1 Inleiding Spitsbergen 6-15 juli 2015 Reizen naar Spitsbergen is een onvergetelijke ervaring. Dankzij zijn moeilijk te bereiken ligging, is de natuur hier nog zeer ongerept en de wildlife uniek. Net door die onbereikbaarheid en ongeschonden natuur, oefent Spitsbergen een grote aantrekkingskracht uit. Voor vele ontdekkingsreizigers uit lang vervlogen tijden eindigde hier letterlijk hun verhaal in deze barre omgeving. Gelukkig hebben we het tegenwoordig iets makkelijker, en kunnen we Spitsbergen bewonderen op een veilige en moderne manier! Ben je klaar voor de reiservaring van je leven? Lees dan snel verder en ga met ons mee op expeditie! Velen dromen om ooit voet aan wal van Spitsbergen te hebben gezet. Velen zullen misschien ook maar een enkele keer de kans hebben om een reis te maken naar deze exclusieve bestemming (tenzij je wordt gebeten door die lastige arctic-bug en verslaafd geraakt aan het ijs en haar ijsberen Bij deze ben je gewaarschuwd!). Daarom weten we dat het onze verantwoordelijkheid is om van deze reis een onvergetelijke ervaring te maken, en te voldoen aan alle verwachtingen en méér! We bieden je een optimale formule aan, waar we jaren aan gesleuteld hebben. We kunnen nu in volle vertrouwen zeggen dat er voor de natuurfotograaf geen betere manier is om Spitsbergen te ontdekken! Neem geen genoegen met compromissen, vertrouw op de reacties van onze vorige deelnemers, en kies voor Tierra Photo Tours voor jouw exclusieve Spitsbergen-reis! Iedereen die ooit al naar Spitsbergen is geweest, zal hetzelfde zeggen, ga erheen! Yves
2 Hoogtepunten» Exclusief kleine groep fotografen» Slechts 6 fotografen in de zodiac» Programma met uitsluitend natuurfotografiegerichte planning» Begeleiding door professionele natuurfotograaf en ervaren expeditieleiders» Wij bepalen de vaarroute en hoe lang we ergens blijven» Zeer ambitieuze maar flexibele planning» We spenderen veel meer tijd in de zodiac dan op andere expedities» Doelsoort is IJsbeer en andere Arctische wildlife!» Wij hebben de volledige boot exclusief voor ons, dus geen andere toeristen» Alleen gelijkgezinden aan boord wat de sfeer direct zal bevorderen» Zeer goede boot MS Origo» Iedereen slaapt single in een tweepersoonskajuit, enkel één duo/koppel deelt een cabine Over Spitsbergen en Svalbard Wat betreft de correcte naamgeving is er enige onduidelijkheid en/of discussie. Alle uitleg staat in de reisgidsen, maar hier alvast de korte samenvatting; in 1194 vonden de Vikings een 'koude kust' wat letterlijk vertaald is als Svalbard; in 1596 vond de Nederlandse ontdekkingsreiziger Willem Barentz op weg naar Nova Zembla verschillende eilanden met spitse bergen, en benoemde die Spitsbergen. Nu worden beide namen zowat door mekaar gebruikt, maar in het algemeen spreekt men van Svalbard als men de ganse archipelago bedoelt, en Spitsbergen het 'hoofdeiland'. Laten we het hier verder in deze tekst hebben over Spitsbergen (Svalbard spreekt misschien minder makkelijk uit), en daarmee de ganse eilandengroep bedoelende, tenzij anders vermeld. Spitsbergen ligt in Arctische wateren, tussen Groenland, Franz-Jozefland, Nova Zembla en Noorwegen, tussen de Groenlandse zee en de Barentszee, tussen 74 N en 81 N. In 1925 werd beslist dat de eilandgroep onder Noors toezicht kwam, hoewel het eiland een eigen structuur heeft. De toezichthouder is de Sysselmann, de gouverneur. Wil je rondtrekken in Spitsbergen, dan dient hij ook op de hoogte te zijn van je plannen, omwille van veiligheid. De hoofdstad is Longyearbyen, waar ook de meeste mensen wonen, de luchthaven is, de havens waar alle cruises vandaan vertrekken,...
3 De totale bevolking in Spitsbergen (vooral Longyearbyen, daarna Barentsburg, Sveagruva, Ny Alesund,...) bedraagt rond de 2.800 mensen. Vooral Noren, maar ook Russen zijn er tewerkgesteld in de steenkoolmijnen en in toerisme. De eilandengroep ligt tussen de 74 en 81 Noord, en vormt de meest toegankelijk plek op aarde zonder een ijsbreker nodig te hebben. In de zomer is het er 24 uur licht vanaf eind april tot september. Vanaf eind november tot midden februari komt de zon zelfs niet meer op, en is het 24 uur poolnacht. In een normale winter is zowat de ganse zee en fjorden rond de eilanden in een greep van de ijskap. In de zomer reikt het drijfijs aan de rand van de ijskap net aan de noordelijke rand de eilanden, tussen 80 en 81. Hoe ver precies zal belangrijk blijken te zijn op onze trip, want dit bepaalt grotendeels hoe ver noordoostelijk we kunnen varen. We zullen de situatie van het drijfijs nauwkeurig volgen op http://polarview.met.no/ en dit zal in hoofdzaak onze reisroute en programma bepalen.
