Tongeren. Beleef. toeristische gids ONZE TREKPLEISTERS TAFELEN IN TONGEREN TOSCANE VAN HET NOORDEN WEEKENDJE MET AMBIORIX EEN RIJKE GESCHIEDENIS

NL www.tongeren.be Beleef Tongeren 2016 toeristische gids ONZE TREKPLEISTERS TAFELEN IN TONGEREN TOSCANE VAN HET NOORDEN WEEKENDJE MET AMBIORIX EEN RIJKE GESCHIEDENIS ontdek tongeren op je eigen tempo geschiedenis in een modern jasje toeren rond tongeren

Toerisme Tongeren inhoud Via Julianus 2 Tel.: +32 12 80 00 70 E-mail: info@toerismetongeren.be www.tongeren.be Openingsuren 01/10 31/03: Welkom geschiedenis bezienswaardigheden shoppen evenementen 3 5 6 10 13 14 16 18 20 22 23 25 26 28 toscane van het noorden eerste stad van belgië gallo-romeins museum in de voetsporen van de romeinen middeleeuws tongeren BASILIEK EN TESEUM kroningsfeesten 2016 pelgrims & toeristen het begijnhof van tongeren de mijlpaalroute de antiekmarkt goed geshopt evenementen in tongeren cultuurcentrum de velinx weekdagen: 08.30 12.00 u. en 13.00 17.00 u. weekends en feestdagen: 10.00 16.00 u. 01/04 30/09: weekdagen: 08.30 12.00 u. en 13.00 17.00 u. weekends en feestdagen: 09.30 17.00 u. Juli en augustus: weekdagen: 08.30 17.00 u. weekends en feestdagen: 09.30 17.00 u. Sluitingsdagen: 1 januari 2016 15 september 2016 15 november 2016 25 en 26 december 2016 24 en 31 december 2016 vanaf 12.00 u. tongeren for kids 30 kindvriendelijk tongeren Colofon actief in het groen in de buurt lekker daguitstappen overnachten horeca praktisch 32 33 34 36 38 39 40 42 44 47 54 63 69 70 de toegangspoort tot haspengouw plinius park natuur wandelen op twee of vier wielen andere haspengouwse toppers tongeren in de euregio snoepen van tongeren proeven van limburg programma`s geleide bezoeken logeren in tongeren heerlijke adresjes bereikbaarheid & parkeren stadsplan V.U.: Stadsbestuur Tongeren Ac Praetorium Maastrichterstraat 10 Vormgeving: i-magica.be Redactie: Toerisme Tongeren Eindredactie: Bert Leus en Caroline Kersten Fotografie: Henri Savenay, Toerisme Tongeren, Imagica, Michael Meers, Luk Wynants, Gallo-Romeins Museum, Kristof Vrancken, Jos Roeffaers, Tijs Posen, Architectenbureau Janssen.

stad tongeren - WELKOM toscane van het noorden Tongeren is zoveel meer dan een poort naar het mooie Haspengouw, het Toscane van het noorden. De eerste stad van België is een heerlijke plek voor een citytrip. Of je nu graag in het verleden duikt, van cultuur houdt, gezellig shopt of proeft van gastronomische toppers Tongeren heeft het allemaal. Rijk verleden De eerste stad van België ademt geschiedenis. Van de Romeinse en middeleeuwse stadswallen tot de imposante gotische basiliek en het bekoorlijke begijnhof, beschermd als UNESCO-werelderfgoed. In Tongeren bekoort het verleden. Prikkelend heden En toch prikkelt de stad ook met zijn moderne geest. Kooplustigen vinden hun gading in de gezellige winkels van Tongeren. Bourgondiërs nippen van een lokaal Amburonbiertje op de stemmige terrasjes aan de Grote Markt. Fijnproevers laten zich gastronomisch verwennen in een van de stijlvolle restaurants. Koopzondagen Zelfs op zondag bruist Tongeren. Met de grootste antiek- en brocantemarkt van de Benelux. Of op de maandelijkse koopzondagen wanneer alle winkels de deuren wijd openzetten en er tal van activiteiten zijn voor het hele gezin. Spraakmakend En dan is er nog het Gallo-Romeins Museum, in 2011 verkozen tot Europees Museum van het jaar en recent nog bekroond met de Museumprijs 2014 als beste museum van Vlaanderen. Nog tot 3 april 2016 loopt de spraakmakende tentoonstelling Gladiatoren over het leven in en rond het Colosseum. Beloftevol 2016 wordt bij voorbaat een memorabel jaar voor onze stad. De opening van het Teseum (schatkamermuseum) in het voorjaar wordt alvast een van de mijlpalen. In diezelfde periode opent op domein Plinius het openluchtzwemcomplex dat met 3 zwembaden 550 m² zwemplezier zal bieden aan jong en oud. De zevenjaarlijkse Kroningsfeesten die in juli voor de 18de maal de straten zullen kleuren zijn een derde niet-te-missen hoogtepunt. Elke zeven jaar speelt het befaamde Mariabeeld de hoofdrol in de Kroningsoptochten, processies waaraan 3.500 Tongenaren deelnemen en die op één week 500.000 bezoekers lokken. Kortom, een bezoek aan Tongeren kan in 2016 niet ontbreken in je agenda. Deze brochure is alvast de perfecte gids voor je bezoek aan onze stad. De medewerkers van Toerisme Tongeren verwelkomen je overigens graag persoonlijk in het vernieuwd toeristisch infokantoor gelegen in de prachtig gerestaureerde Gasthuiskapel. Marc Hoogmartens Schepen van Toerisme Patrick Dewael Burgemeester 03

Eerste stad van belgië

stad tongeren geschiedenis De Tongerse geschiedenis leest als een avonturenverhaal. Na de zege op de Eburonen, bouwden de Romeinen Tongeren uit tot een belangrijke handelsstad. De val van het Romeinse Rijk kon de groei niet stuiten. Tongeren bleef floreren tot aan de Grote Brand in 1677. Na de oprichting van België verrees de stad economisch opnieuw uit haar as! De Eburonen In 54 voor Christus verslaan de lokale stammen de Romeinen nabij Tongeren. Een van de leiders is Ambiorix, koning van de Eburonen. Zijn vreugde is van korte duur. De legioenen keren wraakbelust terug en halen genadeloos uit. De Eburonen worden nagenoeg uitgeroeid. Ambiorix ontsnapt en verdwijnt. Tot hij in 1866 plots opduikt op de Grote Markt van Tongeren als standbeeld. Romeinse welvaart Onder Romeins bewind groeit Atuatuca Tungrorum uit tot een van de grootste steden in Noord-Gallië. Het wordt een strategische halte op de Romeinse heerbaan tussen Keulen en Bavay in het huidige Noord-Frankrijk. De Romeinse bouwwoede onderstreept het belang van de stad. Vandaag bewonder je nog altijd de gedeeltelijke overblijfselen van een aquaduct, Romeinse tempel en imposante verdedigingsmuren. Omwalde stad Het begin van de 2de eeuw na Christus: de Romeinen starten met de bouw van een omwalling rond de stad. De muur is zes meter hoog, twee meter dik en 4544 meter lang: langer nog dan die van de toonaangevende Romeinse stad Keulen. In de loop der eeuwen verbrokkelt de muur. Net zoals de Romeinse invloed. Maar ook na de val van het Romeinse Rijk blijft Tongeren bewoond. Middeleeuws drama Vanaf de 11de eeuw kent Tongeren een economische heropbloei. Handelswijken en ambachten schieten uit de grond. Vanaf de 13de eeuw komt er een nieuwe omwalling die gedeeltelijk het tracé van zijn Romeinse voorganger volgt. Torens en toegangspoorten gebouwd met Romeinse silexblokken beschermen de stad tegen indringers. Kloosters, kerken en een begijnhof verfraaien de binnenstad. Tot een grote brand in 1677 nagenoeg het hele centrum in de as legt. Moderne charme Tongeren komt deze klap maar langzaam te boven. Pas in 1830 de oprichting van België volgt er een nieuwe heropbloei. Vandaag is Tongeren weer die bruisende plek van weleer. Waar de geest van de Romeinen en de economische ijver van de middeleeuwse gilden versmelten in een boeiende en gezellige stad met alle hedendaags comfort. Met dank aan Ambiorix De beroemdste inwoner van Tongeren is ongetwijfeld Ambiorix. De lokale Eburonenkoning bracht het Romeinse leger in 54 voor Christus een zware nederlaag toe, waarop Julius Caesar de Belgen omschreef als de dappersten aller Galliërs en hen vervolgens... in de pan hakte. Ambiorix ontsprong de dodelijke dans. Miraculeus. Hij werd nooit gegrepen. Ontdek de bezienswaardigheden van Tongeren aan de hand van onze digitale wandeling, Wandelen door de eeuwen heen,. 05

