GGD Zuidhollandse Eilanden/Uitgave juni 2004. de lucht in huis en uw gezondheid Hoofdvestiging Van Hogendorpstraat 50 3201 WD Spijkenisse T (0181) 65 24 00 F (0181) 65 24 01 E info@ggd-zhe.nl W www.ggd-zhe.nl Gezond Nevenvestigingen Oostzanddijk 26 3221 AL Hellevoetsluis T (0181) 33 35 10 F (0181) 33 35 11 Sportlaan 5 3241 KC Middelharnis T (0187) 61 73 60 F (0187) 61 73 61 Pad van Jongejan 3 3261 CC Oud-Beijerland T (0186) 63 65 70 F (0186) 63 65 71 Wonen
Gezond wonen Gemiddeld brengen Nederlanders het grootste gedeelte van de dag, zo n 17 uur, in de eigen woning door. De kwaliteit van de lucht in de woning, het binnenmilieu, is daarom erg belangrijk. Bij milieuvervuiling denkt men snel aan de lucht buitenshuis, maar de lucht in de woning is vaker verontreinigd. Dagelijkse activiteiten zoals afwassen, koken en douchen kunnen uw woning met vocht en schadelijke stoffen verontreinigen. De grootste bron van luchtverontreiniging in de woning is roken. Een verontreinigd binnenmilieu kan gezondheidsklachten veroorzaken zoals hoofdpijn, misselijkheid en luchtwegklachten. Gelukkig kunt u zelf veel doen om de kwaliteit van de lucht in uw woning te verbeteren. In deze folder vindt u informatie over enkele belangrijke bronnen van luchtverontreiniging in de woning en gezondheidsklachten die hieruit kunnen voortvloeien. Ook leest u hoe u door te ventileren en te luchten de schadelijke stoffen uit uw woning kunt verwijderen en dus gezondheidsklachten kunt voorkomen. Zo blijft u zelf en het milieu in uw woning gezond.
Roken van rokende ouders zijn vaker ziek en Zij leven van huidschilfers van mensen en huisdier is vaak gezellig, maar dieren Het roken van een sigaret, sigaar of pijp hebben meer kans op astma en bronchitis. dieren. Veel mensen zijn allergisch voor de kunnen ook een bron zijn van allergische verontreinigt de lucht in uw woning met allerlei schadelijke stoffen. Sommige Vocht uitwerpselen van huisstofmijten. Deze allergie kan luchtwegklachten veroorzaken. reacties of ze kunnen parasieten en ziekten overdragen, zoals spoelwormen en van deze stoffen zijn kankerverwekkend. De oorzaak van een vochtprobleem is Ook voor schimmels kunnen mensen de papegaaienziekte. Zo is van teer bekend dat het longkanker vaak niet eenduidig. allergisch zijn. Het inademen van schim- Huisdieren verspreiden haren en huid- kan veroorzaken. Een vochtprobleem kan ontstaan door melsporen of deeltjes kan neusverkoud- schilfertjes. De huidschilfers zijn zo Tabaksrook bestaat onder meer uit zeer een gebrek aan de woning, zoals vochti- heid en een verergering van de klachten klein en licht, dat ze dagenlang in de kleine zwevende ge kruipruimten, lek- deeltjes, fijn stof kages, regendoorslag genaamd. Fijn stof is en bouwvocht. slecht voor de wer- Koken, afwassen, dou- king van de longen en chen en de was drogen kan de klachten als veroorzaken ook veel gevolg van astma en vocht. Bovendien pro- bronchitis verergeren. duceren mensen en Dit effect wordt ver- dieren vocht, wanneer sterkt door irriterende zij ademen en zweten bestanddelen van de en ook het water van rook, zoals formal- de kamerplanten komt dehyde en ammoniak. door verdamping in de kamer. bij astma en bronchitis tot gevolg heb- lucht kunnen blijven hangen. Het inade- Een gezin van 4 personen produceert op ben. Schimmels zijn te herkennen aan men van deze deeltjes kan bij sommige Roken is ook een belangrijke bron van een dag tussen de 7 en 14 liter water. Dit verkleurde, soms donzige vlekken op mensen allergische reacties oproepen. koolmonoxide. Het koolmonoxide-gehalte verdwijnt in huis in de vorm van water- muren, op meubels, textiel of andere Ook voor de uitscheidingsproducten van in het bloed kan bij