Kinderoogheelkunde Duodagen IJsselland Ziekenhuis 7 & 8 april 2016
Disclosure sheet Vereniging Medische Staf Disclosure belangen spreker: GEEN Presentatie: Kinderoogheelkunde Geen potentiële belangenverstrengeling 13-4-2016 2
Wie ben ik? Jan Willem Vijlbrief Oogarts IJsselland Ziekenhuis en Oogziekenhuis Rotterdam Specialisatie strabismus en kinderoogheelkunde 13-4-2016 3
Speciale dank Huisartsen groep van der Spek Huisarts Hordijk 13-4-2016 4
Wat gaan we doen? Wat is de hulpvraag? Welk onderzoek kunt u zelf doen? Doorverwijzen? Wat doet de oogarts of orthoptist? Wat is het vervolgtraject? 13-4-2016 5
Onderwerpen Refractie afwijkingen Scheelzien Amblyopie ( lui oog ) Congenitale afwijkingen Rood oog / pussende oogjes Dyslexie Slechtziendheid 13-4-2016 6
Basis oogheelkundig onderzoek Fixatie / volgbewegingen (resp. vanaf 4-6 weken / 6-8 weken) Lichtreflex / rode reflex Oogstand Hoofdstand Oogbewegingen Beoordeling oogleden en oog / pupil reactie Visus meting indien mogelijk Foto s aan ouders vragen 13-4-2016 7
Licht reflex / rode reflex Asymmetrische refractie Media troebelingen 13-4-2016 8
Oogstand 13-4-2016 9
Wat doet de oogarts of orthoptist? Basis oogheelkundig onderzoek Skiascopie (altijd!) Fundoscopie Testen stereo zien Inzetten behandeling of aanvullend onderzoek 13-4-2016 10
Refractie afwijking Hulpvraag Basis onderzoek Doorverwijzen Ja. < 2-3 maanden > 12 jaar opticien 8-12 jaar opticien met optometrist / orthoptist 13-4-2016 11
Refractie afwijkingen -oogarts Skiascopie met cycloplegie Cyclogyl oogdruppel voor pupilverwijding en stilleggen accommodatie Refractie bepalen 13-4-2016 12
Refractie afwijking -behandeling Bril Maar pas op amblyopie bij verschil in sterkte tussen ogen ( = anisometropie) 13-4-2016 13
Scheelzien Hulpvraag Basisonderzoek (incl. Familie anamnese) Doorverwijzing Vanaf 2 maanden oud stabiele oogstand Ja. < 2-3 maanden < 1 maand bij continue naar binnen of buiten staan van het oog. Niet alternerend. SPOED: dubbelzien, oogbewegingsbeperking. 13-4-2016 14
Scheelzien A B C D 13-4-2016 15
Scheelzien Hirschberg test / licht reflex Let op locatie reflex 1 mm = 7graden = 15 dioptrie afwijkende stand 13-4-2016 16
Scheelzien -oogarts Esotropie Accommodatief (bij + sterkte) Exotropie Hoogstand / laagstand Hersenzenuw afwijkingen N III / IV /VI Bij scheve hoofdstand altijd aan N IV denken 13-4-2016 17
Scheelzien -behandeling Correctie van refractie Amblyopie behandeling occlusie Chirurgische correctie ter behoud binoculair / stereo zien 13-4-2016 18
Amblyopie (lui oog) Hulpvraag? Doorverwijzing bij refractie afwijking en strabismus Positieve familie anamnese < 1 maand bij ptosis over pupil Spoed (< 1 week) bij media troebeling / geen rode reflex 13-4-2016 19
Amblyopie -oorzaken Scheelzien/ Strabismus Anisometropie (refractie verschil) Deprivatieamblyopie (media troebelingen, ptosis) Combinatie van bovenstaande 13-4-2016 20
Amblyopie -behandeling Doel Reserve oog creëren Hogere functie van zien: fusie, binoculair zien, diepte zien creëren of behouden Goed binoculair zien bepaalt prognose op lange termijn 13-4-2016 21
Amblyopie -behandeling Volledige bril sterkte Occlusie therapie = afplakken In interval 7 x 6 uur Atropine druppels in goede oog Langzaam afbouwen Nieuw via computer spelletjes / tetris 13-4-2016 22
Congenitale afwijkingen Cornea / hoornvlies troebelingen Buphthalmus / congenitaal glaucoom Congenitaal cataract Retina afwijkingen (retinoblastoom) Nystagmus Congenitaal ptosis Altijd insturen 13-4-2016 23
Congenitaal glaucoom Kamerhoek afwijkingen met verhoogde druk Symptomen: fotofobie, tranen, troebel hoornvlies, buphthalmus Directe verwijzing voor start behandeling 13-4-2016 24
Congenitaal glaucoom 13-4-2016 25
Congenitaal cataract Deels of volledig Uni- of bilateraal Erfelijk (+/-33%) Metabool Infectieus: TORCHES Idiopathisch (+/- 33%) 13-4-2016 26
Congenitaal cataract -behandeling Unilateraal ernstig cataract <8 weken oud Bilateraal ernstig cataract < 2-3 maanden oud Mild cataract Wachten Cataract operatie Afakie > contact lens > 6 maanden kunstlens implantatie 13-4-2016 27
Congenitaal cataract 13-4-2016 28