Een initiatief van de Provincie Limburg

Bezoek het Gallo-Romeins Museum en het verre verleden laat je nooit meer los! In de permanente tentoonstelling van het Gallo-Romeins Museum ontdek je het veelzijdige verhaal van de mens in de regio, van de prehistorie tot het einde van de Romeinse tijd. Je maakt er kennis met de grote omwentelingen en kijkt naar meer dan 2000 objecten uit de eigen collectie, mooi uitgelicht en gepresenteerd in een verrassende scenografie van Niek Kortekaas en De Gregorio & Partners. Het museum spaarde kosten noch moeite om de permanente tentoonstelling voor iedereen boeiend te maken. Educatieve films, maquettes en levensechte figuren brengen lang vervlogen tijden tot leven. Lees de heldere boodschappen, geniet samen met jouw kinderen van leerrijke animaties en interactives of reserveer een bekwame gids voor een fascinerende rondleiding. Je ontdekt dat een samenleving nooit toevallig functioneert zoals ze functioneert. Dat er redenen zijn waarom een cultuur is wat ze is, mensen doen wat ze doen en zijn wie ze zijn. Wat volgt, staat altijd in verband met wat eraan voorafging : de Romeinse keizer-filosoof Marcus Aurelius zei het vroeger al. Vandaag is het ons motto. Eén ding is zeker: bezoek deze permanente tentoonstelling en het verre verleden laat je nooit meer los. Meer nog, je kijkt voortaan met heel andere ogen naar het heden. OPENINGSUREN Dinsdag tot en met vrijdag van 09.00 tot 17.00 uur. Zaterdag, zon- en feestdagen, schoolvakanties (België) van 10.00 tot 18.00 uur. Het museum is gesloten op maandag, behalve als dat een feestdag is. Ook op 25 december en 1 januari blijven de deuren dicht. TOEGANGSPRIJZEN PERMANENTE TENTOONSTELLING Volwassenen: 7,00 Kinderen en jongeren van 4 tot 26 jaar: 1,00 55+, personen met een beperking, kortinghouders en groepen: 5,00 Gezinnen: 15,00 GALLO-ROMEINS MUSEUM Kielenstraat 15, Tel. + 32 12 67 03 30, grm@limburg.be www.galloromeinsmuseum.be TENTOONSTELLING VANAF DECEMBER 2016 An Incredible Roman Dinner Party by Marc Lagrange

Een initiatief van de Provincie Limburg

24 OKTOBER 2015-3 APRIL 2016 GLADIATOREN HELDEN VAN HET COLOSSEUM OOG IN OOG IN DE ARENA. OPPERSTE CONCENTRATIE, WARE DOODSVERACHTING. ELKE SLAG KAN DODELIJK ZIJN, ELK GEVECHT HET LAATSTE. DE BEKLIJVENDE WERELD VAN DE GLADIATOREN KOMT NAAR TONGEREN EN HET GALLO-ROMEINS MUSEUM. MET ABSOLUTE TOPSTUKKEN UIT TAL VAN MUSEA UIT HEEL EUROPA. EN VOORAL IN EEN UNIEKE SAMENWERKING MET HET COLOSSEUM VAN ROME. OOG IN OOG MET GLADIATOREN Gevechten met wilde dieren en openbare executies van misdadigers zijn de opwarmers voor hét hoogtepunt van de dag: de gladiatorengevechten. Aangemoedigd door meer dan 50 000 toeschouwers en onder het waakzaam oog van de Romeinse keizer, vechten de gladiatoren voor hun leven. Barbaars? Vandaag lijkt het zo maar voor de Romeinen was het meer dan vermaak. De bloederige gevechten stonden symbool voor de militaire successen die het Romeinse Rijk groot hebben gemaakt. De gladiatoren waren hun helden. EEN INDRUKWEKKEND NALATENSCHAP Authentieke wapens, helmen, beenbeschermers en tal van andere sprekende attributen laten niets aan de verbeelding over. Samen met grafstenen, godenbeeldjes, gebruiksvoorwerpen, brengen deze topstukken de leefwereld van de gladiatoren tot leven. En dan zijn er nog de levensechte figuren, de meeslepende films en de boeiende interactieve installaties en workshops,. Deze tentoonstelling wordt een totaalervaring die je nooit zal vergeten. KINDVRIENDELIJKE TENTOONSTELLING Ook zoon- en dochterlief beleven ongetwijfeld plezier aan de tentoonstelling. Ze leren via een meeslepende audiotour de wereld van de gladiatoren op een laagdrempelige manier kennen. Het fictieve luisterverhaal gaat over Urbicus, een gladiator die het leven liet na talloze roemrijke gevechten. Bovendien kunnen je oogappels zich creatief uitleven in het atelier: ze maken een gladiatorenhelm of versieren een drinkbeker met gladiatorenscenes. Atelier: elk weekend, elke feestdag en elke dag van de schoolvakanties (België), telkens van 10.30 tot 17.30 uur én op woensdagnamiddag, telkens van 14.00 tot 17.00 uur. Het atelier is inbegrepen in de toegangsprijs. GLADIATOREN IN TONGEREN Gedurende de duur van de tentoonstelling staat heel Tongeren in het teken van de gladiatoren. Met een gladiatorenfestival, een gladiatorenrun, Romeinse maaltijden, een etalagewedstrijd, gladiatorenbier, TOEGANGSPRIJZEN: Volwassenen: 10,00 Kinderen en jongeren van 4 tot 26 jaar: 1,00 55+, personen met een beperking, kortinghouders en groepen: 8,00 Gezinnen: 21,00 GALLO-ROMEINS MUSEUM Kielenstraat 15, Tel. + 32 12 67 03 30, grm@limburg.be www.galloromeinsmuseum.be