rokers 10 tot 20 maal damp; onzichtbaar voor het menselijke oog. materialen. In een kamer met schimmels dieren, zoals urine en speeksel kunnen zo hoog zijn als bij niet-rokers. Een Een hoog vochtgehalte is te herkennen aan ruikt het meestal muf. mensen allergisch zijn. Verschijnselen slechte conditie bij rokers wordt onder andere veroorzaakt door een hoog kool- een onprettig, klam klimaat in de woning. Vocht bevordert de groei van schimmels en Huisdieren die kunnen optreden zijn onder andere: een loopneus, niesbuien, een verstopte monoxidegehalte in het bloed. Ook mee- huisstofmijten. Huisstofmijten zijn zo klein Ongeveer de helft van de Nederlandse neus, jeukende en tranende ogen, huid- roken is ongezond. Baby's en kinderen dat ze niet met het blote oog te zien zijn. huishoudens heeft een huisdier. Een uitslag en soms eczeem.
Sommige huisdieren, met name de kat, de een goede verbranding is de vlam blauw; Sommige houtkachels worden ook wel zijn klein en worden gemakkelijk inge- cavia, de hamster en het paard, staan tijdens een onvolledige verbranding is de met allesbrander aangeduid. Dit is een ademd. Het stof kan de ogen en lucht- bekend om het opwekken van een allergie. vlam geel en flakkert. misleidende naam. U kunt namelijk lang wegen irriteren. Gasfornuizen en geisers Koolmonoxide wordt sneller in het bloed opgenomen dan zuurstof. Het inademen niet alles in een houtkachel stoken. Het beste kunt u openhaardblokken of droog, Verf, lijm en lak bevatten organische Bij het verbranden van gas in een gas- van koolmonoxide kan hoofdpijn, sufheid onbehandeld hout gebruiken. Als u oplosmiddelen. Terpentine is een voor- fornuis of geiser ontstaat onder andere of bewusteloosheid veroorzaken. Deze bewerkt hout, papier of plastic in het beeld van zo n oplosmiddel. Organische stikstofdioxide. Stikstofdioxide is alleen effecten treden sluipend op, omdat kool- vuur gooit, komen allerlei verontreinigen- oplosmiddelen komen vrij als de verf in hoge concentraties monoxide onzichtbaar te ruiken. Het gebruik en geur- en smaakloos van een afvoerloze is. Ieder jaar weer geiser is een belang- sterven gemiddeld 15 rijke bron van het mensen aan een kool- verontreinigen van de monoxidevergiftiging. lucht in uw woning met stikstofdioxide. Stikstofdioxide kan bij kinderen en men- Open haarden en houtkachels sen met gevoelige Tijdens het stoken longen, luchtweg- van een open haard of klachten veroorzaken. Ze krijgen dan houtkachel ontstaan onder andere teer- de en zelfs kankerverwekkende stoffen droogt. Ze hebben een opvallende geur. klachten zoals kortademigheid, hoesten achtige stoffen en heel fijn stof. Deze vrij. Zo wordt uw woning en de directe Een hoge concentratie van deze stoffen of een loopneus. zijn schadelijk voor de longen. De omgeving verontreinigd. in de lucht, prikkelt de slijmvliezen van Tijdens een onvolledige verbranding kan schoorsteen verspreidt de verontreinigingen ook rondom de woning, zodat de Doe-het-zelven de ogen, neus en keel. er ook koolmonoxide ontstaan. Bij een buren er ook last van kunnen hebben. Bij doe-het-zelven en (ver)bouwen Uit nieuwe meubels en stoffering kunnen onvolledige verbranding is er te weinig komen stoffen vrij die schadelijk kunnen gasvormige stoffen vrijkomen. Sommige zuurstof aanwezig om de brandstof hele- In de woning is de verontreiniging afhan- zijn voor de gezondheid. mensen kunnen door deze gassen maal te verbranden. U herkent dit door- kelijk van de grootte van de haard of Wanneer u gaat boren, schuren en gezondheidsklachten krijgen, waaronder dat de kleur van de vlam verandert. Bij houtkachel, de brandstof en de ventilatie. zagen, komt er veel stof vrij. Stofdeeltjes hoofdpijn en geïrriteerde ogen.
