Actualia Bescherming via het modellenrecht van kenmerken die moeilijk in tekeningen te vatten zijn Geert Philipsen BMM Voorjaarsvergadering 2012
Inhoud A. Inleiding De definitie van een model B. Actualia Hof van Justitie Gerecht Benelux C. Moeilijk te vatten kenmerken Textuur Beweging (?)
Inleiding: relevante bepalingen Wat is een model? Art. 3.1, lid 2 BVIE Als tekening of model wordt beschouwd het uiterlijk van een voortbrengsel of een deel ervan. Art 3.1, lid 3 BVIE Het uiterlijk van een voortbrengsel wordt afgeleid uit de kenmerken van met name de lijnen, de omtrek, de kleuren, de vorm, de textuur of de materialen van het voortbrengsel zelf of de versiering ervan.
Inleiding: relevante bepalingen Art. 3, sub a) verordening Gemeenschapsmodel "model": de verschijningsvorm van een voortbrengsel of een deel ervan, die wordt afgeleid uit de kenmerken van met name de lijnen, de omtrek, de kleuren, de vorm, de textuur en/of de materialen van het voortbrengsel zelf en/of de versiering ervan
Inleiding: relevante bepalingen Beschermingsvoorwaarden Nieuwheid: geen identiek model voor het publiek beschikbaar gesteld voor de datum van depot of voorrang (art. 3.3, lid 1 BVIE en art. 5, lid 1, sub b Verordening) of van publicatie (art. 5, lid 1, sub a Verordening) Modellen worden geacht identiek te zijn, indien de kenmerken ervan slechts in onbelangrijke details verschillen.
Inleiding: relevante bepalingen Eigen karakter: Een model wordt geacht een eigen karakter te hebben, indien de algemene indruk die het bij de geïnformeerde gebruiker wekt, verschilt van de algemene indruk die bij die gebruiker wordt gewekt door modellen die voor het publiek beschikbaar zijn gesteld voor de datum van depot of voorrang, respectievelijk publicatie. (art. 3.3, lid 2 BVIE, art. 6 Verordening)
Inleiding: relevante bepalingen Beperking: de uiterlijke kenmerken van een voortbrengsel die uitsluitend door de technische functie worden bepaald (art. 3.2, lid 1, sub a) BVIE, art. 8, lid 1 Verordening)
Actualia: Hof van Justitie HvJ 2 juli 2009, C-32/08 (FEIA) : prejudiciële beslissing Titulariteit niet-geregistreerd Gemeenschapsmodel In opdracht ontworpen model Toepassing van artikel 14 Gemeenschapsmodellenverordening
Oordeel: Actualia: Hof van Justitie Gebruik van de termen werkgever en werknemer in art. 14, lid 3 is niet gelijk te stellen met het ruimere opdrachtgever en opdrachtnemer ; Het recht op het gemeenschapsmodel komt toe aan de ontwerper, die dit bij overeenkomst kan overdrager aan zijn rechtverkrijgende; Nationale regels inzake modellenrecht zijn hierbij irrelevant.
Actualia: Hof van Justitie HvJ 20 oktober 2011, C-281/10 (Pepsico): hogere voorziening Topic: begrip geïnformeerde gebruiker Oordeel: Geïnformeerde gebruiker situeert zich tussen gemiddelde consument (merkenrecht) en vakman met grondige technische deskundigheid (octrooirecht)
Actualia: Hof van Justitie Oordeel: een gebruiker die in hoge mate aandachtig is, hetzij door persoonlijke ervaring, hetzij door uitgebreide kennis van de betrokken sector kan zowel kind van 5 à 10 jaar oud zijn als marketingdirecteur de geïnformeerde gebruiker kan modellen rechtstreeks of onrechtstreeks met elkaar vergelijken
Actualia: Hof van Justitie HvJ 16 februari 2012, C-488/10 :prejudiciële beslissing Topic: Mogelijkheid om al dan niet een inbreukvordering zonder voorafgaande nietigheidsprocedure in te stellen tegen de gebruiker van een later ingeschreven geregistreerd gemeenschapsmodel Oordeel: irrelevant of inbreukmakende verweerder zelf houder is van een (recenter) ingeschreven gemeenschapsmodel
Actualia: Gerecht Ger.EA 14 juni 2011, zaak T-68/10 Horloge aan halslint voor reclamedoeleinden Verschillende geïnformeerde gebruikers (gemiddelde consument en professionele aankoper) (ro. 54) Soepelheid in beoordeling materiaal ouder nietingeschreven model (ro. 74)
