excl. 29, 2080 Engels Opfriscursus (niv 1 en 2) ma.av 3 okt 2016 18 x 1½ uur 19.30 21.00 C. Allen 203, excl. 15, 2090 Engels Niveau 3 ma.av 3 okt 2016 18 x 1½ uur 19.30 21.00 V. Padiwita 203, excl. 29, 2110 Engels Niveau 5 di.av 4 okt 2016 18 x 1½ uur 19.30 21.00 V. Padiwita 213, excl. 28,50 2120 Engels Conversatie 1 (eenvoudig) ma.och 3 okt 2016 22 x 1¼ uur 09.15 10.30 C. Allen 213, incl. 10, 2130 Engels Conversatie 2 (gevorderd.) di.av 4 okt 2016 10 x 1½ uur 19.30 21.00 C. Allen 130, incl. 10, 2145 Engels Zakelijk Engels di.av 10 jan 2017 12 x 1½ uur 19.30 21.00 C. Allen 145, excl. 30, 2150 Frans Niveau 1 di.och 4 okt 2016 18 x 1½ uur 09.00 10.30 F. v. Wijngaarden 203, excl. 55,25 2160 Frans Opfriscursus (niv 1 en 2) di.av 4 okt 2016 18 x 1½ uur 19.30 21.00 W. Tettero 203, excl. 55,25 2170 Frans Niveau 3 di.av 4 okt 2016 18 x 1½ uur 20.35 22.05 F. v. Wijngaarden 203, excl. 55,25 2180 Frans Niveau 4 di.av 4 okt 2016 18 x 1½ uur 19.00 20.30 F. v. Wijngaarden 213, in overleg 2190 Frans Conversatie (niv 4) di.och 4 okt 2016 18 x 1½ uur 10.30 12.00 F. v. Wijngaarden 213, excl. 23, 2200 Spaans Niveau 1 di.av 4 okt 2016 18 x 1½ uur 20.35 22.05 N. Teeuw 203, excl. 70, 2201 Spaans Niveau 1 wo.och 5 okt 2016 22 x 1¼ uur 10.30 11.45 N. Teeuw 203, excl. 70, 2210 Spaans Niveau 2 ma.av 3 okt 2016 18 x 1½ uur 19.00 20.30 N. Teeuw 203, excl. 70, 2211 Spaans Niveau 2 do.och 6 okt 2016 22 x 1¼ uur 09.00 10.15 N. Teeuw 203, excl. 70, 2220 Spaans Niveau 3 do.och 6 okt 2016 22 x 1¼ uur 10.30 11.45 N. Teeuw 203, excl. 70, 2230 Spaans Niveau 4 ma.av 3 okt 2016 18 x 1½ uur 20.35 22.05 N. Teeuw 213, excl. 68,75 2240 Spaans Niveau 5 di.av 4 okt 2016 18 x 1½ uur 19.00 20.30 N. Teeuw 213, excl. 68,75 2250 Spaans Conversatie wo.och 5 okt 2016 22 x 1¼ uur 09.00 10.15 N. Teeuw 213, excl. 47,75 2260 Italiaans Niveau 1 ma.av 24 okt 2016 18 x 1½ uur 19.00 20.30 I. Visser 203, excl. 64,75 2270 Italiaans Niveau 2 wo.av 26 okt 2016 18 x 1½ uur 19.20 20.50 I. Visser 203, excl. 64,75 2280 Italiaans Niveau 3 di.av 25 okt 2016 18 x 1½ uur 20.35 22.05 I. Visser 203, excl. 32, 2290 Italiaans Niveau 4 di.av 25 okt 2016 18 x 1½ uur 19.00 20.30 I. Visser 213, excl. 56,00 2300 Italiaans Niveau 5 wo.av 26 okt 2016 18 x 1½ uur 17.45 19.15 I. Visser 213, excl. 54, 2310 Italiaans Niveau 6 ma.av 24 okt 2016 18 x 1½ uur 20.35 22.05 I. Visser 213, excl. 54, 2320 Italiaans Conversatie wo.av 26 okt 2016 18 x 1¼ uur 21.00 22.15 I. Visser 198, excl. 10, 2330 Nieuwgrieks voor beginners wo.av 26 okt 2016 12 x 2 uur 19.30 21.30 E. Diamandidis 188, excl. 33, 2340 Turks voor beginners di.av 25 okt 2016 12 x 2 uur 19.30 21.30 G. Eroglu 188, excl. 54,10 2350 Chinees voor beginners ma.av 24 okt 2016 16 x 1½ uur 19.00 20.30 X. Yan 188, excl. 39, 2360 Russisch voor beginners di.av 25 okt 2016 12 x 2 uur 19.30 21.30 S. Edinova 188, excl. 29,50 2370 Japans voor beginners ma.av 24 okt 2016 12 x 2 uur 19.30 21.30 C. Li 188, excl. 33,45 Alle taalcursussen vinden wekelijks plaats (niet in de schoolvakanties). Kijk goed op onze website voor het bepalen van uw niveau, of raadpleeg de docent. Op de schriftelijke bevestiging geven wij aan op welke wijze u de boeken kunt bestellen. Dutch for non-native speakers (NT2) NT2courses are designed to prepare you for the Dutch State Exam I and II. From the first lesson on only Dutch will be spoken. To participate you must have had secondary education in your native country and master the Latin alphabet. The pace is high and homework takes an average of 3-4 hours a week. In all courses you will work on improving all four competences: reading, writing, listening and speaking. Levels and test: The NT2 program offers six levels: A1, A2, B1, B1+, B2 and C1. After having achieved the B1 level, you may enroll for the State Exam Program I. The B1+ and B2 courses prepare you for State Exam Program II. We offer a starterscourse this year. Starters can enroll directly in the A0>A1 courses without doing a test. 2 VOLKSUNIVERSITEIT PAPENDRECHT