4 Waarom met ons naar Spitsbergen? We zijn geobsedeerd door Spitsbergen en haar natuur. En we zijn zeer gepassioneerde natuurfotografen. Wie wil je anders als gids om deze prachtige plek te ontdekken. Onze grootste troef is direct ook onze kleinste! Wij varen uit met de MS Origo, een kleine maar zeer sfeervolle ijsverstevigde passagiersboot, die wij volledig voor eigen gebruik hebben. Dat wil zeggen dat er slechts 12 fotografen meekunnen, en dat wij beslissen waar we naartoe willen en hoe lang. We delen het schip niet met derden of met andere charters. We hebben ook geen dagelijks programma dat ons verplicht om telkens verder te reizen. We kiezen voor deze kleine boot om verschillende redenen. Eerst en vooral willen we ons zo discreet mogelijk begeven in de kwetsbare natuur van Spitsbergen en zonder al teveel verstoring zo dicht mogelijk komen bij dieren. Dat proberen de grote boten ook, maar je snapt dat dat niet zo goed kan lukken en dat je niet op zo n boot wil zitten die IJsberen of walvissen alleen maar wegjaagt. We zijn fotografen, en willen ons eigen plekje aan boord. Of toch althans niet elkaars ellebogen voelen porren in je zij. Je kan je de gekte wel voorstellen als een IJsbeer verschijnt en 50 fotografen of meer op dek met lage lenzen en statieven willen drummen voor het beste plekje, ook al is de boot groot genoeg Maar ook aan land willen we onze vrijheid. Dat kan met een kleine groep. Zo kunnen we nog voldoende kansen krijgen om dieren te benaderen, wat niet kan met grote groepen. Onze uitstappen (en dat zijn er véél!) met de 2 zodiacs gebeuren ook in alle rust, met slechts 6 fotografen per zodiac. Alle ruimte dus om rond te kijken en te zwaaien met die lange lenzen zonder je buur overboord te kieperen. Met slechts 12 passagiers gebeurt het in- en uitladen van de zodiacs ook heel snel, en sparen we zo véél kostbare tijd uit. Tijd die we kunnen gebruiken om langere excursies te maken, desnoods een ganse nacht als de omstandigheden goed zijn! Door deze kleine groep, zijn we zeer flexibel en mobiel. Dit is vaak een essentiële eigenschap in een expeditie, omdat dieren vaak op de onmogelijkste momenten en plaatsen opduiken. Onze kok weet dat, en zal met plezier de aardappelen nog wat langer op het vuur laten staan, als het weer eens wat uitloopt omdat het licht zo mooi wordt of er een IJsbeer verschijnt! Onze expeditie staat volledig in het teken van natuur ontdekken en die te fotograferen. IJsberen zien is onze topprioriteit, maar andere dieren gaan evenveel aandacht krijgen. Zo proberen we minstens één avond/nacht Walrussen fotograferen in het pakijs of tegen een schitterende gletsjerachtergrond als het ijs ons dat toelaat. We kiezen ook dit tijdstip van reizen omdat deze periode het beste geschikt is om vogels te bewonderen in grote getallen. Het broedseizoen op deze noorderbreedte is bijzonder kort, en slechts een paar weken later zijn de meeste vogels alweer verdwenen en zitten met hun kroost ver op zee, of zijn al onderweg naar het zuiden. Een belangrijke meerwaarde aan deze periode dus, die niet voor niks zeer gegeerd is. Fotografische begeleiding wordt voorzien door professionele natuurfotograaf Yves Adams, die zelf al viermaal naar het noorden van Spitsbergen is geweest en een grondige kennis heeft opgebouwd van zowel de Arctische wereld als de verborgen plekjes in
fjorden, gletsjers en eilanden. Yves zelf stelt heel hoge eisen wat betreft het uitkiezen van goeie plekken tijdens het beste licht. Yves weet waar we moeten zoeken en zal iedereen de nodige bagage meegeven om zelf mee te helpen zoeken en te fotograferen. Zelfs de gevorderde fotograaf zal verbaasd staan. Voor de uitstappen en praktische begeleiding worden we bijgestaan door twee jonge en heel enthousiaste, ambitieuze en zeer inspirerende avonturiers Vera Simonsson en Oscar Westman uit Zweden. Zij kennen Spitsbergen door en door en zullen ons perfect weten bij te staan in onze wensen! De combinatie van dit sterke team zorgt ervoor dat alles tot in de puntjes vlot verloopt, en elke dag zeer productief is. Breng dus voldoende geheugenkaartjes mee! 5 We reizen met een sfeervol schip, waar alle co mfort aanwezig is. De kapitein vaart geregeld uit met natuurfotografen, en weet dus wat we verwachten. Slechts een handvol operators slagen erin deze veelgevraagde boot en deze periode te charteren, en we hebben het geluk deze reis te kunnen aanbieden! We laten de toeristische stopplaatsen achterwege, zoals de souvenirsshops in Ny-Alesund, de verrotte planken en blubberovens, tenzij daar vanuit de ganse groep expliciet een wens voor is. Natuur Zodra je met het vliegtuig het vasteland van Noorwegen Hoewel zeer noordelijk (af)gelegen, bruist het van leven in de zomers in Spitsbergen. Tienduizenden vogels komen hier broeden. Tot de walvisjagers hier neerstreken, moeten ook de fjorden letterlijk gevuld geweest zijn met verschillende soorten walvissen. Deze zijn echter zeer langzaam terug aan het toenemen, en waarnemingen blijven echter nog schaars. Hieronder een (niet volledig) lijstje van soorten die we kunnen waarnemen: Zoogdieren: IJsbeer (ongeveer 3000 individuen in Spitsbergen) Svalbard rendier Poolvos Veldmuis Walrus Ringelrob Baardrob Gewone zeehond Zadelrob Klapmuts Walvissen ( Groenlandse walvis, Beluga, Narwal, Blauwe vinvis, Gewone vinvis, Bultrug, Dwergvinvis, Potvis, Noordelijke Butskop, Orka, Griend, Witsnuitdolfijn)
6 Vogels: Roodkeelduiker Noordse stormvogel Kleine rietgans Brandgans Rotgans Eidereend Koningseider IJseend Svalbard sneeuwhoen Bontbekplevier Drieteenstrandloper Paarse strandloper Bonte strandloper Steenloper Rosse franjepoot Kleine jager Grote jager Vorkstaartmeeuw Grote burgemeester Grote mantelmeeuw Drieteenmeeuw Ivoormeeuw Noordse stern Zeekoet Dikbekzeekoet Zwarte zeekoet Kleine alk Papegaaiduiker Sneeuwgors Flora: Ondanks de zeer noordelijke ligging, is de flora verbazingwekkend gevarieerd. Vooral aan de westkust en rond vogelkolonies zijn veel soorten te vinden. De toendra-vegetatie heeft een zeer korte en vrij uitbundige bloeiperiode, en wordt afgewisseld met verschillende boomsoorten (die weliswaar niet hoger komen dan enkele centimeter!), mossen, korstmossen (sommige meer dan 10.000 jaar oud) en paddenstoelen. In Longyearbyen kan je verschillende boekjes met prenten kopen over de lokale flora. Voor wie op voorhand al een beetje de soorten wil instuderen, kan ik deze gids wel aanraden: http://www.loff.biz/loff_prosjflora.html, eventueel te koop via http://www.naturogfritid.no/860008/boker/planteriket/longyearflora. Voor wie graag bloemen of macro fotografeert, breng dan zeker je macro-lens mee, en evt. een klein reflectieschermpje. Wind kan echter soms wel een vervelende spelbreker zijn.
