Geref. kerk Zuidland 1 Schriftlezingen: Psalm 27:11-13; 2 Samuël 1:25a-27a; Psalm 32:1-6 (drie uitspraken van David) en Hebreeën 9:24-28 Thema: Strijd op drie fronten én het ingrijpen van de Hogepriester Preek Het leven van een mens wordt in al zijn geledingen en uitingen wel eens vergeleken met de indeling van de oude tempel in Jeruzalem. In deze tempel onderscheidde men de voorhof, het heilige en het heilige der heiligen In de voorhof mocht iedereen komen; in het heilige alleen de priesters om het wierookoffer te brengen; in het heilige der heiligen alleen de hogepriester op de Grote Verzoendag. Zo onderscheidt men - het is maar een beeld - nu ook het leven van de mens.. Er is daar de voorhof van het leven, dat is wat van de mens gezien wordt in het publieke leven /datgene wat van hem of haar algemeen bekend is/ Naast deze publieke kant is er nog het heilige van het leven. Dat is dat stuk leven, dat alleen bekend is aan de ingewijden, aan familie, aan goede vrienden; Dat is het innerlijk leven, dat de man kent van zijn vrouw en de vrouw kent van haar man; Het is die intimiteit, die goede vrienden van iemand kennen, als ze zeggen ik kén hem. Ten slotte is daar het heilige der heiligen van het leven. Dat is die meest innerlijke kern, waarin een mens alleen staat tegenover God - een intimiteit, waarin niemand kan binnentreden Wij kunnen met elkaar in de voorhof van het leven veel óver God en godsdienst spreken, wij kunnen in het heilige van het leven zelfs over ons eigen geestelijk leven spreken tegen vertrouwde vrienden; maar er is een innerlijke kern /een terrein/ tegenover God, dat helemaal gesloten blijft voor wie ook. In dat heilige der heiligen van zijn bestaan nadert de mens tót God En nu moet ik ook denken aan een lied van Guido Gezelle (We hebben het vanmorgen gezongen) : Het leven is geen vrede alhier - geen wapenstilstand vragen... Ja, het leven is een gevecht - een strijd op veel terreinen en op allerlei manieren. In het licht van de driedeling van zojuist zou ik dan ook willen onderscheiden: Er is een gevecht in de voorhof, in het heilige en in het heilige der heiligen van het leven.. Het gevecht in de voorhof van het leven is in de eerste plaats een gevecht om het bestaan, waarbij de méns dit gevecht vooral voert met de wapens van zijn geest. In deze voorhof van het leven draagt de mens meestal een masker en hult hij zich in vermommingen
2 Het gevecht in het heilige van het leven is het gevecht in de oprechte communicatie met de medemens. Dit gevecht is eigenlijk ook een gevecht tegen zichzelf om de ander de ander te laten zijn en te aanvaarden /wat níet inhoudt dat je ook altijd de standpunten van de ander aanvaardt/; Wel is het /als het goed is/ een gevecht in liefde, waarbij twee mensen tegenover elkaar komen te staan in hun echte zelf-zijn en hun diepste wezen Denk maar aan uitdrukkingen: als ik eerlijk ben moet ik zeggen - is men dan niet eerlijk? - en een gesprek onder vier ogen houden - waarom nodig? - Wat verbergen wij veel in de voorhof, dat in het heilige van het leven, in de werkelijke communicatie met de ander, opengelegd wordt.. En wat helaas in kapotte huwelijken gebeurt, kan ook gebeuren in de kerk /in de gemeente/: Dat men omgekeerd van het heilige weer de voorhof kan maken, waar de maskers weer worden opgezet en waar het diep-geestelijke vervangen wordt door het oppervlakkige met alle narigheden daarbij Toch is dit gevecht in het heilige van het leven niet het diepste gevecht. Dit is het gevecht dat Jezus bedoelt, wanneer Hij zegt in Lukas 13 Strijdt om in te gaan door de smalle poort Iemand kwam bij Jezus met de vraag: Zijn er maar weinigen, die behouden worden?. Deze man wilde een gezellig theologisch babbeltje in de voorhof van het leven houden. Maar Jezus kent in Zijn spreken met de mensen nooit de voorhof; Hij dringt door tot het heilige der heiligen van het leven in de verhouding tot God (en Hij zegt:) Vecht jij om naar binnen te gaan... Dit gevecht is het meest diepe gevecht, dat een mens in zijn leven kan leveren tegen God en tegen zichzelf, om God en om zichzelf. Dit is het onbekende terrein van de menselijke ziel, waarop de mens alleen maar tot zichzelf kan komen door het ingrijpen van de Ander Voorhof, heilige en heilige der heiligen. Laten we deze aspecten van het menselijk leven nu eens gaan bekijken met het licht van de Bijbel En hiervoor zou ik onze aandacht graag willen laten vallen op de mens David Uit onze 1 e lezing van Psalm 27 /een psalm van David/, blijkt, dat de dichter hier een gevecht moet leveren met de vijanden - David dus in de voorhof van het leven. Het is opvallend, hoe in de Psalmen de dichters zo vaak een gevecht moeten leveren met vijanden.