ALGEMENE KENNIS SCHRIJFCURSUSSEN Voor wie graag verhalen of sprookjes schrijft of wil leren beter te bloggen en een goed reisverhaal te maken, hebben we een drietal schrijfcursussen in het programma opgenomen. U krijgt tips en oefeningen om uw verhaal op een creatieve manier op papier te zetten en uw schrijfstijl te verbeteren. 5015 Klein Vaarbewijs 1 ma.av 6 feb 2017 6 x 2½ uur 19.30 22.00 1 x per week G. Snijder 120, excl.boek 5025 Snellezen/mindmappen/geheugentraining do.av 9 mrt 2017 3 x 2½ uur 19.30 22.00 1 x per week A. Velstra 57,50 excl. 5, 5035 Inleiding in de filosofie do.och 9 feb 2017 6 x 2 uur 10.00 12.00 1 x per week A. Nieuwstraten 80, excl. 7,50 5040 Vrouwelijke filosofen za.mi 22 okt 2016 3 x 3½ uur 13.30 17.00 1 x per 2 wkn F. Petit 37,50 excl. extra lez. 5055 Psychologie van alledag za.och 25 mrt 2017 3 x 2 uur 10.00 12.00 1 x per week W. Visser 50, 3170 Workshop: Sprookjes schrijven di.och 11 okt 2016 1 x 2½ uur 09.30 12.00 eenmalig K. van Vaardegem 17,50 3175 Creatief Schrijven ma.av 9 jan 2017 5 x 2½ uur 19.30 22.00 1 x per week K. van Vaardegem 95, 5065 Beter schrijven en bloggen op reis do.och 19 jan 2017 5 x 2 uur 09.30 11.30 1 x per 2 wkn D. Mulder 75, excl. 10, 8090 Lezing: Jane Austen en haar romans zo.mi 30 okt 2016 1 x 2½ uur 13.30 16.00 eenmalig J. Roeken 12,50 5070 Workshop: Kledingstyling di.av 27 sep 2016 1 x 3 uur 19.00 22.00 eenmalig C. Leeuwis 30, excl. 3, 5075 Workshop: Kledingstyling di.av 14 feb 2017 1 x 3 uur 19.00 22.00 eenmalig C. Leeuwis 30, excl. 3, 5085 Geologie: de aarde en haar landschappen do.av 12 jan 2017 2 x 2½ uur 19.30 22.00 1 x per week M. v. Schoor 37,50 CURSUS VROUWELIJKE FILOSOFEN LEZING JANE AUSTEN In samenwerking met de bibliotheek en de sectie Letteren van de Culturele Raad organiseert de VU 2 cursussen. Op 3 zaterdagmiddagen vanaf 22 oktober komt u veel te weten over vrouwelijke filosofen. Zondagmiddag 30 oktober neemt José Roeken van Austen Tales u mee in de wereld van Jane Austen en haar werk. COMPUTERKUNDE Cursusnr Cursus Dag Startdatum Cursusduur Tijd Frequentie Docent(e) Cursusprijs Cursusboek 6010 Computeren voor beginners / Windows di.mi 25 okt 2016 6 x 2 uur 13.30 15.30 1 x per week Crosssurf 155, evt. 24,95 6020 Website ontwerpen (beginners)* wo.av 2 nov 2016 6 x 2½ uur 19.30 22.00 1 x per week M. Vingerhoets 137,50 geen 6035 Vergroot uw vindbaarheid op internet* wo.av 11 jan 2017 2 x 2½ uur 19.30 22.00 1 x per week M. Vingerhoets 49, geen 6040 Excel 2013/2016 di.av 4 okt 2016 6 x 2 uur 19.30 21.30 1 x per week Crosssurf 165, evt. 18,50 6050 Word 2013/2016 (licht gevorderd) di.av 22 nov 2016 4 x 2 uur 19.30 21.30 1 x per week Crosssurf 110, evt. 18,50 6060 Folders/Nieuwsbrieven met Word en Mailchimp ma.av 24 okt 2016 4 x 2 uur 19.30 21.30 1 x per week Crosssurf 110, evt. 10, Bij cursussen met een sterretje* liefst eigen laptop meebrengen. Op de computercursussen van Crosssurf kunnen slechts 10 deelnemers per cursus geplaatst worden. FOLDERS EN NIEUWSBRIEVEN MAKEN Wie regelmatig voor een school of vereniging folders of nieuwsbrieven moet maken, kan soms met de handen in het haar zitten; plaatjes die verschuiven, teksten die gedeeltelijk schuil gaan achter foto s of een vreemde opmaak. Tijdens deze lessen leert u met het gratis (tot ca. 1000 ontvangers) programma Mailchimp de mooiste flyers en nieuwsbrieven ontwerpen en hergebruiken. WEBSITE MAKEN Bent u ZZP er of wilt u voor een school of vereniging een website maken? Tijdens deze cursus leert u de techniek en alle do s en don ts. U bouwt tijdens de les op uw eigen laptop uw website en leert deze meteen te beheren en te veranderen zo vaak u wilt. De gebruikte software en tools zijn allemaal gratis. CURSUSPROGRAMMA 2016-2017 3

