Dr. Ir. René Cornelissen - Ing. A.F.B ter Braack partners Tractor op Het gebruik van als transportbrandstof 1
LTO Noord partners Tractor op 22.236 leden - Ruim 12.500 veehouders - 500 miljoen kuub uit mest Zowel grootschalig als kleinschalig rendabel toepassing van vergisten. Daar waar reststromen zijn vergisten en afname voor groen gas realiseren. 2
Partners partners Tractor op LTO-Noord (indiener) LTO-Noord projecten TNO WUR/ASG Techno Invent DutCH4 RAP Clean Air Products 3
partners Tractor op SenterNovem (ROB programma) EU (Leader+) Provincie Gelderland LTO-Noord 4
partners Tractor op Energie-advies Integrale aanpak Innovatief en grensverleggend Onderwerpen Energie uit biomassa Energie besparing in gebouwen Industriële energiebesparing 5
partners Tractor op Onafhankelijk adviesbureau Gevestigd in Deventer 10 Personeelsleden Werkzaam op dit project Dr. Ir. René Cornelissen Ing. Wiert-Jan van Wilsem 6
Biomassa projecten partners Tractor op - 30 Biogas projecten Vijf zijn gebouwd 20 zijn in ontwikkeling Rekentool voor haalbaarheid van (BAP) Website voor duurzame energieopties op het boerenbedrijf (www.cocos.nl/descan) Productie van bio-methanol Ontwerp van een kleine installatie voor de Varnamo vergasser en een conceptueel ontwerp voor een grote installatie (incl. DME) in Zweden 7
Andere projecten partners Tractor op Energiebesparing in gebouwen Ontwikkeling van EP-ACT voor de berekening van het energielabel voor de utiliteit WKK-studies in de gebouwde omgeving en de industrie Ontwikkeling van de Exergie Scan 8
partners Tractor op Doel: Opwaardeering van tot aardgaskwaliteit Waarom: Levering aan het gasnet is efficiënter, als de warmte niet extern gebruikt wordt Betrouwbaarder proces: grotere acceptatie in de kwaliteit mogelijk Lagere investering Biogas kan worden ingezet als transportbrandstof 9
Huidige Status (1) partners Tractor op De techniek van opwaarderen van is bewezen bij stortgas. - Membraan - Op verschillende plaatsen gebruikt (Cogas: Hardenberg) - Het gas dient op een druk van 9 bar gebracht te worden (was 35 bar). - Het systeem kost ongeveer 230.000-400.000 voor 120 Nm 3 per uur - Substantiële verliezen 10
Huidige Status (2) partners Tractor op - Pressure Swing Absorption (PSA) - Het systeem is duurder dan een membraan systeem voor kleinere installaties. - Substantiële gasverliezen - Gaswassing - De klassieke methode - Substantiële gasverliezen door het oplossen van CH 4 in het water - Hogere druk nodig (10 bar) 11
partners Tractor op Gabaseerd op een kleine boerderij vergister voor een boerderij: Hoeveelheid : 20 to 300 Nm 3 per uur (eq. to 40 to 600 kw el.) Samenstelling van het 60-70 CH 4 30-40 CO 2 2000 ppm zwavel (grenswaarde) 100 ppm O 2 (bij voorkeur) 12
partners Tractor op Huidige locatie: - De Marke in Hengelo (Gelderland) - Maakt deel uit van WUR - Kleine vergister (18,5 Nm 3 per uur) - Onderzoeksfaciliteit 13
partners Tractor op Technologie - CO 2 en S verwijdering in een kolom - Zwavel verwijdering op basis van de TNO technologie: - H 2 S + 2 Fe 3+ S 0 + 2 Fe 2+ + 2 H + - 2 Fe 2+ + 2 H + + ½ O 2 2 Fe 3+ + H 2 O - Rendement van 99,9% - Drie test units zijn eerder gebouwd - CO 2 middels een wasvloeistof bij 2-4 bar druk 14
Flow Sheet partners Tractor op 15
Pilot plant partners Tractor op 16
Component Unit Natural Gas (Dutch quality) Upgraded partners Methane Ethane Vol% Vol% 81,30 2,85 Circa 88,5 0 Higher Cx Nitrogen Vol% Vol% 0,60 14,35 0 0-1 Oxygen Vol% 0,01 <0,5 Tractor op Carbon dioxide Water (freezing point) H 2 S Chlorine LHV Wobbe index Vol% o C Mg/Nm 3 Mg/Nm 3 MJ/Nm 3 MJ/Nm 3 0,89-5 - - 31,69 43,70 10-5 5 0,5 31,80 43,46-44,41 17
Tractor op partners Basis idea van Enotrak (D) Tractor op 18
Tractor op partners Tractor op Aanpassen van een bestaande tractor Stationair op diesel Bij hoger toerental: injectie van Eenvoudig toe te passen Lage kosten 19
Aangepaste tractor partners Tractor op 20
partners Tractor op Kosten schatting van de installatie 100 Nm 3 /h 120.000 300 Nm 3 /h 200.000 Kostenschatitng van het tankstation Slow fill 7.000 Fast fill 70.000 Kosten van het seriematig aanpassen van de tractor 10.000-15.000 21
partners Tractor op Voordelen - Afhankelijk van de toekomstige subsidie op duurzame energie - Bij een sde subsidie 0,20 per Nm 3 opgewerkt is de installatie goed rendabel 22
partners Tractor op Installaties voor het opwerken van zijn al op de markt Voor kleine vergister wordt een nieuwe techniek ontwikkeld Deze techniek heeft een hoger energie-rendement Bij een vergelijkbare subsidie is deze techniek economisch interessanter 23
partners Tractor op Vragen? 24
partners Tractor op Dr. Ir. René Cornelissen Welle 36 7411 CC Deventer Tel 0570 667000 Fax 0570 667001 E-mail: Cornelissen@cocos.nl 25