Foto van de middeleeuwse omwalling gebouwd op de restanten van de Romeinse muur. In de voetsporen van de romeinen

stad tongeren bezienswaardigheden romeins tongeren Het Gallo Romeins Museum herbergt de grootste schat aan Romeinse relicten maar ook in het centrum zijn er nog duidelijke sporen van onze Romeinse voorvaders zichtbaar. Romeinse stadsomwalling De Romeinse muur was niet bedoeld als verdedigingsmuur, maar veeleer als statussymbool voor de macht en het prestige van de trotse stad en het Romeinse bouwvernuft. Van deze oorspronkelijk 4544 meter lange muur blijft tegenwoordig nog een derde over. De best bewaarde stukken vind je langs het tracé van de Caesarlaan en de Legioenenlaan. Romeinse tempelsite Aan de noordrand van de stad (nu ter hoogte van de Caesarlaan) werd aan het einde van de eerste of het begin van de tweede eeuw op een kunstmatig aangelegd terras een stenen tempel gebouwd. Op basis van de resterende funderingen en aan de hand van eigentijdse materialen wordt een beeld geschapen van wat een kleine 2000 jaar geleden een verheven plaats is geweest. Een aantal infopanelen geven daarbij de nodige achtergrondinformatie. Praktisch De tempel is toegankelijk via de Keversstraat of via de trap aan de Romeinse muur op de Caesarlaan en ligt op het traject van de groene Mijlpaalroute. Alle dagen geopend van 9 u. tot 17 u. Beukenberg: restanten van een Romeins aquaduct Dit mooie wandelgebied vlakbij het stadscentrum is eigenlijk het restant van een Romeins aquaduct. De kunstmatige aarden ophoging was vroeger voorzien van een houten waterbekken en voorzag Romeins Tongeren van drinkbaar water. De Beukenberg werd erkend als beschermd archeologisch monument; het grootste van België! 11

Pliniusbron in het Pliniuspark De Romeinse schrijver Plinius de Oudere vermeldde deze bron en ook middeleeuwse geschriften bezingen haar genezende kracht. De bron bleef vermaard voor haar geneeskundige krachten tot in de 19de eeuw. Recent werd ze op een hedendaagse manier terug zichtbaar gemaakt in het heringerichte Pliniuspark. Luizado Deze zes meter hoge sculptuur naar de hand van multimediale kunstenaar Nick Ervinck staat opgesteld op het Museumplein. Bij opgravingen in Tongeren werden twee Romeinse zuiltrommels gevonden die eertijds deel uitmaakten van een zogenaamde Jupitergigant. Voor de creatie van Luizado vertrok kunstenaar Nick Ervinck vanuit de historische achtergrond van deze zuil en de erbij horende godenbeelden. ROMAN RIoTS Het kunstwerk ROMAN RIOTS (Nadia Naveau 2014) is in feite de hedendaagse interpretatie van de zgn. Centauromachie, het mythische gevecht tussen de Lapithen en de Centauren dat in alle hevigheid losbarstte tijdens het huwelijksfeest van koning Pirithoüs. Centraal in het beeld pronkt Apollo die met opgeheven arm de orde tracht te herstellen. Van deze historische beeldengroep werden evenwel slechts enkele archeologische fragmenten teruggevonden. De ontbrekende delen werden dan maar vervangen door een metalen raamwerk. Dat raamwerk vindt u ook terug in het werk van Nadia Naveau. Tot zover de basis; het overige is wat de kunstenaar transformatie noemt. Zo draagt Apollo in het werk van Nadia Naveau een motorhelm, gaf ze één van de Centauren een duikhelm mee of herkent u misschien wel de voorzijde van een ouderwetse Rolls Royce. Uiteindelijk verwerkte Nadia zelfs de cartoonfiguur Popeye in het werk. 12

stad tongeren bezienswaardigheden Middeleeuws tongeren Wat moet Tongeren er in de middeleeuwen imposant hebben uitgezien. Met haar hoge omwalling, haar zes stadspoorten en verdedigingstorens. Wanneer je vandaag langs deze middeleeuwse restanten wandelt, komen het wapengekletter en de economische bedrijvigheid van de ambachtslui haast tot leven in je hoofd. Middeleeuwse stadsomwalling De middeleeuwse muur met 6 stadspoorten en (minstens) 13 torens ommuurde een stadsoppervlakte van 54 hectare (zo n 100 voetbalvelden). De bouw van de stadsmuur startte in 1241. Het duurde tot 1290 vooraleer de omwalling klaar was. De best bewaarde stukken van de middeleeuwse muur vind je langs de Elfde Novemberwal en de Leopoldwal. De Moerenpoort Deze toegangspoort overleefde als enige van haar zes soortgenoten de tand des tijds. De Moerenpoort stamt uit 1379 en bleef helemaal intact. Vandaag is de robuuste toren omgetoverd tot een boeiend museum over de militaire geschiedenis van de stad. Hedendaagse opstellingen brengen een bewogen overzicht van de gewapende conflicten die de poorten en torens van de verdedigingsmuren op de proef hebben gesteld. Het museum is verspreid over drie verdiepingen. Op de toren geniet je van een indrukwekkend panorama over de binnenstad en het begijnhof. Praktisch Leopoldwal z/n, Het Moerenpoortmuseum beschikt over een automatisch toegangssysteem. U kan bij Toerisme Tongeren een toegangsticket kopen. Het museum kan bezocht worden tijdens de kantooruren van Toerisme Tongeren. Volwassenen: 2 / Tot 26 jaar: 1 / Gezinsticket: 4 Lakenmakerstoren Hier en daar zie je in de stad nog restanten van de middeleeuwse muur. Ook verschillende torens overleefden de eeuwen. Zoals de Velinxtoren en de Lakenmakerstoren. Dit schilderachtig torentje maakte deel uit van de middeleeuwse verdedigingsmuur langs de Jeker-rivier. In de middeleeuwen nam elke stadsgilde in Tongeren de verdediging van één toren voor zijn rekening. Dat verklaart meteen de naam Lakenmakerstoren. De halfronde constructie stamt uit de 13de eeuw en is hoofdzakelijk opgebouwd uit silex. Dat materiaal kwam van de oorspronkelijke Romeinse muur. 13

basiliek & teseum Tongeren, de eerste stad van België ademt meer dan 2000 jaar geschiedenis. Bovendien fascineert ze met haar religieus en waardevol verleden. Tongeren is immers één van de oudste religieuze sites van de Lage Landen en herbergt een zeer belangrijke kerkschat in de Onze-Lieve-Vrouwebasiliek. De Onze-Lieve-Vrouwebasiliek De basiliek is een van de mooiste gotische religieuze bouwwerken van België. De constructie nam meer dan 300 jaar in beslag. De eerste stenen werden al in 1240 gelegd, boven op de restanten van nog veel oudere gebouwen. De basiliek rust onder andere op de allereerste Mariakerk ten noorden van de Alpen. Het indrukwekkende belfort van de basiliek prijkt op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Praktisch Toegankelijk via de Kloosterstraat en de Allee Verte Toegang gratis, dagelijks van 9 tot 17 u. Mariabeeld Oorzaak Onzer Blijdschap Tongeren staat bekend om haar Mariaviering. Dit prachtige beeld van Onze- Lieve-Vrouw werd in 1479 vervaardigd in een Maaslands atelier en werd in 1993 grondig gerestaureerd. Gelovigen blijven het laatgotische beeld in notelaar ook vandaag nog intens vereren. 14