Actualia: Gerecht Ger.EA 22 juni 2010, zaak T-153/08 Eigen karakter: rekening houden met aard van het voortbrengsel en bedrijfstak waarmee het verbonden is. Conferentiesysteem is geen laptop, mobiele telefoon, Betrekkelijk grote vrijheid voor de ontwerper
Actualia: Gerecht Ger.EA 12 mei 2010, zaak T-148/08 Nietigheid gevorderd op basis van art. 25, lid 1, sub e Verord. (in een later model wordt van een eerder onderscheidend teken gebruik gemaakt) Merkhouder moet op verzoek houder model bewijs leveren van normaal gebruik verzoek niet voor het eerst in beroep
Ger.EA 18 maart 2010, T-9/07 Kwade trouw deposant is geen nietigheidsgrond (limitatieve lijst) Nietigheid wegens strijdig met eerder model: strijdig = wekt eenzelfde algemene indruk Actualia: Gerecht Vrijheid van de ontwerper: in functie van voortbrengsel en beperkingen (technisch, normen, aard) hoe meer beperkt, hoe kleiner het vereist verschil
Actualia: Benelux Technische functie: apparaatgerichte leer (Hof s Gravenhage 30 november 2010, Voorz. Kh. Brussel 17 november 2010, Hof s Gravenhage 24 februari 2009) enkel uitsluiting van bescherming indien technische overwegingen beslissend zijn geweest in de keuze (Voorzieningenrechter Rb. s Gravenhage 18 september 2009) In overeenstemming met Kamer van Beroep BHIM 22 oktober 2009 (zaak R 690/2007-3) en 12 november 2009 (zaak R 1114/2007-3)
Actualia: Benelux Eigen karakter: Verschil met indruk die gewekt wordt door het vormgevingserfgoed moet met verwijzing naar voorafgaande overweging 13 van de Modellenrichtlijn duidelijk zijn (Gent 2 november 2009)
Titulariteit: Actualia: Benelux Bij model ontworpen op bestelling komt recht toe aan opdrachtgever (art. 3.8, lid 2 BVIE) (Hof Amsterdam 3 februari 2009 => anders voor Gemeenschapsmodel cfr. HvJ 2 juli 2009, C-32/08 Indien van toestemming tot deponeren door ontwerper geen gebruik gemaakt wordt, leidt de restrictieve interpretatie van art. 3.28, lid 1 BVIE ertoe dat er ook geen overdracht van auteursrecht is (Hof Amsterdam 23 februari 2010)
Moeilijk te vatten kenmerken Uiterlijk van een voortbrengsel wordt afgeleid uit de kenmerken van met name de lijnen, de omtrek, de kleuren, de vorm, de textuur of de materialen Modelrecht (geregistreerd model) ontstaat door inschrijving van het depot (art.3.5, lid 1 BVIE), respectievelijk indiening van de aanvraag (art. 12 Verordening) Conclusie Depot/aanvraag moet kenmerken duidelijk weergeven: hoe?
Moeilijk te vatten kenmerken Quid textuur, materiaalkeuze? Onbetwist beschermbare kenmerken Frequent (in abstracto) aangehaald als aspect van de vrijheid van de ontwerper (Ohim Inv. Div., zaak ICD 8385 dd. 26/09/2011; zaak ICD 7075 dd. 23/02/2011) Potentieel probleem in weergave
Moeilijk te vatten kenmerken Weergave textuur: Foto te prefereren boven tekening koekje: OHIM besluit op basis foto s tot grote verschillen in textuur; argument dat textuur technisch bepaald is (bakprocédé) wordt verworpen (OHIM Inv. div. zaak ICD 7120 dd. 28/02/2011)
Moeilijk te vatten kenmerken Model als nieuw aanvaard wegens textuur die uit de foto blijkt, terwijl die niet blijkt uit de (eerdere) tekening. (Ohim inv. div. zaak ICD 2707 dd. 23/04/2007)
Moeilijk te vatten kenmerken Facultatieve beschrijving Art. 2.1, 2 de lid, sub a Uitvoeringsreglement BVIE/art. 1, lid 2, sub a, Verordening 2245/2002 Bv + De schil van deze overkapping wordt gevormd door een membraan van kunststof doek. (Beneluxmodel 38808, depot 6/10/2011)
Moeilijk te vatten kenmerken Andere kenmerken: beweging Moet uiterlijk statisch zijn of kan dit dynamisch zijn? OHIM inv. div. 10 december 2011: the RCD merely has an aspect of dynamic lights, captured in a downward movement ( ) The goal to be obtained by the feature of the RCD, which is mentioned by the Applicant, is of a purely aesthetic nature.
Geert Philipsen GSJ advocaten Mechelsesteenweg 27 B-2018 geert.philipsen@gsj-advocaten.be www.gsj-advocaten.be