TEKENEN & SCHILDEREN BASISCURSUSSEN TEKENEN EN SCHILDEREN In deze basiscursus leert u allerlei technieken zoals het tekenen van diepte, licht en schaduw, vormen en perspectief. De kleurenleer wordt behandeld en u oefent met materialen als potlood, pastelkrijt, Oost-Indische inkt, houtskool, aquarelverf en acrylverf. Cursisten die al eens eerder iets met tekenen en schilderen hebben gedaan kunnen ook deelnemen aan de vervolgcursus, of inschrijven voor een van de andere schildercursussen. EEN DOEK IN EEN DAG (workshops) Wie zich niet voor lang vast wil leggen of tussen de langere cursussen door ook nog wel eens wat van een andere docent wil leren, kan inschrijven op een of meer van de gezellige zaterdagworkshops Schilderen. Verschillende docenten behandelen steeds verschillende onderwerpen en technieken. Deze schilderdagen zijn gepland met een eenvoudige lunch. Kortom: een creatief dagje uit! 3010 Basiscursus Tekenen en Schilderen wo.av 28 sep 2016 12 x 2 uur 19.30 21.30 1 x per 2 wkn C. de Vries 189, incl. 15,- 3011 Basiscursus Tekenen en Schilderen di.och 4 okt 2016 12 x 2 uur 09.30 11.30 1 x per 2 wkn C. de Vries 189, incl. 15,- 3020 Tekenen en Schilderen - vervolg di.och 27 sep 2016 12 x 2 uur 09.30 11.30 1 x per 2 wkn C. de Vries 189, incl. 15,- 3035 Model- en Portrettekenen wo.av 18 jan 2017 6 x 2 uur 19.30 21.30 1 x per 2 wkn C. de Vries 95, incl. 5,- 3040 Schilderen met acryl (beginners + 2e jaars) di.av 4 okt 2016 12 x 2½ uur 19.30 22.00 1 x per 2 wkn C. de Vries 219, excl. mat. 3041 Schilderen met acryl (beginners + lichtgev.) wo.och 5 okt 2016 12 x 2½ uur 09.15 11.45 1 x per 2 wkn G. Schuit 219, excl. mat. 3050 Schilderwerkplaats (lichtgev. en gevorderd) wo.och 28 sep 2016 12 x 2½ uur 09.30 12.00 1 x per 2 wkn T. van Kooten 219, excl. mat. 3060 Aquarelleren (beginners en 2e jaars) di.mi 27 sep 2016 10 x 2½ uur 13.30 16.00 1 x per week A. Brand 182,50 excl. mat. 3070 De kracht van kleur (acryl) ma.mi 24 okt 2016 5 x 2½ uur 13.30 16.00 1 x per week A. Brand 95, excl. mat. 3085 Grisaille: Heel veel tinten grijs ma.mi 23 jan 2017 5 x 2½ uur 13.30 16.00 1 x per week A. Brand 95, excl. mat. 3095 Vogels tekenen en schilderen ma.mi 13 mrt 2017 5 x 2½ uur 13.30 16.00 1 x per week A. Brand 95, excl. mat. 3150 Art Journaling wo.av 26 okt 2016 4 x 2½ uur 19.30 22.00 1 x per 2 wkn J. Hardenbol 78, excl. 15,- 3100 Workshop: Zentangles tekenen zaterdag 15 okt 2016 1 x 6 uur 09.30 15.30 eenmalig D. Timmer 57,50 incl. lunch 3110 Workshop: Schilderen als Bob Ross (olieverf) zaterdag 29 okt 2016 1 x 6 uur 10.00 16.00 eenmalig M. Waardenburg 57,50 incl. lunch 3120 Workshop: 1001 nacht: acryl + goud en zilver zaterdag 26 nov 2016 1 x 6 uur 09.30 15.30 eenmalig K. Touw 57,50 incl. lunch 3125 Workshop: Stilleven, van abstract tot realistisch zaterdag 21 jan 2017 1 x 6 uur 09.30 15.30 eenmalig T. van Kooten 57,50 incl. lunch 3135 Workshop: Portret schilderen (acryl) zaterdag 11 feb 2017 1 x 6 uur 09.30 15.30 eenmalig R. Blommaert 57,50 incl. lunch 3136 Workshop: Abstract landschap zaterdag 18 mrt 2017 1 x 6 uur 09.30 15.30 eenmalig K. Touw 57,50 incl. lunch CREATIVITEIT KERAMIEK EN BOETSEREN De veelzijdigheid van klei maakt het werken met dit materiaal zo leuk en uitdagend. Ontdek, onder begeleiding van onze docente, de vele mogelijkheden van klei en maak je eigen beelden, schalen of abstracte vormen. Na het drogen wordt het object gebakken en geglazuurd. EDELSMEDEN Altijd al graag je eigen sieraden willen ontwerpen en maken? Leer alles over edelsmeden tijdens deze cursus! Je krijgt in het begin opdrachten om alle basisvaardigheden onder de knie te krijgen zoals optekenen, zagen, vijlen, boren, solderen en stenen zetten. Op donderdagmiddag 29 september start een speciale beginnersgroep. 4 VOLKSUNIVERSITEIT PAPENDRECHT