stad tongeren bezienswaardigheden Praktisch Allee Verte / Museumkwartier, Tongeren Opening: juni 2016, voor meer info neem contact op met info@toerismetongeren.be of tel.: 012 80 00 70 Volwassenen: 6 / < 26 jaar: 1 Groepen van min. 15 en max. 20 personen: 5 p.p. Prijs gids: 55 SchaTtopstukken in het Teseum In juni 2016 opent het nieuwe schatkamermuseum: Teseum haar deuren. De kerkschat behoort tot een van de rijkste en grootste van de Lage Landen. Ze bevat talloze kostbaarheden van religieuze kunst zoals reliekhouders, reliekbeursjes, edelsmeedwerk, middeleeuwse koorboeken en zeldzaam textiel. Een aantal collectiestukken zijn zelfs door de Vlaamse overheid erkend als Vlaams topstuk. Herontdek de kerkschatten Het nieuwe museum is gesitueerd in het unieke en historische kader van de romaanse toren en de kapittelzaal van de Onze-Lieve-Vrouwebasiliek. De waardevolle voorwerpen zijn het middelpunt van de tentoonstelling. De audiogids geeft je een woordje uitleg over hun functie, gebruik, betekenis en context. Je kan ook een rondleiding met gids boeken. Romaanse kloostergang - Een oase van rust Aan de oostzijde van de basiliek bevindt zich een romaanse kloostergang uit de 12de eeuw, een van de zeldzame getuigen van romaanse bouwkunst in België. Hij werd in het begin van de 13de eeuw vergroot en herbouwd in zijn huidige vorm. Dit maakte de verlenging mogelijk van het gotische koor van de basiliek. De rechtop geplaatste grafstenen en de hoekkappellen aan de oostzijde dateren uit latere perioden. De kloostergang en -tuin zijn ideaal om even te pauzeren na je bezoek aan het Teseum. Eind 2017 - begin 2018 onthult de archeologische ondergrond van de Onze-Lieve-Vrouwebasiliek haar geheimen. In een volledig nieuw museumconcept kan je 2000 jaren aan bodemarchief op een unieke manier ontdekken en beleven. 15

Zevenjaarlijkse Kroningsfeesten 2016 Grootste Mariale processie van België: 3 5 8 10 juli 2016 Elke zeven jaar vinden in Tongeren de Kroningsfeesten plaats, waarbij het befaamde Mariabeeld de hoofdrol krijgt tijdens de indrukwekkende processies. De Kroningsfeesten vormen de grootste processies van België en brengen op een week tijd zo n 500.000 bezoekers naar Tongeren. Reeds in 2013 zijn de Tongenaren begonnen met de voorbereiding van de achttiende Kroningsfeesten. 3.500 Tongenaren (Tongeren telt 30.000 inwoners!) zullen tijdens de Kroningsweek viermaal een Kroningsprocessie vormen en evenveel keren een avondspel opvoeren op een groot podium op de Grote Markt van Tongeren. In beide manifestaties wordt het leven van Maria en Christus uitgebeeld. Als oudste Maria-oord ten noorden van de Alpen werden in Tongeren reeds in de middeleeuwen heiligdomsvaarten georganiseerd. Toen in 1890 het miraculeuze beeld van Onze-Lieve-Vrouw werd gekroond, besloot de Tongerse bevolking de heiligdomsvaarten uit te bouwen tot zevenjaarlijkse Kroningsfeesten. Deze traditie wordt tot op de dag van vandaag in ere gehouden. 16

stad tongeren KRONINGSFEESTEN 2016 Het hoogtepunt van de Kroning vindt plaats in de week van 3 tot en met 10 juli 2016. Dan zal de Kroningsprocessie viermaal door het centrum van Tongeren trekken: op de zondagen 3 en 10 juli om 15 u. en op dinsdag 5 en vrijdag 8 juli telkens om 19 u. Tijdens deze vier dagen vindt om 22.30 u. een avondspel plaats op een groot podium op de Grote Markt. Tijdens de avondvoorstellingen wordt het leven van Maria en Christus voorgesteld. 18 processiegroepen geven gestalte aan het avondspel en de processie. Alle groepen zorgen voor aangepaste kledij, muziek, wagens en choreografie. De Kroningsprocessie en het Kroningsavondspel kunnen gratis worden bijgewoond. Men kan ook tribuneplaatsen voor de processie en zitplaatsen voor het avondspel reserveren. Een overzicht van de prijzen hiervoor kan u hieronder terugvinden. Tickets kunnen aangekocht worden via het Kroningssecretariaat vanaf begin 2016 of online op de website www.kroningsfeesten.be. U kan nu al uw tickets reserveren en betalen mits overschrijving: Voorverkoop gereserveerde en genummerde tribuneplaatsen: 12 10 (groepen vanaf 30 personen) Overschrijving: totale prijs + 1,50 verzendingskosten IBAN : BE67 7430 5946 8387 van V.Z.W. Kroningsfeesten Tribune BIC: KREDBEBB! OPGELET: vermeld : processie en de datum Voorverkoop zitplaatsen avondspel: 15 Overschrijving: Totale prijs + 1,50 verzendingskosten IBAN : BE76 7430 5946 9195 van V.Z.W. Kroningsfeesten Avondspel BIC: KREDBEBB! OPGELET: vermeld : avondspel en de datum Meer info: Kroningssecretariaat Julianus 5 Tel.: 012 80 02 22 Info@kroningsfeesten.be www.kroningsfeesten.be kroningsfeesten2016 Kroning2016 17

pelgrims & toeristen gasthuiskapel In het voorjaar van 2015 opende in de Gasthuiskapel ter hoogte van het Hospitaalplein het vernieuwde regionaal bezoekerscentrum van Tongeren haar deuren. Dit bezoekerscentrum maakt de toeristen op een professionele manier wegwijs in de stad en de regio en vormt dus het ideale startpunt om het centrum en de omgeving op een actieve manier te verkennen. Geïnteresseerd in het rijke verleden van de Gasthuiskapel? Lees zeker eens de publicaties Zorgende handen ( 10) en Twee barokke grafmonumenten in Berchem en Tongeren ( 15). Beide uitgaves zijn te koop bij Toerisme Tongeren. Na jaren van leegstand, werd de kapel aan een grondige renovatiebeurt onderworpen. Ze werd zo waarheidsgetrouw mogelijk in oorspronkelijke staat hersteld en bijkomend werden er een aantal waardevolle kunstvoorwerpen in onder gebracht. Zo is het bekende schilderij van de Grote Brand van Tongeren van 1677 terug zichtbaar voor publiek, net zoals een aantal waardevolle reliekschrijnen en heiligenbeelden. Het bezoekerscentrum werd op een bijzonder innovatieve manier geïntegreerd in de oude kapel en is een voorbeeld van hoe een oude stad op een hedendaagse manier met haar erfgoed kan omgaan. De kapel behoorde tot het voormalige St-Jacobusgasthuis waarvan de oorsprong terug gaat tot in de twaalfde eeuw. Pelgrims op weg naar Santiago de Compostela vonden hier een welgekomen rustplaats. Dankzij schenkingen groeide het gasthuis al snel uit tot een rijke instelling. De Franse Revolutie aan het einde van de 18de eeuw maakte hieraan een einde. Na deze woelige periode werd het complex ingericht als ziekenhuis, weeshuis en rusthuis. Tot 1980 bleef het een ziekenhuis, nadien werd het gebruikt door de stadsdiensten en nu is het een hotel, woon- en shoppingcomplex. 18