7 MS Origo Ons expeditieschip is de sfeervolle MS Origo uit Zweden. Het schip had ooit een administratief-maritieme functie, en had de taak om vuurtorens en zeebaken te controleren langs de Zweedse kust. De MS Origo is gebouwd om ruwe zeeën te doorvaren en heeft een verstevigde romp om het pakijs te doorkruisen. In 1990 is de MS Origo herbouwd om passagiers te vervoeren en begon ze haar nieuwe carrière als expeditieschip in Arctische wateren. De Origo heeft de langste ononderbroken werking als expeditieschip in Spitsbergen! We reizen met 12 passagiers + 3 gidsen en de crew. Er is een open-brug policy, waardoor iedereen welkom is op de brug, en mee de ijs-, weer en zeekaarten kan inkijken. Vanop de brug heb je ook een prachtig zicht, en zit je lekker warm en uit de wind. De MS Origo is een stabiele boot, wat wil zeggen dat zeeziekte niet snel zal voorkomen. De boot is verstevigd om door het ijs te varen. Lengte is 40 meter, breedte 8,8 meter, en haalt een topsnelheid van 10,5 knopen (=19,5 km/h). Ontbijt, lunch en diner worden genuttigd in het gezellige restaurant waar we allen gelijktijdig kunnen zitten, en er is ook een bar aan boord waar we samenkomen om bij te praten. Er is steeds 24/7 gratis koffie en thee voorzien. Er zijn twee koks die goede kwaliteitsvolle maaltijden bereiden. Als er tijd is, wordt er een vieruurtje voorzien (fruit, wafel, pannenkoek, ). Vergeet je zwempak of je zwembroek niet, want op het dek van de MS Origo is er een hottub aanwezig waar je kan relaxen met zicht op het mooiste landschap ter wereld.
8 Dit is de meest gekozen boot voor foto-expedities. Een ander gelijkaardig schip is de MS Stockholm, maar van een veel hogere prijscategorie. Een zeilboot is ook een optie, maar die halen slechts maximum de helft in motor-snelheid. Bij goede (maar zeldzame!) wind kunnen die echter de Origo inhalen, maar zwakke magen zullen het verschil dan wel voelen... Motorkracht is echter meestal niet voldoende om door het drijfijs te kruisen. Een zeilschip heeft vrijwel steeds kleinere kajuiten en gezamenlijke ruimtes. Grotere schepen zijn geen opties voor fotografie-gerichte expedities, omdat de groep te groot wordt en de grote schepen niet overal naartoe kunnen varen. De kajuiten op de MS Origo zijn voldoende ruim, en liggen voldoende ver van de motorruimte. Er is keuze tussen verschillende types kajuiten, maar elk hebben ze patrijspoorten en 220V stopcontacten. Bedden worden opgemaakt, en linnen en handdoeken zijn voorzien. Er zijn opties om up te graden in kajuit, zolang die beschikbaar zijn. De verdeling van de kajuiten wordt later medegedeeld. De uitstappen op zee en aan land gebeuren per zodiac, waarvan we er twee aan boord hebben. De crew zorgt voor het te water laten van de zodiacs, die bereikbaar zijn met een stevige ladder. De crew helpt ook om de zware fototassen en statieven in en uit de zodiac te heisen.
9 Prijzen pp Twee-persoonskajuit met gedeelde faciliteiten Twee-persoonskajuit met eigen toilet en gedeelde douche Twee-persoonskajuit met private faciliteiten Bovendek Twee-persoonskajuit met private faciliteiten (nr 30) Superior bovendek Twee-persoonskajuit (nr 31) Toeslag voor single-kamer 6595 euro 6695 euro 6795 euro 6950 euro 7345 euro 250 euro en zolang voorraad strekt Betalingswijze: Betalingen zullen per bankoverschrijving gebeuren. Je ben pas ingeschreven als een voorschot van 20% (1319 euro) is ontvangen samen met een ondertekend boekingsformulier. Het totale bedrag moet overgeschreven zijn 90 dagen voor vertrek. Vraag naar onze voorwaarden en condities als je wil inschrijven! Inbegrepen in de prijs:» 9 nachten aan boord van de MS Origo» Alle maaltijden, koffie en thee» Dagelijkse landingen en excursies met zodiac» Lezingen aan boord door drie sprekers» Twee ervaren expeditie-gidsen» Fotografische en natuurgids» Brandstoftoeslag Niet inbegrepen:» Vlucht naar Longyearbyen en luchthaven transfer» Reis- en annuleringsverzekering» Alcoholische en frisdranken aan boord» Overnachtingen en maaltijden voor of na boottocht» Persoonlijke aankopen, souvenirs,» Fooi voor de crew en gidsen Veiligheid Veiligheid op deze reis is zeer belangrijk, want we begeven ons op moeilijk toegankelijk en mogelijks gevaarlijk terrein. De ijskoude wateren zijn dodelijk en hulp moet van ver komen als we rond 80 noord zijn. We zullen dus geen onnodige risico s nemen en elke stap grondig bespreken en plannen. De kapitein en de crew dragen de verantwoordelijkheid voor onze veiligheid, zodat we ons zelf kunnen concentreren op het fotograferen met een veilig gevoel.
Tijdens de eerste dag zullen we een voorstelling krijgen over de veiligheid, over de reddingsvesten, wat te doen bij nood, welke nooduitgangen gebruiken, Ik verwacht het niet, maar mocht er storm optreden, en je wil fotograferen van op dek, kan het misschien zijn dat de crew je aanraadt om je reddingsvest te dragen. 10 Hoewel de kapitein op de Origo alle nodige zicht heeft van op de stuurboeg, kan het goed zijn dat als er iets speciaals te zien is of we door ijs varen, we dan vaak met zijn allen aan dek zullen staan fotograferen. Vooral op lagere of kleinere boten verhindert dat het zicht voor de kapitein. Als die vraagt om allen aan dezelfde kant (ofwel stuurboord/starboard ofwel bakboord/portside) te staan, of te zitten, gelieve dat te gehoorzamen. Gekielhaald worden in het ijskoude water is anders het risico Mocht je zelf zien dat we iets aanvaren (ijs waar we het niet zouden verwachten, walvissen, ) geef dat dan ook snel door aan de crew! Hou het dek proper en probeer je materiaal niet te laten rondslingeren, en neem fotozakken, statieven, laarzen, zoveel mogelijk steeds terug mee naar de kajuit, ook al varen we op spiegelgladde zee. Nog belangrijker zijn de reddingsvesten, die worden tijdens de trip je persoonlijke bezit, en wetgeving bepaalt dat in de kajuit steeds een reddingsvest per persoon moet aanwezig zijn, laat die dus niet rondslingeren op het dek, restaurant of in de gangen. Laat ze ook niet in het water vallen, want dan blazen ze automatisch op, en kunnen ze niet meer hergebruikt worden tijdens de trip. In de zodiacs zijn reddingsvesten steeds verplicht. Bij landingen gaan we elk onze beurt afwachten om uit te stappen. Klinkt aannemelijk, maar als een beestje lonkt, willen we uiteraard allemaal eerst zijn. Vooraleer je terug in de zodiac stapt na een excursie, is het goed om je schoenen eerst proper te maken en te spoelen in het water, om zowel de zodiacs als de boot proper te houden.
