Uitspraak Geschillencommissie Financiële Dienstverlening nr. 2012-22 d.d. 24 januari 2012 (mr. R.J. Verschoof, voorzitter, mr. E.M. Dil-Stork en mr. A.W.H. Vink, leden, en mr. F.E. Uijleman, secretaris) Samenvatting Zakelijke en particuliere rechtsbijstandverzekering. Klager heeft bij zijn verzekeraar een verzoek om rechtsbijstand ingediend. De verzekeraar heeft het verzoek afgewezen met een beroep op de zakelijke verzekeringsvoorwaarden. De Commissie is met de verzekeraar van oordeel dat sprake is van een en zakelijk geschil en verklaart zich onbevoegd tot beoordeling van de vordering omdat Klager niet kan worden aangemerkt als een Consument in de zin van artikel 1 van het Reglement. 1. Procedure De Commissie beslist met inachtneming van haar Reglement en op basis van de volgende stukken: - het door de Ombudsman Financiële Dienstverlening overgelegde dossier; - het door Klager op 15 april 2011 ingevulde en ondertekende vragenformulier met bijlage; - het antwoord van Aangeslotene van 14 juni 2010; - de repliek van Klager van 10 juli 2011; - de dupliek van Aangeslotene van 5 augustus 2011. De Commissie heeft vastgesteld dat tussenkomst van de Ombudsman Financiële Dienstverlening niet tot oplossing van het geschil heeft geleid. De Commissie heeft voorts vastgesteld dat beide partijen het advies als bindend zullen aanvaarden. De Commissie heeft partijen opgeroepen voor een mondelinge behandeling op 19 december 2011. 2. Feiten De Commissie gaat uit van de volgende feiten: 2.1 Klager heeft per 1 oktober 20000 een zakelijke rechtsbijstandverzekering gesloten bij Aangeslotene ten behoeve van zijn ingenieursbureau. Op de polis is ook de particuliere rechtsbijstanddekking meeverzekerd. Klachteninstituut Financiële Dienstverlening - Postbus 93257-2509 AG - Den Haag - Tel. 070 333 89 60 - Fax 070-3338969 - www.kifid.nl
2.2 In 2005 heeft Klager aan een (toenmalige) vriend geld verstrekt om hem te helpen met het opstarten van een wijnproject in Spanje. In verband hiermee hebben zij op 15 december 2005 een overeenkomst gesloten. In artikel 1 van de overeenkomst is onder meer vermeld dat Klager via zijn vennootschap een aandelenbelang van 4% zal kopen in het wijnbedrijf van zijn vriend voor een bedrag van 60.000,-. Daarnaast is in artikel 4 bepaald dat wanneer Klager de aandelen na een periode van 3 jaar geheel of gedeeltelijk aanbiedt voor terugverkoop, zijn vriend minimaal 60.000,- zal betalen voor dit aandelenpakket. 2.3 In het verlengde van deze overeenkomst is op 4 februari 2006 een aandeelhouders- overeenkomst tot stand gekomen en heeft in maart 2006 de overdracht van het aandelenpakket plaatsgevonden aan de vennootschap van Klager. 2.4 In november 2008 heeft Klager zijn vriend bericht dat hij zijn aandelen overeenper 1 januari 2009 wil komstig artikel 4 van de onder 2.2 bedoelde overeenkomst terugverkopen. Omdat deze vriend weigerde aan het artikel uitvoering te geven heeft Klager in maart 2010 bij Aangeslotene een verzoek om rechtsbijstand ingediend. 2.5 Aangeslotene heeft het verzoek om rechtsbijstand bij brief van 23 maart 2010 afgewezen met een beroep op artikel 5 sub j en artikel 7.2 van de verzekerings- voorwaarden bij de zakelijke rechtsbijstandverzekering. 2.6 In artikel 5 sub j en artikel 7.2 van de verzekeringsvoorwaarden bij de zakelijke rechtbijstandverzekering is, voor zover van belang, het volgende bepaald: Artikel 5 De uitsluitingen X verleent geen rechtsbijstand: j. in geschillen: - over het verwerven van een (deel van een) onderneming alsmede het overdragen van (een deel van) de verzekerde onderneming; Artikel 7 Het rechtsbijstandgebied, de bevoegde rechter en het toepasselijke recht 7.2. In alle overige gevallen wordt rechtsbijstand alleen verleend in Nederland, mits de Nederlandse rechter bevoegd is en het Nederlandse, Duitse, Belgische of Luxemburgse recht van toepassing is. 2/5
3. Geschil 3.1 Klager vordert dat Aangeslotene alsnog rechtsbijstand verleent ten aanzien van het in alinea 2.4 bedoelde geschil. Daarnaast vordert hij vergoeding van de gemaakte advocaatkosten en van de gemaakte kosten voor de behandeling van het onderhavige geschil bij de Commissie. 