stad tongeren bezienswaardigheden In het bezoekerscentrum vind je naast een uitgebreid aanbod aan streekproducten, ook heel wat boeken over Tongeren en omgeving en een ruim aanbod aan originele souvenirs. De opening van de kapel vormde ook de gelegenheid om een nieuwe souvenirlijn op de markt te brengen. Striptekenaar Chris Van Brussel, tevens ook de architect die meewerkte aan het renovatieproject van de kapel, ontwierp speciaal voor deze gadgets enkele originele figuren waaronder een karikatuur van onze stadsheld Ambiorix. De stripfiguren zijn overigens levensgroot terug te vinden in het interieur van de kapel. Er werd gekozen voor kleinschalige gebruiksvoorwerpen die binnen ieders budget passen: ontbijtplankjes, notitieboekjes, puzzels, pennen, potloden, magneetjes, De kapel vormt eveneens het startpunt voor de Evermarusroute, een 11 kilometer lange wandeling in de voetsporen van de voormalige pelgrims op weg naar Santiago de Compostela. De infofolder is voor 1 te koop bij Toerisme Tongeren. Agnetenklooster Het Agnetenklooster is één van de weinige kloosters waarvan de gebouwen nog altijd het straatbeeld sieren. Het ligt centraal op de toeristische as die het stadscentrum met het begijnhof verbindt. Enkel de binnentuin is toegankelijk, maar achter het schitterende gebouwencomplex schuilt een boeiende wereld boordevol kleine en grotere verhalen. Wil je die ontdekken? Vraag dan bij Toerisme Tongeren naar de publicatie Salighe Susteren - Agnetenklooster. Ze kost 3. Praktisch Toegankelijk via de Agnetenberg en de Repenstraat. Van 1 april t.e.m. 30 september dagelijks te bezoeken van 10 tot 16 u. Van 1 oktober t.e.m. 31 maart op weekdagen toegankelijk van 10 tot 16 u. en tijdens weekends en feestdagen van 10.30 u. tot 15.30 u. met uitzondering van 1 en 2 januari, 15 september (foordag), 15 november, 24, 25, 26 en 31 december. Sint-Janskerk Deze verborgen parel dateert waarschijnlijk uit de 10de eeuw. Een legende vertelt dat leerlooiers de kerk bouwden op een plek waar ooit een gewijde kapel stond voor hun patroonheilige Sint-Jan. In de loop van de eeuwen bekostigden rijke buurtbewoners tal van verbouwingen: van Maaslandse renaissancestijl in de 17de eeuw tot classicistische kerk in 1752. Tijdens de Franse overheersing zetelde hier de gemeenteraad. Pas in 1836 werd het gebouw weer een parochiekerk. De laatste grote verbouwing vond vanaf 1888 plaats onder leiding van de Tongerse architect Mathieu Christiaens. Praktisch Dagelijks geopend van 9 18 u. 19

het begijnhof van tongeren Het Tongerse begijnhof ademt een ingetogen sfeer en rust uit: met kasseien geplaveide straatjes, pittoreske pleintjes, begijnenhuisjes, religieuze gebouwen... Niet voor niets erkent de UNESCO dit feeërieke ministadje in de stad als werelderfgoed. Wie waren deze begijnen? Begijnen waren vrouwen die hun leven aan God wijdden zonder zich uit de wereld terug te trekken. Ze leefden in een gesloten gemeenschap in een begijnhof en legden een belofte van armoede en kuisheid af, maar geen kloostergelofte. Dorp in de stad Dit dorp in de stad werd van de stad gescheiden door een muur die de rust en de vrede van de kleine godsdienstige gemeenschap waarborgde. Een poort gaf toegang tot de woningen. Binnen de muren woonden de begijnen in individuele en/of gemeenschappelijke huizen of conventen. Ze moesten zoveel mogelijk in hun eigen onderhoud voorzien. Begijnhofkerk De sfeervolle Sint-Catharinakerk is vroeggotisch en stamt uit 1294. Ze onderging verschillende verbouwingen. Na de Franse Revolutie kwam ze in het bezit van de Tongerse Godshuizencommissie. Die verhuurde ze in 1899 voor 99 jaar aan de Paters Minderbroeders. Daarom is ze vooral bekend onder de naam Paterskerk. De Begijnhofkerk is momenteel niet voor publiek toegankelijk. 20

stad tongeren bezienswaardigheden Begijnhofmuseum Op het idyllische pleintje Onder de Linde ligt een authentieke begijnenwoning uit 1660. Bewaard en ingericht zoals de begijnen hier vroeger woonden. Je krijgt dan ook een unieke inkijk op het afgezonderde leven van deze uitzonderlijke vrouwen die geen kloosterlingen maar ook geen leken waren. Snuister ook door het begijnenwinkeltje en bezoek het kruidentuintje. In de museumkelder geniet je van een ambachtelijk begijnenbiertje of een heerlijke vlierbloesemlimonade. Praktisch: Onder de linde 12 tel.:+32 12 21 32 59 Van 1 april t.e.m. 30 september van dinsdag t.e.m. zaterdag van 10 tot 12.30 u. en van 13.30 tot 17 u. met uitzondering van de maand juli wanneer het museum alle dagen geopend is. Van 1 oktober t.e.m. 31 maart van dinsdag t.e.m. donderdag en op zaterdag van 10 tot 12.30 u. en van 13.30 tot 17 u. Op zondagen is het museum geopend van 11 tot 17 u., ongeacht het seizoen. Jaarlijks verlof van 1 januari t.e.m. 31 januari 2016. Infirmerie en ursulakapel Kort na 1262 werd een infirmerie gebouwd voor de verzorging van bejaarden en begijnen. Ze diende ook als gastenverblijf. Het huidige gebouw dateert uit 1659 en bevat een brasserie. In 1294 werd naast de infirmerie een kapel gewijd aan de heilige Sint-Ursula. De gerestaureerde kapel is vandaag een barok zaaltje dat dient als polyvalente ruimte voor kamerconcerten, thematentoonstellingen, voordrachten en andere culturele evenementen. Met een begijntje op stap Een begijntje neemt je op sleeptouw en dompelt je met anekdotes en feiten onder in de wondere wereld van het 18de-eeuwse begijnhof. Je herontdekt oude gebruiken en de oorsprong van hedendaagse spreekwoorden. Na een bezoek aan het begijnhofmuseum geniet je in de middeleeuwse kelder van een kop koffie of thee met een stuk begijnentaart met vruchten uit den boomgaard. Afsluiten doe je met een biologisch kruidenbiertje Het Dagelyckx Bier (8 ) of een frisse vlierbloesemlimonade. Beide met blokjes netelkaas. Praktisch: 2 uur 11 p.p. Gids: 55 (min. 6 pers. en max. 20 pers./gids). Reservaties: via Toerisme Tongeren, info@toerismetongeren.be, Tel.: +32 12 80 00 70. 21