Op land krijgen we te maken met een ander gevaar: de IJsbeer! Ook hier worden enkele veiligheidsmaatregelen genomen. Op de eerste dag zal verteld worden wat je moet doen als een beer plots opduikt. Vooraleer we aan land gaan, zal één van de gidsen een verkenning maken om te zien of de kust veilig is. Als een IJsbeer wordt gespot, ook al is het ver, landen we niet! 11 Als de kust veilig is, dan zullen de gidsen sowieso nog steeds gewapend met alarmpistool en geweer aanwezig zijn. Tijdens wandelingen loopt één gids vooraan, en één gids achteraan. Blijf dan ook tussen de twee gidsen! Als we ergens stoppen en fotograferen, dan zullen de gewapende gidsen op strategische uitkijkplaatsen de wacht houden en waarschuwen als een beer wordt gespot. De gidsen zullen ons dan zo snel mogelijk escorteren naar de Zodiacs. Blijf in de groep, en laat (desnoods) (foto)materiaal achter als het snel moet gaan. We willen het niet op ons geweten hebben om een IJsbeer te moeten neerschieten door ons nonchalant gedrag. In en rond Longyearbyen hebben we toegang tot een vrij goed GSM netwerk, maar eens buiten de fjord valt alle bereik snel weg, en dat voor gans Spitsbergen. Kun je écht je dagelijkse portie Facebook of mails checken niet missen, dan neem je best een satelliettelefoon mee. Nodeloos te zeggen dat die peperduur zijn, alsook het abonnement! De boot zelf heeft ook een satelliet telefoon, die mag gebruikt worden door de passagiers, aan ongeveer 3 euro per minuut. Vaarroute Op 6/7 steken we van wal met de MS Origo om 16u00. We zetten direct koers richting pakijs, en maken hoogstens één stop gedurende deze doorsteek, om de benen eens te strekken. Indien je een zwakke maag hebt, neem je best een zeeziektepil een uur of twee uur vooraleer we vertrekken. Hou er wel rekening mee dat je serieus vermoeid kan worden van die pillen. Laat je niet misleiden door het kalme spiegelgladde water in de fjord rond Longyearbyen, zodra we daar uitvaren en in de straat langs Prins Karls Forlandet varen, kunnen we eventueel wat wind tegemoetkomen. Het is goed dat je deze eerste dag gebruikt om te wennen aan je zeebenen en het rustig aan te pakken. Een exacte vaarroute en programma opgeven is niet mogelijk, omdat we voornamelijk afhankelijk zijn van het drijfijs en gletsjerijs in de fjorden. Die zullen grotendeels bepalen hoe noordelijk we moeten/kunnen varen en hoe diep we de fjorden in kunnen varen. Hoewel de meest klassieke vaarroutes een rondvaart rond het eiland zijn, langs de Hinlopenstraat, neemt dit traject veel saaie vaartijd in beslag en zijn er in het zuiden niet zo heel veel extra s te zien. Daarom kiezen we voor een hoofdzakelijk noord en noord-oost georiënteerde vaarroute zolang het ijs ons dat toelaat. Bijkomend voordeel is dat we eens voorbij het noorden varen richting oost (Nordauslandet), we veel andere expeditieschepen achter ons zullen laten. Daardoor wordt het niet meer aanschuiven bij een IJsbeer of iets dergelijks, en hebben we hopelijk onze onderwerpen enkel voor ons! Een IJsbeer kan echter ook onze planning in negatieve zin doen wijzigen; als er gerapporteerd wordt door de Sysselmannen dat op onze bestemming een beer rondloopt kunnen we daar niet meer aanmeren en moeten we wachten of ergens anders naartoe trekken. Indien mogelijk varen we deels de Hinlopenstraat in tot maximum aan Alkefjellet, een spectaculaire vogelrots vol Dikbekzeekoeten waar we vlakbij kunnen varen. Hier zijn ook veel haul-outs van Walrussen. We gaan je op de hoogte te houden van de weersvoorspellingen, die zullen ook deels de vaarroute beïnvloeden of onze planning bepalen. Niet alleen lange termijnsweersvoorspelling maar ook dag tot dag, wat zal soms bepalen of we overdag of s nachts zullen een uitstap plannen. Dat kan ervoor zorgen dat we niet steeds onze vaste maaltijdstippen zullen halen, maar dat is de kok gewoon.
12 Zodra we het pakijs bezocht hebben en er voldoende tijd hebben besteed, en er rest ons nog tijd, dan gaan we al terugkerende stoppen op verschillende plaatsen onderweg. Er is enorm veel te zien, zoals grote gletsjers, vogelkliffen en -eilanden, walrus- en zeehondenkolonies, en we kunnen uiteraard steeds walvissen en ijsberen verwachten onderweg. Pas als we echt geen foto s kunnen nemen door het weer of we moeten wachten om één of andere reden (bijvoorbeeld een ijsbeer die rondloopt op de plaats waar we naartoe willen), kan het zijn dat we dichtbij in de buurt ondertussen een locatie van historisch belang (oud walvisstation of zo) bezoeken, maar ik zal dat proberen te vermijden. Als het weer ons dat toelaat, houden we traditioneel ook een barbecue op het strand, waarbij zelfs een duik in het frisse water tot de opties behoort. We komen terug aan in de buurt van Longyearbyen in de avond van 14/7. Uitchecken is op 15/7 om 9u00. Er is dus mogelijkheid om die nacht reeds het vliegtuig terug thuis te nemen. Er zijn verschillende taxiservices en bussen die je naar de luchthaven kunnen brengen. Activiteiten Een groot deel van de reis zullen we aan boord zijn van de MS Origo. Er is voldoende plaats aan dek voor iedereen, en we kunnen vrij rondlopen op de meeste plaatsen. We zullen vrijwel continu dicht en verder af van de kust varen, wat op zich al zeer mooie foto s zal opleveren. We krijgen ook quasi non-stop gezelschap van de donkere fase Noordse stormvogel die meevliegt in de boeg, en een uitdagend fotografisch onderwerp vormt tegen het Arctische donkere water en spitse bergen op de achtergrond. Enkele eeuwen terug waren deze wateren letterlijk gevuld met duizenden walvissen, waaronder de Groenlandse walvis. Hoewel enorme slachtingen populaties quasi hebben uitgeroeid, maken we nog steeds behoorlijk kans op ontmoetingen met verschillende soorten, alsook zeehonden en walrussen. Om deze te zien te krijgen gaan we echter wel zeer goed (en lang) turen op de zee en in de fjorden. Neem daarom een goede verrekijker mee en goeie warme kledij! Zelfs een telescoop is te overwegen. Als je iets ziet opduiken, waarschuw dan onmiddellijk de crew en de anderen! We gaan ook uitstappen maken met zodiacs, gemotoriseerde rubberbootjes. Soms blijven we in de zodiac en fotograferen daaruit (vooral rond drijvende ijsschotsen en aan de rand van gletsjers), en soms gebruiken we de zodiac voor landingen aan de kust (bijvoorbeeld om naar vogelrotsen te wandelen).