3.2 Deze vordering steunt, kort en zakelijk weergegeven, op de volgende grondslagen. Klager stelt dat het onder 2.4 bedoelde geschil zowel is gedekt onder de zakelijke als de particuliere rechtsbijstandverzekering. In verband met de dekking onder de particuliere rechtsbijstandverzekering stelt hij dat sprake is van een particuliere geldlening en daarmee van een particulier belang. Klager wijst er daarbij op dat hij de overeenkomst van 15 december 2005 heeft getekend in de hoedanigheid van particulier. Ten aanzien van de dekking onder de zakelijke rechtsbijstandverzekering voert Klager aan dat Aangeslotene zich ten onrechte beroept op artikel 5 sub j en artikel 7.2 van de verzekeringsvoorwaarden. Van het verwerven van een (deel van een) onderneming als bedoeld in artikel 5 sub j is geen sprake. Daarnaast stelt Aangeslotene ten onrechte dat niet vaststaat dat Nederlands recht van toepassing is. Klager wijst in dit verband op artikel 11 van de aandeelhoudersovereenkomst van 4 februari 2006 waarin is bepaald dat op de overeenkomst en daarmee verband houdende geschillen Nederlands recht van toepassing is. 3.3 Aangeslotene heeft, kort en zakelijk weergegeven, de volgende verweren aangevoerd. Uit de overeenkomst van 15 december 2005 en de aandeelhoudersovereenkomst van 4 februari 2006 volgt dat de investering van 60.000,- is gedaan door de vennootschap van Klager en dat de aandelen door deze vennootschap zijn verworven. Dit brengt mee dat het onder 2.4 bedoelde geschil moet worden aangemerkt als een zakelijk geschil en dat de polisdekking alleen moet worden beoordeeld op grond van de zakelijke verzekeringsvoorwaarden. Omdat in het onderhavige geval sprake is van de verwerving althans de verkoop op van (aandelen c.q. de eigendom van) een wijnbedrijf, valt het verzoek om rechtsbijstand op grond van artikel 5 sub j van de verzekeringsvoorwaarden buiten de dekking onder de verzekering. Daarnaast geldt dat voor het bestaan van polisdekking eveneens van belang is dat Nederlands recht van toepassing is en dat het geschil kan worden behandeld door de Nederlandse rechter. Dit staat nog niet vast zodat niet is voldaan aan het vereiste van artikel 7.2 van de verzekeringsvoorwaarden. 3/5
4. Beoordeling 4.1 Klager stelt dat het door hem voorgelegde geschil onder de dekking valt van zowel zijn zakelijke als zijn particuliere rechtsbijstandverzekering. Aangeslotene daarentegen voert aan dat sprake is van een zakelijk geschil en dat de polisdekking derhalve alleen moet worden beoordeeld aan de hand van de verzekeringsvoorwaarden bij de zakelijke rechtsbijstandverzekering. Van belang is echter dat gelet op de definitie van het begrip Consument in artikel 1 van het Reglement Ombudsman & Geschillencommissie Financiële Dienstverlening (Kifid) (hierna: het Reglement) in deze procedure uitsluitend kan worden geoordeeld over het geschil voor zover Klager heeft gehandeld in de hoedanigheid van particulier (vergelijk Geschillencommissie Kifid 2011/346). De eerste vraag die de Commissie dan ook moet beantwoorden is of zij bevoegd is om het door Klager aangebrachte geschil in behandeling te nemen. De Commissie overweegt daartoe als volgt. 4.2 Op grond van de door partijen overgelegde stukken en hetgeen partijen tijdens de hoorzitting orzitting naar voren hebben gebracht, stelt de Commissie vast dat de vennootschap van Klager (i) contractspartij was bij de aandeelhoudersovereenkomst van 4 februari 2006, (ii) het overeengekomen (aankoop)bedrag van 60.000,- heeft betaald en (iii) de aandelen in het onder 2.2 bedoelde wijnbedrijf heeft verkregen. Deze omstandigheden brengen naar het oordeel van de Commissie mee dat Klager niet is opgetreden in de hoedanigheid van particulier maar heeft gehandeld in het kader van de uitoefening van een beroep of bedrijf. Met Aangeslotene is de Commissie dan ook van oordeel dat het geschil, dat Klager heeft met zijn vriend over de terugverkoop van de aandelen, uitsluitend een zakelijk karakter heeft. Dat de aankoop van de aandelen in eerste instantie is gebaseerd op een afspraak tussen Klager en zijn vriend tot het verstrekken van geld, doet daar niet aan af en maakt, anders dan Klager betoogt, niet dat sprake is van een particulier belang. 4.3 Het bovenstaande leidt ertoe dat de Commissie onbevoegd is de vordering van Klager te beoordelen omdat Klager niet kan worden aangemerkt als Consument in de zin van artikel 1 van het Reglement. Aan deze onbevoegdheid doet overigens niet af dat de Ombudsman Financiële Dienstverlening ening (hierna: de Ombudsman) de kwestie wel heeft behandeld. De Commissie heeft immers een eigen bevoegdheid bij het uitleggen van het Reglement, en is daarbij niet gebonden aan het oordeel van de Ombudsman. 4/5
5. Beslissing De Commissie verklaart zich onbevoegd tot beoordeling van de vordering. In artikel 5 van het Reglement van de Commissie van Beroep Financiële Dienstverlening is bepaald in welke gevallen beroep openstaat van beslissingen van de Geschillencommissie Financiële Dienstverlening bij de Commissie van Beroep Financiële Dienstverlening. Daarbij geldt een termijn van zes weken na verzending van deze uitspraak. 5/5