CREATIVITEIT 3140 Beeldhouwen in speksteen ma.av 26 sep 2016 10 x 2 uur 19.30 21.30 1 x per week I. Onstenk 167,50 excl. mat. 3145 Beeldhouwen in speksteen ma.av 9 jan 2017 10 x 2 uur 19.30 21.30 1 x per week I. Onstenk 167,50 excl. mat. 3141 Beeldhouwen in speksteen do.av 29 sep 2016 10 x 2 uur 19.30 21.30 1 x per week I. Onstenk 167,50 excl. mat. 3146 Beeldhouwen in speksteen do.av 12 jan 2017 10 x 2 uur 19.30 21.30 1 x per week I. Onstenk 167,50 excl. mat. 3142 Beeldhouwen in speksteen do.mi 29 sep 2016 10 x 2 uur 13.15 15.15 1 x per week A. Burgerhout 167,50 excl. mat. 3147 Beeldhouwen in speksteen do.mi 12 jan 2017 10 x 2 uur 13.15 15.15 1 x per week A. Burgerhout 167,50 excl. mat. 3150 Art Journaling wo.av 26 okt 2016 4 x 2½ uur 19.30 22.00 1 x per 2 wkn J. Hardenbol 78, excl. 15, 3160 Workshop: Sprookjes schrijven di.och 11 okt 2016 1 x 2½ uur 09.30 12.00 eenmalig K. van Vaardegem 17,50 3175 Creatief schrijven ma.av 9 jan 2017 5 x 2½ uur 19.30 22.00 1 x per 2 wkn K. van Vaardegem 95, 3180 Bloemschikken di.av 4 okt 2016 7 x 2 uur 19.15 21.15 ca.1 x per mnd D. Muurling 105, excl. 20, pl 3190 Workshop: Bloemen: 2 soorten boeketten za.och 8 okt 2016 1 x 2 uur 09.30 11.30 eenmalig D. Muurling 15, excl. 25, 3200 Workshop: Bloemen: thema herfst za.och 12 nov 2016 1 x 2 uur 09.30 11.30 eenmalig D. Muurling 15, excl. 20, 3210 Workshop: Bloemen: thema Kerst za.och 10 dec 2016 1 x 2 uur 09.30 11.30 eenmalig D. Muurling 15, excl. 20, 3225 Workshop: Bloemen: thema voorjaar za.och 18 feb 2017 1 x 2 uur 09.30 11.30 eenmalig D. Muurling 15, excl. 20, 3235 Workshop: Bloemen: thema Pasen za.och 1 apr 2017 1 x 2 uur 09.30 11.30 eenmalig D. Muurling 15, excl. 20, 3240 Workshop: Ketting van Murano kralen za.och 5 nov 2016 1 x 2½ uur 09.30 12.00 eenmalig I. Visser 20, excl.mat. 3250 Edelsmeden ma.mi 26 sep 2016 10 x 2 uur 13.30 15.30 1 x per week B. Buitenhuis 175, excl. mat. 3251 Edelsmeden ma.av 26 sep 2016 10 x 2 uur 18.30 20.30 1 x per week B. Buitenhuis 175, excl. mat. 3252 Edelsmeden ma.av 26 sep 2016 10 x 2 uur 20.30 22.30 1 x per week B. Buitenhuis 175, excl. mat. 3255 Edelsmeden ma.mi 9 jan 2017 10 x 2 uur 13.30 15.30 1 x per week B. Buitenhuis 175, excl. mat. 3256 Edelsmeden ma.av 9 jan 2017 10 x 2 uur 18.30 20.30 1 x per week B. Buitenhuis 175, excl. mat. 3257 Edelsmeden ma.av 9 jan 2017 10 x 2 uur 20.30 22.30 1 x per week B. Buitenhuis 175, excl. mat. 3253 Edelsmeden - beginnerscursus do.mi 29 sep 2016 10 x 2 uur 13.00 15.00 1 x per week B. Buitenhuis 175, excl. mat. 3260 Workshop: Edelsmeden voor kinderen za.mi 29 okt 2016 1 x 3 uur 13.00 16.00 eenmalig B. Buitenhuis 20, excl. 7,50 3270 Workshop: Zeep maken wo.av 5 okt 2016 1 x 3 uur 19.00 22.00 eenmalig E. van Batenburg 22,50 excl. 15, 3280 Workshop: Vintage kerstkrans do.av 8 dec 2016 1 x 2 uur 19.30 21.30 eenmalig E. van Batenburg 15, excl. 15, 3285 Workshop: Box of memories za.och 4 feb 2017 1 x 3 uur 09.30 12.30 eenmalig F. van Loon 22,50 excl. 26,50 3295 Workshop: Ibiza hoed pimpen di.av 7 mrt 2017 1 x 2 uur 19.30 21.30 eenmalig E. van Batenburg 15, excl. 15, 3305 Workshop: Slippers versieren wo.av 19 apr 2017 1 x 2 uur 19.30 21.30 eenmalig E. van Batenburg 15, excl. 12,50 3310 Grote vogel van papier-maché ma.av 24 okt 2016 3 x 2 uur 19.30 21.30 1 x per week