stad tongeren Mijlpaalroute de mijlpaal route Tongeren ontdekken kan je best aan de hand van de Mijlpaalroute. Dankzij deze route ben je er zeker van dat je geen enkel hoogtepunt mist. Doen! Bij Toerisme Tongeren kan je een begeleidende brochure met extra achtergrondinformatie kopen voor 5. De kinderbrochure met spelletjes kost 1. Erfgoedwandeling De Mijlpaalroute loodst je door de geschiedenis en langs het rijke erfgoed van de stad. Je volgt de stapstenen met de gekleurde letter M op de grond. Er zijn drie routes: rood, blauw en groen. Onderweg geven mijlpalen en gevelborden je meer informatie over de bezienswaardigheden. Met een smartphone kun je de 3D-barcode op de mijlpalen scannen voor extra achtergrondinformatie. Rood voor kids Heb je kinderen bij? Dan is de rode route door het stadscentrum een ideale keuze. Een speciaal kinderparcours maakt de wandeling extra belevingsvol voor jonge stappertjes. Er werd ook een aparte kinderbrochure uitgewerkt. Route op maat Starten kan aan stadspark De Motten, het Pliniuspark of aan het station. De locaties staan op het plan aangeduid als sterretje. De drie routes sluiten op elkaar aan. Zo kun je je wandeling tot één route beperken, of er twee of drie combineren. Een handig plan toont je niet alleen de instappunten, maar geeft ook hier en daar extra achtergrondinformatie. Beken kleur De rode en blauwe route leiden je door het centrum van de stad. De groene route verlaat het centrum en loodst je naar de stadsrand van Tongeren. Hier sluit je vlot aan op de erfgoedwandeling Verborgen Moois van het Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren. 22

stad tongeren antiekmarkt de antiek markt De grootste antiek- en brocantemarkt van de Benelux vind je in Tongeren. Elke zondag vanaf 7 uur stallen 40 antiekzaken en 350 standhouders hun grootste schatten uit. Eeuwenoud antiek, design uit vervlogen jaren, vintagespullen of die speciale objecten die nog net ontbreken in je verzameling Ze liggen hier op je te wachten. De markt strekt zich uit aan de Moerenpoort, de Leopoldwal en de omliggende straten. Bekend tot ver buiten de grenzen en met een groot internationaal publiek, maar altijd even gemoedelijk! 23

De morgendstond heeft goud in de mond De antiekmarkt begint al vanaf 7 u. s morgens, sommige handelaars zijn er zelfs nog vroeger. Wil je de eerste keuze, wees er dan bij zonsopgang bij! Gratis parkeren aan de rand van de stad op stadsparking De Motten Tongeren en haar antiekmarkt bezoek je best te voet. Parkeer je wagen gratis op de ruime stadsparking De Motten aan de Kastanjewal. Maak een lijstje Het meest succes oogst je als je weet wat je zoekt. Daarom maak je best een verlanglijstje op van je top 5 items die je wilt kopen. Koop best in twee zondagen Vind je de ene week niet wat je zoekt? Geen nood, de volgende week staan er weer heel wat nieuwe handelaars met hun meest recente aanbod. Door weer en wind Ook in de winter of zelfs bij regendagen heeft de antiekmarkt heel wat te bieden. Een gedeelte van de markt heeft plaats in de Eburonenhal en in de ondergrondse Qpark in de Clarissenstraat. Antiekwinkels Langs het parcours van de antiekmarkt vind je ook heel wat vaste antiekshops. Hier kan je ook op weekdagen terecht voor professioneel advies en echte antiquiteiten. 10 Tips voor een geslaagde schattenjacht 2000 jaar garantie Antiek blijft, je koopt iets oud omdat je ervan houdt. De passie voor het verleden drijft iedere zondag duizenden bezoekers naar Tongeren en geef toe wat staat er mooier in je woonkamer dan een snuisterij met een verhaal. Onderhandelen Handel drijven is zo oud als Tongeren zelf. Een beetje onderhalen maakt deel uit van de ervaring van het kopen op de grootste antiekmarkt van de Benelux. Logistiek van de markt Ben je van plan een grote kast te kopen? Zorg dan voor geschikt vervoer. De meeste antiekhandelaars zijn bereid om hun goederen te leveren maar ze zelf meenemen behoort tot de ultieme ervaring van antiek op een antiekmarkt te kopen. Van koper tot verkoper Gebeten door de microbe van de Tongerse antiekmarkt? Maak dan snel je zolder leeg en kom je antiek verkopen op de markt. Mits een kleine vergoeding huur je je eigen standplaats. Voor meer informatie: neem contact op met onze dienst economie op het nummer +32 12 80 01 79 of per e-mail: economie@stadtongeren.be. 024

stad tongeren Goed geshopt winkelstraten De winkelstraat van Tongeren is de lange Maastrichterstraat die de Grote Markt met het station verbindt. Hier liggen ketens, lokale winkels en eetgelegenheden zij aan zij. Ook de verkeersvrije pittoreske Sint-Truiderstraat en Hemelingenstraat doen de harten van shoppers sneller kloppen. Ronddwalen, etalages kijken, even binnenwippen in Tongeren is shoppen een heerlijke bezigheid. T-Forum T-Forum is een nieuw winkelpark in Tongeren dat je een mix van gemak en plezier biedt. Met meer dan 30.000 m² winkeloppervlakte vind je er alles bijeen voor een leuk, spannend of comfortabel leven. Van ruime warenhuizen tot schoenenwinkels, van elektroketens tot kledingzaken. Liefst 850 parkeerplaatsen staan gratis ter beschikking. Zo kan je ook dicht bij jouw favoriete winkel parkeren als je weinig tijd te verliezen hebt. Goed geshopt Julianus Shopping Center Shopping Julianus combineert eeuwenoude muren met grootse moderne glaspartijen en geeft de winkels zo een extra sfeervol tintje. Koopzondagen en evenementen stad Tongeren De eerste zondag van elke maand openen de Tongerse winkels tussen 13 en 17 u. hun deuren. Meestal vindt er tegelijk ook een leuk evenement plaats. Kortom: een heerlijke zondaguitstap voor het hele gezin. Tongerse cadeaubon Ontbreekt het je af en toe aan inspiratie bij het kopen van een geschenk en vind je geld geven een beetje onpersoonlijk? Geef dan eens een Tongerse cadeaucheque als geschenk. Bij Toerisme Tongeren kan je de cadeaucheques aankopen vanaf 10. Het palet aan deelnemende zaken is zeer divers: kleding voor jong en oud, schoenen, gelaatsverzorging, een hapje en een drankje,... het kan allemaal. 25