13 Tijdens eventuele kalme momenten aan boord zal er tijd zijn voor enkele presentaties (bijvoorbeeld over fotografie in het noorden en hoe je materiaal beschermen, over hoe vogels en walrussen benaderen, over Arctische dieren,...) of wat beeldbespreking. Heb je zelf korte presentaties, neem die dan zeker mee! Onderwerp speelt geen rol! Misschien is het een goed idee, om een klein portfolio mee te nemen van je betere werk, zodat je je kan voorstellen voor gans de groep en tonen waar jij vooral mee bezig bent? Wil je een bepaald onderwerp besproken zien, stuur me dan ook maar gerust een mail, en ik zal mijn best doen om daarover een presentatie te maken. De lezingen zullen echter steeds van korte duur zijn, want je zal zien dat je eigenlijk vooral niet binnen wil zitten op deze plek op aarde! Er is dus ook zeker geen verplichte aanwezigheid! En wachten tot het donker wordt, heeft geen zin, dat gebeurt pas terug in september. Aan boord is ook een kleine bibliotheek en kleine souvenirsshop aanwezig. Kledij We varen zo ver als 80 Noord, tot misschien zelfs 81, wat al behoorlijk dicht bij de Noordpool is. Toch is het dankzij de warme golfstroom hier opmerkelijk warmer dan andere plekken op aarde op deze noorderbreedte! Je kan de temperatuur op Spitsbergen in de zomer best vergelijken met een middelmatige warme winterdag bij ons, variërend rond de 5 à 10 graden boven nul. Ondanks de middernachtzon, kan het wel afkoelen tijdens de laagste zonnestand, of tijdens hardnekkige bewolking, zeker op open zee. We vertrekken vrij vroeg in de zomer, en mogen dus nog veel sneeuw verwachten. Dichtbij gletsjers (en op het pakijs) is het ook fris, ijsblokken van duizenden jaren oud stralen de koude af. Regen is vrij zeldzaam in deze Arctische woestijn. Vertrekken naar een koude bestemming midden in onze zomer kan misleidend zijn, bereid je dus zeker goed voor. Muts, handschoenen en een sjaal zijn onontbeerlijk. Van deze zaken neem je ook beste telkens een tweede stuk mee, indien ze nat worden op de zodiac bijvoorbeeld. Zelfs een (dikke) donsjas kunnen de meesten wel verdragen. Verder neem je best zoveel mogelijk layers mee, te beginnen met thermisch ondergoed, daarboven een warme softshell (fleece trui of iets dergelijks) en daarboven een windstopper en hardshell jas, of zelfs winterjas. Ikzelf draag ook steeds een niet-isolerend skipak (salopet), om spatwater (zodiac!) tegen te gaan of om op de natte permafrost of sneeuw te kruipen. Degelijke reddingspakken zijn ter beschikking aan boord mocht je niet teveel willen investeren in kledij. Deze pakken zijn weather-proof, warm, en in alle maten beschikbaar. Deze kunnen ook helpen indien je kledij niet blijkt te voldoen. In Longyearbyen zijn enkele kledijwinkels die outdoor gear verkopen, van enkele van de beste merken. Daar vind je alles wat je nodig hebt, en vaak zijn er in de zomer solden, en koop je alles tax-free.
14 Er wordt ook steeds aangeraden om laarzen mee te nemen om de voeten droog te houden tijdens de zodiac-landingen. Hoewel we vrijwel steeds zo droog mogelijk proberen aan te meren op de stranden, zullen we toch wel eens de voeten in het water zetten. Lichte zomerlaarsjes zou ik niet aanraden, de stranden zijn soms bedekt met vrij gladde keien, en het water is koud. Neopreen laarzen of winterlaarzen zijn beter geschikt. Je kan uiteraard je stapschoenen meenemen op de zodiac en aantrekken zodra we geland zijn en je laarzen in de zodiac achter laten. Ik draag echter de voorkeur aan hoge gore-tex bergschoenen (vooral populair in de jachtwereld), met daarover mijn skipak, eventueel goed aangesloten door getten. Dat vermijdt de noodzaak om ook nog eens laarzen mee te sleuren. Met deze combinatie kan je het toch enkele seconden droog houden. Breng eventueel ook wat schoenvet mee voor halverwege, leren schoenen zien nogal af in het zoute water. Een ander goed systeem zijn de overlaarzen van Neos, een soort soepele laars die je over je schoenen aantrekt. Er zijn verschillende versies beschikbaar, en zelfs een thermische versie om je voeten en schoenen warm te houden. Je kan er vrij goed mee stappen, dus je hoeft ze niet per se uit te trekken eens je aan land bent. Deze overlaarzen zijn ook goed bruikbaar aan dek, om de voeten warm te houden tijdens de toch eerder beweegloze uren spotten over zee! Lichte schoenen, pantoffels of sandalen voor in de boot neem je ook best mee, om je kajuit en de boot droog te houden. Je zal ze ook nodig hebben in de meeste hotels in Longyearbyen, want volgens de Noorse traditie laat je je schoenen achter in de inkomsthal. Formele kledij kan voor tijdens de maaltijden op de boot, maar is in principe niet essentieel, ik houd zelfs meestal mijn skipak aan, om geen tijd te verliezen. De laatste avond aan boord van de MS Origo is de Captain s evening, waarbij het aangewezen is om formele kledij te dragen, zonder hierin te overdrijven uiteraard. Er is een wasmachine aan boord voor de crew, en die zullen je graag helpen om een kledingstuk te wassen in geval van nood; maar vraag hen niet je ganse was te doen. Conditie Er zijn geen conditie-vereisten. Iedereen kan in principe meereizen op deze Spitsbergen-cruises. Enkel de zodiac-trips vergen wat evenwicht en een beetje moed, hoewel in- en uitstappen steeds gebeurt onder grondig toezicht van de crew, met hulp van gidsen en andere medereizigers, zoals het doorgeven van fototassen, statieven en lenzen. Ik heb grootmoeders van 85 zodiacs zien in- en uitstappen Mochten golven te geweldig zijn, dan gaan we ook geen risico nemen, en stellen we die trips uit, veiligheid boven alles! Wandelingen zijn vanwege steeds loerend IJsbeer-gevaar altijd vrij kort, en beperkt tot dichtbije locaties, dus maximum enkele honderden meters, over keistranden, toendra, of lage rotsen.