R. Konijnenburg 50, excl. 25, 3320 Bloemenmeisjes van zelfhardende klei di.av 22 nov 2016 3 x 2 uur 19.30 21.30 1 x per week R. Konijnenburg 50, excl. 15, BEELDHOUWEN IN SPEKSTEEN Speksteen is een zachte steensoort die in vele kleurvariaties voorkomt. Onder begeleiding van onze docent is het voor iedereen mogelijk om een mooi beeld te maken tijdens deze cursus. Je kunt kiezen voor een abstracte of realistische vorm en werken naar eigen ontwerp of aan de hand van een voorbeeld. BLOEM- EN GROENCURSUSSEN Wie graag met bloemen en natuurlijke materialen werkt, kan één keer per maand de handen uit de mouwen steken bij onze cursus Bloemschikken. Gedurende 7 lessen wordt gewerkt naar de seizoenen én aan een stuk voor de Kerst of Pasen. U kunt ook kiezen voor één van de losse workshops Bloemschikken op zaterdagochtend. 3330 Workshop: Corsage van Tyvec wo.och 14 dec 2016 1 x 2½ uur 09.15 11.45 eenmalig R. Konijnenburg 20, excl. 10, 3345 Tuinvogel do.av 9 feb 2017 2 x 2½ uur 19.30 22.00 1 x per week R. Konijnenburg 40, excl. 17, 3360 Keramiek en boetseren do.och 6 okt 2016 10 x 2 uur 09.30 11.30 1 x per week C. Pols 172,50 excl. mat. 3365 Keramiek en boetseren do.och 19 jan 2017 10 x 2 uur 09.30 11.30 1 x per week C. Pols 172,50 excl. mat. 3370 Workshop: Keramiek: Kerststal boetseren ma.och 21 nov 2016 1 x 3 uur 09.00 12.00 eenmalig C. Pols 45, incl. mat. 3385 Workshop: Keramiek: Ganzenkop ma.och 6 feb 2017 1 x 2 uur 09.30 11.30 eenmalig C. Pols 37,50 incl. mat. 3390 Digitale fotografie spiegelreflex do.av 22 sep 2016 7 x 2½ uur 19.30 22.00 1 x per week P. Hol 135, excl. 5, 3395 Digitale fotografie spiegelreflex di.av 17 jan 2017 7 x 2½ uur 19.30 22.00 1 x per week P. Hol 135, excl. 5, 3400 Gitaar spelen - beginners za.och 24 sep 2016 10 x 1½ uur 09.30 11.00 1 x per 2 wkn H. v.d. Ent 125, excl. 10, 3405 Gitaar spelen - vervolg za.och 11 feb 2017 8 x 1½ uur 09.30 11.00 1 x per 2 wkn H. v.d. Ent 102,50 excl. 10, CURSUSPROGRAMMA 2016-2017 5

GEZONDHEID & PERSOONLIJKE ONTWIKKELING 4010 Reanimatie do.av 12 jan 2017 2 x 2 uur 19.45 21.45 1 x per week Hartstichting 40, 4020 Levensreddend handelen: kinderen wo.av 21 sep 2016 2 x 2 uur 19.30 21.30 1 x per week E. Wiemer 35, 4035 Massage do.av 26 jan 2017 5 x 2 uur 19.30 21.30 1 x per week M. Hoorn 80, 4040 Voetreflextherapie vr.och 25 nov 2016 3 x 2½ uur 09.00 11.30 1 x per week M. Bertels 57,50 excl. 3, 4050 Gezonde voeding binnen handbereik di.av 13 dec 2016 2 x 2 uur 19.30 21.30 1 x per week L. van Dorp 35, 4060 Yoga vr.och 28 okt 2016 10 x 1½ uur 09.30 11.00 1 x per week A. Diepenheim 115, 4061 Yoga vr.och 28 okt 2016 10 x 1½ uur 11.15 12.45 1 x per week A. Diepenheim 115, 4065 Yoga vr.och 27 jan 2017 10 x 1½ uur 09.30 11.00 1 x per week A. Diepenheim 115, 4066 Yoga vr.och 27 jan 2017 10 x 1½ uur 11.15 12.45 1 x per week A. Diepenheim 115, 4070 Mediteren di.och 4 okt 2016 5 x 1½ uur 10.00 11.30 1 x per week I. van Schalkwijk 57,50 4080 Tai Chi di.mi 4 okt 2016 8 x 1 uur 13.30 14.30 1 x per week J. van Dorst 60, 4090 Mindfulness za.och 5 nov 2016 4 x 2½ uur 09.30 12.00 1 x per week B. Laan 80, excl. 5, 4095 Mindfulness wo.av 10 mei 2017 4 x 2½ uur 19.30 22.00 1 x per week B. Laan 80, excl. 5, 4100 Mindfulness voor kinderen wo.mi 29 mrt 2017 8 x 1 uur 15.30 16.30 1 x per week B. Laan 55, excl. 5, 4110 Enneagram do.av 3 nov 2016 4 x 2½ uur 19.30 22.00 1 x per week A. Meijers 80, 4120 Verder met kanker di+do.av 18 okt 2016 2 x 2½ uur 19.00 21.30 2 x per week A. v.d. Starre 40, 4130 Uitzicht door inzicht (filosofie) di.av 25 okt 2016 5 x 2¼ uur 19.30 21.45 1 x per 2 wkn R. Pullen 87,50 excl. 3, 4140 NLP vr.och 23 sep 2016 5 x 2 uur 10.00 12.00 1 x per week A. v. Leijenhorst 80,00 4150 