Retinoblastoom Witte reflex, scheelzien, minder zien, en / of proptosis Snelle behandeling spaart levens 40 % erfelijk 13-4-2016 29
Nystagmus Snelle oogbewegingen met snelle en typisch een langzame fase Meestal tussen 6 weken en 3 maanden ontstaan Basis oogheelkundig onderzoek Iedere vorm van nystagmus moet doorverwezen worden 13-4-2016 30
Nystagmus -oorzaken Meestal congenitaal Maar ook bij: Ernstige visusdaling / slechtziendheid Nervus opticus problemen Albinisme Retinale dystrofieen Media troebelingen (cataract) Centraal zenuw stelsel (vaak asymmetrisch en verticaal) 13-4-2016 31
Nystagmus -oogarts Oogheelkundig onderzoek Electroretinogram (ERG) Visual Evoked Potential (VEP) MRI 13-4-2016 32
Congenitale ptosis Altijd oogbewegingen testen Chronische progressieve externe ophtalmoplegie Risico op amblyopie Ptosis > pupil rand altijd insturen Operatie indicatie Amblyopie Afwijkende hoofdstand 13-4-2016 33
Congenitale ptosis 13-4-2016 34
Ooginfecties kind Congenitale traanweg stenose Tranen, roodheid oogleden, vast geplakte oogleden, pussig materiaal uit traanzak Traanwegmassage 4x per dag 13-4-2016 35
Congenitale traanweg stenose Oogarts 1 e jaar geen therapie 97% verdwijnt in eerste 1 ½ jaar Altijd doorverwijzen bij: 13-4-2016 36
Congenitale traanweg stenose Therapie Sondage > 90% succes 13-4-2016 37
Ooginfecties kind Ophthalmia neonatorum Direct post partum Roodheid / zwelling oogleden / veel mucopurulent materiaal Meestal chlamydia. Grootste gevaar N. Gonococcus. Kweek + beoordeling oogarts en kinderarts 13-4-2016 38
Ooginfectie kind Conjunctivitis Meestal bacterieel. Over in 5-7 dagen eventueel antibiotica zalf. Vaak 1 oog. Viraal Adenovirus beide ogen. Dichtgeplakt. Zeer besmettelijk. 7-10 dagen. Geen therapie Herpes simplex. Indien niet over > 7 dagen en verdenking herpes > beoordeling oogarts Allergie = jeuk. Start antihistaminica. Indien toename roodheid > beoordeling oogarts 13-4-2016 39
Ooginfectie kind Blefaritis Rode oogleden. Pijn / roodheid oog Chalazion / hordeolum Rode pijnlijke zwelling oogleden Ooglid hygiëne / warme kompressen Indien niet weg na 3 maanden eventueel incisie onder narcose 13-4-2016 40
Ooginfectie kind Preseptale cellulitis Oogleden en voorste deel orbita Vaak als gevolg van trauma / infectie ooglid / wond / insecten beet Behandelen met antibiotica oraal liefst Augmentin 13-4-2016 41
MAAR! Orbitale cellulitis Pijn Ptosis / proptosis Oogbewegingsbeperking / dubbelzien Visusdaling Verslechterende preseptale cellulitis ondanks therapie Directe verwijzing 13-4-2016 42
Orbitale cellulitis Meestal bacterie uit sinus gebied CT orbita Direct kinderarts voor IV antibiotica Consult KNO arts Chirurgie Bij duidelijk subperiosteaal abces / sinusitis Bij verslechtering onder antibiotica Kinderen < 9 jaar meestal eerst alleen IV antibiotica 13-4-2016 43
Orbitale cellulitis 13-4-2016 44
Dyslexie Hulpvraag Is er een oogheelkundig probleem Huisarts Het is een cognitieve leerstoornis. Meestal geen oogheelkundige verklaring Doorverwijzing Alleen bij aanwijzingen van oogheelkundige pathologie Behandeling Remedial teaching. Protocol diagnose en behandeling dyslexie. Er is geen bewijs voor prisma brillen / gekleurde brillen etc. 13-4-2016 45
Slechtziendheid bij kinderen VISIO / Bartimeus Begeleiding kinderen en ouders Op school / thuis Verwijzing in principe via oogarts 13-4-2016 46
Dank voor de aandacht Alle vragen zijn welkom! 13-4-2016 47
Myopie behandeling Risico s myopie > -6 (>40 jaar) Slijtage / bloedingen netvlies Netvlies loslatingen Staar Glaucoom 13-4-2016 48
Myopie behandeling Niet medicamenteus < 30 minuten achter elkaar lezen (5 minuten pauze) > 30 cm afstand leeswerk > buiten spelen Medicamenteus Atropine remt progressie / groei Langdurig traject Stoppen geen rebound en geen effect therapie Langzaam afbouwen in sterkte Multifocale mee kleurende glazen nodig 13-4-2016 49
Cerebral Visual Impairment (CVI) Als ik kijk kan ik niet alles tegelijk (begrijpen/ herkennen) Meest voorkomende vorm van slechtziendheid Oorzaken Aanlegstoornis hersenen Ernstige vroeggeboorte / zuurstoftekort / trauma (niet) - Traumatisch hersenletsel (cva / tumor) 13-4-2016 50
CVI 13-4-2016 51