stad tongeren evenementen Evenementen voor klein & groot ANTIEKMARKT Iedere zondagochtend van 7 tot 13 u.: antiekmarkt. Iedere eerste zondag van de maand tussen 13 en 17 u. openen de winkels in het centrum hun deuren. Meestal vindt er die dag ook een evenement plaats in het centrum. Zo vindt er traditiegetrouw op de eerste zondag van augustus het bierfestival Bier Anders plaats. Raadpleeg de website van de stad Tongeren: www.tongeren.be of www.uitintongeren.be voor een overzicht van de activiteiten. Jekerhippodroom Tongeren Rutterweg 85, De enige paardenrenbaan van Limburg. Elke zaterdag tussen eind maart en eind november worden er paardenraces gehouden. Naar jaarlijkse gewoonte vindt op Paasmaandag de Hoedendag plaats, waarbij de hippodroom de allures krijgt van een Ascot aan de Jeker. De aanwezigen lopen er rond met opzichtige en unieke hoofddeksels. De mooiste en origineelste hoed wordt beloond met een prijs. Andere publiekstrekkers zijn de Premiumkoersen (Franse PMU), de Grote Prijs en de Trotting Day. Voor meer info: tel.: 012 241 837, www.drafrennentongeren.be, drafrennentongeren@hotmail.com Evermarusfeesten 1 mei 2016 Elk jaar op 1 mei wordt in Rutten het mysteriespel ter ere van de heilige Evermarus opgevoerd. Die dag zakken duizenden bedevaarders en toeristen af naar het kleine dorpje in Droog-Haspengouw. Alle deelnemers aan het spel zijn inwoners van Rutten of afkomstig uit Rutten. Tijdens het spel vertolken de spelers de martelaarsdood van Evermarus.Voor meer info: www.evermarus.be. Kerstverhalenwandeling In het charmante begijnhofmuseum Beghina kan je in de kerstperiode terecht voor een uniek kerstprogramma. Vertrekkend vanuit het begijnhofmuseum neemt de verteller van dienst u mee langs de mooiste en meest sfeervolle historische plekjes van Tongeren. Onderweg geniet u van klassieke en hedendaagse kerstverhalen, opgeluisterd met een streepje kerstmuziek. Een hartverwarmende borrel onderweg verdrijft de winterse koude en maakt plaats voor een warm kerstgevoel. De verhalenwandeling wordt afgesloten in de gezellige middeleeuwse museumkelder, met een glühwein, erwtensoep, een verhaal, een lied en wensen voor een voorspoedig Nieuwjaar! Reservatie: info@begijnhofmuseumtongeren.be, of tel.: +32 12 21 32 59 Begijnhofmuseum Beghina, Onder de Linde 12,. 26, 27, 28, 29 en 30 december om 19 u. 12 per persoon, kinderen < 12 jaar: 6, kinderen < 6 jaar: gratis. 26

stad tongeren evenementen B-Classic Pressure Cooking Festival een intense beleving van klassieke muziek! Van vrijdag 22 april t.e.m. zondag 1 mei 2016 B-Classic is een 10-daags muziekfestival dat jaarlijks een 30-tal nationale en internationale topmuzikanten samenbrengt. Iedere dag worden nieuwe ensembles gevormd. Overdag repeteren zij de stukken die s avonds beluisterd kunnen worden. Deze pressure zorgt voor een onnavolgbare chemie en een intense en unieke kijk- en luisterervaring. De concerten staan geprogrammeerd op Limburgse locaties die de moeite van het bezoeken waard zijn en die doorgaans niet zijn opengesteld voor het publiek. Voor meer informatie en tickets: www.b-classic.be Cultuurzomer Kiezen voor cultuur! Cultuurzomer Tongeren 2016 Een stad is méér dan stenen en straten. Ook Tongeren heeft alles in huis om een onweerstaanbare en boeiende plek te zijn. Tijdens de zomer neemt de stad je mee op een boeiende culturele verkenning. Je kijkt mee door de ogen van historici en kunstenaars naar Tongeren vroeger en nu, en dit zowel binnen als buiten de wallen. In 2015 creëerde Cultuurzomer reeds een aantal sterke momenten die de toon zetten voor de volgende edities. Wil je weten wat Cultuurzomer 2016 voor jou in petto heeft? Surf naar www.cultuurzomer.be en bekijk er het volledige programma. De 9de maand In september de 9de maand van het jaar - staat hedendaagse kunst centraal. Tongeren wil, naast het verleden, ook het heden én de toekomst een plaats geven in het straatbeeld. Daarom werd het kunstproject De 9de Maand, in 1996 gelanceerd, van onder het stof gehaald en nieuw leven ingeblazen. Met dit langlopende expoproject wordt om de twee jaar (even jaartallen) een hedendaags kunstwerk aangekocht en in de openbare ruimte geplaatst. In 2014 werd de sculptuur Roman Riots van Nadia Naveau als tweede werk na Luizado van Nick Ervinck in 2012 ingehuldigd. Op termijn zal zo naast het bekende erfgoed een hedendaagse kunstzinnige wandelroute gecreëerd worden in de eerste stad van het land. In de oneven jaartallen wordt een groepstentoonstelling georganiseerd waarbij hedendaagse kunst, openbare ruimte en erfgoed met elkaar in contact gebracht worden. Op historische en/of verrassende locaties in het stadscentrum tonen we unieke sculpturen, verrassend muraal werk en eigenzinnige installaties. 27

22

stad tongeren evenementen cultuurcentrum de velinx De VELINX profileert zich in het Limburgse cultuurlandschap door een kwalitatief en uitgebreid aanbod van de podiumkunsten, waarbij het aandeel in theater, dansen familievoorstellingen doorweegt. Hiernaast kun je in de Velinx ook terecht voor de grotere namen uit het podiumcircuit. Verder staan ook klassieke concerten, rockconcerten, schoolvoorstellingen, wekelijkse filmvertoningen en tentoonstellingen op het programma. Check het programma van de Velinx via www.develinx.be of informeer ernaar bij onze toeristische dienst. 29

Kindvriendelijk tongeren de motten In stadspark De Motten kunnen actieve jongelingen hun hart ophalen in de speeltuin, op de minigolf of in een roeibootje op de vijver. Het recent aangelegde Pliniuspark beschikt over een kleine speeltuin bestemd voor de allerkleinsten. Bij slecht weer kunnen kinderen tot 12 jaar naar hartenlust ravotten in binnenspeeltuin ActiV. Waterratten kunnen zich dan weer uitleven in het binnenzwembad van de Sportoase. Praktisch Speeltuin De Motten: Paasvakantie: dagelijks van 10 20 u. April, mei, juni: weekends en feestdagen van 10 20 u. en woensdagen van 14 20 u. Juli en augustus van 10-22 u. Minigolf: paasvakantie t.e.m. 31 augustus. Binnenspeeltuin ActiV: www.activ1.be. Binnenzwembad Sportoase: www.sportoase.be/nl/eburons-dome.