Presenteren d.m.v. toneeltechnieken wo.av 5 okt 2016 2 x 2½ uur 19.30 22.00 1 x per week E. Boschmans 60, 4165 Een goed gesprek vr.och 13 jan 2017 5 x 2 uur 10.00 12.00 1 x per week A. v. Leijenhorst 80, 4170 Grip op loslaten di.av 11 okt 2016 2 x 2½ uur 19.30 22.00 1 x per 2 wkn Y. Witteveen 40, 4180 Workshop: Hoe maak ik keuzes? di.av 15 nov 2016 1 x 2½ uur 19.30 22.00 eenmalig Y. Witteveen 20, 4195 Workshop: Help, hoe voed ik op? di.av 21 feb 2017 1 x 2½ uur 19.30 22.00 eenmalig Y. Witteveen 20, 4205 Workshop: Grenzen stellen is niet moeilijk di.av 14 mrt 2017 1 x 2½ uur 19.30 22.00 eenmalig Y. Witteveen 20, 4210 Workshop: Visagie; 50 plus vr.och 14 okt 2016 1 x 3 uur 09.00 12.00 eenmalig J. Leeuwis 35, excl. 3, 4220 Workshop: Visagie; smokey eyes wo.av 21 dec 2016 1 x 3 uur 19.00 22.00 eenmalig J. Leeuwis 35, excl. 3, 4235 Workshop: Visagie; make up/gezichtsvorm vr.och 17 mrt 2017 1 x 3 uur 09.00 12.00 eenmalig J. Leeuwis 35, excl. 3, MINDFULNESS Bij mindfulness staat het ontwikkelen van opmerkzaamheid of aandacht centraal. Door middel van fysieke en meditatieve oefeningen worden technieken geleerd om je leven te ontstressen, het oordeel over jezelf los te laten en meer te kunnen genieten van het hier en nu. Bij de cursus Kindermindfulness leren kinderen meer te ontspannen, hun concentratie te verbeteren en meer te vertrouwen op zichzelf. YOGA Yoga is een manier om evenwicht te vinden op alle niveaus van je wezen: fysiek, mentaal en spiritueel. In deze samenvoeging van Hatha en Raja Yoga leer je door oefeningen de beheersing van lichaam, ademhaling en geest te realiseren. Kom met jezelf in evenwicht door het wekelijks beoefenen van yoga en word vitaler, rustiger en meer ontspannen! VISAGIE 50+ Naarmate je ouder wordt, verandert ook de manier van opmaken en het gebruik van kleuren in je make-up. Tijdens deze workshop 50+ leer je vele tips en trucs om er ook op latere leeftijd goed uit te blijven zien. KINDERCURSUSSEN Cursusnr Cursus Dag Startdatum Cursusduur Tijd Frequentie Docent(e) Kosten Cursusboek 9010 Powerpoint en Prezi (presentaties) voor kinderen di.mi 25 okt 2016 6 x 1 uur 16.00 17.00 1 x per week Crosssurf 85, 9020 Online mindmappen voor kinderen di.mi 6 dec 2016 2 x 1 uur 16.00 17.00 1 x per week Crosssurf 27,50 4100 Mindfulness voor kinderen wo.mi 29 mrt 2017 8 x 1 uur 15.30 16.30 1 x per week B. Laan 55, excl. 5, 9045 Engels voor kinderen di.mi 31 jan 2017 10 x 1 uur 16.00 17.00 1 x per week L. van Zwamburg 85, 3360 Edelsmeden voor kinderen (workshop) za.mi 29 okt 2016 1 x 3 uur 13.00 16.00 eenmalig B. Buitenhuis 20, excl. 7,50 De kindercursussen zijn geschikt voor kinderen van 9 tot 13 jaar. Kindercursussen vinden nooit plaats in de schoolvakanties. 6 VOLKSUNIVERSITEIT PAPENDRECHT

CULINAIR KOOKCURSUSSEN BIJ DE VU Er is heel veel belangstelling voor cursussen waar men gezamenlijk kookt en tafelt. We hebben dit cursusjaar daarom heel veel leuke en lekkere kookworkshops en -cursussen uit alle windstreken. Het liefst zouden we ze allemaal uitgebreid beschrijven, maar dat is hier niet mogelijk. Op onze website kunt u snuffelen tussen alle mogelijkheden en beslissen waar uw hart en maag naar uit gaan. MANNEN EN PANNEN: BEGINNERSCURSUS Deze mannencursus is speciaal voor echte beginners. Met gezonde en betaalbare ingrediënten leert u in 7 lessen een aantal eenvoudige en gevarieerde maaltijden bereiden van voorgerecht tot nagerecht. De cursist maakt alle gerechten helemaal zelf. Maar uiteraard wordt er na afloop wel gezamenlijk gezellig getafeld. Cursusnr Cursus Dag Startdatum Cursusduur Tijd Frequentie Docent(e) Cursusprijs Ingrediënten tot. 7010 Mannen en pannen: beginnerscursus 1 ma.mi 26 sep 2016 7 x 3 