Wat kunt u zelf doen om gezondheidsklachten te voorkomen Ventileren en luchten In de jaren zeventig en tachtig zijn veel huizen geïsoleerd om energie te besparen. Doordat de kieren en spleten zijn afgedicht, wordt de lucht in de woning niet meer vanzelf ververst. Het is daarom belangrijk dat u goed ventileert en lucht om de verontreinigende stoffen uit uw woning te verwijderen. Ventileren Ventileren is het voortdurend verversen van de lucht in uw woning. Door te ventileren gaat de verontreinigde stof naar buiten en komt er frisse lucht binnen. Goed ventileren is bij alle weersomstandigheden noodzakelijk, ook als het buiten regent of vriest. U ventileert uw woning door ventilatieroosters of klapraampjes op een kier tegen elkaar open te zetten. Sommige huizen hebben een centrale mechanische ventilatie. Het ventilatiesysteem is zorgvuldig afgesteld en moet continu afzuigen voor een goede werking. Schakel dit systeem nooit uit. Om inbraak tegen te gaan, kunt u op inbraakgevoelige plekken beter geen raampjes open zetten tijdens de nacht of wanneer niemand thuis is. Ventileren met behulp van ventilatieroosters of de centrale ventilatie is natuurlijk wel mogelijk. Extra ventileren is belangrijk als: - de ramen binnen langdurig beslagen zijn; - er schimmel of vochtplekken op de muur zitten; - u regelmatig pissebedden, zilvervisjes of slakken ziet; - de lucht in een kamer of in de gehele woning muf ruikt; - de lucht in een kamer of in de gehele woning klam aanvoelt. Luchten Luchten is iets anders dan ventileren. Bij luchten wordt een kamer of de woning ter verfrissing aan de buitenlucht blootgesteld. Het raam wordt dan verder dan een handbreedte (8 cm) opengezet. Het dagelijks gedurende een half uur luchten van alle woonvertrekken is voldoende. Goede momenten om te luchten zijn s ochtends bij het opstaan, als de woning nog niet opgewarmd is en s avonds voor het naar bed gaan, wanneer de thermostaat toch al lager wordt gezet. Verder is luchten belangrijk als u huishoudelijk werk doet, zoals bedden opmaken en stofzuigen. Extra luchten is belangrijk als: - er in huis geklust wordt; iemand binnenshuis rookt; - u de kattenbak of het konijnenhok schoonmaakt; - u kookt of douchet; - u de was in huis droogt; - de openhaard of houtkachel brandt; - het binnen muf ruikt, bijvoorbeeld als u een tijdje niet in de woning bent geweest.
Meer informatie Heeft u over dit alles nog vragen? Dan kunt u terecht bij: GGD Zuidhollandse Eilanden Afdeling Algemene Gezondheidszorg Van Hogendorpstraat 50 3201 WD SPIJKENISSE T (0181) 65 24 40 F (0181) 65 24 01 E info@ggd-zhe.nl W www.ggd-zhe.nl Ook kunt u bij de GGD informatiekaarten aanvragen over: - Asbest en uw gezondheid - Doe-het-zelfmaterialen en uw gezondheid - Huisdieren en uw gezondheid - Geisers en uw gezondheid - Open haarden en uw gezondheid - Radon en uw gezondheid - Vocht en uw gezondheid