3 Dat heeft er natuurlijk mee te maken, dat de veiligheid in die oude tijden niet zo goed geregeld was als in onze tijd. Maar er is ook nóg een reden: De Psalmdichters zijn kinderen van God, die wijsheid en waarheid hebben ontvangen, die de ergernis van ongelovigen oproepen. Jezus zegt : Ze hebben Mij gehaat, zij zullen ook jullie haten. David had het in de voorhof van het leven moeilijk met de vijanden, met de tegenstanders, met de valse getuigen, met hen die dreigen met geweld.. Hoe stelt hij zich op in het gevecht?... Hij verzet zich. Weerloosheid wordt in deze Psalm en in de Bijbel niet geleerd. Naast verzet bezat hij ook nog iets anders en dat was een sterker zwaard en schild - hij bezat het geloof. Als ik niet had geloofd de goedheid van de Heer te zien in het land van de levenden Ja, daarna staat er niets in de Hebreeuwse tekst; de Oude Vertaling vult ter verduidelijking aan: Ik zou zijn vergaan. Ja, dat wilde David eigenlijk zeggen: Als ik dát niet had gehad, ik zou zijn omgekomen, ze hadden me verbrijzeld, ik zou zijn ondergegaan Alleen het geloof in de goedheid van God in het land van de levenden, het geloof in een andere werkelijkheid dan de wereld van dood en vijandschap, ( dat) hield David overeind. Dat is een prachtige les voor ons, die ook moeten vechten in de voorhof van het publieke leven. Wij winnen dat gevecht niet altijd, soms verliezen we waar we hadden moeten winnen. Het onrecht slaat ook ons wel eens neer. Dan kunnen we in onszelf gekeerd en verbitterd worden. Maar dan komen wij in ons-zelf-zijn om.. David vertelt ons van de weg om in die omstandigheden niet ten onder te gaan, namelijk door over menselijke tegenwerking en bittere ervaringen heen te zien naar de genade en goedheid van Gód; Want Hij is het, Die zo n mens in zo n moeilijke situatie voert naar het land van Zíjn leven en overwinning Wie met de woorden van Guido Gezelle de kruisbanier tot in Gods handen draagt, gaat de overwinning tegemoet Het 2 e aspect /het heilige van het leven/ zie ik bij David bijvoorbeeld ook in zijn verhouding tot Jonathan.
4 Op een prachtige en ontroerende manier wordt in de Bijbel dat gevecht in liefde getekend. Wederzijds leefden zij voor elkaar en ze hadden elkaar lief als zichzelf. Denk maar aan het klaaglied van David bij de dood van Jonathan: (we hebben het gelezen): Het verdriet verstikt me, Jonathan; je was mijn broeder, en mijn beste vriend. Jouw liefde was mij dierbaar, meer dan die van vrouwen. Die relatie in liefde betekende iets geweldigs voor David en gaf hem een grote rijkdom en inspiratie.. En wanneer wij - tot en met in onze gemeente - op dezelfde indrukwekkende manier ons inzetten voor een relatie (of voor relaties) in liefde, /waarbij God de derde is/, dan zullen ook wij zoiets moois en verwarmends kunnen ervaren: Namelijk de geweldige waarde van echte en gelovige vriendschap En tenslotte gaat onze aandacht uit naar het gevecht van David in het heilige der heiligen van het leven met God (en de betekenis daarvan voor ons).. Uit de veelheid lazen we enkele verzen uit Psalm 32. Er kan een gevecht zijn tégen God. Jeremia, Job, en ook David hebben momenten in hun leven gekend, waarin zij met een klacht zich verzetten tegen God Maar dit gevecht tegen God is tegelijk een gevecht óm God. En het gevecht om God is tegelijk een gevecht tegen ons zélf. Een gevecht, dat daarin z n toppunt bereikt, dat wij het gevecht staken, de wapens neerleggen en ons zelf overgeven als gevangenen van God. David schrijft dan: Toen beleed ik U mijn zonde, ik dekte mijn schuld niet toe; ik zei: Ik beken de Heer mijn ontrouw, en U vergaf mij mijn zonde, mijn schuld. Laten uw getrouwen dus tot U bidden als zij in zichzelf een zonde vinden... In het heilige der heiligen van het leven, waarin wij niet meer over God, maar tot God spreken, laat Hij Zich vinden.. In de tijd van het Oude Testament trad de Hogepriester op de Grote Verzoendag de donkere tempelruimte van het heilige der heiligen binnen en besprenkelde de ark met bloed om verzoening te doen voor de zonden van het volk In het heilige der heiligen van ons leven kan het ook donker zijn, niemand kan daar binnenkomen.