15 Enige echt waard te vermelden is het slaaptekort die snel zal optreden! We hebben 24 uur licht de ganse trip, en voor de één of andere reden wordt het net altijd beter op het moment dat je wat wil gaan slapen Veel koffie helpt, maar pas op met zeeziekte. Probeer dus goed uitgeslapen te vertrekken naar Spitsbergen, en geen al te drukke agenda te plannen na je thuiskomst Uiteraard moet je wel wat tegen de lage temperatuur kunnen, maar met wat zon wordt het al snel lekker warm, en het zou me niet verbazen dat we minstens ook enkele dagen bijna in T-shirt kunnen rondlopen Tijdens mijn trip in juli 2012 was het in Spitsbergen warmer en vooral véél droger dan in het thuisland! Energierepen kunnen noodzakelijk zijn mocht een maaltijd uitgesteld worden als we iets moois zien. In Decathlon of zelfs in alle supermarkten vind je zo n dingen. Het kan steeds zijn dat we plots een paar uur langer wegblijven met de zodiacs. Een isolerende koffie-tas (of kleine thermos) kan handig zijn om mee aan dek te nemen als je een paar uur de frisse zeelucht wil opsnuiven. Dan hoef je niet steeds terug naar de koffie-automaat. Indien je voedselallergieën hebt of een bepaald dieet volgt, gelieve dat op voorhand te melden. Boeken Spitsbergen Er zijn tal van boeken beschikbaar over Spitsbergen, en in Longyearbyen kun je ook de meeste gidsen aanschaffen. Zij die nu al wat meer willen te weten komen, dan raad ik je deze aan:» Bradt guide Spitsbergen Andreas Umbreit» Spitsbergen Svalbard Rolf Stange (www.spitsbergen-svalbard.com)» Birds and Mammals of Svalbard Kit M. Kovacs & Chr. Lydersen Een (recent) fotoboek dat zeker het vermelden waar is, is dat van Florian Schulz, To The Artic, waarvan veel beelden gemaakt zijn in Spitsbergen Plaatsnamen in Spitsbergen Door de talloze internationale ontdekkingsreizen en expedities naar en rond Spitsbergen en de daarmee gepaard gaande rijke historie, hebben zelfs de kleinste plekjes op het eiland een naam gekregen. Vaak zelfs een Nederlandse verwijzing, dankzij de expedities van Willem Barentz en de walvisjacht door oa.de Zeelanders en Frieslanders. Smeerenburg verwijst bijvoorbeeld naar de plaats waar vroeger de walvissen aan land werden gebracht en omgezet tot traan of smeer of blubber Het kan handig zijn om de Noorse naamwoorden te kennen, zodat je weet over welk type landschap het gaat; dit zijn de meest voorkomende:
16» -breen of -bre: gletsjer» - holmen: vrij smal eiland» - bukta: baai (bv. Holmiabukta)» - oy oya oyane: normaal eiland» - fjord: diepe baai» - hornet: piek (bv. Alkehornet: vogelrots met alkachtigen)» - berget: bergen» - fjell of fjella: bergplateau» - tinden: piek» - neset: schiereiland» - flua: vlak terrein» - hamna: haven Fotografie In het Arctische gebied kunnen we vaak zeemist of lage bewolking hebben, dus lichtsterke (tele)lenzen zijn zeer aangeraden. Om beeldvullende foto s te nemen van dieren is een 500mm-600m vaak voldoende, maar vaak is het landschap zo indrukwekkend dat je daar ook een deel van mee in beeld wil brengen. Dan is een 70-200mm, 80/100-400mm lens vaak meer dan voldoende. Op het dek kunnen we ons statief goed gebruiken, voorzie de poten van je statief zeker met rubberen voetjes, zodat het statief niet wegschuift, trillingen opvangt en geen krassen maakt. Een monopod is ook steeds handig voor uitstappen. Alle lenzen kunnen gebruikt worden, gaande van groothoek tot grote telelenzen. Macrolenzen zijn ook goed te gebruiken voor de arctische flora. Neem zeker voldoende externe harde back-up schijven mee, we gaan immers véél fotograferen! Ik neem steeds drie schijven mee van elk 640 gb, goed voor drie back-ups dus. Voorzie ook voldoende bescherming van je fotomateriaal, zoals regenhoezen, rugzak-covers, doekjes,... Aangezien we 220V hebben in de kajuiten, is het niet nodig véél batterijen mee te sleuren, één in de camera en één reserve is voldoende lijkt me. Een stekkerdoos kan handig zijn als je wil delen met je kamergenoot, om de laptops en verschillende laders tegelijkertijd te gebruiken. Tijdens zodiactrips is het aangenaam om geen grote fotozakken mee te nemen, want dan is er al snel geen plaats meer. Beter is om de lens reeds in aanslag te hebben en vanuit de hand fotograferen. Een combinatie van bijv. een 70-
17 200, 80-400mm of 300mm en 500mm met elk een body is ideaal, maar voorzie elke lens dan van een riem voor over je schouders of rond je nek. Vergeet niet dat ze lang genoeg mag zijn, want je draagt ook je (warme) jas en je reddingsvestje! Om een idee te krijgen hoe dat eruit zal zien, kijk dan zeker eens naar achter de schermenfotogallerij van de Spitsbergen 2013 reis: http://www.tierraphototours.be/achter-deschermen/?album=39&gallery=41 Een fotovestje kan dan goed dienen voor een breedhoek, flits en converters. Je draagt dit onder je reddingsvest. Door opspattend water kan het fotovestje wel nat worden! Ik sleur altijd een Wimberly II kop en een klein balhoofdje mee, die ik dan verwissel naargelang de onderwerpen. Munteenheden De munteenheid in Spitsbergen is de Noorse kroon, die je ook kan afhalen in de bank in Longyearbyen. Je kan je dranken op de MS Origo afrekenen op de laatste dag in zowel Euro, NOK, Zweedse kronen als met VISA. In Longyearbyen kan je zowat overal met VISA betalen. Vliegen Tierra zal geschikte vluchten voor stellen en boeken indien je dat wenst. Hou rekening met een vermoedelijke overnachting in Oslo, alvast zeker tijdens de heenreis. Vliegen met veel bagage: Diegenen die graag veel fotomateriaal