SECTORAAL BEROEPSPROFIEL MECANICIEN BROMFIETSEN EN LICHTE SCOOTERS Datum uitgave: mei 2011 ASBL EDUCAM VZW Avenue J. Bordetlaan 164, Bruxelles 1140 Brussel T 02 778 63 30 F 02 779 11 32 0
Mecanicien bromfietsen en lichte scooters Situering van het beroep De mecanicien bromfietsen en lichte scooters bevindt zich in de sector van de verkopers, herstellers en in sommige gevallen verhuurders van bromfietsen en lichte scooters (minder dan 125 cc). Vele bedrijven combineren deze activiteiten met het verkopen, herstellen en onderhouden van fietsen of zwaardere scooters en/of motorfietsen. In dit laatste geval is er via studie en opleiding een evolutie mogelijk naar het beroep van mecanicien motorfietsen. De classificering binnen het beroep berust op de ervaring: leerling/stagiair, mecanicien, werkplaatsleider. In kleine structuren wordt deze laatste functie dikwijls door de bedrijfsleider zelf vervuld, samen met het administratieve en commerciële beheer. Bij de organisatie van het werk moet de wet betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk (Codex Titel 1, Hoofdstuk 3, Afdeling 3, Artikel 21) steeds in acht genomen worden. Taken en competenties De mecanicien bromfietsen en lichte scooters kan zelfstandig, op basis van de instructies van de constructeur en zijn hiërarchische verantwoordelijke en conform de richtlijnen inzake veiligheid, hygiëne en milieu, onderstaande taken vervullen: Rijklaar maken en afstellen van nieuwe voertuigen volgens de richtlijnen van de constructeur, wat veronderstelt: - uitpakken van de bromfiets/scooter, controleren van de staat van het voertuig en controleren van de werking van alle onderdelen (motor, remmen, ophanging, stuurinrichting, schakelsysteem, verlichting ) - monteren van onderdelen, zoals spiegels, kofferbak, voorwiel, accessoires - afstellen en aanpassen van het voertuig aan de wensen en behoeften van de klant - afstellen van de bandenspanning, kettingspanning, lichten - controleren van vloeistofpeilen en bijvullen Uitvoeren van periodieke controles en vervangingen die voorzien zijn in het kader van (proactieve en reactieve) onderhouds- en herstelbeurten, volgens de richtlijnen van de constructeur, zoals: - smering, oliepeil- en vloeistofcontroles en aanvulling of vervanging van vloeistoffen - controleren en vervangen van filters en verbruiksgoederen - visueel inspecteren van de onderdelen op schade, slijtage, lekken en indien nodig vervangen (aandrijfriem, kabels, bougie, stuurinrichting, verlichting ) 1
- Wat veronderstelt: - kunnen verrichten van alle noodzakelijke vervangingen en afstellingen - gebruiken van technische documentatie om deze handelingen te verrichten (werkmethode, correcte keuze van de vloeistoffen en de noodzakelijke hoeveelheden volgens de voorschriften van de constructeur...) - kunnen verhelpen van vastgestelde problemen Herstellen, afstellen en vervangen van eenvoudige en complexe mechanische en elektrische componenten, wat veronderstelt: - kunnen werken aan eenvoudige en complexe componenten, gehelen en subgehelen (remmen, kabels, elektriciteit, banden, koppeling...) - kunnen werken aan eenvoudige lichte verbrandingsmotoren (vervangen van een zuiger, cylinder, segmenten ) - in-/uitbouwen, herstellen en vervangen van diverse elementen, weten waar men technische informatie kan vinden en controleren van de goede werking van componenten na een herstelling - afstellen van de motor, remmen, carburator, injectie, klepspeling, koppeling, kettingspanning en aanpassen van het voertuig aan de wensen en behoeften van de klant (De)monteren van de bromfiets/scooter (of onderdelen ervan) in functie van herstellingen/vervangingen. Demonteren en monteren van de wielen en vervangen van de banden op een correcte manier. Opsporen en, op een logische en efficiënte manier, diagnosticeren van defecten en eenvoudige storingen op basis van de waargenomen storingen (door te luisteren, kijken en te proberen), met behulp van meetapparatuur, zoals een multimeter en een CO-meter, en met behulp van de foutcodes aangegeven door het diagnosetoestel. Het gepaste gevolg geven aan de diagnose (herstellen, vervangen ). Inbouwen van toebehoren/accessoires, zoals: - alarm, GPS, verschillende gadgets, valbescherming, windscherm, ander uitlaatsysteem, motorbescherming, bagagerek Dit vereist instructies kunnen volgen en logisch denken. Behandelen van werkfiches met het oog op een efficiënt administratief verloop; noteren van de identificatie van het voertuig, noteren van de uitgevoerde werkzaamheden, registreren van de gepresteerde tijd, noteren van de geleverde of te bestellen onderdelen, noteren van algemene vaststellingen en het te verlenen gevolg, wat veronderstelt: - kunnen lezen en begrijpen van instructies en begrijpelijk kunnen schrijven - kennen van de bijzonderheden van het voertuig 2