5 Alleen Eén is in staat om dit heilige der heiligen binnen te gaan en ons leven van zonde te verzoenen - de grote Hogepriester Jezus Christus, Die eenmaal /lazen we in Hebr. 9/ bij de voltooiing van de tijden verschenen is, om met Zijn offer de zonde teniet te doen In deze week van voorbereiding voor het Heilig Avondmaal wil ik u dan ook graag de vraag meegeven: Is deze Jezus Christus ook in het heilige der heiligen van uw/jouw leven binnengegaan? Dat alleen betekent het echte geluk nu en straks. Wij-mensen zijn aangelegd op relaties; Wij zijn gemaakt om een relatie te hebben met onze medemens, met de schepping /de natuur/, met onszelf én met God. Zonder die relaties zijn we geen mens.. De zonde is er de oorzaak van dat die relaties nogal eens stukgaan. Zonde brengt scheiding (:) Je krijgt ruzie met een medemens, je gaat slecht om met de schepping, je krijgt een hekel aan jezelf, en de band met God lijkt er nauwelijks te zijn Een kapotte theepot kun je nog lijmen.. Maar Zijn kapotte relaties te lijmen?; Kan het weer goed komen tussen jou en die ander?; Tussen u en God en tussen jou en God? Jazeker! De lijm die we nodig hebben, heet: Vergeving. En God wil die geven vanwege het bloed van het offer aan het kruis van Zijn Zoon Jezus Christus, waardoor de schuld verzoend en de zonde bedekt wordt En nee, Jezus bagatelliseert de zonde niet Maar de Hemelse Hogepriester zegt wel: Kom bij Me, met al je zonden en nederlagen. Kom bij me, want Ik ben barmhartig. Ik wil je vergeven, elke keer opnieuw. Wees niet bang voor me, hoe groot je zonden ook zijn Ik ben eenmaal geofferd om de zonden van jullie te dragen.. Dankzij de grote Zoon van David /Die mens werd en leed en stierf aan het kruis/, is er bevrijding van de zonde en vinden we vergeving.. En Als onderstreping daarvan staat /door de goedheid van de Heer/ ook volgende week die tafel van het Avondmaal voor ons open - voor ieder die gelooft /oud en jong/ om de tekenen van die verzoening en vrede met God te ontvangen (en) en zelfs te proeven
6 Een reden tot grote dankbaarheid - en een inspiratie om die dankbaarheid dan op alle fronten om te zetten in woorden én daden, in navolging en vrucht-dragen!!!.. Dat het leven een gevecht is, zal wel zo blijven.. Het zal ook de ervaring zijn van ieder van ons.. Maar als gelovigen weten we daarbij van het grote perpectief van de verzoening tussen God en mensen door het offer aan het kruis van de grote Hogepriester Jezus Christus.. Een mens is geschapen voor relaties /zei ik al eerder/; Daarbij is het leven op verschillende terreinen een strijd; maar er zijn gelukkig ook nogal eens relaties in liefde, die veel kunnen betekenen! En i.v.m. relaties leert de Bijbel ons: Het gaat er niet alleen om wíe je bent, maar nog belangrijker is ván Wie je bent!! Daarom nogmaals - die heel belangrijke vraag : Is /door de werking van de Heilige Geest/ de Hogepriester van de verzoening Jezus Christus ook in het heilige der heiligen van uw/jouw leven binnengegaan?.. Amen