meezeulen op reis, houden best rekening met de gewichtslimieten die de luchtvaartmaatschappij oplegt. Doorgaans mag de in te checken reisbagage 21 tot 23 kg wegen, en de handbagage 6 tot 8 kg (check ook de toegelaten afmetingen op de website van de luchtvaartmaatschappij). Als je in te checken reisbagage meer weegt dat de toegelaten limiet, dan moet je vaak fors bij betalen (per kilo). Dit geldt enkel voor in te checken reisbagage, niet voor de handbagage (die strikt gelimiteerd is tot de 6-8kg). Als men merkt dat je handbagage veel zwaarder is, kan het gebeuren dat men vraagt om deze alsnog in te checken. Denk er wel aan dat alles ook in je kajuit moet kunnen weggestopt worden. In Economy class mag je 1 stuk in te checken reisbagage en 1 stuk handbagage meenemen. Een gemiddelde fototas weegt al snel 10 tot 15 kg en meer, dus we moeten creatief zijn als we problemen willen vermijden om deze als handbagage mee te nemen. Er zijn verschillende opties en truukjes die te combineren zijn.» Optie 1: Fotomateriaal inchecken Wil je volledig zeker zijn om geen problemen te krijgen door overgewicht aan fotomateriaal, dan moet je dat inchecken (en dus afgeven aan de incheckbalie). De voordelen zijn dat je het gewicht niet hoeft rond te sleuren in de luchthaven
18 en op het vliegtuig, je kan het niet vergeten of ergens achter laten (bv tijdens de security-check) en je hebt amper plaats nodig in de opbergvakken op het vliegtuig. Nadeel is, dat als je het incheckt, je er ook alle controle over kwijt bent. Er zal mee gegooid worden, het kan later aankomen op de bestemming en in het slechtste geval kan het gestolen worden of verloren gaan. Een goeie verzekering (lees de kleine lettertjes!) is noodzakelijk. Zorg er ook voor dat je materiaal voldoende beschermd is. Dat kan op verschillende manieren; het meest voor de hand liggende is je materiaal in een harde valies type Pelican Case stoppen. Als je de spullen opbergt met voldoende mousse of foam, dan overleven ze wel elke val, en zelfs beschermd tegen water. Je kan ze ook stevig op slot doen. Maar een getraind oog weet dat zulke valiezen vaak zeer kostbare items bevatten. Je stopt je valies dan best ook nog eens in een hoes, waar je eventueel nog wat kledij in kan stoppen om eventuele vallen nog beter op te vangen. Als je je materiaal incheckt, zal je hoogst waarschijnlijk dit als een tweede stuk reisbagage (naast je normaal stuk reisbagage, met kledij e.d) meenemen, dus zal je hiervoor moeten bijbetalen, gemiddeld 50 tot 70 eur per traject van vertrek tot eindbestemming (dus je betaalt dit nog eens in de terugkeer). Je kan een tweede in te checken item opgeven tijdens het boeken van je vlucht, of ter plaatse bij het inchecken. Hou er rekening mee dat dit stuk ook slechts 21 tot 23 kg mag wegen, afhankelijk van de luchtvaartmaatschappij (een stevige Pelican Case heeft reeds een eigen gewicht van enkele kilo's!). Je kan er uiteraard ook voor kiezen om enkel je zwaarste item (bv je telelens beschermt in een kleine Pelican Case of in de originele lenskoffer) zodat het gewicht van je handbagage de limiet niet overschrijdt. Bij de volgende opties neem je je fotomateriaal mee als handbagage, ook al is het gewicht (ver) boven de limiet. Als men echter zeer streng controleert bij het inchecken, kan men toch vragen om enkele spullen over te plaatsen naar je reisbagage waar ze misschien niet zo stevig beschermd zullen zijn als je een lichte reistas gebruikt.» Optie 2: lichte en compacte fototas Meer en meer merken bieden fototassen aan die speciaal dienen om mee te nemen als handbagage. Hun afmetingen liggen binnen de toegestane limieten (en passen dus ruimschoots in de opbergvakken in het vliegtuig), ze hebben een zeer laag eigen gewicht, ze zijn toch zeer ruim van binnen en schreeuwen niet om gestolen te worden zoals bepaalde grote merknamen die opvallen door teveel gadgets. Ze zijn vaak minder stevig gebouwd, maar met de nodige zorg bieden ze toch nog voldoende bescherming en een goed draagcomfort. Enkele merken die reeds een oplossing bieden zijn Gura Gear, Think Tank Photo, Mister Jan gear... Belangrijk is dat de tas niet te lomp is, zodat ze er niet zwaar uitziet. Bij het aanschuiven aan de incheckbalie hou je de tas ook best op je rug of over je schouder, zodat ze minder zichtbaar is. Als je de tas optilt in de buurt van de balie, doe dit dan ook met een vlotte beweging zonder veel gekreun (oefen thuis maar eens met een zak aardappelen van 20 kg).» Optie 3: laptoptas Ondanks er maar 1 stuk handbagage toegelaten is, laat men doorgaans een "extra" laptoptas toe die ze niet snel zullen wegen. Ook al draag je je laptop liever in je fototas (veel rugzakken hebben tegenwoordig een laptopcompartiment, waardoor je rugzak echter nóg zwaarder wordt én er groter uitziet), kan het aanbevolen zijn om een ruime laptoptas mee te nemen, zodat je daarin ook wat fotospullen kwijt kan, zoals enkele kleine lenzen, flitsers of zelfs een kleine body. Afhankelijk van hoeveel extra materiaal je in de laptoptas wilt stoppen, heb je ruime keuze in tassen bv Chobe van Gura Gear, Osprey,...» Optie 4: fotojas Het is geen slecht idee om steeds een fotojasje te dragen tijdens je vlucht. Mits ze ruime compartimenten hebben, kan je zeker 2 body's en enkele lenzen wegstoppen. Draag je over je fototas een regenjas, dan zal niemand merken dat je zoveel materiaal draagt. Met een volle fotojas bespaar je al een serieus gewicht op je handbagage. En ze zullen je zelf nooit op de weegschaal zetten, ook al ben je plots 10 kg zwaarder. Mocht je tas dan nog te zwaar wegen, neem dan ook 1 of 2 riemen mee om een telelens of body met korte lens rond je te hangen. Ze zullen je ook niet snel verbieden om een 'fototoestel' rond je nek te dragen. Het is niet zo handig om met zoveel gewicht in je fotojas af aan je nek of schouders rond te lopen, dus kun je na het