uur 16.30 19.30 1 x per 2 wkn P. Lucas 187, excl. 80, ingr. 7015 Mannen en pannen: beginnerscursus 2 ma.mi 16 jan 2017 7 x 3 uur 16.30 19.30 1 x per 2 wkn P. Lucas 187, excl. 80, ingr. 7020 De Kookclub voor mannen wo.mi 28 sep 2016 7 x 3 uur 16.30 19.30 1 x per mnd A. Kars 205, excl. 91, ingr. 7030 De wereldkeuken do.av 6 okt 2016 3 x 3½ uur 18.30 22.00 1 x per week H. Klaassen 99, excl. 39, ingr. 7040 De Italiaanse keuken do.av 23 feb 2017 3 x 3½ uur 18.30 22.00 1 x per mnd H. Cleffken 99, excl. 39, ingr. 7050 Taarten bakken za.mi 5 nov 2016 2 x 3 uur 13.00 16.00 1 x per week J. Hardenbol 60, excl. 20, ingr. 7065 Franse klassiekers wo.av 8 feb 2017 2 x 3½ uur 18.30 22.00 1 x per week W. Tettero 73, excl. 26, ingr. 7070 Franse patisserie za.mi 1 okt 2016 2 x 3 uur 14.00 17.00 1 x per week W. Tettero 62, excl. 26, ingr. 7085 Vis bereiden vr.av 10 feb 2017 3 x 3½ uur 18.30 22.00 1 x per week B. Gunsing 99, excl. 45, ingr. 7090 Workshop: Tapas vr.av 7 okt 2016 1 x 3½ uur 18.30 22.00 eenmalig B. Gunsing 37, excl. 13, ingr. 7100 Workshop: Thee en diverse scones vr.och 11 nov 2016 1 x 3 uur 10.00 13.00 eenmalig A. Buchanan 25, excl. 5, ingr. 7110 Workshop: De Thaise keuken zo.mi 25 sep 2016 1 x 3 uur 15.00 18.00 eenmalig L. Gotschin 32, excl. 13, ingr. 7120 Workshop: De Javaanse keuken zo.mi 30 okt 2016 1 x 3 uur 15.00 18.00 eenmalig L. Gotschin 32, excl. 13, ingr. 7130 WS: Stressvrij kerstdiner/kerstwijnen vr.av 16 dec 2016 1 x 5 uur 17.30 22.30 eenmalig B. Gunsing 50, excl. 25, ingr. 7145 Workshop: De Georgische keuken zo.mi 19 feb 2017 1 x 3½ uur 16.00 19.30 eenmalig A. Megedy 37, excl. 13, ingr. 7155 Workshop: Hartige baksels za.mi 11 mrt 2017 1 x 3½ uur 15.00 18.30 eenmalig D. Pieters 37, excl. 13, ingr. 7165 Workshop: Roti zo.mi 2 apr 2017 1 x 3 uur 15.00 18.00 eenmalig L. Gotschin 32, excl. 13, ingr. 7175 Workshop: Vergeten groenten wo.av 12 apr 2017 1 x 3½ uur 18.30 22.00 eenmalig D. Pieters 37, excl. 13, ingr 7185 Workshop: Hapas wereldtapas zo.mi 21 mei 2017 1 x 3 uur 15.00 18.00 eenmalig L. Gotschin 32, excl. 13, ingr. WIJNCURSUS (BEGINNERS) Een interessante en gezellige cursus voor wijnliefhebbers. In 5 lessen hoort u van alles over de geschiedenis van wijn, de informatie op het etiket en de verschillende wijngebieden. U leert o.a. het karakter van een wijn te bepalen via de kleur, de geur en de smaak. Kortom: een smakelijke en leerzame cursus. 7190 Whisk(e)ycursus vr.av 14 okt 2016 3 x 3 uur 19.00 22.00 1 x per week R. Weekhout 75, excl. 50, map/whis. 7200 Portproeverij vr.av 2 dec 2016 1 x 3 uur 19.00 22.00 eenmalig R. Weekhout 27,50 excl. 15, port 7215 Wijncursus (beginners) vr.av 10 mrt 2017 5 x 2½ uur 19.30 22.00 1 x per week R. Weekhout 100, excl. 50, boek/wijn Alle genoemde ingrediëntenkosten zijn voor de totale cursus en dienen bij de start van de eerste les aan de docent betaald te worden. Regelmatig lassen wij nieuwe cursussen in. Schrijf u in voor onze nieuwsbrief via www.vupapendrecht.nl CURSUSPROGRAMMA 2016-2017 7

KUNST & CULTUUR MUSEALE HOOGTEPUNTEN HOE DICHTER BIJ DORDT.. Lezing en rondleiding Na een twee uur durende lezing en een eenvoudige lunch pakken we de waterbus naar Dordrecht en beginnen aan de rondleiding door deze prachtige oude stad. We wandelen langs de vele bijzondere plekjes en luisteren naar de bijpassende verhalen van onze gids Aad Engelfriet. In 5 losse lezingen worden de grote tentoonstellingen van musea in Rotterdam, Den Haag en Groningen besproken. Hollanders in huis, Rodin, Fra Bartolommeo, het Surrealisme en Mondriaan zijn de belangrijke exposities van 2016/2017. De lezingen zijn zeer geschikt als inleiding op een bezoek aan een van de tentoonstellingen. 