stad tongeren kindvriendelijk tongeren Op stap met Joris Ambiorix, de achter-achter-achterachter-achter-achter-achterkleinzoon van Ambiorix Op de rode route van de Mijlpaalroute werd een speciaal kinderparcours ontwikkeld wat de wandeling extra belevingsvol maakt voor jonge stappertjes. Bij Toerisme Tongeren kan je voor 1 een aparte kinderbrochure kopen met leuke spelletjes en raadseltjes. Daarnaast is er een fotozoektocht die zowel de allerkleinste als de allergrootste speurneuzen kan bekoren. Het doel van het spel is op zoek gaan naar fouten in het stadsbeeld. Tien monumenten, gebouwen of locaties werden van uitzicht veranderd. Het spel is te koop bij Toerisme Tongeren aan de democratische prijs van 1,5. spelenderwijs op ontdekking in het Gallo Romeins Museum Archeoloog voor één dag Neem samen met uw oogappels deel aan deze toffe workshop. Wedden dat ze nog meer gefascineerd zullen geraken door dit toch wel bijzondere beroep? Gewapend met meetlint, schopje en truweel graven ze naar schatten uit het verre verleden. Misschien vinden ze wel een bijl uit de steentijd of een Romeins beeldje. Daarna ontdekken ze in de museumzalen de échte objecten. Gevonden? Dan gaan ze trots naar huis met een heus archeologendiploma op zak. Wat: workshop. Leeftijd: kinderen tussen 6 en 12 jaar. Wanneer: in de zomervakantie, voor meer informatie: www.galloromeinsmuseum.be. Deelname: inbegrepen in de toegangsprijs. Inschrijven: niet nodig. Gamen in het museum Zin om de permanente tentoonstelling eens op een andere manier te ontdekken? Pik bij het onthaal een handpalmcomputer op. Hiermee exploreert u al gamend de leefwereld van jagers-verzamelaars, eerste landbouwers en Gallo-Romeinen. Bijzonder is dat u de interactieve spellen kan spelen in groepjes van twee tot drie personen. Het computerspel is zeer geschikt voor een museumbezoek met jongeren. Wat: PDA-spel. Leeftijd: + 12 jaar. Wanneer: in de zomervakantie, voor meer informatie: www.galloromeinsmuseum.be Deelname: inbegrepen in de toegangsprijs. Inschrijven: niet nodig. Night at the Museum: Ook dit jaar is er weer een super spannende museumnacht. Uw kinderen gaan in kleine groepjes op verkenning in het verlaten museum. Als echte Sherlocks onderzoeken ze de museale ruimtes. Ze verzamelen tips in de hoop de valse museummedewerker op het spoor te komen en die uiteindelijk te ontmaskeren. Geregeld zijn er kleine, creatieve opdrachten. Of hoe uw kinderen spelenderwijs leren over het reilen en zeilen in een museum. Na een avond vol leuke spanning mogen ze blijven overnachten. s Morgens staat er een lekker ontbijt klaar. Voor dit sfeervolle evenement is het aantal plaatsen beperkt. Snel inschrijven is dus de boodschap! Wat: evenement. Leeftijd: 8-14 jaar. Wanneer: in de zomervakantie, raadpleeg www.galloromeinsmuseum.be. Meebrengen: slaapgerief (matras, matje of bedje, slaapzak, pyjama, ). Deelnameprijs: 15 (inclusief ontbijt). 31

De toegangspoort tot haspengouw

stad tongeren PLINIUSPARK PLinius park Het Pliniuspark ontleent zijn naam aan de befaamde Pliniusfontein die een geschiedenis kent van meer dan 2000 jaar. Het begon allemaal toen de Romeinse geleerde Plinius de Oudere in zijn werk melding maakte van een geneeskrachtige bron op grondgebied van Tongeren. Het water van de bron had een sterke ijzersmaak en men geloofde dat het soelaas bracht bij koortsaanvallen, nierstenen en allerhande andere kwalen. De bron bleef succes oogsten tot ver in de middeleeuwen. Aan het einde van de 17de eeuw zag men het lucratieve nut van de bron in en trachtte men van het Pliniusdomein een tweede Spa te maken. Het water werd in kruiken gedaan, voorzien van het stadszegel en naar heinde en verre gezonden. Er werden Pliniuspillen op de markt gebracht en op het domein stond een dokter de zieken bij met de nodige uitleg over het geneeskrachtige water. De Pliniusfontein telde een dergelijke bekendheid dat zelfs Lodewijk XV en Napoleon er hun dorst kwamen lessen. De Franse Revolutie aan het einde van de 18de eeuw bracht een einde aan de uitbating van de Pliniusbron. In de daarop volgende jaren herbergde het domein een drankenhuis, een restaurant, een herberg, een bronheiligdom, een camping, tennisvelden en een pretpark maar het vroegere succes werd nooit geëvenaard. Enkele jaren geleden begon men met de herinrichting van het Pliniusdomein. Men koos ervoor om de vroegere site voortaan in te richten als stadspark in harmonie met het karakter van de omgeving: aan de ene kant het historisch centrum, aan de andere kant het Haspengouwse landschap. Nog steeds vormt water het centrale element. Vandaag omvat het park van ruim 10ha een volledig uitgeruste camperparking voor 24 campers en een grote evenementenweide. Deze evenementenweide biedt veel mogelijkheden tot organisatie van openluchtbeurzen, evenementen, fancy fairs, openluchtfeesten, concerten etc. In het park situeren zich ook een kleine speeltuin, een Finse piste, groenpartijen, twee vijvers, verschillende wandelpaden, een grote parking voor voertuigen en touringcars en een fietsparking. In het voorjaar van 2016 wordt het park uitgebreid met een toeristisch infopunt, een verwarmd openluchtzwembad en een cafetaria met terrassen. Het betreft een onbemand toeristisch paviljoen dat zal worden uitgerust met infopanelen en brochures over de stad en de streek. Het infopunt zal hiermee de ideale startplaats vormen voor fietsers en wandelaars die Tongeren en omgeving willen verkennen. Je kan van hieruit onder andere aansluiten op de Verborgen Moois wandeling Beukenberg of instappen op de groene lus van de Mijlpaalroute die je via de Romeinse muur en de Romeinse tempelsite naar het centrum van de stad brengt. Het zwemcomplex zal bestaan uit een competitiebad van 25 meter, een recreatiebad en een bad voor de allerkleinsten. Rond het zwembad wordt een ligweide van 380 m² aangelegd die buiten het zwemseizoen kan dienstdoen als (omheinde) evenementenweide. Het zwembad is toegankelijk voor andersvaliden. 33

natuur wandelen De rijke cultuur van de Tongerse binnenstad even inruilen voor het adembenemende groen van het Haspengouwse landschap of de rurale gezelligheid van de Tongerse kerkdorpen? Je moet er echt niet ver voor wandelen. in en rond Tongeren kies je uit heel wat uitgestippelde wandelroutes die je tot in het hart van het platteland brengen. Landschapspark De Kevie Via bewegwijzerde wandelroutes ontdek je de uitzonderlijke flora en fauna in en rond de Jeker. Een zeldzaam stukje Haspengouwse natuur. Het park bevindt zich ten zuidoosten van Tongeren en is 200 ha groot. Georganiseerde groepswandelingen zijn mogelijk na afspraak. Info en afspraken: +32 12 23 53 60, +32 472 37 80 80, de.kevie@skynet. be, www.kevie.be. Jean Mottart wandelpad Een natuurwandeling van zo n 8 km door de Tongerse deelgemeente Nerem. Je vertrekt aan het Neremplein en volgt de houten paaltjes. De route is vernoemd naar Jean Mottart, geboren in 1931 en één van de spilfiguren in het culturele en politieke leven van Nerem. Na zijn dood in 1987 vernoemde de KWB Nerem deze mooie wandelroute naar hem. Het Evermaruspad Tongeren en het dorpje Rutten waren van oudsher belangrijke haltes voor pelgrims op doortocht naar Santiago de Compostela. De gasthuiskapel en andere historische gebouwen zijn hiervan stille getuigen. Het Compostelagenootschap en de stad Tongeren bewegwijzerden een stukje van deze historisch belangrijke wandelroute. 34 Naar de Herkwinning Deze lusvormige wandeling van 7 km vertrekt aan de kerk in Overrepen en voert je langs stille getuigenissen van ons rijk verleden, talrijke fruitplantages en doorheen het waardevolle natuurgebied van de Herkwinning. In de wandelfolder vind je een gedetailleerde routebeschrijving met uitleg over het landschap, de fruitteelt en de bezienswaardigheden. De begeleidende wandelfolders zijn verkrijgbaar bij Toerisme Tongeren en kosten 1.