19 inchecken gewoon alles terug in je fototas stoppen om de securitycheck te passeren. Aan de gate echter kan het voorkomen dat men het gewicht van de handbagage komt checken. Dus hou je wat op afstand op de laatste stoeltjes aan de gatedesk zodat je eventueel snel wat lenzen terug in je jas kan stoppen. Hou de stewardessen in de gaten die rondlopen met een weegschaaltje in de handen. Fotojassen vind je in verschillende fotozaken, hengelsportzaken en legerstocks (tactical jackets). Let erop dat ze licht zijn, niet te warm zijn, grote vakken hebben, en niet te veel opvallen. In een broek met grote zakken kan je ook al wat materiaal kwijt natuurlijk.» Optie 5: gesplitst inchecken Reis je in groep, dan kan er iemand achterblijven, voldoende ver van de incheckbalie, met enkele zware spullen uit je handbagage terwijl je zelf incheckt met de lichtere handbagage. Test thuis eens uit hoeveel er uit moet om onder de limiet te geraken. Zodra je ingecheckt bent, kan je wisselen met die persoon, zodat die zich kan inchecken, terwijl die wat spullen uit zijn handbagage bij je achterlaat. Laat echter niet je volledige handbagage achter, want soms word je handbagage gelabeld. Word je naar de luchthaven gebracht door een kennis of een taxidienst, dan kunnen zij eventueel wachten op jou met enkele spullen uit je handbagage. Deze optie biedt natuurlijk geen garantie als ze controleren aan de gate.» Optie 6: lockers Als je alleen reist, kan je de vorige optie aanpassen door gebruik te maken van lockers, als die aanwezig zijn in de luchthaven. Reken hiervoor voldoende tijd uit, omdat de lockers zich vaak ver van de incheckbalie bevinden. Leg je gerief in de lockers met de nodige discretie. Deze opties zijn er om je iets meer gemoedsrust te geven, zodat je wat ontspannender kan reizen. Je hebt wat geluk nodig, maar als er zich problemen voordoen, probeer dan steeds vriendelijk en hoffelijk te blijven en begin niet tegen te spreken. Als je de kans krijgt, leg je uit dat je een professionele fotograaf bent, en dat de spullen in je tas zeer kostbaar zijn. Om je professionele gehalte wat bij te staven, kun je ook je statief meenemen als extra stuk handbagage wat in principe toegestaan is (probeer dan wel dit niet te combineren met de laptoptas omdat je dan al 3 stukken handbagage hebt). Zo bespaar je meteen ook een pak gewicht uit op je reistas. Doe wel doppen over de eventuele scherpe spikes van de statiefvoeten. Bij eventuele vragen, contacteer me gerust! Ecologisch reizen Spitsbergen ligt afgelegen, en het kost veel moeite om alles naar ginder getransporteerd te krijgen. Neem dus geen overbodige spullen mee, en probeer wegwerpverpakking te vermijden. Hoewel de Noren en Russen zelf vrij kwistig omgaan met hun natuurrijkdom (schrik niet van de soms vuile hoekjes rond Longyearbyen en Ny Alesund), wil dat niet zeggen dat wij als bezoekers dat ook moeten zijn Hoewel ik dit overal zou aanraden, zou ik zeker voor Spitsbergen vragen om ecologisch afbreekbare zeepproducten mee te nemen (zoals Ecover). Op reizen naar Antarctica wordt tegenwoordig aangedrongen om schoeisel met diepe profielen grondig te wassen voor vertrek, omdat vaak zaden meereizen met de aarde onder de schoenen. Die (exotische) zaden kunnen een gevaar vormen voor het (ant)arctische ecosysteem. Het spreekt voor zich dat ook wegwerpbatterijen niet zo goed zijn als heroplaadbare versies. Als je batterijen kiest met een hoog Ampère, dan zullen die ook beter presteren bij koude temperaturen.
20 Wil je 'groen vliegen', dan is Green Seat http://greenseat.nl/ een optie, waarbij je dmv een bijdrage hulp biedt aan duurzame energieprojecten, en zo je CO2 uitstoot compenseert. Zeeziekte Zeeziekte is een vervelende kwaal die veroorzaakt wordt door een overmatige stimulatie van het binnenoor als gevolg van de bewegingen van de zee. Dit kan uiteindelijk resulteren in misselijkheid en braken. Dit is echter het noordpoolgebied: we verwachten weinig wind, en begeven ons zelden op het open water. Als je toch klachten hebt, dan is het algemene advies om je op de boot te geven op de plaats waar de boot het minst beweegt. Hierdoor zie je de golven aankomen en kan je jezelf oriënteren op de horizon. Door dit te doen nemen de discrepanties tussen wat het evenwichtsorgaan 'voelt', hetgeen de ogen 'zien' en de feedback uit de sensoren in de houdingsspieren af en daardoor neemt ook het lichamelijk onwel bevinden af. Ook het eten van een koekje of een stukje droog brood helpt. Doordat de maag het voedsel moet verteren, vermindert het gevoel van misselijkheid. Wie snel zeeziek is, doet er verstandig aan minimaal 1 uur voor het vertrek een middel tegen zeeziekte in te nemen. Effectieve middelen die kunnen gebruikt worden, zijn Stemetil en Scopoderm TTS (pleisters).vraag op voorhand aan uw dokter een voorschrift, aangezien deze producten niet vrij te verkrijgen zijn in de apotheek. Zonder voorschrift kun je ook Dramamine of Touristil gebruiken. Deze middelen zijn iets minder effectief dan de bovenstaande, maar hebben relatief weinig bijwerkingen en zijn goedkoop te verkrijgen bij de apotheker.