8000 Nostalgisch Rotterdam ma.mi 19 sep 2016 2 x 2 uur 13.30 15.30 1 x per week A. Engelfriet 35, 8010 Lezing en rondleiding Dordrecht woe 5 okt 2016 1 x 6 uur 09.45 15.45 eenmalig A. Engelfriet 40, excl. OV 8020 Beeldende kunst van de Nieuwe tijd wo.mi 26 okt 2016 4 x 2½ uur 13.00 15.30 1 x per week B. Hupkens 80, 8030 Beeldende kunst van de 20e eeuw wo.mi 23 nov 2016 4 x 2½ uur 13.00 15.30 1 x per week B. Hupkens 80, 8040 Sicilië di.mi 15 nov 2016 3 x 2½ uur 13.30 16.00 1 x per week M. Permeke 60, 8055 Venetië wo.av 12 apr 2017 2 x 2½ uur 19.30 22.00 1 x per week M. Permeke 40, 8065 Lezing en rondleiding Rotterdam vr.och 14/21 apr 2017 2 x 7 uur 10.00 12.00 1 x per week A. Engelfriet 55, excl. OV 8070 Lezing: Hollanders in huis wo.av 12 okt 2016 1 x 2 uur 19.30 21.30 eenmalig H.M. Chan 17,50 8080 Lezing: Dordrecht wo.och 5 okt 2016 1 x 2 uur 09.45 11.45 eenmalig A. Engelfriet 17,50 8090 Lezing: Jane Austen en haar romans zo.mi 30 okt 2016 1 x 2½ uur 13.30 16.00 eenmalig J. Roeken 12,50 8100 Lezing: Rodin en div. Franse beeldhouwers di.av 1 nov 2016 1 x 2½ uur 19.30 22.00 eenmalig B. Hupkens 17,50 8110 Lezing: Fra Bartolommeo ma.av 21 nov 2016 1 x 2 uur 19.30 21.30 eenmalig H.M. Chan 17,50 8125 Lezing: Surrealisme wo.av 8 mrt 2017 1 x 2 uur 19.30 21.30 eenmalig H.M. Chan 17,50 8135 Lezing: Mondriaan di.av 28 mrt 2017 1 x 2 uur 19.30 21.30 eenmalig H.M. Chan 17,50 8140 Lezing: Rotterdam vr.och 14 apr 2017 1 x 2 uur 09.45 11.45 eenmalig A. Engelfriet 17,50 INSCHRIJVING U kunt vanaf half juni 2016 tot twee dagen voor aanvang van de cursus inschrijven. Latere aanmeldingen kunnen alleen geaccepteerd worden als besloten is dat de cursus doorgaat en indien het maximum aantal cursisten nog niet overschreden is. Als het laatste wel het geval is, kunt u zich op een wachtlijst laten plaatsen. U kunt zich aanmelden door: ons een schriftelijk bericht te sturen persoonlijk langs te komen tijdens de Open Dag of gedurende de openingstijden van het secretariaat telefonisch contact op te nemen met het secretariaat: 078-6154764 via de website www.vupapendrecht.nl in te schrijven Uiterlijk 10 dagen voor de geplande start van de cursus wordt besloten tot het wel/niet doorgaan. Bij voldoende inschrijvingen ontvangt u 10 dagen voor de startdatum een e-mail waarop staat op welke locatie u moet zijn en wat u mee moet nemen. Indien u nog niet contant betaald had, wordt het cursusgeld d.m.v. uw machtiging vóór aanvang van de cursus van uw rekening afgeschreven. Een eventuele annulering dient uiterlijk 14 dagen voor de startdatum bij ons binnen te zijn. Bij annulering na die tijd blijft u het cursusgeld verschuldigd. BETALING Betaling van het cursusgeld is mogelijk: door een eenmalige machtiging te geven via het inschrijfformulier op website www.vupapendrecht.nl. door overboeking op NL83 INGB 0002 3597 00 t.n.v. Volksuniversiteit Papendrecht met vermelding van naam cursist, cursusnaam en cursusnummer. contant, tijdens de Open Dag of tijdens kantooruren op het secretariaat. Het is niet mogelijk te pinnen. CONTACT Voor inlichtingen en inschrijving kunt u bellen naar of langskomen bij het secretariaat in het VU-gebouw De Springplank Vondellaan 158, 3351 HG Papendrecht Tel.: 078-6154764 email: info@vupapendrecht.nl website: www.vupapendrecht.nl Het kantoor is geopend: maandag t/m donderdag van 9.00-12.00 uur. Tijdens de schoolvakanties (zie website) wordt aan de Volksuniversiteit meestal geen les gegeven en is het kantoor gesloten. Drukwerk: Drukkerij Gelderblom, Oud-Alblas Oplage: 61.000 UITGEBREIDE CURSUSINFORMATIE, VOORBEELDFOTO S, EEN LINK NAAR DE NIEUWSBRIEF, DE AGENDA, DE VAKANTIEDAGEN EN MEER VINDT U OP: WWW.VUPAPENDRECHT.NL 8 VOLKSUNIVERSITEIT PAPENDRECHT