Ontwikkelen van communicatie met klanten om hun klachten beter te kunnen begrijpen en identificeren. Adviseren van de klanten met betrekking tot veiligheid, aan te brengen wijzigingen, relevantie van de herstellingen, toebehoren, gebruik van het voertuig Noot: de contacten met klanten zijn voornamelijk van technische aard Klaarmaken van de werkruimte met het oog op vlot, correct en proper werk en opruimen na het werk, wat veronderstelt: - kunnen kiezen van het noodzakelijke gereedschap - met zorg en kennis omgaan met het materiaal, de toestellen en het gereedschap - milieuvriendelijk sorteren en afvoeren van afval Organiseren van het eigen werk - inschatten van de nodige werktijd - realistische planning opstellen van de uit te voeren werkzaamheden Kennis en vaardigheden a. Vereiste algemene kennis en vaardigheden Bereid zijn om permanent bij te leren teneinde de evoluties in de sector op te kunnen volgen, het beroep optimaal te kunnen blijven uitoefenen en te evolueren in het beroep. Werken onder tijdsdruk door de specifieke context waarin gewerkt wordt en de specifieke klanten van de sector. PC-vaardigheid op basisniveau om opzoekingen te doen (bv. voor garanties), afprinten van documenten... Taal: - Werktaal: begrijpen, kunnen spreken en schrijven - Basiskennis van technische termen: Engels, Frans - Begrijpen van de instructies van de constructeur - Kunnen lezen en interpreteren van de werkfiche/werkkaart - Wiskunde: kennis van de vier basisbewerkingen en kennis van het metrisch stelsel - Natuurkunde: druk, warmte, krachten, arbeid, vermogen en de bijbehorende eenheden begrijpen - Veiligheid: kennen van de gevaren en hiermee rekening houdend, de werkzaamheden uitvoeren, dragen van de nodige beschermingsmiddelen (handschoenen, veiligheidsbril ) - Arbeidsorganisatie: respect voor de voorschriften, communicatie met de hiërarchie, planning van de interventies 3
- Ergonomie: kennen en vermijden van houdingen en bewegingen die tot traumatismen kunnen leiden - Milieubescherming: verwijderen en sorteren van afval conform de geldende procedures b. Specifieke kennis en vaardigheden b.1 Vereist - Kennis van de componenten van een bromfiets/scooter, van de werking van de componenten afzonderlijk en van de werking van het geheel - Kennis van kleine verbrandingsmotoren - Kennis van de werking van verschillende remsystemen en injectiesystemen - Kennis van de eigenschappen van verschillende types bromfietsen en scooters - Kunnen lezen en interpreteren van technische documentatie - In staat zijn de richtlijnen en procedures van de contructeur te volgen - Basiskennis elektriciteit en elektronica - Basiskennis van de metalen en kunststoffen die gebruikt worden in de branche: kunnen herkennen van soorten metalen en kunststoffen en op basisniveau de eigenschappen kennen van deze materialen - Basis metaalbewerkingstechnieken: schroefdraad tappen, vijlen, boren, staal zagen - Basiskennis lassen - Kennis van de veiligheidsnormen met betrekking tot de opbouw en uitrusting van een bromfiets/lichte scooter en met betekking tot het gebruik van een bromfiets/lichte scooter - In staat zijn de benodigde tijd in te schatten per opdracht b.2 Te verwerven - Technische terminologie in de taal van de constructeur - Technische specificiteiten van sommige modellen en merken - Technische en elektronische evoluties in de sector Gereedschap en materieel - Alle gereedschap en apparatuur nodig voor het onderhoud van bromfietsen en lichte scooters - Alle apparatuur nodig voor het vervangen van banden - Alle apparatuur nodig voor het (de)monteren en vervangen van mechanische en elektrische onderdelen - Handgereedschap (schroevendraaiers, sleutels, hamers ) - Klein elektrisch gereedschap (boormachine, slijpschijf ) - Momentsleutel - Hefbrug voor bromfietsen 4
- Multimeter en CO-meter - Diagnoseapparatuur - Lasapparatuur Overzicht van functies die kunnen worden opgenomen - mecanicien bromfietsen en lichte scooters - bromfietsmecanicien - bromfietshersteller - mecanicien lichte motoren 5